[Điện Tử] Hệ Thống Đếm Cơ Số, Đại Số Boole phần 8 pptx

Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 112
4.4.2. Maỷch so saùnh 1 bit
Laỡ maỷch thổỷc hióỷn chổùc nng so saùnh hai sọỳ nhở phỏn 1 bit.
Xeùt hai sọỳ nhở phỏn 1 bit a vaỡ b. Coù caùc trổồỡng hồỹp sau õỏy:
+ a = 0, b = 0 a = b.
+ a = 1, b = 1 a = b.
+ a = 0, b = 1 a < b.
+ a = 1, b = 0 a > b.
Vóử phổồng dióỷn maỷch õióỷn, maỷch so saùnh 1 bit coù 2 ngoợ vaỡo vaỡ 3
ngoợ ra. Caùc ngoợ vaỡo a, b laỡ caùc bờt cỏửn so saùnh; caùc ngoợ ra thóứ hióỷn kóỳt
quaớ so saùnh: y
1
(a < b), y
2
(a=b) vaỡ y
3
(a > b). Sồ õọử khọỳi maỷch so saùnh
trón hỗnh 4.30.

Baớng traỷng thaùi cuớa maỷch:
a
b
0
1
0
1
0
1
0
1
Hỗnh 4.30. Maỷch so saùnh 1 bit

b
a
23
(a > b) = y
3
(a = b) = y
2
(a < b) = y
1
10
0
0
0
1
10
0
1
0
0
y
3
y
2
y
1

Choỹn mổùc tờch cổỷc ồớ ngoợ ra laỡ mổùc logic 1. Ta lỏỷp õổồỹc baớng traỷng
thaùi mọ taớ hoaỷt õọỹng cuớa maỷch.
Tổỡ baớng traỷng thaùi, ta coù phổồng trỗnh logic:

Hỗnh 4.31. Sồ õọử maỷch so saùnh 1 bit
1
2
3
1
2
3
1
2
3
a
b
y
1
(
a < b
)
y
1
= a .b
y
2
= a .b+ a.b = ba
y
2
(
a=b
)
y
3

= a. b


y
3
(
a>b
)





Chổồng 4. Hóỷ tọứ hồỹp Trang 113
(A < B) = Y
1
(A = B) = Y
2
(A > B) = Y
3
83
b
3
Hỗnh 4.32. Sồ õọử khọỳi maỷch so saùnh nhióửu bit
a
0
a
1
a
2

a
3
b
2
b
1
b
0

4.4.3. Maỷch so saùnh nhióửu bit
Maỷch coù 8 ngoợ vaỡo vaỡ 3 ngoợ ra, thổỷc hióỷn so saùnh 2 sọỳ nhở phỏn 4 bờt
A (a
3
a
2
a
1
a
0
) vaỡ B (b
3
b
2
b
1
b
0
). Coù hai phổồng phaùp thổỷc hióỷn maỷch so
saùnh nhióửu bờt:
- Thổỷc hióỷn trổỷc tióỳp.

- Thổỷc hióỷn maỷch so saùnh nhióửu bờt trón cồ sồớ maỷch so saùnh 1 bờt.
Chuùng ta lỏửn lổồỹt xeùt tổỡng phổồng phaùp.

4.4.3.1. Phổồng phaùp trổỷc tióỳp
Ta coù baớng traỷng thaùi hoaỷt õọỹng cuớa maỷch

INPUT OUTPUT
a
3
vaỡ b
3
a
2
vaỡ b
2
a
1
vaỡ b
1
a
0
vaỡ b

A < B A = B A > B
< x x X 1 0 0
> x x X 0 0 1
= < x X 1 0 0
= > x X 0 0 1
= = < X 1 0 0
= = > x 0 0 1

= = = < 1 0 0
= = = > 0 0 1
= = = = 0 1 0


Phổồng trỗnh logic cuớa maỷch:
Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 114
Y
1
= ( A < B)
= (a
3
< b
3
) + (a
3
= b
3
)( a
2
< b
2
) + (a
3
= b
3
)(a
2
= b
2

