Bài thi Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến và anh hùng

Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
phòng gd - đt can lộc
Trờng tiểu học kim lộc

Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
1
Thăng long hà nội
ngàn năm văn hiến và anh hùng
Họ và tên: Nguyễn Thị Việt Anh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trờng tiểu học kim lộc
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Bài dự thi
Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Họ và tên: Nguyễn Thị Việt Anh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trờng Tiểu học Kim Lộc

Phần i: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Cõu hi 1: Trong bi Chiu di ụ, Hong Lý Thỏi T ó xỏc nh
nhng li th no ca t Thng Long?
a. L ch t hi quan yu ca bn phng.
b. c th rng cun h ngi.
c. Cú nỳi cao sụng di.

d. Muụn vt ht sc ti tt phn thnh.
Lun gii cõu 1:
Đc li vn bn gc ca Chiu di ụ. Vn bn ny c lu tr trong
b i Vit s ký ton th(phn Bn ký, quyn 2, t 26). Bn dch ra ting
Vit ca Nh xut bn Khoa hc Xó hi H Ni, 1988, in trang 241, tp 1.
Xem k vn bn c cho l ca vua Lý Thỏi T ny, ta thy Ngi khai
sinh Kinh ụ Thng Long núi t ny cú rt nhiu li th quan trng: Hung
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
2
Kim lộc, tháng 3/2010
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
chi thnh i La, ụ c ca Cao Vng, gia khu vc tri t, c th rng
cun h ngi, chớnh gia nam bc ụng tõy, tin nghi nỳi sụng sau trc. Vựng
ny mt t rng m bng phng, th t cao m sỏng sa, dõn c khụng kh
thp trng ti tm, muụn vt ht sc ti tt phn thnh. Xem khp nc Vit ú
l ni thng a, thc l ch t hi quan yu ca bn phng, ỳng l ni
thng ụ kinh s mói muụn i. õy ban t chc nờu ra 4 li th:
(Chiu di ụ ca Vua Lý Cụng Un)
a. L ch t hi quan yu ca bn phng. Lun im ny cú nguyờn
vn trong vn bn Chiu di ụ.
b. c th rng cun h ngi. Bn dch Vit ng ca Chiu di ụ
cng cú cõu ny. Cũn nguyờn vn Hỏn ng thỡ ú l: Long bn H c. õy l
4 ch ca thut phong thy, núi v mt th t rt quý, l ni ca Rng v H
(nhng vt tng trng cho sc mnh v hin vinh). Chớnh l iu m Hong
Lý Thỏi T cho l im li th nht ca t Thng Long.
c. Cú nỳi cao sụng di. Nguyờn vn Hỏn ng ca Chiu di ụ, on

núi v sụng v nỳi, ch vit l: Tin giang sn hng bi chi nghi. Bn dch
Vit ng (H.1988) in thnh cõu rng: Tin hỡnh th nỳi sụng sau trc. Nờn
dch li l: Cú v th thun tin nhỡn ra sụng, ta vo nỳi. õy cng núi v v
th chin lc (quõn s) rt li hi ca Thng Long. Ch khụng phi núi n
Nỳi cao sụng di ca t ny.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
3
Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
d. Nhân vật hết sức tươi tốt phồn thịnh. Câu này cũng có trong nguyên
bản “Chiếu dời đô”.
Câu hỏi 2: Tòa thành cổ nhất trên đất Thủ đô là tòa thành nào?
a. Thành Đại La.
b. Thành Cổ Loa.
c. Thành cổ Sơn Tây.
d. Thành cổ Hà Nội.
Luận giải câu 2:
Đất Thủ đô là trung tâm (đầu não) hành chính – chính trị của quốc gia. Là
một Thủ đô có lịch sử rất lâu đời, Hà Nội tất phải xây dựng rất nhiều thành cổ
qua các đời, để thể hiện và làm căn cứ cho chức năng đứng đầu cả nước về mặt
hành chính – chính trị. Từ năm 2008, Hà Nội được mở rộng, tích hợp vào đất
Thủ đô nhiều miền đất cổ, vốn cũng đã sẵn có nhiều thành cổ được xây dựng ở
đấy rồi, cho nên càng thêm nhiều di sản thành cổ.
a. Thành Đại La. Đây là tòa thành được “Chiếu dời đô” của Lý Thái Tổ
nói đến, với tên gọi nguyên văn là: “Cao vương cố đô Đại La thành” (Thành Đại
La – đô cũ của vua họ Cao). Nhân vật “Cao Vương” ở đây là Cao Biền – Kinh
lược sứ của nhà Đường. Cao Biền được vua nhà Đường cử sang đất Việt đầu

tiên là để chống giặc Nam Chiếu. Thành Đại La được xây dựng năm 866 để làm
nhiệm vụ ấy.
b. Thành Cổ Loa. Tòa thành kỳ vĩ này, gọi thế vì còn vết tích ở xã Cổ
Loa, huyện Đông Anh. Ba chức năng quan trọng được thành Cổ Loa xưa thực
hiện là: quân thành, thị thành, và đặc biệt là Kinh thành. Vì có đến 2 lần, Cổ Loa
là kinh đô nước Việt. Lần thứ nhất, ngay khi khởi dựng vào thế kỷ III trước
Công nguyên, Cổ Loa là kinh đô của triều đại An Dương Vương. Lần thứ hai,
vào thế kỷ X, Cổ Loa là Kinh đô của Ngô Vương Quyền.
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
4
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
(Thnh C Loa)
c. Thnh c Sn Tõy. õy l tũa thnh mi c khụi phc th xó Sn
Tõy, sau gn 200 nm tn ti nh mt trung tõm hnh chớnh chớnh tr, c bit
l quõn s, ca c X oi ngy xa. Bi vỡ khi dng vo nm Minh Mnh th
ba (1822), thnh c Sn Tõy xõy bng ỏ ong theo kiu Vụ bng, n nay vn
cũn du tớch ca 4 tũa dinh th - cụng ng ca c 4 v quan u tnh Sn hi
th k XIX l: Tng c (sau l Tun ph), B chỏnh (n sỏt), c v c
hc.
d. Thnh c H Ni. õy l thut ng cú tớnh quy c, gi cụng trỡnh
kin trỳc quõn s, xõy lờn khu vc Hong thnh Thng Long i Lờ, nhng
hi co li mt chỳt, do vua Gia Long (u thi Nguyn v u th k 19) cho
to dng lm th ph ca Bc Thnh (lỳc ny cha cú tnh H Ni, cng
cha cú Thnh ph H Ni). Thnh c H Ni hon cụng xõy p vo nm
1805.
Cõu hi 3: Ngụi Lng hai Vua phớa Tõy Th ụ - l quờ hng ca B Cỏi

