Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt

Tiếng
Tiếng
Việt
Việt
Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ
-
Loại hình ngôn ngữ là tập hợp những ngôn ngữ có sự giống
nhau về đặc trưng cơ bản của ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp.
- Có hai loại hình ngôn ngữ:
+ Loại hình ngôn ngữ đơn lập như: tiếng Việt, tiếng Thái, tiếng
Hán …
+ Loại hình ngôn ngữ hòa kết như: tiếng Nga, tiếng Anh, tiếng
Pháp…

Tiếng
Tiếng
Việt
Việt
Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ
II. Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. Đặc điểm cơ bản:
Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập. Đặc điểm cơ bản:

1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp
VD1:
VD1:
Tôi yêu em.
Tôi yêu em.
-
Có ba tiếng (ba âm tiết), ba từ; khi đọc và viết phải
Có ba tiếng (ba âm tiết), ba từ; khi đọc và viết phải
tách rời nhau
tách rời nhau
Tiếng
Tiếng
Việt
Việt
Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ

Tiếng
Tiếng
Từ
Từ
tôi
tôi

yêu
yêu
em
em
em tôi, mẹ tôi, trường tôi, quê tôi…
em tôi, mẹ tôi, trường tôi, quê tôi…
em yêu, yêu thương, yêu mến, yêu quý…
em yêu, yêu thương, yêu mến, yêu quý…
em gái, em bé, em út, đàn em…
em gái, em bé, em út, đàn em…
-> Tiếng là yếu tố cấu tạo từ
-> Tiếng là yếu tố cấu tạo từ

2. Từ không biến đổi hình thái
Ví dụ 2:
Ví dụ 2:
Tôi
Tôi
1
1
yêu
yêu
em
em
1
1
mà
mà
em
em

2
2
không yêu
không yêu
tôi
tôi
2
2
.
.
tôi 1:
tôi 1:
Chủ ngữ
Chủ ngữ
tôi 2:
tôi 2:
Phụ ngữ cho động từ “yêu”
Phụ ngữ cho động từ “yêu”
em 1:
em 1:
Phụ ngữ cho động từ “yêu”
Phụ ngữ cho động từ “yêu”
em 2:
em 2:
chủ ngữ
chủ ngữ
Tiếng
Tiếng
Việt
Việt

Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ
II. Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp

Ví dụ 3:
Ví dụ 3:
Tiếng Việt
Tiếng Việt
Tiếng Anh
Tiếng Anh


Tôi yêu em
Tôi yêu em
I love you
I love you
Em yêu tôi
Em yêu tôi
You love me
You love me
-> Ngôn ngữ hòa kết biến đổi hình thái khi thay đổi trật tự cú pháp.
-> Ngôn ngữ hòa kết biến đổi hình thái khi thay đổi trật tự cú pháp.

Tiếng
Tiếng
Việt

Việt
Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ
II. Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp
2. Từ không biến đổi hình thái
Ví dụ 4:
Ví dụ 4:
-
Tôi yêu em
Tôi yêu em
-
Yêu em tôi
Yêu em tôi
3. Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị bằng trật tự từ và hư từ
3. Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị bằng trật tự từ và hư từ
→
→
Thay đổi trật tự từ
Thay đổi trật tự từ
-
Tôi đã yêu em
Tôi đã yêu em
-
Tôi sẽ yêu em
Tôi sẽ yêu em
→

→
Thêm hư từ
Thêm hư từ
Nghĩa của
Nghĩa của
câu thay đổi
câu thay đổi

I. Loại hình ngôn ngữ
-
Khái niệm loại hình ngôn ngữ
-
Các loại hình ngôn ngữ
+ Đơn lập
+ Hòa kết
II. Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp
2. Từ không biến đổi hình thái
3.
3.
Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị chủ yếu bằng trật tự
Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị chủ yếu bằng trật tự
từ và hư ngữ
từ và hư ngữ
Tiếng
Tiếng
Việt
Việt
Tiết 78
Tiết 78

ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT

III. Luyện tập
Bài tập 1:
Bài tập 1:
Hãy phân tích những ngữ liệu dưới đây về mặt từ ngữ (chú
Hãy phân tích những ngữ liệu dưới đây về mặt từ ngữ (chú
ý những từ ngữ in đậm) để chứng minh tiếng Việt thuộc loại
ý những từ ngữ in đậm) để chứng minh tiếng Việt thuộc loại
hình ngôn ngữ đơn lập.
hình ngôn ngữ đơn lập.
Trèo lên cây b
Trèo lên cây b
ưở
ưở
i hái hoa
i hái hoa
B
B
ướ
ướ
c xu
c xu
ố
ố
ng v
ng v
ườ
ườ

n cà hái n
n cà hái n
ụ
ụ
tầm xuân
tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra tím biếc
Nụ tầm xuân nở ra tím biếc
Em lấy chồng anh tiếc lắm thay
Em lấy chồng anh tiếc lắm thay
.
.


