1
1
Chương 9
Các mạch số thường gặp
Th.S Đặng NgọcKhoa
Khoa Điện-ĐiệnTử
2
Nộidung
Mạch giảimã/Mạch mã hóa
Mạch ghép kênh
Mạch phân kênh
Mạch so sánh
Chuyểnmã
Data Bus
2
3
Mạch giảimã
Ứng vớimỗitrạng thái củangõvàochỉ có
mộtngõraở trạng thái tích cực.
Mứctíchcựccóthể là mứcthấphoặccao
4
Mạch giảimã1 sang 8
3
5
IC giảimã74LS138
6
Bộ giảimã1 sang 32
Có thể sử dụng 4 IC 75LS138 để làm bộ
giải mã 1 sang 32
4
7
GiảimãBCD -Decimal
Mộtsố mạch giảimãkhôngsử dụng tất
cả 2
N
ngõ vào củanó
Mạch giải mã BCD – Decimal có 4 ngõ vào
và 10 ngõ ra
Ngõ ra ở trạng thái tích cực(mứcthấp)
chỉ khi mã BCD tương ứng vớinóđược
đưa đếnngõvào
Khi ngõ vào không phảilàgiátrị BCD thì
không có ngõ ra nào tích cực
IC 74LS42 giải mã BCD - Decimal
8
GiảimãBCD -Decimal
5
9
Ứng dụng mạch giảimã
Kếthợpbộđếmvàbộ giảimãđể cung
cấptínhiệu theo trình tự thờigianchocác
thiếtbị
Bộđếm không đồng bộ 74LS239 hoạt
động ở MOD-16
Ngõ ra củabộđếm được đưa đếnngõvào
củamạch giảimã
10
Ứng dụng mạch giảimã
6
11
Giải mã BCD – LED 7 đoạn
LED 7 đoạn đượcchế tạotừ 7 LED thông
thường
12
IC hiểnthị LED 7 đoạn
LED
7
13
LED và LCD
Đèn LED (Light Emitting Diode) phát sáng
khi có dòng điệnchạy qua nó
LCD (Liquid Crystal Display) hiểnthị tinh
thể lỏng
LCD hoạt động vớitínhiệuxoaychiều
điệnápthấp, tầnsố thấp
Đèn LED tạo ra ánh sáng mạnh hơn, LCD
sử dụng ít công suấthơn
14
Nguyên lý hoạt động củaLCD
Control = low, ngõ ra của EX-OR sẽ giống với
ngõ vào. ĐiệnáptrênLCD = 0, LCD = off
Control = high, ngõ ra của EX-OR sẽ ngược
với sóng ngõ vào. ĐiệnáptrênLCD làsóng
vuông 5 và -5V, LCD ở trạng thái on
8
15
LCD 7 đoạn
16
Nguyên lý hoạt động củaLCD 7 đoạn
9
17
Mạch mã hóa
Hoạt động ngượclạivớimạch giảimã
Mạch mã hóa có mộtsố ngõ vào nhưng vào một
thời điểmchỉ có mộtngõvàoở trạng thái tích cực
18
Mạch mã hóa octal-binary
10
19
Ưutiêntrongmãhóa
Trong trường hợp có nhiềungõvàoở
trạng thái tích cựcthìngõrasẽ tương
ứng vớingõvàocótrọng số cao nhất
20
Ví dụ mạch mã hóa
11
21
Ví dụ mạch mã hóa
Sử dụng IC 74LS147
Các công tắctương ứng với các nút nhất
từ 0 đến9
Bình thường tấtcả các công tắcmở, các
ngõ vào ở trạng thái cao, BCD ngõ ra là
0000
Khi có mộtphímnhấn, mạch sẽ tạora
một mã BCD tương ứng
22
Mạch ghép kênh
12
23
Mạch ghép kênh
Mạch ghép kênh còn đượcgọilàmạch
chọndữ liệu.
Mạch có nhiều ngõ vào.
Tạimộtthời điểmchỉ có mộtngõvào
được đưa đếnngõra.
Các đường select quyết định ngõ vào nào
đượcchọn.
24
Mạch ghép kênh 2 ngõ vào
Mạch ghép kênh 2 ngõ vào Z = I
0
S’ + I
1
S
13
25
Mạch ghép kênh 4 ngõ vào
26
Mạch ghép kênh 8 ngõ vào IC 74151