Miễn dịch học lâm sàng part 4 pptx

nhau
thai
Có
mt
trên
màng
các t
bào B
chín
-
-
-
-
-
-
+
-
+
Gn
vào
th
th
ca t
bào
thc
bào
dành
cho
Fc ca
kháng
th

++
+/-
++
+
-
-
?
-
-
Vn
chuy
n qua
màng
nhy
-
-
-
-
++
++
+
-
-
Gây
thoát
ht
các t
bào
mast
-

-
-
-
-
-
-
+
-


Kháng thể IgG
IgG có n cao nht trong huyt thanh, chim khong 80% tng
globulin min dch trong huyt thanh. Phân t IgG là mt monomer gm có
hai chui nng ( và hai chui nh hoc ( hoc (. Trng phân t ca IgG
khong 150.000 Da, hng s lng 7S, vì vy IgG có th thy c  trong lòng
mch và  ngoài lòng mch. Có 4 lp nh IgG  u theo
n gim dn ca chúng trong huyt thanh: IgG1 (9 mg/ml), IgG2 (3
mg/ml) IgG3 (1 mg/ml), và IgG4 (0,5 mg/ml). Bn lp nh c mã hoá
bi 4 gene vùng hnh chui nng (gene CH) khác nhau mà có 90 - 95%
trình t ADN gi phân bit lp nh này vi lp
nh c ca vùng bn l, s  trí ca các cu
disulfide liên chui ni các chui nng .
S khác bit v acid amine gia các lp nh ct tính sinh
hc ca phân t có nhng khác nhau. IgG1, IgG3 và IgG4 có th chuyn vn d
c bo v thai phát trin. Mt s
lp nh IgG có th hot hoá b th mc dù hiu qu ca chúng khác nhau. Lp
nh IgG3 hot hoá b th hiu qu nht, tip theo là IgG1 rn IgG2 còn
IgG4 thì không có kh t hoá b tht
kháng th opsonin do chúng có th gn vào th th dành cho Fc có trên b
mi thi tu theo lp nh: IgG1

và IgG3 có ái lc cao vi th th dành cho Fc, trong khi IgG4 có ái lc y
và IgG2 có ái lc rt yu.
Kháng thể IgM
IgM chim 5 - 10% tnng globulin min dch huyt thanh, có n
khong 1 mg/ml. IgM monomer xut hin  trên b mt t bào B (SIgM). Loi
c phát hin  trên b mt ca 90% s t bào B trong máu ngoi vi
và có vai trò sinh ht th th dành cho kháng nguyên. IgM do t bào
plasma tit ra có cu t monomer ni vi nhau bi các
cu disulfide gia các lãnh vc cu C tn cùng chui n
monomer này b trí sao cho phn Fc quay v phía trung tâm ca pentamer và
10 v trí kt hp kháng nguyên quay ra phía ngoi vi ca pentamer. Mi mt
pentamer có thêm mt chuc gi là chui J. Chui J có vai
 hình thành pentamer. Chui
c gn vi các gc cystein  u C tn cùng ca 2 trong s 10 chui nng
bng cu disulfide.

IgM là lp globulin min du tiên xut hing lu vi mt
p globulin min dc tng hp  tr
u trúc pentamer cp kháng th này có mt s
tính cht riêng bit. Hoá tr ca phân t  trí kt hp
kháng nguyên. Mt phân t IgM có th gn vi 10 hapten nhi vi
nhng kháng nguyên ln, do s hn ch v không gian nên IgM ch có th gn
vi 5 phân t trong cùng mt thy phân t IgM có tính "hám"
i globulin min dch khác. Tính cht này ca IgM
o ra kh  kt hp vt virus
và hng cu. Ví d khi hng cc  vi các kháng th c hiu chúng s
p li vi nhau trong mc gi là hit.
 xy ra cùng mt mng phân t IgM cn thit nh 
ng phân t n 1.000 l trung hoà các ving IgM
ng IgG. IgM có hiu qu c hot hoá b

th. S hot hoá b th i phi có 2 mnh Fc rt gn nhau, phân t IgM
u này vì vy chúng hot hoá mnh.
c ln - trng phân t 900.000, hng s lng 19S - nên
IgM ch có trong lòng mch và có n rt thp  dch gian bào. S có mt
ca chui J làm cho phân t có th kt hp vi các th th trên t bào tit và
c chuyn vn qua hàng rào biu mô vào dch tit. Mc dù IgA là lp kháng
th chính có trong dch tit globulin min
dch tit b sung.
Kháng thể IgA
Mc dù IgA ch chim 10 - 15% tng globulin min dch trong huyt
p globulin min dch chính trong dch ngoi tia,
c bc mt, dch nhy khí ph qung tit niu sinh dng
tiêu hoá. Trong huyt thanh IgA tn ti d
n ti d tetramer. IgA trong
dch ngoi tic gi là IgA tit, tn ti dng dimer hoc tetramer, có
thêm chui polypeptide J và mt chui polypeptide nc gi là mnh tit.
Chui J ging vi chui J ca IgM pentamer cn thit cho quá trình polymer
hoá ca IgA huyt thanh ln IgA tit. Mnh tit là mt polypeptide 70.000 Da
do t bào biu mô ca màng nhng tiêu hoá, hô hp, trong hc mt,
tuyc bt nhng tit niu, và t cung sng IgA tit
c sinh ra trong mi ngày lng ca bt k globulin min dch nào
khác. T bào plasma tit IgA tp trung  b mt màng nhy dc theo hng
tràng. Có khong 2,5x1010 t bào plasma tit IgA, l ng t bào
plasma ca tu ch lympho và lách cng li. Mi ngày có khong 300
mg IgA tic tit ra dc theo hng tràng.

Mnh tit cn thit cho s chuyn vn IgA dimer qua t bào biu mô nhy vào
dch tit nhy . IgA có th gn mt cách cht ch vi th th trên b mt t
bào biu mô nhy dành cho phân t globulin min dch polymer. Phc hp th
th - IgA s c nhn chìm v m trong mt bng ri

c chuyn vn qua t bào ti mt phía trong lòng ng. Tng s liên
hp v th c phân ct bi enzyme và mt phn
th th s tr thành mnh tit. Mnh tit c gc gii
phóng cùng vi phân t IgA dimer vào dch tit. S có mt ca mnh tit còn
có tác dng bo v phân t IgA không b tác dng ca các enzyme thu phân
protein có trong dch tit phân hu. Ch c chuyn vn qua t
bào biu mô nhi ta gi thit rng th th dành cho globulin min
dn dng chui J ca phân t dimer. Vì vy ngoài IgA tit thì
 c chuyn vn vào dch tit
nhy.

