Tìm Hiểu Về Ung Thư Vú docx

Tìm Hiểu Về Ung Thư Vú

Ung thư vú được các cơ quan Y tế công cộng và truyền thông đại
chúng nói đến rất nhiều. Một lý do là vì bệnh này khá phổ biến. Mỗi người
trong chúng ta có lẽ đều có biết một hai người bà con hay bè bạn bị bệnh
này. Lý do nữa là vì ung thư vú tuy nguy hiểm, nhưng nếu biết sớm thì lại có
nhiều cơ may chữa trị được. Nếu ung thư chưa lan ra ngoài, và chữa trị đúng
cách, thì có tới 95 phần trăm có thể khỏi dứt (theo thống kê theo dõi bệnh
nhân 5 năm sau khi mổ).
Những yếu tố tăng rủi ro bị ung thư vú
Trước hết cũng nên nói cho rõ là những yếu tố kể sau đây làm tăng rủi
ro bị bệnh, nghĩa là dễ bị hơn người ta, thí dụ người thường thì trăm người bị
hai người, nếu có yếu tố tăng rủi ro thì trăm người bị năm người chẳng hạn,
chứ không phải cứ có yếu tố đó là bị ung thư. Cẩn thận theo dõi mà đề
phòng (cẩn tắc vô áy náy), không phải lý do để lo âu hốt hoảng. Vậy thì
những gì tăng rủi ro bị ung thư vú?

Lớn tuổi -
Sáu mươi phần trăm ung thư vú là ở người trên 60 tuổi. Theo dự đoán
thống kê thì trong số phụ nữ tuổi 30, cứ một ngàn người sẽ có 4 người bị
ung thư vú trong vòng 30 năm tới . Nếu kể phụ nữ ở cỡ tuổi 60,thì trong
vòng 30 năm tới, sẽ có tới 10 ngươi bị.
Cũng có kết quả thống kê khác, nói là đàn bà con gái, cứ 8 người , thì
một người bị ung thư vú. Điều này đúng, nhưng có thể gây ngộ nhận. Con số
thống kê bao gồm tất cả phái nữ từ lúc lọt lòng cho tới tuổi thượng thượng
thọ là 95 tuổi. Còn người ít tuổi hơn, thì con số nhỏ hơn nhiều.
Di truyền trong gia đình -
Người có mẹ, chị em gái hay con gái bị ung thư vú, thì rủi ro tăng gấp
hai, ba lần người thường. Họ hàng xa thì ảnh hưởng ít hơn.
Về phương diện di truyền, người ta mới tìm thấy hai thứ gene gây ung
thư vú (gene là một phần nhỏ cuả cấu trúc căn bản trong tế bào nguyên thủy

tạo thành bào thai). Thử nghiệm để tìm gene này còn phức tạp và tốn kém,
cho nên người ta chỉ làm khi bệnh nhân có nhiều người trong gia đình có
ung thư vú.
Người đã có những bệnh vú khác -
Những bệnh như vú xơ hay có bọng nước (cyst) làm tăng rủi ro phần
nào. Tuy nhiên, nếu đồng thời trong gia đình lại có người bị ung thư vú, hay
là nếu cắt thử mà thấy tế bào gia tăng bất bình thường thì cũng là điều đáng
ngại.
Người đã từng bị ung thư vú -
Những người đã từng bị ung thư vú và mổ bỏ một bên, thì bên kia
cũng dễ bị hơn người ta. Tuy vậy con số rủi ro cũng chỉ vào khoảng 1 phần
trăm mỗi năm.
Ảnh hưởng của đường kinh và thai nghén
Người sớm có kinh lần đầu dễ bị ung thư vú hơn. Người ta thấy rằng,
những người có kinh trước tuổi mười hai thì rủi ro bị ung thư vú gấp 4 lần
những người bắt đầu có kinh sau tuổi mười bốn. Người chưa bao giờ mang
thai dễ bị ung thư vú hơn người khác.
Dùng thuốc hormone lâu ngày -
Dùng thuốc ngừa thai lâu ngày (hết năm nọ đến năm kia) có thể tăng
rủi ro lên phần nào. Còn vấn đề thuốc già (estrogen cho tuổi tắt kinh) thì
chưa rõ rệt. Vì dùng estrogen lâu ngày có thể tăng rủi ro bị ung thư tử cung,
người ta giải quyết bằng cách cho uống cùng với progestin thì thấy rủi ro
ung thư tử cung giảm đi, nhưng dường như ung thư vú lại tăng lên. Vấn đề
chưa dứt khoát.
Triệu chứng ung thư vú
Mới đầu không có triệu chứng gì
Điều cần biết trước tiên là ung thư vú mới phát không có triệu chứng
gì cả. Khi sờ nắn thấy một cục nho nhỏ bằng hạt sen, thì ung thư đã âm ỉ tiến
triển cả mấy năm rồi. Vì vậy vấn đề truy tìm ung thư vú nơi người bình
thường mới thành quan trọng.

Đau vú mà không có cục nhiều khi không phải ung thư
Đau vú có nhiều nguyên do. Phụ nữ hay than bị đau ngay trước khi có
kinh, có lẽ là do kích thích tố thay đổi trong người. Bị bọng nước (cyst) cũng
có thể đau. Sưng vì nhiễm trùng dĩ nhiên cũng đau, nhưng không phải vấn
đề dài hạn. Có người uống cà phê bị đau tức, có thể là do chất
methylxanthine trong cà phê.
Tuy vậy cũng có tới 10 phần trăm người bị ung thư vú chỉ có đau mà
không nổi cục, vì thế khi vú bị đau là phải đi khám cho cẩn thận.
Có cục trong vú
Phần nhiều là do chính bệnh nhân phát hiện ra đầu tiên. Nắn thấy răn
rắn, mới đầu thì còn di động theo ngón tay đẩy qua đẩy lại, sau một thời gian
thì cục ung thư dính chắc vào lồng ngực hoặc là bám chặt vào da. Thường
chỉ có một cục, và ở một bên vú thôi. Những hạt nhỏ lổn nhổn ở cả hai bên
vú thường thì không phải ung thư. Cục ung thư hay thấy nhiều ở vú bên trái,
lý do không biết tại sao.
Những triệu chứng khác
Núm vú có thể nhỉ nước, đáng ngại nhất là có vấy máu. Có khi núm
vú bị thụt vô. Da khô đóng vẩy quanh đầu vú. Có khi da vú lúm lỗ chỗ. Có
khi nhìn dáng vú thấy khang khác không giống bên kia.
Thông thuờng thì nếu bị đau, sưng đỏ thì là nhiễm trùng, nhưng nếu
thấy kéo dài thì phải coi chừng, vì có một loại ung thư vú ít thấy nhưng rất
độc cũng có triệu chứng như vậy.
Bác sĩ khám và định bệnh như thế nào
Khám vú là một phần của khám bệnh tổng quát. Quan sát hình dáng
vú và núm vú, coi da có bình thường, có nước nhỉ nơi đầu vú không. Nắn
tìm cục ở hai bên, đồng thời khám xem có hạch ở dưới nách cùng là trên
xương quai xanh. Những thử nghiệm tiếp theo thì tùy trường hợp, có thể kể
như sau:
Chụp quang tuyến (Mammography)
Cũng là chụp quang tuyến X, nhưng dùng một độ tia X rất thấp, nên ít

có hại (vì không phải bộ phận nằm sâu trong cơ thể, nên có thể dùng độ
lượng thấp). Thử nghiệm này cũng không đúng hẳn trăm phần trăm. Có khi
có ung thư mà hình chụp không thấy. Cũng có khi hình chụp nghi ngờ là ung
thư mà lại không phải. Trường hợp sau này thì phải làm sinh thiết.
Sinh thiết (biopsy)
Sinh thiết là lấy một mẩu nhỏ của cái cục mình nghi ngờ, gửi đến
phòng thí nghiệm để nhìn trong kính hiển vi coi có tế bào ung thư hay
không. Lấy bằng hai cách. Một là dùng sơ ranh đâm vào cái cục rồi rút ra
một chút "thịt" của cái cục. Kiểu này gọi là sinh thiết đâm kim (needle
biopsy, hay là aspiration biopsy). Một cách nữa, là nhân tiện mổ lấy cái cục
đi luôn, rồi cắt một miếng mà thử gọi là sinh thiết cắt mổ (excisional
biopsy), nếu thấy là ung thư thì phải tiếp tục chữa trị thêm. Đâm kim thì tiện,
nhưng không đươc chính xác, và còn ngại có thể làm rơi rớt tế bào ung thư
từ cục u ra chỗ khác trong vú khi rút kim ra.
Siêu âm
Siêu âm thường dùng để phân biệt xem cục đặc hay là bọng nước.
Nếu bọng nước thì không phải ung thư. Nếu là cục đặc thì phải làm sinh
thiết như nói ở phần trên.
Trang Web này chỉ nhằm cung cấp những thông tin c ơ bản về sức
khỏe và y tế. Nếu cần chữa bệnh, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ của bạn.
Bs Vũ Quí Đài