)(a
1
< b
1
)
+ (a
3
= b
3
)(a
2
= b
2
)(a
1
= b
1
)(a
0
< b
0
)
Y
2
= ( A = B)
= (a
3
= b
3
)(a

2
= b
2
) (a
1
= b
1
)(a
0
= b
0
)
Y
3
= ( A > B)
= (a
3
> b
3
) + (a
3
= b
3
)( a
2
> b
2
) + (a
3
= b

3
)(a
2
= b
2
)(a
1
> b
1
)
+ (a
3
= b
3
)(a
2
= b
2
)(a
1
= b
1
)(a
0
> b
0
).
Sồ õọử maỷch thổỷc hióỷn trón hỗnh 4.33.

1

2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
1
2
3
1
2
3

1
2
3
1
2
3
a3<b3 a3>b3
a2>b
2
a2<b2 a0>b0a0<b0
a1>b1a1<b1
a3=b3
a2=b2
a1=b1
a0=b0
Y
Y
Y
Hỗnh 4.33. Thổỷc hióỷn maỷch so saùnh nhióửu bờt trổỷc tióỳp

Chổồng 4. Hóỷ tọứ hồỹp Trang 115
4.4.3.2. Phổồng phaùp xỏy dổỷng trón cồ sồớ maỷch so saùnh 1 bit
óứ maỷch so saùnh hai sọỳ nhở phỏn 1 bit coù thóứ thổỷc hióỷn cọng vióỷc
xỏy dổỷng maỷch so saùnh hai sọỳ nhở phỏn nhióửu bit ta caới tióỳn laỷi maỷch
so saùnh 1 bit nhổ sau: ngoaỡi caùc ngoợ vaỡo vaỡ ngoợ ra giọỳng nhổ maỷch so
saùnh 1 bit ta õaợ khaớo saùt ồớ trón, coỡn coù caùc ngoợ vaỡo õióửu khióứn a< b, a>
b, a = b, vồùi sồ õọử maỷch nhổ sau :
a=b a<ba>b
c
1

c
2
c
3
b
a
23
( a < b ) = y
1
( a = b ) = y
2
( a > b ) = y
3
Hỗnh 4.34. Maỷch so saùnh 1 bờt caới tióỳn

Baớng traỷng thaùi mọ taớ hoaỷt õọỹng cuớa maỷch so saùnh nhở phỏn 1 bit
õỏửy õuớ nhổ sau:

Ngoợ vaỡo õióửu khióứn Ngoợ vaỡo DATA Ngoợ ra
a<b a=b a>b a b (a<b) (a=b) (a>b)
1 0 0 x x 1 0 0
0 0 1 x x 0 0 1
0 1 0 0 0 0 1 0
0 1 0 0 1 1 0 0
0 1 0 1 0 0 0 1
0 1 0 1 1 0 1 0

Phổồng trỗnh logic:
y
1

= (a<b) = c
1
+ c
2
(a b).
y
2
= (a=b) = c
2
( ba ).
y
3
= (a>b) = c
3
+ c
2
(ab).
Dổỷa vaỡo vi maỷch so saùnh õỏửy õuớ naỡy, ngổồỡi ta thổỷc hióỷn maỷch so
saùnh hai sọỳ nhở phỏn 4 bit bũng caùch sổớ duỷng caùc vi maỷch so saùnh 1 bit
õỏửy õuớ naỡy gổợa a
3
vồùi b
3
, a
2
vồùi b
2
, a
1
vồùi b

1
, a
0
vồùi b
0
vồùi caùch nọỳi theo
sồ õọử nhổ trón hỗnh 4.35.
Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 116

Lổu yù õọỳi vồùi maỷch trón hỗnh 4.35: maỷch coù 3 ngoợ vaỡo õióửu khióứn
(A>B), (A=B), (A<B) nón õóứ maỷch laỡm vióỷc õổồỹc thỗ bừt buọỹc cho
ngoợ vaỡo õióửu khióứn (A=B) = 1 (tổùc laỡ xem nhổ a
4
, a
4
trồớ vóử trổồùc bũng
nhau, nóỳu a
4
> a
4
thỗ ngoợ ra A>B).