IgA tit còn có mt cht sc quan trng trong vic sinh ra min dch
ti ch cng hô hp, tit niu sinh dng
 phn ln các vi sinh vt gây bnh xâm nh.
IgA tit gn vi các cu trúc ca b mt vi khun hon các vi
sinh vt gn vào t bào nhy. Vì vy IgA tit có tác dn s nhim
virus và c ch quá trình xâm nhp ca vi khun.
Kháng thể IgE
Mc dù IgE có n trong huyt thanh rt nh, ch i
ta có th nhn bic qua hong sinh hc ca chúng. Các kháng th IgE
gây ra các phn ng quá mn thc thì vi nhng tính cht ca s
mc phn vi
u tiên chng minh rng có mt thành phn trong huyt thanh gây ra các
phn ng d ng. Các tác gi y huyt thanh ca mi b d ng tiêm
trong da cho mi không b d p
vào cùng v trí tiêm huyt thanh thì thy xut hin mt qu và 
(gi
Phn t tên là phn ng PK (vit tt ca hai ch Prausnitz và
 nghim sinh h phát hin hot tính ca IgE.
 chng nhà khoa hn m

thc s có mt ca IgE trong huyt thanh. H ly huyt thanh t m b
d ng gây min dch cho th  c kháng huyt thanh kháng isotype.
Kháng huyt thanh ca th c phn ng vi tng lp kháng th ci
t vào th IgA, IgM và IgD. Bng cách này các kháng
th ng vi IgG, IgA, IgM và IgD s b ta cùng vi kháng
c loi b khi huyt thanh th. Phn còn li là kháng
th c hiu vi mt lp kháng th t. Kháng th kháng
isotype này hoá ra li phong b hoàn toàn phn ng PK. Kháng th mi này
t tên là globulin min dch E (ch E là bt ngun t kháng nguyên E
ca mt loi phn hoa có kh p kháng th này).

Phân t IgE gm hai chui nng epsilon (() và hai chui nh (hoc ( hoc ().Mi
phân t IgE có hai cu disulfide ni chui nng vi chui nh và hai cu
disulfide ni chui nng vi chui nng. Trng phân t 180.000, hng s
lng 8S, thi gian bán phân hu khong 2 - 3 ngày. IgE rt d b bin tính khi x
lý bng các tác nhân kh hoc bng nhit. Ví d  56 ºC trong 30 phút thì IgE
 bin tính.

IgE gn vi các th th dành cho Fc trên b mt bch cu ái kim  máu ngoi
vi và t bào mast  n lên b mt các t bào này thì các v trí
kt hp kháng nguyên  phn Fab ca IgE vn có th gn vi kháng nguyên và
kháng nguyên s ni các phân t IgE k nhau li. S liên kt chéo ca các phân
t n vi th th bn hing thoát bng
ca bch cu ái kim và t bào mast làm gii phóng các cht trung gian hoá
ht trung gian hot m
thm mao mch giúp cho các kháng th i thc bào d
dàng lt qua thành mch  n nh xâm nhp
 (da, niêm mc). Do tác dm mao mch mà h
thng [IgE - t bào mast - các amin hot mi canh ca"
ti nh .

Tuy nhiên khi hing thoát bng xy ra quá mng amine hot mch
c gii phóng quá nhiu và rm r thì s làm xut hin các triu chng d
ng. Ngoài ra s thoát bng ca t bào mast b làm gii
phóng các cht trung gian hoá hc có tác dng chiêu m các loi t bào khác
 chng li ký sinh trùng.
Kháng thể IgD
c phát hin lu tiên  mt bnh nhân b b mà protein
 ca bnh nhân này không phn ng vi kháng huyt thanh kháng
isotype kháng li cu ly protein
 này gây min dch cho th c kháng huyt thanh phn ng
vi mt lp kháng th mi có trong huyng vi nng
 thp. Lp kháng th c gi là IgD có n khong 30 mg/ml
huyt thanh chim 0,2% tng globulin min dch huyt thanh.

Phân t IgD có hai chui nng delta (d) và hai chui nh (hoc k hoc
ni vi nhau bng các cu liên chuu liên chui ni chui
nng vi chui nh và mt cu ni chui nng vi chui nng. Trng
phân t 170.000 - 200.000, hng s lng là 7S. T tng h
100 l hoá nhanh (thi gian bán phân hu là vài ba ngày) và rt d
b thu phân bi enzyme plasmin trong t d b
bin cht bi nhit và acid ngay c  m mà IgG, IgA hoc IgM không b
ng gì.
c ca IgD. Trong huyt thanh
nhi b nhim khun mc hiu cho
mt loi nào. IgD có trong kháng th kháng nhân, kháng tuyn giáp, kháng
c t bch cu. IgD không kt hp b th,
không gây phn v th ng trên da chuc nhau thai.
t lp Ig xut hin trên màng các t bào B chín
và vì vng nó có cht hoá t bào B
bi kháng nguyên.

BÀI 7. CYTOKINE


Mi Cytokine gin th minh ha liên quan vi IL1 và TNF.
áp ng min dch có nhiu loi t bào khác nhau, ch yu là các
t bào dng lympho, các t bào viêm và các t bào to máu khác. Nhng
c tp xy ra gia các t bào này vc thc hin thông
qua mc gi chung là các  nói lên vai trò
c bào vi t bào. Các cytokine là các protein
hou hoà có trng phân t thc ch tit bi các
t bào bch cu và nhiu loi t  ng vi mt s kích
thích. Các cytokine tham gia vào s u hoà phát trin ca các t bào min
dng thi có mt s ng trc tip lên ngay bn thân t
t ra chúng. Nu các hormone làm nhim v truyt thông tin ca
h thng ni tit thì các cytokine làm nhim v truyt thông tin ca h
thng min dch.
Tuy vy, khác vi hormone  ch nu hormone th hin hiu qu ca nó trên
ng nt hormone thì nhìn chung các cytokine li hot
ng ti chúng ta tn hong sinh hc
và cu trúc ca các cytokine và các th th ca chúng, quá trình dn truyn tín
hiu bi các th th dành cho cytokine, vai trò ca các bng v cytokine
 bnh sinh ca mt s bnh, và kh  dng các cytokine
hoc các th th cu tr.
Các tính chất chung của cytokine
Các cytokine gn vào các th th c hiu dành cho chúng trên màng các t
ng dn truyn tín hiu vào bên trong t
bào và cui cùng di biu hin gene ca t  bào nào
s là t c th hin bi s có mt ca các th th c
hiu dành cho cytokine trên b mt t bào ng thì ái lc gia cytokine

và th th dành cho cytokine là rt cao vi h s phân tách (dissociation
ng t 10
-10
n 10
-12
M. Chính vì có ái lc cao mà cytokine có
ng sinh hc ngay c  các n rt thp ti mc picomole.