i Vng Phựng Hng v Ngụ Vng Quyn, tờn l gỡ?
a. Nh Khờ.
b. Th L.
c. H Lụi.
d. ng Lõm.
Lun gii cõu 3:
Th ụ H Ni, nht l t khi c m rng, rt v vang vỡ cú c rt
nhiu ngụi lng ngh ni ting, l quờ hng ca nhiu danh nhõn, l chic nụi
sinh thnh ca nhiu s tớch diu k. Trong s ny, Ban T chc nờu ra 4 ngụi
lng c:
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
5
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
a. Lng Nh Khờ. Thuc huyn Thng Tớn phớa Nam Th ụ H Ni.
õy l mt lng ngh c ni ting: ngh tin. Ph T Tch (thuc qun Hon
Kim) xa cũn gi l Hng Ri Tindo bi dõn lng ngh tin Nh Khờ ra õy
hnh ngh, m ph. Gn ngay ph ny l ph Lng Vn Can. õy l tờn ca
mt danh nhõn Nh Khờ, cú ngụi nh c chuyn dựng lm trng ụng Kinh
ngha thc ni ting u th k XX. Nhng Nh Khờ c bit n hn c vi
t cỏch l quờ hng ca Anh hựng dõn tc danh nhõn vn húa th gii:
Nguyn Trói. Ngụi n chớnh th Nguyn Trói luụn thm ngỏt khúi hng sựng
m, cng c gi bng tờn: n Nh Khờ.
b. Lng Th L. Lng im chớnh Tõy v cc Tõy Kinh thnh Thng
Long xa. Lỳc u cú tờn l lng Th Tri. L quờ hng ca m mt v hong
t triu Lý cú cụng ỏnh gic Tng, tờn l Linh Lang. Khi hong t húa rng
(rn) trn xung H Tõy m mt, vua Lý thng tic, cho lp n th ngay

qa gũ cnh lng. V cho i tờn thnh lng Th L (gi l m th phng). Ngụi
n thiờng ca lng Th L (cũn gi l n Voi Phc vỡ cú p ni hỡnh con voi
quỡ cng n) tr thnh Tõy trn linh t mt trong Thng Long t trn.
c. Lng H Lụi. Lng huyn Mờ Linh. Tờn huyn cng l tờn ca cuc
khi ngha Hai B Trng oanh lit. Vỡ ngụi n thiờng ca lng H Lụi, l mt
trong ba ni th chớnh Hai B Trng ca c nc (l n ng Nhõn, n Hỏt
Mụn v n H Lụi). Ni õy tng truyn cng l trung tõm ca Kinh ụ
nc Vit thi Hai B Trng ginh c 3 nm c lp: Lnh Nam riờng mt
triu ỡnh nc ta.
d. Lng ng Lõm. Thuc th xó Sn Tõy. õy l ngụi lng Vit c ni
ting, giỏ tr nh ụ th c Hi An. Cựng vi c im kin trỳc nhng ngụi nh
nụng thụn dựng nguyờn vt liu l ỏ ong, ng Lõm cũn s hu nhiu kin
trỳc tụn giỏo - tớn ngng ni ting: chựa Mớa, ỡnh Mụng Ph, nh th s thn
Giang Vn Minhc bit cú di tớch n th, lng m ca Anh hựng dõn tc
B Cỏi i Vng Phựng Hng, v Anh hựng dõn tc Ngụ Quyn. C nhng
chng tớch huyn k v cuc i v s nghip ca hai v Anh hựng dõn tc ny
(nh: Ni ỏnh cp, ch buc voi, trng luyn vừ). Chớnh vỡ vy, ng
Lõm c coi l Lng Hai Vua Ngụ Quyn v Phựng Hng.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
6
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Lng ng Lõm Sn Tõy cỏch Th ụ H Ni khong 50km.
Vựng t ny l ni phỏt tớch hai v vua
Lng m Ngụ Quyn Lng m Phựng Hng

Cõu cõu 4: Nm 1010, Hong Lý Thỏi T ó cho xõy Tũa chớnh in Cn

Nguyờn ca Kinh ụ Thng Long trờn cao im no?
a. Nỳi Cung.
b. Nỳi Nựng.
c. Nỳi Khỏn.
d.Nỳi Sa.
Lun gii cõu 4:
Kinh thnh Thng Long xa cú nhiu cao im, ni lờn trờn a bn nhiu
sụng nc, ao h ca mt ụ th sụng h. Phn ln cú ngun gc l nhng doi
t c ven sụng. c lm thiờng húa bng nhng huyn thoi v truyn
thuyt. ng thi c lm thng hoa bng nhng kin trỳc cung ỡnh v tụn
giỏo tớn ngng. Chớnh in Cn Nguyờn khi dng ngay vo nm u nh ụ
Thng Long, l mt kin trỳc quan trng hng u trong s ú. Nú lm v vang
cho cao im c chn xõy dng chớnh in. Cũn cao im c chn lm
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
7
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
nn xõy dng chớnh in, thỡ cng em v th ca mỡnh m lm oai cho kin trỳc
cung ỡnh bờn trờn nú.
a. Nỳi Cung
C nh tờn gi ny ca nỳi, thỡ hn ó phi cú mt cung in c xõy
dng õy. Kho sỏt gũ t c gi bng tờn Nỳi Cung ang gia hai
phng i Cn v Ngc H (qun Ba ỡnh), thy cũn cú nhiu di tớch v vt
liu kin trỳc c. Nhng ch yu l nhng viờn gch mang c trng ca gch
thi Lờ. M chớnh in Cn Nguyờn thỡ li l cụng trỡnh ca thi Lý.
b. Nỳi Nựng
Rt nhiu ngi nhm khi gi qu gũ t ang thy trong vn Bỏch

Tho bng tờn ny. Nhng thc s nỳi Nựng khụng bao gi trong vn Bỏch
Tho, m luụn chớnh tõm tũa Thnh c H Ni, cng nh l chớnh tõm
Hong thnh (thc ra l Cm thnh) Thng Long. Hin ang cũn 4 con rng ỏ
(tc nm 1467) trn t tũa chớnh in Kớnh Thiờn ca triu Lờ, khi dng t
nm 1428 trờn nh nỳi. Tũa chớnh in ny l hu thõn ca tũa chớnh in Thiờn
An (khi dng nm 1029). V n lt mỡnh, Thiờn An l hu thõn ca tũa
chớnh in Cn Nguyờn (khi dng nm 1010).
Tng i Lý Thỏi T
c. Nỳi Khỏn
Ngn nỳi ny, nay khụng cũn na. Nhng trờn bn c, thỡ thy ngn
nỳi cú ghi 2 ch chỳ thớch Khỏn Sn ny, c v v trớ gúc Tõy Bc
Thnh c H Ni (phớa trc cng Ph Ch tch bõy gi). Li cn c vo tờn
gi ca nỳi thỡ bit chc rng ngy xa trờn nỳi cú xõy khỏn i, nh vua xem
(duyt) quõn. V v vua ú l: Lờ Thỏnh Tụng
d. Nỳi Sa
Tờn nỳi (sn danh) cng l tờn mt loi cõy (mc danh). ú l cõy Sa
cho g quý, dựng c vo nhiu vic. (Bn Sa tc gn õy hay vo gia
ph phng H Ni, ca trm nhng cõy ny em bỏn, l vỡ th). Qu nỳi xa
kia trng nhiu cõy Sa ny, bõy gi ang trong vn Bỏch Tho (v hay b
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
8
Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
nhầm thành núi Nùng). Trên núi có đền thờ “Huyền Thiên Hắc Đế” (gốc là một
trẻ nhỏ trong làng trèo cây ngã chết vào giờ thiêng nên hóa thành thần).

Câu hỏi 5: Những công trình nào trong “Tứ đại khí” nước Đại Việt thời Lý -

Trần đã được tạo tác ở Thăng Long?
a. Tháp Báo Thiên.
b. Chuông Quy Điền.
c. Tượng Quỳnh Lâm.
d. Vạc Phổ Minh.
Luận giải câu 5:
“Tứ đại khí” là cách gọi tắt của “An nam tứ đại khí” (Bốn vật khổng lồ
của nước “An Nam”) – theo cách gọi của người phương Bắc. Bốn vật khổng lồ
của nước Đại Việt thời Lý Trần (khiến người phương Bắc cũng phải ca ngợi)
này được tạo tác theo tinh thần và khí thế rồng bay lên - Thăng Long (Lý) và
“hào khí Đông A” (Trần).
a. Tháp Báo Thiên. Đây là ngọn Tháp có tên là “Đại Thắng Tư Thiên”
nhưng vì là Tháp của chùa “Sùng Khánh Báo Thiên” nên được quen gọi theo tên
chùa là “Tháp Báo Thiên”. Vua Lý Thánh Tông là người cho xây dựng Tháp
vào năm 1057. Tài liệu cũ cho biết tháp có nhiều tầng, cao vài chục trượng (60-
80m) và được xem như cây “Kình Thiên Trụ” (cột chống trời) của Kinh đô
Thăng Long. Tháp nay không còn nữa, khu Nhà thờ lớn Hà Nội xây dựng vào
cuối thế kỷ XIX đang chồng lên nền cũ của Tháp Báo Thiên.
b. Chuông Quy Điền. Dịch nôm ra thì đây có nghĩa là “Chuông Ruộng
Rùa”. Nguyên thủy của cái tên gọi kỳ lạ này là như sau:
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
9
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Vo mựa xuõn nm 1080, vua Lý Nhõn Tụng cho ỳc mt qu chuụng
tht to treo ti chựa Diờn Hu (tc Chựa Mt Ct - nh bõy gi ang gi)
do ụng ni Lý Thỏi Tụng xõy dng nm 1049- ngoi ca Tõy Cm Thnh Thng

Long. Chuụng to n ni phi xõy mt cỏi gỏc chuụng cao 8 trng (20-25m)
treo. Nhng khi ỏnh th, chuụng li khụng kờu. Th l nh phi trc vn
chuụng ra tha rung cnh chựa. Rung ny ngp nc khin loi rựa n
lm t, rt ụng. Do ú, c rung ln chuụng u cú tờn l Quy in.
c. Tng Qunh Lõm. ú l bc tng Pht Di Lc t chựa Qunh
Lõm (ụng Triu-Qung Ninh) mt trung tõm Pht giỏo v Pht hc ln thi
Lý Trn. Sỏch Tam t thc lc chộp: nh t Trỳc Lõm Phỏp Loa l ngi
ỳc pho tng ny vo nm 1327 i Trn. Nhng nhiu ti liu khỏc núi rng
s Nguyn Minh Khụng (1066-1141) mi chớnh l ngi ỳc pho tng ny vo
thi Lý. Tng cao n ni t cỏch xa chựa Qunh Lõm hng chc dm vn
thy u tng nhụ cao vt lờn trờn rng cõy c th mc quanh chựa.
d. Vc Ph Minh. õy l chic vc tng trng cho sc mnh v s bn
vng ca Vng triu t chựa Ph Minh, trong khu hnh cung Thiờn
Trng (Tc Mc Nam nh) ca triu Trn. Vc to n ni theo truyn
ngụn cú th b nguyờn mt con trõu mng vo luc, cũn tr con thỡ chy chi
quanh v trờn thnh vc thoi mỏi!
Cõu hi 6: Trong khu di tớch quc gia c bit Vn Miu - Quc T Giỏm
H Ni, di sn no l ca thi Lờ?
a. Khuờ Vn Cỏc.
b. i Bỏi ng.
c. Nh Thỏi Hc.
d. Bia Tin S.
Lun gii cõu 6:
Khu Vn Miu Quc T Giỏm H Ni l di sn vn húa hng u v l
nim t ho ln lao ca t v ngi Kinh k - Th ụ, cng nh l ca c nc
Vit ta.Nhng hng mc lm nờn di sn vn húa quý giỏ ny rt nhiu v l sn
phm trớ tu, tỡnh cm, cụng sc ca nhiu i gúp li. Ban T chc cuc thi k
ra bn cụng trỡnh:
a. Khuờ Vn Cỏc. Cụng trỡnh kin trỳc p v giu ý ngha ny ang cú
hỡnh nh cỏch iu c dựng lm biu tng cho Thnh ph H Ni. Tỏn ra ý

ngha ca Khuờ Vn Cỏc thỡ ú l Gỏc v p ca sao Khuờ ch v vn
hc. ng iu v hi hũa vi tng th di tớch Vn Miu Quc T Giỏm H
Ni, nhng kin trỳc ny li ch mi c t (xõy dng) vo õy hi u thi
Nguyn (u th k XIX)
b. i Bỏi ng. Cụng trỡnh kin trỳc honh trỏng ny l kin trỳc
chớnh yu ca ton khu di tớch Vn Miu Quc T Giỏm H Ni gm hai lp
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
10
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
nh chy ngang hỡnh ch Nh, phớa trc l tũa nh Tin Bỏi, phớa sau l Hu
Cung. (Cng cú ý kin cho rng ch tũa Tin Bỏi mi chớnh l i Bỏi ng).
õy l cụng trỡnh tớch hp nhiu yu t kin trỳc, ngh thut, di vtt thi Lờ
Trnh (thm chớ t thi Mc) n thi Nguyn, vi c nhng du n ca s sa
cha, tụn to trong thi hin i.
c. Nh Thỏi hc. õy l kin trỳc phng c, mi c xõy dng trong dp
k nim 990 nm Thng Long H Ni, ó nhn c gii thng kin trỳc.
Nhng v trớ xõy dng Nh Thỏi hc ny thỡ chớnh l khu vc cú in Khi
Thỏnh (th cha m Khng T) t thi Nguyn. Cũn trc y thỡ ni ny chớnh
l Quc T Giỏm qua cỏc i t Lý Trn n Lờ -Trnh.
d. Bia Tin s. Sang thi Hu Lờ, Nho giỏo rt thnh hnh. Vo nm 1484,
Lờ Thỏnh Tụng cho dng bia tin s ca nhng ngi thi tin s t khoa thi
1442 tr i (ch trng ó ra nm 1442 nhng cha thc hin c). Mi
khoa, mt tm bia t trờn lng rựa. Ti nm ú, nh Lờ ó t chc c 12
khoa thi cao cp, Lờ Thỏnh Tụng (1460 - 1497) ó t chc u n c ba nm
mt ln, ỳng 12 khoa thi.
õy l di sn nhiu giỏ tr nht ca ton khu di tớch Vn Miu Quc T

Giỏm H Ni v va c lm h s trỡnh UNESCO cụng nhn l Di sn ký
c nhõn loi. Tt c ti nay cũn li c l 82 tm bia ỏ t trờn lng rựa
Tin s danh nhng ngi t i khoa bt u t khoa thi tin s nm
1442 n khoa thi tin s nm 1779. Nh th tuyt i a s bia tin s l thuc
thi Lờ, ch cú 1 bia l núi v khoa thi nm 1529 (thuc thi Mc) m thụi.

(Bia Tin s c t trang nghiờm trờn lng rựa Vn Miu-Quc T
Giỏm)
Cõu hi 7: Khu di tớch Hong thnh Thng Long cú nhng giỏ tr ni bt ton
cu no?
a. Cú tng vn húa kho c hc dy v rng nht.
b. L ni din ra s giao thoa vn húa ca phng ụng v th gii.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
11
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
c. L trung tõm chớnh tr, vn húa, trung tõm quyn lc quc gia trong sut thi
k di.
d. Liờn quan cht ch vi nhng s kin quan trng v cỏc giỏ tr biu t vn
húa ngh thut ca quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin quc gia c lp gn mt
thiờn niờn k.
Lun gii cõu 7:
T cui nm 2002, vic phỏt l Khu di tớch Hong thnh Thng Long
trung tõm Thnh c H Ni (thuc qun Ba ỡnh) ó gõy chn ng ln, vi ý
ngha khoa hc l: ó tỡm thy h thng chng tớch vt th ớch xỏc cho din
trỡnh lch s hn nghỡn nm ti chớnh huyt o ca Kinh k - Th ụ nc Vit,
v vi ý ngha tõm linh l: t tiờn ang hin v cựng con chỏu ỳng vo dp k

nim Thng Long H Ni nghỡn nm tui.
Tng vn húa kho c hc õy dy ti 3-4m, v cú th phõn b rng n
hng trm hecta di lũng t. ú l mt di sn vụ cựng quớ giỏ, nhng cú th
cha phi l tng vn húa kho c hc dy v rng nht, so vi nhiu khu di tớch
kho c hc khỏc.
Tuy nhiờn, da vo 6 tiờu chớ ỏnh s t I n VI m t chc UNESCO
ca Liờn Hip Quc nờu ra, nh l iu kin cú th c cụng nhn l di sn
vn húa (vt th) ca nhõn loi, thỡ khu trung tõm Hong thnh Thng Long
theo h s khoa hc trỡnh UNESCO - ỏp ng c cỏc tiờu chớ sau õy :
- Tiờu chớ II: L ni din ra s giao thoa cỏc giỏ tr vn húa ca phng
ụng v th gii, biu th trong quy hoch ụ th, to dng cnh quan, trong
ngh thut kin trỳc, ngh thut iờu khc v k thut xõy dng.
- Tiờu chớ III: L trung tõm chớnh tr vn húa, trung tõm quyn lc quc
gia trong sut thi k di, t u th k XI n th k XVIII.
- Tiờu chớ VI: Cú liờn quan cht ch vi nhng s kin quan trng v cỏc
giỏ tr biu t vn húa, ngh thut, ca mt quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin
quc gia c lp trong gn mt thiờn niờn k.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
12
(Hong Thnh Thng Long)
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Cõu hi 8: Ngy 10 - 10 - 1954, i quõn ta ó tin vo gii phúng Th ụ
qua nhng ca ụ no?
a. ễ Quan Chng.
b. ễ Cu Giy.
c. ễ Cu Dn.

d. ễ Ch Da.
Lun gii cõu 8:
Cỏc ca ụ l di sn vn húa, kinh t-xó hi c sc ca Thng Long H
Ni. Cho n gia th k 20, vn cũn di tớch ca hn 10 ca ụ. Nhng nhc s
Vn Cao trong ca khỳc ni ting Tin v H Ni núi: ch cú 5 ca ụ ún
mng khi on quõn tin v gii phúng Th ụ m thụi. Cũn Ban t chc cuc
thi li k tờn 4 ca ụ l :
a.ễ Quan Chng. Tờn gi chớnh thc ca ụ ny l ụng H Mụn. Tờn
gi ó núi rừ v trớ ca ụ l nm phớa ụng ca Thnh c H Ni trụng ra
sụng Hng . Ngy 10-10-1954 khụng cú cỏnh quõn no ca b i ta tin vo
gii phúng Th ụ theo hng ụng c.
b.ễ Cu Giy. Cũn cú 1 tờn gi khỏc na l ụ Thanh Bo. Nay quóng bn
xe ụ tụ Kim Mó (ch ph Sn Tõy ni vi ph Nguyn Thỏi Hc) ch khụng
phi ch cõy Cu Giy bõy gi. Cỏnh quõn tin vo gii phúng th ụ ca ta t
hng Tõy ngy 10-10-1954 xut phỏt t a im tp kt Qun Nga (nay l
sõn vn ng Qun Nga) diu binh qua Kim Mó , Hng y (l tờn c ca ph
Nguyn Thỏi Hc). Ca Nam vo trung tõm thnh ph.
(ễ Cu Giy)
c.ễ Cu Dn. V trớ ca ụ ny nay ch ph Hu ni vi ph Bch Mai.
Ngy 10-10-1954 cỏnh quõn phớa Nam (b binh) tin vo gii phúng th ụ ca
ta xut phỏt t a im tp kt Vit Nam hc xỏ (nay l Phng Bỏch Khoa)
tin qua Bch Mai, sang ph Hu, qua H Gm, vũng li tip qun khu n
Thy (cỏc bnh vin 108 v Hu Ngh), khu u Xo (Cung vn húa Hu
Ngh) bõy gi.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
13
Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh

hïng”
d.Ô chợ Dừa. Còn có tên là “Ô Cầu Dừa” hay là “Ô Thịnh Hào”. Vị trí của
cửa ô này, nay ở chỗ giao nhau của các đường phố Tôn Đức Thắng, Nguyên
Lương Bằng, Khâm Thiên, La Thành trông ra chỗ mới phát hiện “ Đàn Xã Tắc”.
Đây chỉ là chỗ mà cánh quân của đô đốc Long, trong chiến dịch giải phóng
Thăng Long vào mùa Xuân năm 1789, sau khi hạ đồn Đống Đa của quân Thanh,
đã tiến qua để kích bật đại quân của bại tướng Tôn Sĩ Nghị ra khỏi kinh đô nước
Việt.

Câu hỏi 9: Năm 1966, từ địa điểm nào của Thủ đô Hà Nội, Bác Hồ đã phát
biểu lời khẳng định chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do!”?
a. Phủ Chủ tịch.
b. Quảng trường Cách mạng Tháng Tám (trước Nhà hát lớn).
c. Quảng trường 1 tháng 5 (trước Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội).
d. Quảng trường Ba Đình.
Luận giải câu 9:
Quảng trường Ba Đình. Là nơi chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn
Độc lập vào ngày 2-9-1945, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
14
(Ô Cầu Dền xưa, nay là ngã tư Trần Khát Chân-Đại Cồ Việt).
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Qung trng 1-5. L ni din ra cuc biu tỡnh lch s ngy 1-5-1938, lm
rung ng ch nụ dch ca thc dõn ụ h Phỏp.
Qung trng Cỏch mng thỏng 8. L ni din ra cỏc s kin trung tõm
ca Cỏch mng thỏng 8 nm 1945. Cng l ni m ngy 17-7-1966 tui tr Th

ụ c Thnh on H Ni - nhn ch th ca Thnh y - t chc cuc mớt tinh
ln hng ng li kờu gi ca Ch tch H Chớ Minh, nhõn sp ti ngy 20-
7(ngy u tranh ũi thi hnh hip nh Ginev, thng nht t nc). Cuc
mớt tinh bt u t lỳc 7 gi sỏng, nhng t 6 gi sỏng thỡ i phỏt thanh Ting
núi Vit Nam ó cho phỏt súng li kờu gi ca Bỏc, trong ú cú cõu núi bt h:
Khụng cú gỡ quý hn c lp T do, th hin quyt tõm khỏng chin chng
M cu nc ca ton th dõn tc, v khng nh chõn lý lch s ca nhõn loi
tin b.
Bỏc H ó son bi núi cú cõu tuyờn ngụn lch s ny Khu nh sn trong
Ph Ch tch t trc. Vn bn c gi cho mt s ng chớ lónh o c v
gúp ý kin. Sau ú, Bỏc cho thu thanh li c ca mỡnh mt bung nh trong
tũa nh chớnh ca Ph Ch tch. Bng ghi õm li phỏt biu ca Bỏc sau ú c
phỏt súng trờn i Ting núi Vit Nam, cuc mớt tinh ngy 17-7-1966 ca
tui tr Th ụ ti qung trng trc Nh Hỏt Ln (sau ny mang tờn Qung
trng Cỏch Mng thỏng Tỏm) hng ng.

(Ton cnh Qung trng Cỏch mng Thỏng Tỏm.)
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
15
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
Cõu hi 10: Trn H Ni - in Biờn Ph trờn khụng p tan cuc tp
kớch chin lc bng ng khụng ca quc M vo Th ụ, ó din ra vo
nm no?
a. Nm 1968.
b. Nm 1972.
c. Nm 1973.

d. Nm 1975.
Lun gii cõu 10:
Mt trn in Biờn Ph trờn khụng l
cỏch núi rt hay v s kin quõn dõn Th ụ
gúp phn ch yu vo trn ỏnh thng cuc tp
kớch chin lc bng ng khụng-s dng
nhng loi mỏy bay ti tõn li hi nht ca M
- nộm bom hy dit H Ni v cỏc thnh ph
khỏc min Bc, hũng gõy sc ộp buc H Ni phi tr li bn m phỏn ti
hi ngh Paris chu khut phc trc th lc v cuc chin tranh phn ng ca
M nh li tuyờn b ca k xõm lc.
Bng mt chin dch kộo di 12 ngy ờm, quõn dõn Th ụ cựng vi
quõn dõn ton min Bc ó p tan c sc mnh ln ý chớ xõm lc ca k ch,
lp thnh tớch ln lao bn ri 23 mỏy bay B52, 2 chic F111 v nhiu mỏy bay
phn lc khỏc, trong tng s 81 mỏy bay (cú 34 chic B52 v 5 chic F111) ca
ch b h. Trn ỏnh ny xng ỏng so sỏnh vi kt qu ca trn quyt chin
chin lc in Biờn Ph nm 1954, kt thỳc cuc khỏng chin thn thỏnh
chng thc dõn Phỏp (1946-1954).
Ngụn ng th gii ng thun vi ting núi Vit Nam, trong khi gi
nhng chin cụng v i trong cuc Khỏng chin chng M cu nc do nhõn
dõn ta lp c vo mựa xuõn nm 1968 l chin dch Tt (Mu Thõn), gi
nhng chin cụng lp c vo nm 1973 l phỏ sn cuc Vit Nam húa chin
tranh ca M, lp c vo nm 1975 l i thng mựa Xuõn, thỡ cng ó
chớnh xỏc v n tng m mnh danh cho chin cụng v i ca quõn dõn ta lp
c vo nm 1972 ch yu trờn bu tri H Ni - l trn in Biờn Ph trờn
khụng.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
16

Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
(SAM 2 của quân ta) (Máy bay B52 của địch)

Câu hỏi 11: Cùng với biểu tượng này (kèm ảnh biểu tượng “Người nắm tay
nhảy múa”), vào năm 1999, vì đã có thành tích là thành phố tiêu biểu ở khu vực
châu Á - Thái Bình Dương về quản lý đô thị, bình đẳng cộng đồng, gìn giữ môi
trường, thúc đẩy văn hóa giáo dục, đặc biệt là chăm lo cho công dân và thế hệ
trẻ, Hà Nội đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp
quốc (UNESCO) trao tặng danh hiệu nào?

a. Thành phố của những giá trị nhân loại.
b. Thành phố Xanh - Sạch - Đẹp.
c. Thành phố Vì hòa bình.
d. Thành phố Di sản văn hóa thế giới.
Luận giải câu 11:
Xứng đáng với truyền thống “Thăng Long – Hà Nội nghìn năm Văn hiến
và Anh hùng”, Thủ đô nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã nhận được
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
17
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
nhiu danh hiu cao quý. T xa xa ó cú cõu ca: Chng thm cng th hoa
nhi/ Du khụng thanh lch cng ngi Trng An. Vo thi H Ni cựng c
nc tin hnh cuc khỏng chin chng M, nhiu ngi nc ngoi ó c
m mt sỏng tr dy thy mỡnh l ngi H Ni, v gi H Ni l Th ụ ca

lng tri loi ngi
a. Thnh ph ca nhng giỏ tr nhõn loi. Danh hiu ny cú ph rng v tm
cao hn nhiu so vi danh hiu mt thi H Ni v Vit Nam Vỡ ba ngn triu
ngi trờn i m khỏng chin chng quc M xõm lc. Cú th õy l c
vng cho mt tng lai tt p chng?
b. Thnh ph xanh-sch-p. Danh hiu ny dng nh s thuc v mt ụ th
ó hon thin v c s ng thun rng rói ca d lun v thnh tớch tuyt i
trong s nghip bo v mụi trng.
c. Thnh ph vỡ hũa bỡnh. Th ụ H Ni ó cú quan h hu ngh v hp tỏc
vi trờn 60 Th ụ, thnh ph ca hn 50 nc v vựng lónh th, l thnh viờn
ca nhiu t chc quc t cú uy tớn trờn th gii, gúp phn nõng cao v th v
a Th ụ tham gia tớch cc vo tin trỡnh hi nhp kinh t quc t. H Ni tr
thnh im n hp dn, an ton i vi cỏc nh u t v du khỏch quc t. Vi
nhng thnh tu t c, v th, uy tớn ngy cng c khng nh trong khu
vc v quc t. Nm 1999, H Ni l Thnh ph duy nht khu vc Chõu -
Thỏi Bỡnh Dng c UNESCO trao tng danh hiu Thnh ph vỡ ho bỡnh.
d. Thnh ph Di sn vn húa th gii. Th ụ H Ni ch mi hon thnh v
gi h s khoa hc ti t chc UNESCO xem xột cụng nhn Di sn vn húa
th gii cho khu di tớch Hong thnh Thng Long m thụi.
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
18
Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
Câu hỏi 12: Hà Nội vinh dự đón nhận danh hiệu “Thủ đô anh hùng” vào dịp
nào?
a. Kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội.
b. Kỷ niệm 30 năm trận “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.

c. Kỷ niệm 50 năm giải phóng Thủ đô.
d. Kỷ niệm 995 năm Thăng Long - Hà Nội.
Luận giải câu 12:
Giữa những danh hiệu cao quý, phản ánh một cách đặc sắc các truyền
thống của Thăng Long – Hà Nội nghìn năm, thì “Thủ đô anh hùng” là danh hiệu
có một không hai mà chỉ riêng Hà Nội được nhận. Một lễ trao danh hiệu trọng
thể đã được tổ chức trọng thể vào một thời điểm có nhiều ý nghĩa lịch sử.
Những thời điểm nhiều ý nghĩa lịch sử như thế, Hà Nội luôn có.
a. Kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội. Đó là năm 2000, kết thúc cả
Thiên niên kỷ II, mở ra Thiên niên kỷ thứ III. Hà Nội được Đảng và Nhà nước
tặng thưởng danh hiệu cao quý “Thủ đô Anh hùng”. Đúng vào năm này, Thăng
Long – Hà Nội, tròn 990 tuổi, chính là dịp diễn tập để chuẩn bị cho Đại lễ kỷ
niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, sẽ được tiến hành 10 năm sau đấy. Nhân
dịp này, nhiều danh hiệu cao quý đã được trao tặng cho Thủ đô, trong đó có
danh hiệu mà lời tuyên dương kèm theo đã nói rõ, là: “Kết quả của tinh thần lao
động, chiến đấu, sáng tạo được kết tinh từ bao đời nay” và : “Gắn với nhưng
thắng lợi trong cuộc kháng chiến, xây dựng và bảo vệ tổ quốc” của Hà Nội.
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
19
Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
b. Kỷ niệm 30 năm trận Hà Nội- “Điện Biên Phủ trên không”. Đó là năm
2002. Suốt cả năm này, đặc biệt là trong tháng Chạp, đúng 30 năm sau trận Hà
Nội cùng cả nước đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của đế
quốc Mỹ, đã có rất nhiều hoạt động quan trọng, nhưng chủ yếu là nhằm nghiên
cứu, biểu dương chiến thắng lớn lao này.
c. Kỷ niệm 50 năm giải phóng Thủ đô. Đó là vào năm 2004. Nửa thế kỷ

sau giải phóng, đây là lúc chính yếu để xem xét và biểu dương những phương
diện, thành tựu đã đạt được, để chuẩn bị những việc làm cho bước phát triển tiếp
theo của Thủ đô.
d. Kỷ niệm 995 năm Thăng Long – Hà Nội. Đó là năm 2005. Lúc này,
những hoạt động trên hướng nói về phẩm chất anh hùng đặc trưng của Thủ đô,
đều chủ yếu nhằm vào sự khẳng định, biểu dương và làm rõ các vẻ đẹp, tầm
quan trọng của danh hiệu cao quý “Thủ đô Anh hùng” mà Hà Nội đã vinh dự
được nhận rồi.
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
20
(Lễ Kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội)
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
phần II: Câu Hỏi tự luận.
Bn vit mt bi khụng quỏ 1.000 t (theo th bỡnh lun, nờu cm ngh, cm
tng) ca bn v nhng cõu m u trong bi hỏt Ngi H Ni ca
Nguyn ỡnh Thi: õy h Gm, Hng h, h Tõy/ õy lng hn nỳi sụng
ngn nm.
Nguyn ỡnh Thi l mt nh vn hoỏ, vn ngh ln. Tờn tui ụng ụm trựm
sut na sau ca th k XX vi s hot ng cú hiu qu nhiu lnh vc: trit
hc, vn, th, kch, nhc. ễng l mt vn ngh s a ti, li cho i nhng
thnh tu ỏng k c hai hot ng sỏng tỏc v qun lý. c bit l bi hỏt
"Ngi H Ni" - mt ca khỳc c ỏo, cú sc lan to sõu rng trong i sng
tinh thn nhiu th h, tng lp cụng chỳng sut hn 60 nm qua v cú th núi
s cũn mói mói c ngi ta ngng m.
Nguyn ỡnh Thi sỏng tỏc Ngi H Ni vo nm 1947. ú l thi im
ht sc khú khn ca nhõn dõn ta, khi cuc khỏng chin chng thc dõn Phỏp

va mi c lónh t H Chớ Minh phỏt ng (ngy 19/ 12/ 1946). C th ụ
ngp trong mỏu la v hng hc lũng cm thự, sụi sc ý chớ quyt chin quyt
thng. Vy m m u bi hỏt, nhc s ó khụng phn ỏnh ngay iu ú, m nh
ngi ha s phỏc ha mt gam mu tht ti sỏng v Th ụ ngn nm vn vt:
Tha thit, lng ng, chm chm giai iu nh mt dũng chy bt tn: õy
H Gm, Hng H, H Tõy. õy lng hn nỳi sụng ngn nm. õy Thng
Long, õy ụng ụ, õy H Ni. H Ni mn yờu. Nhng tờn gi thiờng
liờng, t ho mang búng dỏng hn sụng nỳi, khớ thiờng tri t ca dõn tc. C
mt chiu di lch s Vit Nam cựng huyn thai dng nc, gi nc y mỏu
v nc mt, in du thi gian trờn tng viờn gch nh H Ni, tng ht bi ph
m rờu mỏi ph Cú th coi ú nh mt khỳc tr, nh s chun b v tõm ký,
cm xỳc cho ngi nghe ngay sau ú ún nhn bc tranh ca Th ụ y la
mỏu: H Ni chỏy khi la ngp tri. H Ni hng m m rung. H Ni vựng
ng lờn! Sụng Hng reo! H Ni vựng ng lờn!Sau chui õm thanh H Ni
mn yờu kt thỳc on tr nh va núi gieo vo lũng ngi tỡnh cm tha thit
st son c tỏc gi to dng khỏ t ngt theo hng vỳt lờn: H Ni chỏy.
V õm thanh chỏy li c ngõn di din t cuc chin u ó bt u, gi
quyt lit ó im. Xin tm thi quờn i nhng ờm m, ho hoa ca H Ni vui
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
21
Bài dự thi
: Thăng long - hà nội ngàn năm văn hiến và anh
hùng
ti vng son, vi nhng nc H Gm xanh thm lũng, búngThỏp Rựa thõn
mt ờm m lũmg, nhng tớu tớt gỏnh gng õy ụ Ch Da, kia ụ Cu Dn
bc vo cuc khỏng chin trng k gian kh theo hiu triu ca v cha gi
dõn tc.
Ngi H Ni l mt bi hỏt c tỏc gi vit hỡnh thc khỏ t do, khụng

tuõn th mt khuụn mu, kiu, dng no trong nhng khỳc thc quen thuc
thng quy nh cho th ca khỳc. Cú th coi ú l mt trng ca, ging nh
trng ca Sụng Lụ ca Vn cao. Bi hỏt ca Nguyn ỡnh Thi khụng hon ton
theo cỏi tun t kt cu thụng thng m nhiu ngi vit trng ca vn lm:
M u l H Ni th mng, tip theo l khúi la chin u, ri kt thỳc l chin
thng ca khỳc khi hon. Tt nhiờn cỏi lụ gớc ú l hon ton hp lý. V trờn i
th, tỏc gi Ngi H Ni cng tuõn th. Nhng ụng cng rt sỏng to khi cho
an xen trong bi hỏt ca mỡnh nhng cnh ca quỏ kh v hin ti, nhng chi
tit hỡnh nh ca Th ụ yờn vui v chin tranh khúi la. X lý ny ó em n
cho ngi nghe nhng xỳc cm phong phỳ, a chiu
Tỏc gi sỏng tỏc bi hỏt ny vo lỳc cuc khỏng chin chng Phỏp va mi
bt u. H Ni lỳc y ang b bn, ngỳt tri n la. Vy m lóng mn thay,
ụng ó hỡnh dung ti mt H Ni chin thng khụng xa. V khỳc khi hon ca
Nguyn ỡnh Thi trong bi ny khụng phi l mt kt cc bỡnh thng nh mi
cuc chin thng m tht c bit. ú cú s hin din bng hỡnh nh v lónh t
kớnh yờu ca dõn tc, trong ú ni bt l ụi mt sỏng v mỏi túc bc ph ca
Ngi cựng vi mt n ci- n ci ca c nc non v n ci ca ngi cha
v i. V khộp li mt bi hỏt di ch cũn li ting ci - ting ci ca ngy v
chin thng. Ting ci vang, rng r y li c ngp trong mt rng c to
nờn bc tranh honh trỏng v tm vúc, t th ca Th ụ H Ni- cng ng
thi l c dõn tc Vit Nam.
Hn na th k, ca khỳc Ngi H Ni vang xa, thm vo tng trỏi tim,
l nim t ho khụng ch ca riờng ngi H Ni, m tr thnh ti sn tinh thn
ca cỏc th h Vit Nam. Giai iu, ca t ca Ngi H Ni lng ng trong
tõm hn ngi Vit Nam mt tỡnh yờu T quc. Cỏc th h ngi Vit Nam sau
ny cú th cú nhiu ngi khụng bit n cỏi tờn Nguyn ỡnh Thi, nhng chc
Nguyễn Thị Việt Anh
Trờng Tiểu học Kim
Lộc
22

Bµi dù thi
: “Th¨ng long - hµ néi ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ anh
hïng”
chắn ai cũng biết và yêu thích Ngươì Hà Nội. Đó là hạnh phúc lớn nhất của
người sáng tác mà không niềm vinh quang nào có thể thay thế.
NguyÔn ThÞ ViÖt Anh
Trêng TiÓu häc Kim
Léc
23