1
0
0
A
>B
A
=B

A
<B
b
0
a
0
b
1
a
1
b
2
a
2
b
3
a
3
(A<B)
(A=B)
(A>B)
Hỗnh 4.35. Maỷch so saùnh nhióửu bờt






Chỉång 4. Hãû täø håüp Trang 117
4.5. MẢCH SÄÚ HC

4.5.1. Âải cỉång
Mảch säú hc l mảch cọ chỉïc nàng thỉûc hiãûn cạc phẹp toạn säú hc
+, -, x, / cạc säú nhë phán. Âáy l cå såí âãø xáy dỉûng âån vë lûn l v säú
hc (ALU) trong µp (µicro Processor) hồûc CPU (Centre Processing
Unit).
4.5.2. Bäü cäüng (Adder)
4.5.2.1. Bäü bạn täøng (HA-Half Adder)
Bäü bạn täøng thỉûc hiãûn cäüng 2 säú nhë phán mäüt bêt.
Quy tàõc cäüng nhỉ sau:

0 + 0 = 0 nhåï 0
s
HA
a
0 + 1 = 1 nhåï 0
b
c
1 + 0 = 1 nhåï 0
Hçnh 4.36. Ma
û
ch cä
ü
n
g
1 bêt
1 + 1 = 0 nhåï 1
(a) (b) (s) (c)
Trong âọ a, b l säú cäüng, s l täøng, c l säú nhåï.
Bng trảng thại mä t hoảt âäüng ca mảch v phỉång trçnh logic:

s = a. b + a .b = a
⊕
b
a b s c
0 0 0 0
0 1 1 0
1 0 1 0
1 1 0 1
c = a.b
Mảch cäüng ny chè cho phẹp cäüng hai säú nhë
phán 1 bit m khäng thỉûc hiãûn cäüng hai säú nhë
phán nhiãưu bit.

1
2
3
1
2
3
S
C
a
b





Hçnh 4.37. Så âäư mảch cäüng bạn pháưn

Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 118
4.5.2.2.Bọỹ tọứng (Bọỹ cọỹng toaỡn phỏửn - FA: Full Adder)
Vóử phổồng dióỷn maỷch coù sồ õọử khọỳi nhổ sau:
a
n
b
n
C
n-1
S
n
C
n
0 0 0 0 0
0 1 0 1 0
1 0 0 1 0
1 1 0 0 1
0 0 1 1 0
0 1 1 0 1
1 0 1 0 1
1 1 1 1 1
S
n
C
n-1
FA
b

n
a
n
C
n
Trong õoù:
Hỗnh 4.38. Bọ
ỹ
cọ
ỹ
n
g
toaỡn
p
hỏửn
+ C
n-1
: Sọỳ nhồù cuớa lỏửn cọỹng trổồùc õoù.
+ C
n
: Sọỳ nhồù cuớa lỏửn cọỹng hióỷn taỷi.
+ S
n
: Tọứng hióỷn taỷi.
Tổỡ baớng traỷng thaùi mọ taớ hoaỷt õọỹng cuớa maỷch ta vióỳt õổồỹc phổồng
trỗnh logic:
S
n
= f (a
n

, b
n
, C
n-1
)
C
n
= f (a
n
, b
n
, C
n-1
)
Lỏỷp baớng Karnaugh vaỡ tọỳi thióứu hoùa, ta coù:










1
1
1
0
a

n
b
n
C
n
-
1
00 01
11
10
0
01 0 1
0
1 1
00 1 0
1
1
0
a
n
b
n
C
n
-
1
10
11
0100
0

C
n
S
n
nnnnnnn
baCbCaC ++=
11

11
11


+
++=
nnnnnn
nnnnnnn
CbaCba
CbaCbaS
)(
1 nnnnnn
baCbaC
+
+
=


1
=
nnnn
CbaS

1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Hỗnh 4.39. Ma
ỷ
ch cọ
ỹ
n
g
toaỡn
p
hỏửn trổ
ỷ
c tióỳ
p
C
n-1
C

n
S
n
a
n
b
n
Chỉång 4. Hãû täø håüp Trang 119
Hồûc sỉí dủng HA âãø thỉûc hiãûn FA :