(
(
Ca dao)
Ca dao)
Tiếng
Tiếng
Việt
Việt
Tiết 78
Tiết 78
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
I. Loại hình ngôn ngữ
II. Đặc điểm loại hình của tiếng Việt

Thuyền ơi có nhớ bến chăng

Thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền


(
(
Ca dao)
Ca dao)

Yêu trẻ, trẻ đến nhà: kính già, già để tuổi cho
Yêu trẻ, trẻ đến nhà: kính già, già để tuổi cho


(Tục ngữ)
(Tục ngữ)

Con đem con cá
Con đem con cá
bống
bống
ấy về thả xuống giếng mà
ấy về thả xuống giếng mà
nuôi. Mỗi bữa đáng ăn ba bát thì con ăn hai, còn một đem
nuôi. Mỗi bữa đáng ăn ba bát thì con ăn hai, còn một đem
thả xuống cho
thả xuống cho
bống
bống
…

…
Nói xong Bụt biến mất. Tấm theo lời Bụt thả
Nói xong Bụt biến mất. Tấm theo lời Bụt thả
bống
bống


xuống giếng. Rồi từ hôm ấy trở đi, cứ sau bữa ăn, Tấm
xuống giếng. Rồi từ hôm ấy trở đi, cứ sau bữa ăn, Tấm
đều dành cơm, giấu đưa ra cho
đều dành cơm, giấu đưa ra cho
bống
bống
. Mỗi lần nghe lời
. Mỗi lần nghe lời
Tấm gọi,
Tấm gọi,
bống
bống
lại ngoi lên mặt nước đớp những hạt cơm
lại ngoi lên mặt nước đớp những hạt cơm
của Tấm ném xuống. Người và cá ngày một quen nhau,
của Tấm ném xuống. Người và cá ngày một quen nhau,
và bống ngày một lớn lên trông thấy.
và bống ngày một lớn lên trông thấy.


(Trích Truyện Tấm Cám)
(Trích Truyện Tấm Cám)

Bài 2:
Bài 2:
Tìm một câu tiếng Anh ( hoặc tiếng Pháp, Nga …)
Tìm một câu tiếng Anh ( hoặc tiếng Pháp, Nga …)
đã học, đối chiếu với câu tự dịch ra tiếng Việt, so
đã học, đối chiếu với câu tự dịch ra tiếng Việt, so
sánh, phân tích để đi đến kết luận: tiếng Anh
sánh, phân tích để đi đến kết luận: tiếng Anh
( hoặc tiếng Pháp, Nga …) thuộc loại hình ngôn
( hoặc tiếng Pháp, Nga …) thuộc loại hình ngôn
ngữ hòa kết, tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ
ngữ hòa kết, tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ
đơn lập
đơn lập

Tiếng Việt
Tiếng Việt
Tiếng Anh
Tiếng Anh


Anh ấy ngắm nhìn các ngôi sao
Anh ấy ngắm nhìn các ngôi sao
He see stars
He see stars
Các ngôi sao ngắm nhìn anh ấy
Các ngôi sao ngắm nhìn anh ấy
Stars see him
Stars see him
Ví dụ

Ví dụ

Bài tập 3:
Bài tập 3:
Xác định hư từ và phân tích tác dụng thể hiện ý nghĩa của
Xác định hư từ và phân tích tác dụng thể hiện ý nghĩa của
chúng trong đoạn văn sau:
chúng trong đoạn văn sau:
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo đại thoái vị.
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo đại thoái vị.
Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100
Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100
năm nay để xây dựng nên đất nước Việt Nam độc
năm nay để xây dựng nên đất nước Việt Nam độc
lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi
lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi
thế ỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa.
thế ỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa.
(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập)
(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập)

đã, để, lại, mà
đã, để, lại, mà
Bài tập 3:
Bài tập 3:
- Các hư từ được sử dụng trong đoạn văn:
- Các hư từ được sử dụng trong đoạn văn:
- Tác dụng của hư từ được sử dụng trong đoạn
- Tác dụng của hư từ được sử dụng trong đoạn
văn.

văn.
+ đã:
+ đã:
Chỉ sự việc xảy ra trong quá khứ
Chỉ sự việc xảy ra trong quá khứ
+ để:
+ để:
Chỉ mục đích của sự việc
Chỉ mục đích của sự việc
+ lại, mà:
+ lại, mà:
Chỉ quan hệ tăng tiến về mức độ
Chỉ quan hệ tăng tiến về mức độ

DẶN DÒ
DẶN DÒ
1.
1.
Nắm vững lý thuyết bài học
Nắm vững lý thuyết bài học
2.
2.
Làm bài tập trong sách bài tập
Làm bài tập trong sách bài tập
3.
3.
Chuẩn bị tiết 79 – Đọc văn:
Chuẩn bị tiết 79 – Đọc văn:
- Soạn bài: Tôi yêu em (
- Soạn bài: Tôi yêu em (

Puskin )
Puskin )
- Tìm đọc thêm một số tác phẩm của Puskin
- Tìm đọc thêm một số tác phẩm của Puskin

XIN CHÂN THàNH CảM
ƠN
qUý THầY CÔ Và CáC
EM HọC SINH