Tai biến do dùng thuốc nhỏ mũi pptx

Tai biến do dùng thuốc nhỏ mũi

Thuốc nhỏ mũi thường được người bệnh tự sử dụng hoặc chỉ hỏi
qua người bán thuốc mà ít khi được thăm khám chính xác của thầy
thuốc tai mũi họng. Chính vì thế nên có nhiều tai biến đáng tiếc đã xảy
ra, đặc biệt với trẻ em, nhất là trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Ngoài ra những
người có bệnh lý tăng huyết áp, tăng nhãn áp cũng có nguy cơ cao gặp
các tai biến do dùng thuốc nhỏ mũi.
Thuốc nhỏ mũi là những chất được chế tạo dưới dạng dung dịch, dạng
sương mù nhằm tác động vào hệ thống niêm mạc mũi, để điều trị một số
bệnh như viêm mũi cấp, viêm xoang cấp, viêm mũi xoang mạn tính, viêm tai
giữa do viêm mũi họng
Thuốc nhỏ mũi bao gồm 4 nhóm chính:
- Thuốc kháng sinh: nemydexan
- Thuốc kháng viêm steroid: rhinocort, flixonase
- Thuốc co mạch: xylomethazoline, oxymethazolin, naftazoline 0,05-
0,1%
- Thuốc săn khô niêm mạc mũi: argyrol 1-3%
Thuốc nhỏ mũi thường được pha chế là dung dịch đẳng trương để
không làm tổn thương lớp thảm nhày trên bề mặt tế bào lông chuyển của
mũi.
Các thuốc nhỏ mũi phải được sử dụng phù hợp đúng nguyên nhân gây
bệnh mới giúp cho bệnh khỏi mà không để lại các tác dụng phụ không mong
muốn. Hiện tượng ngạt mũi có thể gặp ở mọi lứa tuổi với tình trạng cấp tính
hoặc mạn tính. Thuốc co mạch - chống ngạt là loại thuốc hiện nay đang
được sử dụng rộng rãi với nhiều tên thuốc khác nhau.
Ngạt mũi gây một loạt ảnh hưởng xấu tới các cơ quan lân cận làm
người bệnh ù tai, làm việc chóng mệt do gây thiếu ôxy cho não, viêm họng
do phải thở bằng mồm mà không qua hệ thống lọc, sưởi không khí của mũi
gây biến chứng viêm phế quản, viêm phổi. Ngạt mũi thường xuyên có thể
ảnh hưởng xấu đến khuôn mặt như hẹp hàm ếch, răng vẩu, cằm dẹt, ngực

xẹp, sườn nhô. Ngạt mũi xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân như viêm mũi
cấp, viêm mũi mạn, viêm xoang cấp, viêm xoang mạn, u hốc mũi lành hay
ác tính, trĩ mũi, dị vật mũi
Thuốc nhỏ mũi naphazolin được sử dụng tại chỗ cho hệ thống niêm
mạc mũi, tuy nhiên có tỷ lệ 4-9% lượng thuốc được hấp thu vào máu và ảnh
hưởng tới toàn thân. Vì thế khi sử dụng quá liều hoặc kéo dài chúng ta sẽ
thấy nhức đầu, hồi hộp đánh trống ngực, lo lắng do hệ giao cảm bị kích
thích, đặc biệt là khi dùng chung với các thuốc IMAO. Thuốc có tác dụng
thu nhỏ tổ chức cương ở cuốn mũi dưới, chống sung huyết niêm mạc trả lại
khe thở cho những người bị ngạt mũi. Thuốc được dung nạp tốt ngay cả khi
các niêm mạc mũi không nhạy cảm thuốc vẫn không gây cản trở chức năng
của biểu mô. Tuy nhiên sau khi giải phóng adrénalin nội sinh làm co tổ chức
cuốn trong một thời gian nhất định, tổ chức này lại giãn ra. Nếu chu trình
này cứ lặp lại liên tục dẫn đến hiện tượng xơ hóa tổ chức cuốn mũi và lúc
này thuốc hết tác dụng. Thuật ngữ trong chuyên ngành gọi là không còn đáp
ứng với thuốc co mạch gây hiện tượng ngạt, khó điều trị. Đây là một trong
những triệu chứng đưa ra chỉ định phẫu thuật tạo hình lại cuốn dưới. Thuốc
tác dụng nhanh trong vài phút và duy trì trong nhiều giờ sau đó.
Thuốc chữa ngạt mũi cũng có chống chỉ định khi sử dụng thuốc co
mạch trong các trường hợp phẫu thuật cắt bỏ tuyến yên, phản ứng giao cảm
quá mức, mất ngủ, chóng mặt. Không sử dụng một số thuốc như naphazolin
cho trẻ em dưới 6 tuổi, tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 2 tuổi do thuốc có
thể gây co thắt mạch não và tử vong.
Khi sử dụng thuốc nhỏ mũi cần lau sạch đầu nhỏ của lọ thuốc và để
đầu nhỏ không chạm trực tiếp vào mũi. Không nên dùng chung một lọ thuốc
nhỏ mũi dễ bị lây chéo. Không nên dùng naphazolin quá 3 ngày nếu không
có chỉ định của thầy thuốc. Bảo quản thuốc ở nhiệt độ 15-30oC, tránh ẩm,
ánh sáng, không để thuốc trong phòng tắm và tránh xa tầm với của trẻ em.
Thuốc nhỏ mũi chống ngạt thường chỉ điều trị dưới 10 ngày vì đây là
nguyên nhân gây viêm mũi do thuốc - một loại bệnh lý khó điều trị.