Hong ca các cytokine có th phân thành các lot s
cytokine hong theo kiu tự tiết  bám lên
chính t t ra chúng; Mt s khác th hin hong theo kiu cận
tiết  bào lân cn; Và mt s
ng hp các cytokine th hin hong kiu nội tiết 
là chúng bám vào các t bào   ti
và thi gian cng min dch bng cách kích thích hoc c ch s 
sinh ca các t bào khác nhau hoc bu hoà s tit các kháng th
hoc các cytokine khác.

Tác dng ca các cytokine có th theo các kiu đa dụng 
là các cytokine gây ra các hot tính sinh hc khác nhau trên các t 
khác nhau; đồng dụng cytokine khác nhau có th
gây ra nhng ch u này làm cho khó có th qui mt hot
tính sinh hc bic cho mt lohiệp đồng (synergy), có
ng thì gây ra hiu qu lng tác
ng ca tng riêng l; hoc đối kháng (antogonism),
tc là mt cytokine này có tác dng c ch mt cytokine khác .

Hong ca mt cytokine trên mt t ng nhìn chung s
u hoà s xut hin ca các th th dành cho cytokine và xut hin các
cytokine mi, nhng cytokine mi này s ng trên các t bào khác to

nên mt phn ng dây chuyn. Bc hiu ca mt
lympho bào vi mt kháng nguyên s n hot tính ca hàng lot
t bào cn thit cho vic sinh ra mng min dch hu hiu. Ví d, các
cytokine do các t bào T
H
hot hoá tit ra s n hot tính ca các
t bào B, t bào T
C
, t i thc bào, bch cu ht, các t bào gc to
y có th hot hoá toàn b h thng các t bào min dch.

i ta v c hiu ca
hoc hiu cng min dc
chng minh mt cách rõ rt. Ðic tit ra t
các t t hoá hong theo kic hiu trong quá trình
ng min dch? Rõ ràng là cn phi có nh v bm
c hiu cng min dc duy trì. Mt trong nh 
là s u hoà nghiêm ngt vic xut hin các th th dành cho cytokine trên
t ng các th th dành cho cytokine ch xut hin trên t bào
sau khi t c này s hot
c hiu bc hn ch i vi các lympho bào mn
cm kháng nguyên. M c hiu là s cn
thit c bào vi t  sn xuc các n hu
hiu ca mt cytokine tp xúc t bào vi t bào.
ng hp t bào Th, mt t bào ch yu tit cytokine, s 
bào cht ch ch xy ra khi th th ca t bào T nhn dc mt phc hp
kháng nguyên-phân t MHC trên b mt t bào trình din kháng nguyên thích
hi thc bào, t bào có tua, hoc lympho B. Các cytokine tit ra ti
p xúc t bào s c mt n   ng trên t bào


Sự phát hiện và tinh chế các cytokine
Vào gia nhi ta bu phát hin ra các cytokine khi nuôi
cy in vitro các t bào lympho khác c ni ca nhng nuôi
cy này có cha nhng yu t mang hot tính sinh hc có kh u hoà
s t hoá và chín ca các loi t bào dng lympho khác nhau. Ngay
i ta phát hin thy rng các yu t này - ngày nay gi là các
lymphokine - có th sinh ra bng cách nuôi lympho bào và hot hoá chúng
bng kháng nguyên hoc bng các chc hiu (
kháng nguyên).
Sự phân biệt về mặt chức năng của các cytokine

Sau nhng phát hii n thy nhiu loi yu t
mang hot tính sinh hc có trong dc ni nuôi lympho bào. Do s dng
h thng phát hii ta nhn thy các king chc
u lymphokine, và mi chc
t yu t duy nhi ca các
lymphokine ngày càng nhiu và tu thuc vào hot tính sinh hc ca chúng.
Ðó là các yu t:
- Yu t hot hoá lympho bào (Lympho Activating Factor - LAF).
- Yu t ng t bào T (T-Cell Growth Factor - TCGF).
- Yu t ng t bào B (B-Cell Growth Factor - BCGF).
- Yu t thay th t bào T (T-Cell Replacing Factor - TRF).
- Yu t gây bit hoá t bào B (B-Cell Differentiation Factor - BDF).
- Yu t gây hot hoá t bào B (B-Cell Activating Factor - BAF).
- Protein kích thích phân bào (Mitogenic Protein - MP).
- Yu t kích thích phân bào thymo bào (Thymocyte Mitogenic Factor - TMF).
Rt nhiu tài liu tham kht yu t n
di ty các cytokine sinh ra trong các h thng sinh hc khác
nhau có th gp li thành mt s nhóm nhnh theo cha chúng
c tinh ch hoc clone hoá (bng 11.1).

Bảng 1: Một số yếu tố do các lympho bào và các đại thực bào hoạt hoá tiết
ra được xác nh bng các th nghim ch
ng vi chúng
Tên cũ gọi theo chức năng
Viết tắt
Lymphokine tương
ứng
- Yu t hot hoá t bào B
B-Cell Activating Factor
- Yu t bit hoá t bào B
B-Cell Differentiation Factor
- Cht gây st ni sinh
Endogenous Pyrogen
- Hematopoietin 1
- Yu t hot hoá lympho bào
Lymphocyte-Activating Factor
- Protein kích thích phân bào
Mytogenic Protein
- Yu t A sinh tinh bt trong huyt
thanh
Serum Amyloid A Inducer
- Yu t III thay th t bào T
BAF
BDF
EP
HP-1
LAF
MP
SAA
inducer

TRF-III
Interleukin 1
T-Cell Replacing Factor III
- Yu t  t bào K
Killer-Cell Helper Factor
- Yu t phát trin t bào T
T-Cell Growth Factor
- Yu t kích thích phân bào thymo
bào
Thymocyte Mitogenic Factor
KHF
TCGF
TMF

Interleukin 2
- Hong bùng n
Burst Promoting activity
- Yu t phát trin t bào to máu
Hematopoietic-cell Growth Factor
- Hematoprotein 2
- Yu t phát trin t bào Mast
Mast Cell Growth Factor
- Yu t kích thích t
Multilineage Colony-Stimulating
Factor
- Yu t kích thích t bào bn vng
Persisting Cell- Stimulating Factor
BP
HPGF
HP-2

MCGF
Multi-CSF
PSF
Interleukin 3
- Yu t I bit hoá t bào B
B-Cell Differentiation Factor I
- Yu t I phát trin t bào B
B-Cell Growth Factor I
- Yu t I kích thích t bào B
B-Cell Stimulating Factor I
- Yu t II phát trin t bào Mast
Mast-Cell Growth Factor II
- Yu t II phát trin t bào T
T-Cell Growth Factor II
BCDF-I
BCGF-I
BSF-I
MCGF-II
TCGF-II
Interleukin 4
i theo ch
Vit tt

ng
- Yu t II phát trin t bào B
B-Cell Growth Factor II
- Yu t bit hoá bch cu ái toan
Eosinophil Differentiation Factor
- Yu t thay th t bào T
T-Cell Replacing Factor

BCGF-II
EDF
TRF
Interleukin 5
- Yu t II bit hoá t bào B
B-Cell Differentiation Factor II
- Yu t II kích thích t bào B
B-Cell Stimulating Factor II
- Yu t kích thích t bào gan
BCDF-II
BSF-2
HSF
HPGF
IFN-b2
Interleukin 6
Hepatocyte- Stimulating Factor
- Yu t II phát trin u t bào palasma
lai
B-Cell Growth Factor II
- Interferon b2

Lymphopoietin 1

Interleukin 7
- Yu t ng bch cu
trung tính có ngun gc t t bào
mono
Monocyte-Derived Neutrophil
Chemo-
tactic Factor

- Yu t hot hoá bch cu trung tính
Neutrophil-Activating Factor
- Peptit hot hoá bch cu trung tính
Neutrophil-Activating Peptide

MDNCF
NAF
NAP
Interleukin 8
- Hong t
bào mast
Mast-Cell Growth-Enhancing Activity
- P40
- Yu t III phát trin t bào T
T-Cell Growth Factor III

MEA
TCGF-III
Interleukin 9
- Yu t c ch tng hp cytokine
Cytokine-Synthesis Inhibitory Factor

CSIF
Interleukin 10
- Cachectin

Tumor Necrosis
Factor -a (TNF-a)
- Lymphotoxin

Tumor Necrosis
Factor -b (TNF-b)
Tinh chế bằng phương pháp hoá sinh
Vic phân lp và tinh ch b ca các cytokine gp
phi mt s tr ngi. Ðu tiên là dch ni nuôi t ng cha hn hp
nhia mu này làm cho khó có th qui mt
cht cht riêng bit. Cùng vt
n khác là các h th th nghim cytokine gm có
các qun th lympho bào không thun nht và s ng ca chúng vi các
c th n các kt qu không rõ ràng. M
tip theo na là dch ni nuôi t bào có mt n cytokine rt thp.

c nhng khó
 a các cytokine.
Phát minh th nht là s phát hin ra các dòng t  t
cytokine. Nhng dòng t p các qun th t bào
thun nht có kh t ra mt cytokine nhnh vi n 
nuôi các t bào dng lympho này. Phát minh th hai là s phát hin ra các
dòng t bào mà s ng ca chúng ph thuc vào s có mt ca mt
cytokine nhnh. Nhng dòng t p mt h thng thc
nghit qun th t bào thun nht có kh 
ng vi mt yu t ng nhnh.

Khi s dng h thng th nghi t tính sinh hc ca các
n t c có các ch
hin thy rt nhiu cytokine và mi mt cytokine
t tên theo hot tính sinh hc ca nó, nhi ch là mt
cytokine có các hot tính sinh hc khác nhau. Vì vt
bng thut ng chun lc gi là interleukin

da theo vai trò ca nó trong vic truyn thông tin gia các t bào bch cu.
Nhc phát hic gi là interleukin-1 (IL-1) và
interleukin-2 (IL-2). IL-1 có nhiu hot tính sinh h
c mô t ít nht là có 8 yu t, IL-c phát hin nhng
hot tên cho 4 yu t khác nhau. Trong thp k 
hic 10 interleukin và mt s cytokine khác còn vt tên theo
hot tính sinh hc ca chúng. S ng gic tinh
ch và các yu t c sp xp li mt cách rõ ràng
K thut tinh ch các interleukin bm có mt s k
thut tinh ch ng s dc ni cha cytokine khi nuôi các
t bào có kh n xut mt cytokine nhnh vi s ng ln. Ví d các
dòng t bào mono b c chn l sn xut IL-1 và các dòng
t bào lymphoma thuc loi t c ch sn xut IL-i ta
nuôi các t bào này trong các bình nuôi cy ln và dùng các cht kích thích
phân bào, phorbon este hoc các cht kích thích thích hp khác kích thích
 n hành tinh ch cytokine t
dch ni nuôi cy. Trong phn lng hc cytokine
bng lc màng và tip theo bng k thut si ion, lc gel, k thut
tn và sc ký lng cao áp (HPLC). Sau mc tinh ch i
ta phnh li m hot tính sinh hc ca cytokine.

Vic tinh ch IL-2 là mt ví d n hình. Th nghim sinh hc quynh trong
quá trình tinh ch này da vào kh a IL-i vi
mt s t bào nhng dòng t c dùng là dòng t bào
CTLL-t dòng t bào Tc ca chut nhng ph thuc vào
IL-2; t bào HT- bào Th mà cng ph thuc vào IL-2. Sau
mc tách phn tinh ch i ta cho phn tinh ch c vào các dòng t
 a t bào thông qua kh n
thymidine [3H]. Hiu xut tinh ch bt kém
mc dù các t bào có th sinh ra mng ln interleukin. Ví d t 10 lít

c nc t nuôi cy dòng t t nht sn sinh ra IL-2
c kích thích bi ta ch c khong 50(g IL-2 mà
ng thì hiu xut ca vic tinh ch b
 tinh khin trong hu hng hp.
Clone hoá các gene cytokine
i ta có th c khng ln cytokine tinh khit khi s dng các k
thut tái t hp ADN t các gep
c mt kho ADN b cu t các dòng t bào sn xut cytokine thích hp (
c kho này bng cách làm xut hin các clone ADN b cu
trong t bào COS. Khi th nghim các hot tính cytokine trong nc ni nuôi
cy t i ta nhn ra nhng t c nn
ADN b cu mã hoá cytokine. Có mt k thu nhn dng
n ADN b c thut lai tn gien. Do
cytokine ch c sn xut sau khi t c kích thích bng kháng nguyên,
cht kích thích phân bào hoc tác nhân kích thích khác, nên ARN thông tin ca
mt t bào cm ng s chn ARN thông tin mã hoá cytokine trong
khi ARN thông tin ca t bào không cm ng s n ARN thông
tin mã hoá cytokine này.
Vì vi ta có th tách ARN thông tin t nhng t bào cm ng và sao mã
 n ADN b cu xong vc
xut hin trong các t bào cm ng. B cu vi
ARN thông tin ca t bào không cm i ta s loi b c nhn
ADN b cu có trong c hai loi t bào (cm ng và không cm ng) và ch còn
li nhn ADN b cu không b lai (ch có trong các t bào cm ng - 
chính là ADN mã hoá cytokin hành làm giu các ADN này. Các
n ADN này s c chuyn np vào các vi khun hoc các t bào cng
v chúng sn xut ra các cytokine. Vào gia nhi
c clone hoá các gene ca các cytot và
chuyn np chúng vào các t bào vi khun, nm men, côn trùng hoc t bào
ng vc mng ln các cytokine do các t bào này sn

sinh ra.
Cấu trúc và chức năng của các cytokine và các thụ thể của chúng
c các gene mã hoá các cytokine khác nhau và
các th th ca chúng thì có th tc m ln các sn phm
tinh khit dùng cho các nghiên c cu trúc và cha các
protein quan trng này. Bc các hot tính sinh hc ch
yu ca các cytokine có tm quan trng nht.
Interleukin 1 (IL-1)
Hot tính sinh hc ca IL-1 lc Gery I, Gershon R .K và Waksman
B .H mô t   ra rng không th s dn
PHA, mt cht i vi các t  kích thích các
 c. Tuy nhiên khi nuôi cy các thymo bào trong
u chnh ly t dch nuôi cy các t i tht hoá
ng li kích thích cc ch m
bng v phóng x thymidine [3H] (hình 11.3). Yu t hoc
t i thc bào này có tác dc gi là yu
t hot hoá lympho bào - LAF (Lymphocyte Activating Factor). Cui cùng thì
 t li tên là interleukin-1.
Ngày nay kh c x lý bng PHA vn là
mt th nghim sinh hc ch y th hot tính ca IL-1.
Ðng IL-1 ch do các t bi thc bào ch
tit ra. Tuy nhiên gi ta li thy rng các yu t ging IL-c xác
nh bng kho sát hot tính hoc x lý bng PHA)
li do rt nhiu loi t bào khác nhau ch tit, bao gm các t bào mono, các
i thc bào, các t bào lympho B, các t bào có tua, các nguyên bào si,
nguyên bào sng, các t bào Langerhan, các bch cu trung tính, các t bào
hình sao, các t bào biu mô, và các t bào ni mô. Ngoi tr mt s ng
hp là các dòng t bn dng còn ngoài ra thì IL-1 ch c to ra khi
mà các t  kích thích. Vic ch tit IL-1 ca các t bào mono và
i thc bào có th tc bi rt nhiu cht kích thích khác nhau.

Quá trình thc bào mt s vi khun nht tác
nhân kích thích sn xut IL-1. S c tác dng này là do bn thân
mt lipopolysacharite thành t bào vi khu 
ch tit IL-1.
Vic thc bào các tiu th cht rn hoc các phc hp kháng nguyên-kháng
th-b th i thc bào sn xut IL-1. Có nhiu cht khác
bao gm các muramyl dipeptide, phorbol myristate acetate, các thành phn
b th nh-i thc bào
sn xut IL-1 hoc là ba th th ca t bào T và
phc hp kháng nguyên-phân t hoà hp mô ch yi thc
bào; hoc là bng cách ch tit các cytokine ca t -CSF, IFN-(
hoc TNF-i thc bào b kích thícu có th
thc mng nh IL-1  a chúng và sau 3 gi kích
thích thì có mng ln IL-c ch tit ra.

Vic tinh ch IL-1 by rng có hai
polypeptide riêng bit cùng có chung hot tính ca IL-1. Mi polypeptide này
có trng phân t vào kho n tích
nên có th phân tách chúng ra bn. Vic clone hoá
nh các kt qu nghiên cu v hoá sinh và cho bit thêm
rc lp (IL-1( và IL-1() mã hoá hai polypeptide IL-1; hai gene này
có 27% trình t ng nhau. C hai protein có cha IL-u
gn vào cùng mt loi th th dành cho IL-1 trên t i ta v
bic  nào v n hot tính sinh
hc. IL-n ti dng kt hp vi màng, dn
vào vic hot hoá t 
Ch yu ca IL-1 là tham gia vào quá trình hot hoá các t bào Th.
Quá trình này cn phi có hai loi tín hiu hot hoá. Mt tín hic bit
c to ra gia th th ca t bào T vi phc h x lý +
phân t hoà hp mô ch yu lp II. Ch riêng tín hi  cho

các t bào Tn phi có mt tín hiu th hai gi là tín hiu
“ng kích thích”.
Tín hing kích thích có th c phát ra khi din ra s gn ca hoc IL-1
hoà tan hoc IL-1 gn trên màng vào th th dành cho IL-1 trên màng t bào
Th. Hai tín hiu cùng nhau gây ra s phiên mã ca mt s gene trong t bào Th
bao gm các gene mã hoá IL-2, IL-3, IL-4, và IFN-(. Vic hot hoá t bào Th ph
thuc vào tín hing kích thích là IL-c Weaver C .T và Unanue E .R mô
t trong thí nghim s di thc bào x lý bng paraformaldehyde
làm cho chúng tr nên bt hot v mt chuyn hoá và vì th không còn kh
n xut IL-1 (hình 11.4). Trong mô hình thí nghii thc bào
c x lý bng TNF- u l các phân t hoà hp mô
ch yu lt s t c x lý v sinh ra IL-1, s t
bào còn l nguyên.
 nh c hai loi thc bào này b 
cn s chuyn hoá tip theo. Khi  hai mi thc bào này vi các t bào Th
ca cùng mt clone và mc hiu vi clone t bào này
thì ch i thc x lý vi LPS mi có kh 
các t i thc bào này cung cp c hai loi tín hiu hoc
hic hiu. Tín hiu hoc hiu bt ngun t s 
gia các th th ca t bào T vi các phc hp peptit kháng nguyên-phân
t hoà hp mô ch yi thc bào; tín hiu hoc hiu là
tín hing kích thích IL-1 kt hp màng, tín hiu này vn tip tc ch
ngay c  nh bi thc bào mà
c hot hoá bi LPS s b thiu mt hot tính ca tín hing kích
thích IL-1 kt hp màng này, do vy không hoc t bào Th.

Ngoài vai trò thit yu là mt tín hii vi t bào Th thì IL-1
còn cho thy nó là mt tác nhân hong, có rt nhiu tác dng
khác nhau lên các loi t bào khác nhau. Nó có tác dy nhanh t chín
ca các t bào B và s inh v s ng ca mt dòng t bào B sau khi

c hot hoá bi kháng nguyên. IL-ng ca t bào NK và
ng lên phn ng viêm ti ch thông qua các tác dng ca nó lên các t
bào to máu, các nguyên bào si và các t bào ni mô mch má-1
 thì các t bào bch cc to ra ri tu 
tun hoàn rch qua thành các mao mch vào k mô. C các
bch ci thu b hp dn theo king
ng bi IL-1, l các t bào thc bào trong quá trình
viêm.

IL-t s tác dng ging xa kiu cht ni tit lên
các t bào và mô khác nhau. Chng hn nó tác dng lên các t bào gan sn
xut ra mt s protein trong pha viêm cp n ng C,
và haptoglobin. Mi chu góp phn vào s kháng ca túc ch
trong quá trình nhim khun. IL-ng lên h thng thn kinh
i gây ra st, ng ga
nó còn tác dng lên các t n xut các prostaglADNin, hot tính
c bit là dn ti thu phân protein, cui cùng có th dn t
Interleukin (IL-2)
n thy rng môi
u chnh ly t nuôi cy t bào T và hot hoá bi cht kích thích phân
bào là PHA có kh a t bào T. Hot tính
c Kendall Smith và cng s mô t trong mt phát hi cho
thy rng có mt yu t ng gi là yu t ng t bào T và
c ký hiu là IL-2) do các t c hot hoá bng cht kích
thích phân bào sn xu bào. Yu t c
bit là có kh nuôi cy các t bào T và
hot hoá chúng bng kháng nguyên hoc các cht kích thích phân bào thông
ng. Nh có yu t này mà lc các
clone t ng.

Cùng vi vic phát hin ra các dòng t bào ph thuc IL-2, các th nghim sn
xut IL-2 trong các h thc tin hành. Khi x lý các dòng t
bào sn xut IL-2 bng kháng th  th t
kh n xut IL-2 cu này chng t rng t bào Th là các t
bào chính sn xut IL-2. Quá trình sn xut IL-2 ca các t bào Th gn lin vi
s hot hoá c các phc, s hot hoá t bào Th
cn phi có hai tín hiu: mt tín hic to ra bi s a t bào
Th vi phc hp kháng nguyên-phân t hoà hp mô ch yu trên t bào trình
din kháng nguyên (hoc vi mt cht kích thích phân bào) và tín hing
kích thích th hai to ra bi mi IL-1 do các t bào trình din
kháng nguyên sn xun 48 gi hot hoá các t bào Th
bu tng hp và ch tit IL-2 và bc l các th th trên màng có ái lc cao
dành cho IL-2
Vic tinh ch IL-2 b
hoá IL- ra rng IL-2 là mng ng phân t
ng thy là 15,5 kD. Mc dù IL-c mã hoá bi mt gene duy nht
 IL-
khác nhau v c và có tính không thun nht. Các dng IL-c
glycosyl hoá khác nhau không khác nhau v cht s nhà
nghiên cu thì vic glycosyl hoá có th n thi gian bán hu ca
IL-.

Phân lp và nghiên cm ca các th th dành cho IL-2

Khi tip tc nghiên cu v i o ra các kháng th 
clone kháng li các thành phn khác nhau trên màng ca các t bào Th hot
hoá. Mt trong s các kháng th c ký hi là anti-
trò quan trng trong vic phát hip th th dành cho IL-
2. Kháng th c ch s gn ca IL-u phóng x
vào t n s hot hoá t bào Th bi cht kích

thích phân bào + IL-2. Khi  kháng th i t bào Th nó s
gn vào mt protein màng t bào có trng phân t 55 kD. Thou
c coi là th th dành cho IL-2, tuy nhiên có nhiu phát hin ngu
t ra nhng nghi vn v kt lun này.
Chng hn, mc dù có th hot hoá các t bào NK bng IL-i
không bt mu hunh quang khi nhum bng kháng th 
có gn cht hunh quang; mt phát hin l lùng na là s ng v trí kt hp
vi IL-2 trên các t ng vi s ng v trí kt hp vi
kháng th a là nhng nghiên cu v các quá
trình gn có s dng IL-2 và kháng th ng v
phóng x y rng s ng phân t kháng th 
gn vào mi mt t bào Th hot hoá nhi phân t IL-2 gn vào t
bc gene mã hoá thành phn 55
kD vc coi là th th dành cho IL-ng kt qu không
thng nht. Khi chuyn np gene này vào các t bào không thuc dòng lympho
thì các t bào không thuc dòng lc chuyn np gene này ch gn
vi IL-2 vi ái lc yu chuyn np gene này vào các t bào Th
thì các t bào này gn IL-2 vi ái lc cao.

Nhng nhc gii quyi ta khám phá
ra rng các th th trên màng t bào dành cho IL-2 thc cht gm có hai thành
phn: tiu phn ( 55 kD (tiu phn này gn vi kháng th 
ATC) và tiu phn ( 75 kD. C hai tiu phu có kh n vi IL-2
i ái lc khác nhau: tiu phn ( có ái lc yu vi IL-2, tiu phn ( có ái
lc trung bình và d dimer (( thì có ái lc rt mnh (hình 11.6). Các t bào NK là
các t bào bc l tiu phi thích ti sao chúng có kh
 hot hoá bi IL-2 và ti sao chúng li không bt mu khi nhum bng
kháng th n hunh quang. Các t bào Th hot hoá
thì bc l c hai loi th th dành cho IL-2 vi ái lc cao và ái lc thp. S
ng th th dành cho IL-2 vi ái lc cao trên mi t bào Th hot hoá vào

khong 5.000, nhiu gp 10 ln so vi s ng th th dành cho IL-2 vi ái lc
thp. S  bào Th hot hoá gn nhiu kháng th 
IL-2 là vì trên t bào này có nhiu th th ái lc th gn vi kháng th 
u này cng kt qu nghiên cu ban
u c dng k thut gn.
Ði bào thông qua IL-2

IL-t yu trong via các
t c x lý bng kháng nguyên hoc các cht kích thích phân bào (c
t bào Th và t bào Tc). Sau khi gn vào th th (( ái lc cao dành cho IL-2, IL-2
 bào châm ngòi cho hàng lot yu t ni bào và
cu bào. Bt k t bào T nào bc l th th ái lc cao vi
IL-u có th ng li IL-t chc hiu kháng
nguyên ct vt che chc g bm ch cho
các t c hot hoá bi kháng nguyên s ng li IL-2 mà thôi. Các
t bào lympho T  n ngh ca chu trình t bào không bc l các th th
dành cho IL-2 ái lc cao và vì vy khi có kích thích ca IL-2 do các t bào lân cn
ti sau khi các t c hot hoá bi
kháng nguyên hoc các cht kích thích phân bào thì tiu phn ( mc bc
l, trang b thêm cho t bào th th dành cho IL-2 vi ái lc cao.
Chng nào mà mc hiu gia th th trên t bào T và phc hp
kháng nguyên-phân t hoà hp mô ch yu vn tip tc thì th th dành cho
IL-2 ái lc cao vn b kích thích cho xut hin. Khi mng li
thì s biu l các th th dành cho IL-ng cách này s u
hoà vic xut hin ca các th th dành cho IL-2 ái lc cao s u bin s m
rng ca mt clone t bào thông qua IL-2.
Interleukin 3 (IL-3)
Các t bào T
H
tit ra mt s yu t kích thích to thành colony (các CSF) cung

cp cho quá trình phát trin và bit hoá ca nhiu loi t bào sinh to máu
(hình 3.4). Ð vào kh  bào gc to máu
thuc nhii ta gi chúng là multi-i ta
c yu t t li tên cho nó là interleukin-3. IL-3 là
mt glycoprotein có trng phân t 28 kD, do các t bào T
H
hot hoá tit
ra và có mt s tác dng góp phn to nên phn ng viêm ti ch bao gm
vic kích thích các t bào mast phát trin và bài tit histamine.
Interleukin 4 (IL-4)
IL-4 là mt cytokine khác có ph hot tính sinh hc rng trên mt s loi t
bào ng nghiên cu rõ ràng nht v hot tính
sinh hc ca chúng là nhng nghiên cu chng minh ng ca chúng vi
s hot hoá, s  bit hoá ca các t c
mô t lu bi hai nhóm nghiên cc lp vi nhau công b  hai bài báo
khác nhau trong cùng mt ln xut bn ca mt tt
 yu t ng t bào B có ngun gc t t bào T (T-Cell-
Derived B-Cell Growth Factor vit tt là BCGF-I), yu t này hot hoá các t
bào B sau khi xy ra s liên kt chéo ca các th th trên màng t bào này bi
các phân t kháng th kháng IgM.
Mt nhóm nghiên cy v mt yu t có ngun gc t t bào
T và có kh  bit hoá ca t bào B thành t 
tic gene mã hoá yu
t bit hoá (BCDF-I) và nhn thy hai hou mô t là yu t sinh
ng t bào B và yu t bit hoá t u là tác dng ca cùng
mt protein t tên là interleukin 4.
Bảng 11.4: Các hoạt tính sinh học của interleukin 4
Tế bào đích
Tác dụng
Tế bào lympho B

- Ðng kích thích s hot hoá các t bào B ngh
c t bào và
ng s biu l các phân t hoà hp mô
ch yu lp II
- Làm cho các t c hot hoá bi
kháng nguyên hoc các cht kích thích phân bào
t hoá
- Gây ra s tng hp ca mt lp IgG1 hoc IgE

Tế bào lympho T
- ng t bào T
- inh thymo bào
- Gây ra hic bi t bào T

Các đại thực bào
- ng s biu l các phân t hoà hp mô
ch yu lp I và lp II
- ng hing thc bào

Các tế bào mast
ng

IL-4 có nhng hiu qu khác nhau trên t bào B  nhn khác nhau
ca chu trình t bào. Ði vi nhng t bào B nh -4 hot
yu t hot hoá, kích thích các t bào ngh  bào l
kh t hin các phân t MHC lp II. Tip theo s hot hoá bi kháng
nguyên hoc các cht kích thích phân bào, IL-4 hot yu t sinh
ng làm cho t ng s i cùng trong giai
n t bào B sinh sn, IL-4 hot yu t bit hoá bu
hoà s bt m gene mã hoá IgG1 và IgE. Vì vy IL-t tên là yu t

cm ng “bt m”
Interleukin 5 (IL-5)
Gi-4, IL-5 có tác dng kích thích c s n s bit hoá ca
t bào B. Yu t y s sn xung hip
ng vi IL- y vic sn xut IgE. IL-5 còn có tác dng kích thích s
ng và bit hoá ca bch cu ái toan.
Interleukin 6 (IL-6)
Các t bào T
H
c hoi thc bào, các t bào mono, các nguyên
bào si và mt s loi t b t cung
c ch tit ra IL-6.
Mt s t  tit IL-ng hp này vic ch tit
IL-6 gic ch ti kích thích s sinh sn ca chính bn
thân t bào). S kích thích các t bào plasma ch tit các globulin min dch
t hot tính khác ca IL-6 trong s phi hp vi IL-1. IL-6 còn là cht
ng kích thích ca s hot hoá t bào T
H
.
Interleukin 7 (IL-7)
IL- có tác dng cm ng các t bào gc dng
lympho bào bit hoá thành tin t i ta phát hin ra cytokine này
bng cách np mt lot ADN b cu ca các t bào thân  tu 
bào COS và phát hin các yu t c ni nuôi các t bào COS này.
c khong 720.000 protein và sàng lc hot tính sinh hc ca
chúng, cun ra mt clone có hot tính ca IL-7. Sau khi phát hin
ra IL-i ta thy chúng có kh  ch tit IL-2 và s xut
hin ca th th dành cho IL-2 trên các t bào T ngh i vy IL-
tác dng kích thích s a t bào B. Ngoài ra IL-7 còn có tác dng làm
 c thai nhi li ln.

Interleukin 8 (IL-8)
IL-c ch tit bi các t bào mono, có mt lot tác dng trên các t bào
bch cu trung tính. Ví d trong s có mt ca IL-8, bch cu trung tính dính
vào các t bào ni mô ca mao mch và tin các b phn mô theo
gradient n ca IL-8. Cytokine này hot chng
ng tich cu trung tính, ch cn mng nh  mc
ng.
Interleukin 9 (IL-9)
Ðó là mc tit ra bi các clone t bào Th nhnh. IL-9 h
tr cho via các t bào Th khi không có mt kháng nguyên hoc
các t bào trình din kháng nguyên. IL-c sn xut bi mt tiu qun th
t bào Th2 ca chut nhc clone hoá và tn ti lâu dài. Chúng hot
t autocrine có tác dng trong quá trình hot hoá bi
kháng nguyên. G-c chng minh là có tác dy s
ng ca t bào mast.
Interleukin 10 (IL-10)
Gm ca mt cytokine
u hoà quan tru t c ch tng hp cytokine hay
interleukin-c ch tit bi tiu qun th t bào Th2 ca
các clone t bào T chut nht nung din và c ch tiu qun th Th1
sn xut cytokine. Tiu qun th Th1 ch tit IL-2 và IFN-c chng
n quá trình hoi thc bào trong phn ng quá
mn mun.
Tiu qun th Th2 ch tit IL-4 và IL-5, châm ngòng to kháng th
th dch. Vic ch tit IL-10 bi tiu qun th Th2 c ch tiu qun th Th1 sn
xut cytokine là do cytokine này có vai trò trung tâm trong vi
ng min dch th dng min dch qua trung gian t bào. Các tiu
qun th Th1 và Th2 và vai trò ca IL-10 trong mt s bnh s  cp sau

Các interferon (IFN)

Các interferon là mt h c to ra bi rt nhiu loi t bào
khác nhau b ng bi quá trình nhân lên ca virus v
ng min dch. Interferon-( (IFN-(), có ngun gc t các bch cu, và
interferon-( (IFN-(), có ngun gc t các nguyên bào su
c mô t v m. Interferon-( (IFN-c phát hin ra mu
do các lympho T ch tic hot hoá bi kháng nguyên hoc các
cht gây phân bào. C c gii phòng ra t các t bào
nhim virus và cung cp cho các t bào lân cn kh c
virut.
Khác vi IFN-( và IFN-( có tác dng ch yu là to ra trng thái chng virus thì
IFN-( có các hom kh t
ng cha t bào Tc, t bào T tham gia vào quá mn mun (TDTH) và
t bào NK. Mt trong s các tác dng thú v nht ca IFN-
m biu hin các phân t hoà hp mô lp I và lp II trên b mt t bào.
Ving hp các phân t hoà hi thc bào hong
trình din kháng nguyên hiu qu -( còn có mt tác di
kháng li mt s cytokine, chng h-( cùng vi IL-4 vào các
t bào B thì s phân l to IgE b chn li.
Các yu t hoi t --b)
u th k XX William Coley mt nhà ngoy rng
nhng b nhim mt s loi vi khun nhnh thì khi u
ca h có th b hoi t. Vi hy vng r là cu cánh cho các bnh
n hành tiêm cho các bc ni
phân lp t nuôi cy mt s vi khun khác nhau. Nhc ni nuôi cy này
c gc t c hoi t chy máu khi có
mt s tác dng không mong mun do vy mà không th  u
tr 
Nhiu thp k i ta mi bit rng thành phn hong cc t
Coley chính là mt lipopolysaccharide (nc t) ca thành t bào vi khun.
Nc t này t nó không th gây ra hoi t kh

i thc bào sn xut và gii phóng vào huyt thanh mt yu t
gi là yu t hoi t u alpha (TNF-). Cytokine này có tác dc trc
tii vi t bào u mà không có tác di vi các t ng
 tác dc hiu ca TNF-i vi khn
nay vu ht. Nhng thành tu s dng TNF- min dch
tr li  cn d

TNF- có tác dng gây hoi t kht vai trò
quan trng trong s phát trin ca mng viêm hu hiu có tác dng
thanh lc các tác nhân gây bnh khác nhau xâm nh. Cùng vi IL-
1, TNF-ng trên rt nhiu loi t bào khác nhau bao gm các t bào T,
t bào B, bch ci, t bào ni mô, và
các t bào tu  bào này ch tit rt nhiu yu t khác
nhau cn thit cho s phát trin ca mng viêm hu hiu.

Tuy nhiên vic sn xut TNF-i, nó có th dn ti nhng
phn ng có h gây t vong. Vào nh
cng s  nh xem ti sao khi b nhim mt s ký sinh trùng, vi khun
và khi u li dn trng thái d hoá m dn
ti sc và t vong. Các tác gi n ra rng có mt yu t có ngun
gc t i thtrng thái suy mòn nói trên và h gi yu t này
là yu t gây suy mòn. Vic clone hoá các gene mã hoá yu t hoi t 
yu t y rng hai yu t này hoá ra li là cùng mt
c ký hiu là TNF-n hin
ng sc t ca vi khun s 

Mt polypeptide th hai có liên quan v mt hoá hc ch tit bi các t
bào T hoy là có tác dng git cht các t 
không n các t ng và có các tác dng sinh hc
 n rt nhiu phn ng viêm ti ch. Ðu tiên yu t t

c gc gi là TNF-b. Yu t t 
liên quan mt thit vi TNF-b. Hai protein có khong 28% trình t các axit