1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
S
n
C
n
C

n-1
b
n
a
n








Hçnh 4.40. Thỉ
û
c hiã
û
n ma
û
ch cä
ü
n
g
ton
p
háưn tỉì bä
ü
bạn täøn
g

4.5.3. Bäü trỉì (Subtractor)
4.5.3.1. Bäü bạn trỉì (Bäü trỉì bạn pháưn - HS: Half subtractor)
Bäü bạn trỉì thỉûc hiãûn trỉì 2 säú nhë phán 1 bit.
Quy tàõc trỉì nhỉ sau:
0 - 0 = 0 mỉåün 0
D
HS
a
0 - 1 = 1 mỉåün 1
b
B
1 - 0 = 1 mỉåün 0
Hçnh 4.41 Ma
û
ch trỉì bạn
p
háưn
1 - 1 = 0 mỉåün 0
(a) (b) (D) (B)
Trong âọ a l säú bë trỉì, b l säú trỉì, D l hiãûu, B l säú mỉåün.
Bng trảng thại mä t hoảt âäüng :
1
2
3
1
2
3
B
D

a
b

a b D B
0 0 0 0
0 1 1 1
1 0 1 0
1 1 0 0
Hçnh 4.42. Så âäư logic

Phỉång trçnh logic :
D = a.
b
+ a .b = a b
⊕
B =
a .b
Mảch trỉì ny chè cho phẹp trỉì hai säú nhë phán 1 bit m khäng thỉûc
hiãûn viãûc trỉì hai säú nhë phán nhiãưu bit.
Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 120
4.5.3.2. Bọỹ trổỡ toaỡn phỏửn (FS - Full Subtractor)
Maỷch coù sồ õọử khọỳi vaỡ baớng traỷng thaùi mọ taớ hoaỷt õọỹng nhổ sau:
Trong õoù: B
n-1
: Sọỳ mổồỹn cuớa lỏửn trổỡ trổồùc õoù.
B
n
: Sọỳ mổồỹn cuớa lỏửn trổỡ hióỷn taỷi.
D
n

: Hióỷu sọỳ hióỷn taỷi.

a
n
b
n
B
n-1
D
n
B
n
B
n-1
FS
b
n
a
n
D
n
0 0 0 0 0
0 1 0 1 1
1 0 0 1 0
1 1 0 0 0
0 0 1 1 1
0 1 1 0 1
1 0 1 0 0
1 1 1 1 1
B

n
Hỗnh 4.43. Ma
ỷ
ch trổỡ toaỡn
p
hỏửn

Lỏỷp baớng Karnaugh vaỡ tọỳi thióứu hoùa, ta coù:


D
n
1
1 0
0 1 0 1
0
1
0
a
n
b
n
B
n-1
10
11
00 01
B
n

1
1 0
01 0 0
1
1
0
a
n
b
n
B
n
-
1
10
11
0100




11
11


+
++=
nnnnnn
nnnnnnn
BbaBba

BbaBbaD


nnnnnnn
baBbBaB ++=
11


)(
1 nnnnnn
baBbaB +
+
=



1

=
nnnn
BbaD


Coù 2 caùch thổỷc hióỷn bọỹ trổỡ toaỡn phỏửn theo bióứu thổùc logic õaợ tỗm
õổồỹc: hoỷc thổỷc hióỷn trổỷc tióỳp (hỗnh 4.44) hoỷc sổớ duỷng HS õóứ thổỷc
hióỷn FS (hỗnh 4.45).
Chổồng 4. Hóỷ tọứ hồỹp Trang 121
1
2
3

1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
B
n
D
n
B
n-1
b
n
a
n
Hỗnh 4.44. Thổ
ỷ
c hió
ỷ
n ma
ỷ
ch trổỡ toaỡn
p

hỏửn trổ
ỷ
c tióỳ
p

1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
31
2
3
B
n
D
n
B
n-1
b
n
a
n
Tổỡ bọỹ cọỹng toaỡn phỏửn, ta xỏy dổỷng maỷch cọỹng hai sọỳ nhở phỏn nhióửu

bit bũng 2 phổồng phaùp: Nọỳi tióỳp vaỡ Song Song.
Hỗnh 4.45. Thổ
ỷ
c hió
ỷ
n FS trón cồ sồớ HS
Phổồng phaùp nọỳi tióỳp:
Thanh ghi
a
Thanh ghi s
a
3
a
2
a
1
a
0

b
3
b
2
b
1
b
0

s
3

s
2
s
1
s
0

FA
DFF
Ck
C
3
clr
Pr
C
-1
Thanh ghi b
Hỗnh 4.46. Maỷch cọỹng 2 sọỳ nhở phỏn nhióửu bit theo kióứu nọỳi tióỳp
Baỡi giaớng Kyợ Thuỏỷt Sọỳ Trang 122
Thanh ghi A chổùa sọỳ A : a
3
, a
2
, a
1
, a
0
Thanh ghi B chổùa sọỳ B : b
3
, b

2
, b
1
, b
0
Thanh ghi S chổùa sọỳ S : s
3
, s
2
, s
1
, s
0
Nhổồỹc õióứm cuớa phổồng phaùp naỡy laỡ thồỡi gian thổỷc hióỷn lỏu.
Phổồng phaùp song song:
óứ khừc phuỷc nhổồỹc õióứm õoù, ngổồỡi ta duỡng phổồng phaùp cọỹng song
song.
Do tờn hióỷu õióửu khióứn Ck (õióửu khióứn cọỹng) õọửng thồỡi nón thồỡi gian
thổỷc hióỷn pheùp cọỹng nhanh hồn phổồng phaùp nọỳi tióỳp, song do sọỳ nhồù
vỏựn phaới chuyóứn nọỳi tióỳp nón aớnh hổồợng tọỳc õọỹ xổớ lyù.
Vỗ vỏỷy ngổồỡi ta caới tióỳn maỷch trón thaỡnh maỷch cọỹng song song vồùi
sọỳ nhồù nhỗn thỏỳy trổồùc (maỷch cọỹng nhồù nhanh).

FA
3
s
3
c
3
b

3
a
3

FA
2

FA
1

FA
0
s
0
c
0
b
0
a
0
s
1
c
1
b
1
a
1
s
2

c
2
b
2
a
2
Hỗnh 4.47. Ma
ỷ
ch cọ
ỹ
n
g
vồùi sọỳ nhồù nhỗn thỏỳ
y
trổồùc

Bũng caùch dổỷa vaỡo sổỷ phỏn tờch maỷch cọỹng toaỡn phỏửn nhổ sau:
Ta coù:
S
n
= ( a
n
b
n
) C
n-1
C
n
= a
n

. b
n
+ ( a
n
b
n
)C
n-1
Suy ra:
S
n
= Q
n
C
n-1

Trong õoù:
P
n
= a
n
b
n
; Q
n
= a
n
b
n
;

C
n
= P
n
+ Q
n
C
n-1
Khi n= 0:
S
0
= Q
0
C
-1

Chổồng 4. Hóỷ tọứ hồỹp Trang 123
C
0
= P
0
+ Q
0
C
-1
Khi n=1:
S
1
= Q
1

C
0
= Q
1
( p
0
+ Q
0
C
-1
)
C
1
= P
1
+ Q
1
C
0
= p
1
+ Q
1
( p
0
+ Q
0
C
-1
)

Khi n=2:
S
2
= Q
2
C
1
= Q
2
[ p
1
+ Q
1
( p
0
+ Q
0
C
-1
)]
C
2
= P
2
+ Q
2
C
1
= p
2

+ Q
2
[ p
1
+ Q
1
( p
0
+ Q
0
C
-1
)]
Khi n=3:
S
3
= Q
3
C
2
= Q
3
{ p
2
+ Q
2
[ p
1
+ Q
1

( p
0
+ Q
0
C
-1
)]}
C
3
= P
3
+ Q
3
C
2
= p
3
+ Q
3 .
{p
2
+ Q
2
[ p
1
+ Q
1
( p
0
+ Q

0
C
-1
)]}

ỏy chờnh laỡ cồ sồớ tờnh toaùn õóứ taỷo ra sọỳ nhồù c
1
, c
2
, c
3
tuỡy thuọỹc a
n
,
b
n
nón luùc õoù seợ tỗm õổồỹc S
n
. Trón thổỷc tóỳ ngổồỡi ta õaợ chóỳ taỷo ra caùc vi
maỷch cọỹng nhồù nhanh, vờ duỷ: IC 7483.


Bi ging K Thût Säú Trang 124
Chỉång 5
HÃÛ TƯN TỈÛ
5.1. KHẠI NIÃÛM CHUNG
Mảch säú âỉåüc chia thnh hai loải chênh : Hãû täø håüp v hãû tưn tỉû.
Âäúi våïi hãû täø håüp: tên hiãûu ng ra åí trảng thại kãú tiãúp chè phủ thüc
vo trảng thại hiãûn tải ca ng vo, m báút cháúp trảng thại hiãûn tải ca
ng ra. Nhỉ váûy, khi cạc ng vo thay âäøi trảng thại (b qua thåìi gian

trãù ca tên hiãûu âi qua pháưn tỉí logic) thç láûp tỉïc ng ra thay âäøi trảng
thại.
Âäúi våïi hãû tưn tỉû: Cạc ng ra åí trảng thại kãú tiãúp vỉìa phủ thüc
vo trảng thại hiãûn tải ca ng vo, âäưng thåìi cn phủ thüc trảng thạ
i
hiãûn tải ca ng ra.
Do âọ, váún âãư thiãút kãú hãû tưn tỉû s khạc so våïi hãû täø håüp v cå såí
thiãút kãú hãû tưn tỉû l dỉûa trãn cạc Flip - Flop (trong khi viãûc thiãút kãú
hãû täø håüp dỉûa trãn cạc cäøng logic).
Màûûc khạc, âäúi våïi hãû tưn tỉû, khi cạc ng vo thay âäøi trảng thại thç
cạc ng ra khäng thay âäøi trảng thại ngay m chåì âãún cho âãún khi cọ
mäüt xung âiãưu khiãøn (gi l xung âäưng häư Ck) thç lục âọ cạc ng ra
måïi thay âäøi trảng thại theo cạc ng vo. Nhỉ váûy hãû tưn tỉû cn cọ
tênh âäưng bäü v tênh nhåï (cọ kh nàng lỉu trỉỵ
thäng tin, lỉu trỉỵ dỉỵ
liãûu), nãn hãû tưn tỉû l cå såí âãø thiãút kãú cạc bäü nhåï.
5.2. BÄÜ ÂÃÚM
5.2.1. Âải cỉång
Bäü âãúm âỉåüc xáy dỉûng trãn cå såí cạc Flip - Flop (FF) ghẹp våïi nhau
sao cho hoảt âäüng theo mäüt bng trảng thại (qui lût) cho trỉåïc.
Säú lỉåüng FF sỉí dủng l säú hng ca bäü âãúm.
Bäü âãúm cn âỉåüc sỉí dủng âãø tảo ra mäüt dáy âëa chè ca lãûnh âiãưu
kiãøn, âãúm säú chu trçnh thỉûc hiãûn phẹp tênh, hồûc cọ thãø dng trong váún
âãư thu v phạt m.
Chỉång 5. Hãû tưn tỉû Trang 125
Cọ thãø phán loải bäü âãúm theo nhiãưu cạch:
- Phán loải theo cå såí cạc hãû âãúm: Bäü âãúm tháûp phán, bäü âãúm nhë
phán.
Trong âọ bäü âãúm nhë phán âỉåüc chia lm hai loải:
+ Bäü âãúm våïi dung lỉåüng âãúm 2

