Song chet mac bay van 7

Câu hỏi 1: Em hãy cho biết thế nào là phép t ơng phản và
phép tăng cấp ?
- Phép t ơng phản trong nghệ thuật là việc tạo ra
những hành động, những cảnh t ợng, những tính cách
trái ng ợc nhau để qua đó làm nổi bật một ý t ởng hoặc t t
ởng chính của tác phẩm .
- Trong nghệ thuật văn ch ơng còn có phép tăng cấp (lần
l ợt đ a thêm các chi tiết và chi tiết sau phải tăng tiến hơn
chi tiết tr ớc ), qua đó làm rõ thêm bản chất của một sự
việc, một hiện t ợng muốn nói.
Kiểm tra bài cũ


Câu hỏi 2: Cảnh t ơng phản và tăng cấp giữa sức n ớc và
sức ng ời nguy cơ vỡ đê và nhân dân cứu đê đ ợc miêu tả
nh thế nào ?

- Thời điểm: Gần một giờ đêm - đó là thời điểm khuya
khoắt, càng làm tăng thêm khó khăn, khi mọi ng ời đều cố
sức, mệt mỏi .
- M a tầm tã không dứt và ngày càng to n ớc sông cuồn
cuộn bốc lên, đê núng thế, hai ba đoạn đã thẩm lậu
- Cảnh t ợng hộ đê: hàng trăm hàng ngìn dân phu đói
khát mệt lử, đang cố gắng chống chọi trong m a gió, căng
thẳng nhốn nháo, lộn xộn, sợ hãi và bất lực tr ớc thiên
tai đang từng lúc đe doạ cuộc sống của con ng ời .

Tiết 106: Văn bản: Sống chết mặc bay
Phạm Duy Tốn
I- Đọc và chú thích

II- Đọc - hiểu văn bản
1/ Hình ảnh dân chúng hộ đê.
2/ Hình ảnh quan lại .


Cảnh trong đình đ ợc miêu tả nh thế nào?
Cảnh trong đình đ ợc miêu tả khá tỷ mỉ: Đình cao rất vững
trãi, đê vỡ cũng không việc gì. Trong đình không khí tĩnh mịch
trang nghiêm, nhàn nhã, đ ờng bệ, nguy nga.
Quan phụ mẫu đ ợc miêu tả với dáng ngồi oai vệ, cử chỉ,
cách nói năng hách dịch. Đồ dùng sinh hoạt của quan xa hoa,
chứng tỏ cuộc sống quí phái rất cách biệt với cuộc sống của
dân chúng. Kẻ hầu ng ời hạ khúm núm sợ sệt. Ai cũng chỉ
muốn làm vừa lòng quan.
Trong cảnh đó nổi bật lên nhân vật trung tâm nào?Viên
quan phụ mẫu hiện lên nh thế nào?


Cảnh đánh tổ tôm của bọn quan lại ở trong đình đ ợc
miêu tả nh thế nào?
Quang cảnh đánh tổ tôm đ ợc miêu tả cụ thể chi tiết: lúc
mau, lúc khoan, khi nói, khi c ời, ung dung, êm ái, vui vẻ, dịu
dàng qua đó cho thấy sự đam mê tổ tôm đến mức quên hết
tất cả trách nhiệm to lớn là đ ợc giao đi hộ đê của quan phụ
mẫu.
Qua cảnh đánh tổ tôm ở trong đình em có nhận xét gì
về hình ảnh của bọn quan lại?
Bọn quan lại quen thói sống xa hoa chơi bời nhàn nhã, vô
trách nhiệm, vô l ơng tâm tr ớc tính mạng và đời sống của nhân
dân.

Tiết 106: Văn bản: Sống chết mặc bay
Phạm Duy Tốn
I- Đọc và chú thích
II- Đọc - hiểu văn bản
1/ Hình ảnh dân chúng hộ đê.
2/ Hình ảnh quan lại .
Bọn quan lại quen thói sống xa hoa chơi bời nhàn nhã,
vô trách nhiệm, vô l ơng tâm tr ớc tính mạng và đời sống của
nhân dân.

- Dựng lên cảnh t ơng phản này, tác giả đã tạo ra một tình huống đầy
kịch tính: Một bên là đám đông dân chúng hộ đê trong tình cảnh bi
thảm tuyệt vọng, một bên là bọn quan lại nhàn nhã đánh tổ tôm. Từ
đó tác giả đã tố cáo lên án tên quan phụ mẫu lòng lang dạ thú, thờ ơ
vô trách nhiệm tr ớc tính mạng và đời sống của nhân dân.
Dụng ý của tác giả khi dựng lên hai cảnh t ơng phản này là gì?

Cảnh hộ đê của dân chúng
Cảnh đánh tổ tôm của quan
phủ và nha lại ở trong đình
- M a tầm tã, n ớc sông Nhị Hà lên
to quá, khúc đe núng thế, trống
đánh, ốc thổi, tiếng ng ời xao xác
gọi nhau, ai cũng mệt lử, trời vẫn
m a tầm tã trút xuống, d ới sông n
ớc cứ cuồn cuộn bốc lên, khúc đê
hỏng mất, trăm họ vất vả lấm láp,
gội gió tắm m a.
- Gà, chó, trâu, bò kêu vang tứ

phía, n ớc tràn lênh láng xoáy
thành vực, nhà trôi, lúa ngập, kẻ
sống không chỗ ở, ng ời chết
không nơi chôn kể sao cho xiết.
-
Quang cảnh, không khí trong đình
tĩnh mịch, nghiêm trang, Thầy trò
quan phụ mẫu đánh tổ tôm nhịp
nhàng, vui vẻ, say s a, sung s ớng
bao nhiêu, thích thú bao nhiêu .
-
Quan ù, ấy là hạnh phúc. Đê dù có
vỡ quan cũng mặc kệ
-Khi có ng ời vào báo tin đê vỡ
quan không hề lo lắng mà lại quát
lạt dọa dẫm, kết thúc truyện là cảnh
quan ù đ ợc ván bài to, sung s ớng
đến cực độ.

Phép tăng cấp đã có tác dụng nhấn mạnh, khắc sâu tình
cảnh bi thảm, tuyệt vọng của dân chúng, và mức độ đam mê
bài bạc, gắn với bản chất vô trách nhiệm, vô l ơng tâm của
tên quan phủ mỗi lúc một tăng, mà đỉnh điểm là niềm vui cực
độ của quan khi đ ợc ù ván bài to. Trong khi đê vỡ, tình cảnh
của dân chúng vô cùng bi thảm.
ý nghĩa của nghệ thuật tăng cấp trong hai cảnh trên là gì?

Tiết 106: Văn bản: Sống chết mặc bay
Phạm Duy Tốn
I- Đọc và chú thích

II- Đọc - hiểu văn bản
1/ Hình ảnh dân chúng hộ đê.
2/ Hình ảnh quan lại .
Bọn quan lại quen thói sống xa hoa chơi bời nhàn nhã,
vô trách nhiệm, vô l ơng tâm tr ớc tính mạng và đời sống của
nhân dân.
Bằng phép t ơng phản và tăng cấp trong nghệ thuật, tác
giả đã lên án gay gắt tên quan phủ lòng lang dạ thú và
bày tỏ niền cảm th ơng, tr ớc cảnh nghìn sầu muôn thảm
của nhân dân, do thiên tai và cũng do thái độ vô trách
nhiệm của bọn cần quyền gây nên

III-Tổng kết
1/Nội dung:
- Giá trị hiện thực: phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống
của ng ời dân với cuộc sống của bọn quan lại trong xã hội thực
dân phong kiến tr ớc cách mạng Tháng Tám. Từ đó nhà văn bày
tỏ thái độ căm phẫn, khinh bỉ đối với bọn quan lại vô l ơng, lòng
lang dạ thú.
- Giá trị nhân đạo:Qua tác phẩm tác giả bày tỏ lòng cảm th ơng
chân thành tr ớc cuộc sống lầm than cơ cực, số phận bi thảm của
nhân dân ta trong xã hội cũ. Đồng thời lên án thái độ vô trách
nhiệm, phi nhân tính của những kẻ cầm quyền thời Pháp thuộc.
2/ Giá trị nghệ thuật: Nhà văn đã kết hợp rất thành công hai thủ
pháp nghệ thuật t ơng phản và tăng cấp, đồng thời phối hợp nhiều
hình thức ngôn ngữ: tự sự, miêu tả, biểu cảm, ngôn ngữ ng ời kể
truyện, ngôn ngữ đối thoại

Hình thức ngôn ngữ
Có Không

Ngôn ngữ tự sự
Ngôn ngữ miêu tả
Ngôn ngữ biểu cảm
Ngôn ngữ nhân vật
Ngôn ngữ độc thoại nội tâm
Ngôn ngữ đối thoại
Ngôn ngữ ng ời dẫn truyện
+
+
+
+
+
+
_
Hãy đánh dấu (+) vào cột có, dấu (-) vào cột không trong bảng
sau: