Đề và đáp án HSG Bình Phước năm 2009-2010

SỞ GD&ĐT BÌNH PHƯỚC ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI TỈNH
NĂM 2009-2010
Đề chính thức Môn : Lịch sử
( Đề có 01 trang) Thời gian làm bài : 180 phút
(Không kể thời gian giao đề)
Phần 1: Lịch sử Việt Nam (14,5 điểm).
Câu 1(2,5 điểm):
Em hãy trình bày cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất của phong trào Cần
Vương.Tại sao cuộc khởi nghĩa đó lại tiêu biểu nhất?
Câu 2(3 điểm):
Nêu đặc điểm trong đời sống kinh tế – xã hội và phong trào cách mạng Việt
Nam đầu thế kỷ XX. Trình bày nguyên nhân thất bại và ý nghĩ lịch sử của phong
trào yêu nước trên.
Câu 3(3 điểm):
Tư tưởng cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khi Người đã đến với chủ
nghĩa Mác- Lênin.So sánh tư tưởng của Người với tư tưởng của các nhà yêu nước
tiền bối và đương thời của Việt Nam.
Câu 4(3 điểm):
Trình bày việc nhận định kẻ thù, mục tiêu đấu tranh,hình thức tập hợp lực
lượng và ý nghĩa lịch sử của hai giai đoạn của cách mạng Việt Nam : 1930- 1931;
1936-1939.
Câu 5(3 điểm):
Bằng tài liệu lịch sử trong khoảng thời gian từ năm 1941 đến 2-9-1945, hãy
phân tích vai trò vĩ đại của Hồ Chủ tịch là người sáng lập ra nước Việt Nam dân
chủ cộng hòa.
Phần 2: Lịch sử thế giới (5,5 điểm).
Câu 1(2,5 điểm):
Lập bảng so sánh về sự khác nhau giữa cách mạng tư sản và cách mạng vô
sản theo các mục sau:
Lãnh đạo Động lực Tính chất Kết quả
Cách mạng tư sản

Cách mạng vô sản
Câu 2(3 điểm):
Trình bày sự thành lập, cơ cấu tổ chức, quá trình phát triên, mục tiêu hoạt
động của tổ chức ASEAN. Quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN.
Hết
BIỂU ĐIỂM ĐÁP ÁN THI HỌC SINH GIỎI TỈNH
Môn : Lịch sử
Thời gian làm bài : 180 phút
Phần 1: Lịch sử Việt Nam (14,5 điểm).
Câu 1(2,5 điểm):
Em hãy trình bày cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất của phong trào Cần
Vương.Tại sao cuộc khởi nghĩa đó lại tiêu biểu nhất?
Biểu điểm đáp án:
Các ý câu hỏi 1 Đáp án Điểm:2,5
- Trình bày cuộc
khởi nghĩa tiêu
biêu
- Lãnh đạo : giới thiệu về Phan Đình Phùng
và Cao Thắng
- Địa bàn hoạt động:Thanh hoá, Nghệ An, Hà
Tĩnh, Quảng Bình
- Căn cứ chính: Vùng núi hiểm trở thuộc 2
huyên Hương Sơn và Hương Khê, …
- Lực lượng tham gia: đông đảo nhân dân các
tộc người 4 tỉnh (Thanh Hoá, Nghệ An, Hà
Tĩnh, Quảng Bình)
- Hai giai đoạn chính của nghĩa quân
+ Giai đoạn từ 1885-1888:(0,5 điểm)
* Tập hợp lực lượng, huấn luyện bình sỹ,
đúc rèn vũ khí:

* Đào đắp công sự, tích trử lương thảo:
+ Giai đoạn từ 1888-1896:(0,5 điểm)
* Các cuộc chiến đấu quyết liệt…
* Cuộc chiến đấu từ cuối năm 1883…
1,0
- Giaỉ thích cuộc
khởi nghĩa tiêu
biểu nhất .
+ Qui mô, tổ chức, địa bàn hoạt động, lượng
lượng tham gia, thời gian tồn tại …
+ Tuy thất bại nhưng đánh dấu sự kết thúc
của phong trào chống pháp dưới ngọn cờ Cần
vương…
0,5
Câu 2(3 điểm):
Nêu đặc điểm trong đời sống kinh tế – xã hội và phong trào cách mạng Việt
Nam đầu thế kỷ XX. Trình bày nguyên nhân thất bại và ý nghĩ lịch sử của phong
trào yêu nước trên.
Biểu điểm đáp án
Các ý câu 2 Đáp án Điểm:3
Đặc điểm trong
đời sống kinh tế –
xã hội và phong
trào cách mạng
VN đầu TKXX
-Đặc điểm trong đời sống kinh tế
+ Đầu thế kỷ XX, ở VN xuất hiện những thành
phần kinh tế tư bản chủ nghĩa, dù còn yếu…
+Phương thức bóc lột tư bản chủ nghĩa kết hợp
phương thứ bóc lột phong kiến…

- Xã hội:
+ Những biến chuyển kinh tế dẫn đến biến chuyển
về xã hội
+ Giai cấp công nhân ra đời, đang ở giai đoạn tự
2
phát
+ Tư sản và tiểu tư sản mới xuất hiện, đang trong
quá trình phát triển về số lượng và ý thức
- Phong trào cách mạng:
+ Chịu ảnh hưởng tư tưởng dân chủ tư sản bên
ngoài tràn vào nên các cuộc vận động theo khuynh
hướng dân chủ tư sản, chưa có khả năng làm bùng
nổ một cuộc cách mạng tư sản thực sự ở nước ta

+ Phong trào phân hoá thành hai xu hướng bạo
động và cải cách…; các cuộc đấu tranh của nông
dân và đồng bào các dân tộc thiểu số
+Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong
buổi đầu như một nhân tố mới quyết định xu thế
phát triển của lịch sử
Nguyên nhân thất
bại và ý nghĩa
lịch sử
- Nguyên nhân thất bại :
+ Ý thức phong kiến lỗi thời vào cuối TK XIX.

+ Giai cấp công nhân chưa trở thành lực lượng
chính trị độc lập.
+ Sỹ phu yêu nước tiến bộ tuy có chuyển biến
trong tư tưởng nhưng vẫn bị hạn chế về giai cấp và

thời đại nên chưa đề ra được đường lối đúng đắn

- Tuy thất bại nhưng phong trào chứng tỏ tinh thần
yêu nước bất khuất, để lại nhiều bài học kinh
nghiệm.
1
Câu 3(3 điểm):
Tư tưởng cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc khi Người đã đến với chủ
nghĩa Mác- Lênin.So sánh tư tưởng của Người với tư tưởng của các nhà yêu nước
tiền bối và đương thời của Việt Nam.
Biểu điểm đáp án
Các ý câu 3 Đáp án Điểm:3

So sánh tư tưởng của NAQ và các nhà yêu
nước … ta thấy có những điểm giống nhau và
khác nhau sau đây:
- Giống nhau:
* Có tư tưởng yêu nước.
* Muốn tìm một con đường giải phóng dân tộc

- Khác nhau:
* Lãnh tụ NAQ:
+Tại đại hội Tua, Người bỏ phiếu tán thành
Quốc tế ba trở thành một trong những người
sáng lập Đảng cộng sản Pháp đồng thời cũng là
người cộng sản VN đầu tiên .
0,5
Tư tưởng người được thể hiện khi đã đến
với CN Mác-Lênin thể hiện trong quan điểm cơ
bản về chiến lược và sách lược sau:

+ Cách mạng thuộc địa và cách mạng vô sản
chính quốc có quan hệ mật thiết …
+ Chỉ có giải phóng giai cấp mới giải phóng
dân tộc…
+ Kẻ thù chủ yếu của các nước thuộc địa là chủ
nghĩa đế quốc và phong kiến tay sai
+ Cách mạng giải phong dân tộc muốn dành
được thắng lợi phải có một chính đảng của giai
cấp công nhân lấy tư tưởng Mác- Lênin làm
nền tảng lãnh đạo.
+ Vai trò và sức mạnh to lớn của giai cấp nông
dân trong CM giải phóng dân tộc
* Các nhà yêu nước tiền bối:
+ Không thấy được xu thế phát triển khách
quan thế giới sau cach mạng Tháng Mười Nga
1917 nên không thấy được giải phóng dân tộc
phải gắn liền với giải phóng giai cấp…
+ Không thấy được bản chất của chủ nghĩa đế
quốc
+ Không thấy được vai trò lãnh đạo của giai
cấp công nhân và vai trò của quần chúng trong
cách mạng .
Không xác định được một đường lối đúng dắn
cho cách mạng Việt Nam.
1,5

1,0
Câu 4(3 điểm):
Trình bày việc nhận định kẻ thù, mục tiêu đấu tranh,hình thức tập hợp lực
lượng và ý nghĩa lịch sử của hai giai đoạn của cách mạng Việt Nam : 1930- 1931;

1936-1939.
Biểu điểm đáp án
Các ý câu 4 Đáp án Điểm:3
Việc nhận định kẻ
thù
- 1930-1931: Theo Luận Cương chính trị của Đảng
thì kẻ của cách mạng Việt Nam là đế quốc và phong
kiến nói chung .
- 1936-1939: Đảng xác định kẻ thù cụ thể trước mắt
là thực dân phản động không chịu thi hành ở các
thuộc địa chính sách của Mặt trận Nhân dân
0,5
Mục tiêu đấu tranh
- 1930-1931: độc lập dân tộc và người cày có ruộng-
Theo Luận cương của đảng, đây là mục tiêu có tính
chất lâu dài
- 1936-1939: giành tự do, dân chủ, cải thiện dân sinh
và bảo vệ hòa bình thể giới.
0,5
Hình thức tập hợp
lực lượng (mặt
- 1930-1931: Hội phản đế đồng minh Đông Dương
nhưng chủ yếu là công nông liên minh dưới sự lãnh
0,5
trận)
đạo của Đảng.
- 1936-1939:Thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế
Đông Dương, sau đổi tên là Mặt trận dân chủ Đông
Dương, nhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước, dân
chủ tiến bộ.

Ý nghĩa lịch sử
- 1930-1931:
+ Có ý nghĩa lịch sử to lớn, khẳng định đường lối
đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công
nhân,sức mạnh liên minh công nông đối với cách
mạng nước ta.
+ Để lại nhiều bài học quí bàu về công tác tư tưởng,
xây dựng khối công nông liên minh, mặt trận dân tộc
thống nhất, …
+ Có ý nghĩa như cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng và
quần chúng cho cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám
sau này.
- 1936-1939:
+ Là một phong trào quần chúng rộng lớn dưới sự
lãnh đạo của ĐCSĐD, thực sự là một cuộc cách
mạng dân tộc, dân chủ rộng lớn…
+ Đây là cuộc tổng diễn tập thứ hai chuẩn bị cho cách
mạng tháng Tám 1945
+ Phong trào để lại nhiều bài học kinh nghiệm quí giá
…
1,5
Câu 5(3 điểm):
Bằng tài liệu lịch sử trong khoảng thời gian từ năm 1941 đến 2-9-1945, hãy
phân tích vai trò vĩ đại của Hồ Chủ tịch là người sáng lập ra nước Việt Nam dân
chủ cộng hòa.
Biểu điểm đáp án
Các ý câu 5 Đáp án Điểm:3.0
Người về nước và
chủ trì Hội nghị lần
thứ 8 của Trung

ương Đảng
- Tháng 2.1941 Người về nước trực tiếp lãnh
đao cách mạng.
- Tháng 5-1941 Hồ chủ tích triệu tập và chủ
trì hội nghị lần thứ 8 Trung ương Đảng. Hội
nghị đã hoàn chỉnh chỉ đạo chiến lược cách
mạng VN …nhằm đoàn kết toàn dân chuẫn bị
khởi nghĩa vũ trang, dành lại độc lập dân tộc.
Nghị quyết của Hội nghị có ý nghĩa quyết
định sự thắng lợi của CMT8 sau này
Ngày 19-5-1941 Mặt trận Việt Minh được
thành lập, là kết quả sau một thời gian thí
nghiệm trực tiếp của Hồ chủ tịch tại Cao
Bằng về cuộc vận động xây dựng Hội cứu
quốc.
0,75
Tổ chức và xây
dựng lực cách
- Người trực tiếp lãnh đạo cách mạng ở Cao-
Bắc- Lạng, xây dựng vùng này thành căn cứ
mạng địa cách mạng cho cả nước và làm cơ sở liên
lạc với phong trào cách mạng thế giới
- Đi đôi với xây dựng lực lượng chính trị,
Người xây dựng lực lượng vũ trang. Ngày 22-
12-1944, Người chỉ thị thành lập đội Việt
Nam tuyên truyền giải phóng quân, hướng
dẫn hình thức hoạt động của đội.
- Người thành lập khu giải phóng Việt Bắc,
mầm mống của nước Việt Nam mới đang
hình thành.

0,75
Từ khi Nhật đầu
hàng Đồng Minh
đến ngày 2-9-1945
- Ngày 9.3.1945 Nhật đảo chính pháp, Người
cùng Trung ương Đảng phát động cao trào:
“kháng Nhật, cứu nước” khẩn trương chuẩn
bị tổng khởi nghĩa.
- Khi tin Nhật đầu hàng Đồng Minh, Người
cùng Trung ương Đảng phát động toàn dân
kiên quyết nổi dậy tổng khởi nghĩa, giành
chính quyền trong cả nước.
Tại Hội nghị tòan quốc của Đảng ngày
13.8.1945, Người cùng Trung ương Đảng
cùng vạch ra phương châm, nguyên tắc tiến
hành tổng khởi nghĩa …
- Người chủ tọa hội nghị Quốc dân đại hội
(16,17.8.1945) tranh thủ sự nhất trí của hòan
tòan của Quốc dân đại hội đối với chủ trương
tổng khởi nghĩa của Đảng và Mặt trận Việt
Minh
Người đảm nhận trách nhiệm lãnh đạo Uỷ
ban dân tộc giải phóng Việt Nam, tức chính
phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ
cộng hòa. Người ra lời kêu gọi tòan dân xông
lên tổng khởi nghĩa giành lấy chính quyền.
Tổng khởi nghĩa thắng lợi trong cả nước.
- Ngày 2.9.1945, tại quảng trường Ba Đình
(Hà Nội), thay mặt chính phủ lâm thời, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc

lập do Ngừoi thảo ra, tuyên bố nước Việt
Nam dân chủ cộng hòa ra đời, đánh dấu
thắng lợi hòan tòan của cách mạng tháng Tám

1,5
Phần 2: Lịch sử thế giới (5,5 điểm).
Câu 1(2,5 điểm):
Lập bảng so sánh về sự khác nhau giữa cách mạng tư sản và cách mạng vô
sản theo các mục sau:
Biểu điểm đáp án
Lãnh đạo Động lực Tính chất Kết quả
CM
TS
1,25
Điểm
Giai cấp
tư sản và
tầng lớp
quý tộc
mới
Quần
chúng
nhân dân
Là cuộc cách mạng
triệt để, đã tạo điều
kiện cho kinh tế tư
bản phát triển nhưng
không giải quyết
quyền lợi cho nhân
dân, giai cấp tư sản

sau đó quay lại đàn áp
nhân dân
Tiêu diệt chế độ phong
kiến hoặc một thế lực
khác kìm hãm sự phát
triển của kinh tế, tạo
điều kiện cho kinh tế
tư bản phát triển

CM
VS
1,25
Điểm
Giai cấp
công nhân
với chính
đảng vô
sản

Quần
chúng
nhân dân
thực hiện
liên minh
công nông

Các cuộc cách mạng
đã đoàn kết mọi tầng
lớp đấu tranh chống
kẻ thù chung là chủ

nghĩa tư bản dưới sự
lãnh đạo của đảng
Cộng sản


Đã làm suy yếu tiến
đến thủ tiêu chủ nghĩa
tư bản, bắt đầu từ cách
mạng tháng Mười Nga
năm 1917, đã đưa giai
cấp vô sản lên nắm
chính quền, xây dựng
chủ nghĩa xã hội.
Câu 2(3 điểm):
Trình bày sự thành lập, cơ cấu tổ chức, quá trình phát triển, mục tiêu hoạt
động của tổ chức ASEAN. Quan hệ giữa Việt Nam với ASEAN.
Biểu điểm đáp án
Các ý câu 2 Đáp án Điểm:3
Sự thành lập - Sau khi gìanh độc lập, nhiều nước Đông Nam
Á có nhu cầu hợp tác để phát triển …
- Tháng 8.1967, tại Băng Cốc Hiệp hội các nước
Đông Nam Á được thành lập …
0,5
Cơ cấu tổ chức - Cơ quan lãnh đạo của ASEAN là hội nghị
ngoại trưởng hàng năm ở thủ đô các nước thành
viên.
- Uỷ ban thường trực của ASEAN đảm nhiệm
các công việc giữa hai kỳ họp của Hội nghị
ngoại trưởng; ngòai ra còn có các ủy ban thường
trực , phụ trách những ngành cụ thể với sự tham

gia của các chuyên gia các nước thành viên.
0,5
Quá trình phát
triển
- Giai đoạn 1(1967 đến 1975): ASEAN còn là
một tổ chức non yếu và chương trình hợp tác
giữa các thành viên còn rời rạc .
- Giai đoạn 2(1976 đến nay):
+ Được đánh dấu bằng hội nghị cấp cao lần thứ
nhất tại Bali (Inđônêxia) tháng 2.1976 mở ra thời
kỳ phát triển mới trong lịch sử ASEAN…
+ Từ đầu những năm 90, ASEAN tiếp tục mở
rộng các thành viên …
+ Từ năm nước trở thành 10 nước …
1,0
Mục tiêu hoạt
động
“Hiệp ước hữu nghị và hợp tác” được ký kế tại
Hội nghị cấp cao họp tại Bali (Inđônêxia, tháng
2/1976) đã nêu mục tiêu của ASEAN là : “xây
dựng những mối quan hệ hòa bình, hữu nghị và
hợp tác giữa các nước trong khu vực, tạo nên
môt cộng đồng Đông Nam Á hùng mạnh trên cơ
sở tự cường khu vực và thiết lập một khu vực
hòa bình, tự do trung lập ở Đông Nam Á. Như
thế, ASEAN là một tổ chức liên minh chính trị-
kinh tế của khu vực Đông Nam Á”.
0,5
Quan hệ giữa
Vịêt Nam với

ASEAN
- Trước những năm 90 quan hệ giữa Việt Nam
các nước ASEAN diễn ra phức tạp, có lúc xoa
dịu, có lúc căn thẳng tùy theo sự biến động của
quốc tế và khu vực, nhất là vấn đề Cămpuchia.

- Đầu những năm 90 lại nay, ASEAN từ “đối đầu
” sang “đối thoại” và hợp tác với Việt Nam.
Ngày 28.7.1995 Việt Nam trở thành thanh viên
của ASEAN và ngày có uy tín trong tổ chức này.

0,5