n
.
+ Bäü âãúm våïi dung lỉåüng âãúm khạc 2
n
(âãúm modulo M).
- Phán loải theo hỉåïng âãúm gäưm: Mảch âãúm lãn (âãúm tiãún), mảch
âãúm xúng (âãúm li), mảch âãúm vng.
- Phán loải mảch âãúm theo tên hiãûu chuøn: bäü âãúm näúi tiãúp, bäü
âãúm song song, bäü âãúm häùn håüp.
- Phán loải dỉûa vo chỉïc nàng âiãưu khiãøn:
+ Bäü âãúm âäưng bäü: Sỉû thay âäøi ng ra phủ thüc vo tên hiãûu
âiãưu kiãøn Ck.
+ Bäü âãúm khäng âäưng bäü.
Màûc d cọ ráút nhiãưu cạch phán loải nhỉng chè cọ ba loải chênh: Bäü
âãúm näúi tiãúp (khäng âäưng bäü), Bäü âãúm song song (âäưng bäü), Bäü âãúm
häùn håüp.
5.2.2. Bäü âãúm näúi tiãúp
5.2.2.1. Khại niãûm
Bäü âãúm näúi tiãúp l bäü âãúm trong âọ cạc TFF hồûc JKFF giỉỵ chỉïc
nàng ca TFF âỉåüc ghẹp näúi tiãúp våïi nhau v hoảt âäüng theo mäüt loải
m duy nháút l BCD 8421. Âäúi våïi loải bäü âãúm ny, cạc ng ra thay
âäøi trảng thại khäng âäưng thåìi våïi tên hiãûu âiãưu khiãøn Ck (tỉïc khäng
chëu sỉû âiãưu khiãøn ca tên hiãûu âiãưu khiãøn Ck) do âọ mảch âãúm näúi
tiãúp cn gi l mảch âãúm khäng âäưng bäü.

5.2.2.2. Phán loải
- Âãúm lãn.
- Âãúm xúng.
- Âãúm lãn /xúng.
- Modulo M.

Bi ging K Thût Säú Trang 126
a. Âãúm lãn
Âáy l bäü âãúm cọ näüi dung âãúm tàng dáưn. Ngun tàõc ghẹp näúi cạc
TFF (hồûc JKFF thỉûc hiãûn chỉïc nàng TFF) âãø tảo thnh bäü âãúm näúi
tiãúp cn phủ thüc vo tên hiãûu âiãưu khiãøn Ck. Cọ 2 trỉåìng håüp khạc
nhau:
- Tên hiãûu Ck tạc âäüng sỉåìn xúng: TFF hồûc JKFF âỉåüc nghẹp
näúi våïi nhau theo qui lût sau:
Ck
i+1
= Q
i
- Tên hiãûu Ck tạc âäüng sỉåìng xúng: TFF hồûc JKFF âỉåüc nghẹp
näúi våïi nhau theo qui lût sau:
Ck
i+1
=
i
Q
Trong âọ T ln ln giỉỵ åí mỉïc logic 1 (T = 1) v ng ra ca TFF
âỉïng trỉåïc näúi våïi ng vo Ck ca TFF âỉïng sau.
Âãø minh ha chụng ta xẹt vê dủ vãư mäüt mảch âãúm näúi tiãúp, âãúm 4,
âãúm lãn, dng TFF.
Säú lỉåüng TFF cáưn dng: 4 = 2
2
⇒ dng 2 TFF.
Trỉåìng håüp Ck tạc âäüng theo sỉåìn xúng (hçnh 5.1a):

T
Ck

1
T
Ck
2
Ck
Clr
Ck
1 1
Q
1
Q
2
Hçnh 5.1a

Trỉåìng håüp Ck tạc âäüng theo sỉåìn lãn (hçnh 5.1b):
Chổồng 5. Hóỷ tuỏửn tổỷ Trang 127
Trong caùc sồ õọử maỷch naỡy Clr (Clear) laỡ ngoợ vaỡo xoùa cuớa TFF. Ngoợ
vaỡo Clr taùc õọỹng mổùc thỏỳp, khi Clr = 0 thỗ ngoợ ra Q cuớa FF bở xoùa vóử
0 (Q=0).
Giaớn õọử thồỡi gian cuớa maỷch ồớ hỗnh 5.1a :
T
Ck
1
T
Ck
2
Q
2
Q
1

11
Ck
Clr
1
Q
Q
2
H 5.1b
Ck
Q
1
Ck
1
1
1
1
0 0
0 0
1
0
1
1 0 1 0 0
7
5
34
2
1

8
Q

2
Hỗnh 5.2a. Giaớn õọử thồỡi gian maỷch hỗnh 5.1a

Baớng traỷng thaùi hoaỷt õọỹng cuớa maỷch hỗnh 5.1a:

Xung vaỡo Traỷng thaùi hióỷn taỷi Traỷng thaùi kóỳ tióỳp
Ck Q
2
Q
1
Q
2
Q
1
1
2
3
4
0
0
1
1
0
1
0
1
0
1
1
0

1
0
1
0

Giaớn õọử thồỡi gian maỷch hỗnh 5.1b :
Bi ging K Thût Säú Trang 128
Ck
7
5
34
2
1
1
11
10 0 0 0
00
001 1
1
1
Q
1
Q
2
11
1
1
0
00
0

1
Q
8
Hçnh 5.2b. Gin âäư thåìi gian mảch hçnh 5.1b

Bng trảng thại hoảt âäüng ca mảch hçnh 5.1b :

Xung vo Trảng thại hiãûn tải Trảng thại kãú tiãúp
Ck Q
2
Q
1
Q
2
Q
1
1
2
3
4
0
1
1
0
1
0
1
0
1
1

0
0
0
1
0
1

b. Âãúm xúng
Âáy l bäü âãúm cọ näüi dung âãúm gim dáưn. Ngun tàõc ghẹp cạc FF
cng phủ thüc vo tên hiãûu âiãưu khiãøn Ck:
- Tên hiãûu Ck tạc âäüng sỉåìn xúng: TFF hồûc JKFF âỉåüc nghẹp
näúi våïi nhau theo qui lût sau:
Ck
i+1
=
i
Q
- Tên hiãûu Ck tạc âäüng sỉåìn xúng: TFF hồûc JKFF âỉåüc nghẹp
näúi våïi nhau theo qui lût sau:
Ck
i+1
= Q
i
Trong âọ T ln ln giỉỵ åí mỉïc logic 1 (T = 1) v ng ra ca TFF
âỉïng trỉåïc näúi våïi ng vo Ck ca TFF âỉïng sau.




Chổồng 5. Hóỷ tuỏửn tổỷ Trang 129

Vờ duỷ: Xeùt mọỹt maỷch õóỳm 4, õóỳm xuọỳng, õóỳm nọỳi tióỳp duỡng TFF.
Sọỳ lổồỹng TFF cỏửn duỡng: 4 = 2
2
duỡng 2 TFF.
Sồ õọử maỷch thổỷc hióỷn khi sổớ duỷng Ck taùc õọỹng sổồỡn xuọỳng vaỡ Ck
taùc õọỹng sổồỡn lón lỏửn lổồỹt õổồỹc cho trón hỗnh 5.3a vaỡ 5.3b :
Giaớn õọử thồỡi gian cuớa maỷch hỗnh 5.3a :
T
Ck
1
T
Ck
2
Q
2
Q
1
11
Ck
Clr
H 5.3b
Ck
Hỗnh 5.3a
Ck
T
Ck
1
T
Ck
2

Ck
Clr
1
Q
8
7
5
3 4
2
1
Ck
1
11
1 0 0 0 0
0 0
001 1
1
1
Q
1
Q
2
11
1
1
0
00
0
1
Q

1 1
Q
1
Q
2
Q
2
Hỗnh 5.4a. Giaớn õọử thồỡi gian maỷch 5.3a

Baớng traỷng thaùi hoaỷt õọỹng cuớa maỷch hỗnh 5.3a: