Van 8-tiet 90 Chieu doi do (cuc hay)

CHàO
mừng
các
Thầy
cô
giáo
đến
dự
tiết
Học
lớp 8C.
Hội thi giáo viên day giỏi cấp tỉnh
Năm học: 2009 -2010


Chùa Một Cột
V¨n MiÕu Quèc Tö Gi¸m

Bµi 22 - tiÕt 90
ChiÕu dêi ®«
(Thiªn ®« chiÕu)
Lý C«ng UÈn

-
LÝ C«ng UÈn tøc vua Lý Th¸i Tæ (974 - 1028).
-
Quª : Tõ S¬n - B¾c Ninh.
LÝ C«ng UÈn
(974 - 1028)
-Lµ ng êi th«ng minh, nh©n ¸i, cã chÝ lín

-
Ng êi s¸ng lËp ra v ¬ng triÒu nhµ Lý.
Lý c«ng uÈn lªn ng«i vua( 1009 )

Đền Đô (1030)
-
Lý Công Uẩn từ nhỏ đã sống trong chùa. Một môi tr ờng dễ làm con ng
ời ta có tâm hồn nhân bản. Từ bé, ông đã thể hiện sự thông minh, tuấn
tú khác ng ời. Nhà s Vạn Hạnh từng khen: Đứa bé này lớn lên, ắt có
thể giải nguy, gỡ rối, làm bậc minh chủ thiên hạ.
-
D ới thời Tiền Lê, ông làm đến chức : Tả thân vệ tiền chỉ huy sứ. Khi Lê
Ngoạ Triều mất, ông đ ợc triều đình tôn lên làm vua, lấy niên hiệu là
Thuận Thiên, Đổi tên n ớc từ Đại Cồ Việt Thành Đại Việt.

-
LÝ C«ng UÈn tøc vua Lý C«ng UÈn (974 - 1028).
- Quª : Tõ S¬n - B¾c Ninh.
LÝ C«ng UÈn
(974 - 1028)
-Lµ ng êi th«ng minh, nh©n ¸i, cã chÝ lín
-
Ng êi s¸ng lËp ra v ¬ng triÒu nhµ Lý.

-
Lí Công Uẩn tức vua Lý Công Uẩn (974 - 1028).
- Quê : Từ Sơn - Bắc Ninh.
Lí Công Uẩn
(974 - 1028)
-Là ng ời thông minh, nhân ái, có chí lớn

-
Ng ời sáng lập ra v ơng triều nhà Lý.
-Tác phẩm viết năm 1010, khi Lý Công Uẩn quyết
định dời đô từ Hoa L về Đại La và đổi tên là Thăng
Long ( rồng bay lên)

TÁI HIỆN LỄ DỜI ĐÔ VỀ
THĂNG LONG(1010)
Nhµ vua ban
chiÕu

-
Lí Công Uẩn tức vua Lý Công Uẩn (974 - 1028).
- Quê : Từ Sơn - Bắc Ninh.
Lí Công Uẩn
(974 - 1028)
-Là ng ời thông minh, nhân ái, có chí lớn
-
Ng ời sáng lập ra v ơng triều nhà Lý.
-Tác phẩm viết năm 1010, khi Lý Công Uẩn quyết
định dời đô từ Hoa L về Đại La Và đổi tên là Thăng
Long ( rồng bay lên)
-
Chiếu: là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh
-
Chiếu dời đô viết bằng văn xuôi chữ Hán xen
những câu văn biền ngẫu. Tính chất mệnh lệnh xen
tính chất tâm tình, bày tỏ ý kiến.

Ph ơng thức: Nghị luận.

-
Chiếu còn gọi là (chiếu th , chiếu chỉ). Chiếu có từ thời cổ đại bên
Trung Quốc. Lúc đầu gọi là Mệnh, Sau là Lệnh. Đến nhà Tần
đổi là Chiếu.
+ Nội dung: thể hiện t t ởng chính trị lớn lao, có ảnh h ởng lớn
đến vận mệnh của một triều đại, của đất n ớc.
+ Hình thức: Chiếu đ ợc viết bằng văn xuôi, văn vần,xen những
câu văn biền ngẫu ( Biền: là 2 con ngựa kéo xe sóng đôi; Ngẫu:
là từng cặp ) tức là những cặp câu cân xứng với nhau.

1/ Lý do dêi ®« cò
(
Tõ ®Çu … “kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi”
)
1/ Lý do dêi ®« cò
(
Tõ ®Çu … “kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi”
)
2/ ý chÝ ®Þnh ®« míi
(PhÇn cßn l¹i)
2/ ý chÝ ®Þnh ®« míi
(PhÇn cßn l¹i)
+ ViÖn dÉn sö s¸ch lµm tiÒn ®Ò.
+ Soi vµo thùc tÕ 2 triÒu §inh, Lª.
+ Lîi thÕ cña §¹i La.
+ Ban chiÕu dêi ®«.

Luận
cứ
Dẫn chứng Đánh giá

(kết quả)
NT lập
luận
Dụng ý (mục đích)
Viện
dẫn sử
sách
Đất n ớc
vững bền,
thịnh v ợng
Dẫn chứng có
thật, suy luận
hợp lý, chặt chẽ,
tạo tiền đề.
Bày tỏ ý muốn
dời đô và khẳng
định việc dời đô
không có gì khác th
ờng.
X a nhà Th ơng đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà
Chu đến vua Thành V ơng cũng ba lần dời đô. Phải đâu
các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện
chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, m u
toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên
vâng , d ới theo , nếu thấy thuận tiện thì
thay đổi. Cho nên vận n ớc lâu dài, phong tục phồn thịnh.
Mệnh trời
ý dân
Lịch sử
từng có

những cuộc
dời đô

Luận
cứ
Dẫn chứng Đánh giá
(kết quả)
Thái độ
(tình cảm)
NT lập luận
Dụng ý
(mục đích)
Viện
dẫn sử
sách
Lịch sử từng
có nhiều
cuộc dời đô.
Đất n ớc vững
bền, thịnh v
ợng.
Dẫn chứng
có thật, suy
luận hợp lý,
chặt chẽ.
Bày tỏ ý muốn
dời đô, khẳng dịnh
việc dời đô không
có gì khác th ờng.
Soi sử

sách vào
thực tế
nhà
Đinh,Lê
Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh th ờng mệnh
trời, không noi theo dấu cũ của Th ơng, Chu, cứ đóng yên đô thành ở
nơi đây, khiến cho triều đại không đ ợc lâu bền, số phận ngắn ngủi,
trăm họ phải hao tốn, muôn vật không đ ợc thích nghi. Trẫm rất đau
sót về việc đó,
Đóng yên đô
thành không
dời đổi là
trái ý trời,
không theo
tiền nhân.
+Triều đại
ngắn ngủi.
+ đất n ớc
không phát
triển.
- Phê phán
-Đau xót
Tấm
lòng lo nghĩ
cho đất n ớc.
-
Dẫn chứng
xác thực, lập
luận chặt chẽ,
kết hợp lý lẽ

và tình cảm,
cảm xúc.
Khẳng định
dời đô khỏi Hoa
L là một đòi hỏi
tất yếu, vì n ớc vì
dân theo mệnh
trời.
Không thể không dời đổi.
Cố đô Hoa L

Luận
cứ
Dẫn chứng Đánh giá
( kết quả )
Thái độ
(tình cảm)
NT lập luân Dụng ý (mục
đích)
Viện
dẫn sử
sách
Lịch sử từng
có nhiều
cuộc dời đô
Đất n ớc vững
bền, thịnh v
ợng
Dẫn chứng
có thật, suy

luận hợp lý,
chặt chẽ.
Bày tỏ ý muốn
dời đô, khẳng
dịnh việc dời đô
không có gì khác
th ờng.
Soi sử
sách vào
thực tế
nhà
Đinh,Lê
Đóng yên đô
thành không
dời đổi là
trái ý trời,
không theo
tiền nhân
+Triều đại
ngắn ngủi.
+ đất n ớc
không phát
triển
- Phê phán
-Đau xót
Tấm lòng
lo nghĩ cho
đất n ớc
-
Dẫn chứng

xác thực, lập
luận chặt chẽ,
kết hợp lý lẽ
và tình cảm,
cảm xúc.
Thế và lực của dân tộc Đại Việt đang trên đà phát triển.
khát vọng về một đất n ớc vững bền,
hùng mạnh.
Khẳng định
dời đô khỏi
Hoa L là một
đòi hỏi tất yếu,
vì n ớc vì dân
theo mệnh trời.
Thể hiện ý chí tự lực, tự c ờng,

"
Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao V
ơng
:
ở vào nơi trung tâm trời đất; đ ợc cái thế rồng
cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại
tiện h ớng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng;
đất đai cao mà thoáng. Dân c khỏi chịu cảnh khốn
khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt
t ơi
.
Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa.
Thật là chốn hội tụ trọng yếu của bốn ph ơng đất n
ớc; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế v ơng muôn

đời."

Câu hỏi: Theo tác giả, Đại La có những
lợi thế về những mặt nào để có thể chọn
làm nơi đóng đô ? (Chú ý về lịch sử, vị trí
địa lý, hình thế sông núi, sự thuận tiện
trong giao l u phát triển.)?
- Tác giả đã đ a ra những chứng cứ nào
để làm rõ từng mặt ấy?
0
123456789
10
20
30
40
5060
70
80
90

Về lịch sử
vị trí địa lý

Là trung tâm.
+ Địa thế đẹp,
quý hiếm.
Về kinh tế, chính
trị văn hoá

Là nơi kinh đô bậc nhất của đế v ơng muôn đời.

Từng là
kinh đô

Là đầu
mối giao l u,
mảnh đất h
ng thịnh

NT: Lập luận bằng những chứng cớ toàn diện xác thực, giầu thuyết phục.
+ Kết cấu chặt chẽ.
Sử dụng câu văn biền ngẫu cân xứng.

Về lịch sử
vị trí địa lý
Là trung tâm.
+ Địa thế đẹp, quý
hiếm.
Về kinh tế, chính
trị, văn hoá

Là nơi kinh đô bậc nhất của đế v ơng muôn đời.
Từng là
kinh đô

Là đầu mối
giao l u, mảnh đất
h ng thịnh

NT: Lập luận bằng những chứng cớ toàn diện xác thực, giầu thuyết phục.
+ Kết cấu chặt chẽ.

Sử dụng câu văn biền ngẫu cân xứng.

Có sức cảm hoá và thuyết phục lớn.
trạch
thiên
địa
khu
vực
chi
trung
đắc
long
bàn
hổ
cứ
chi
thế
chính
Nam
Bắc
Đông
Tây
chi
vị
tiện
giang
sơn
h ớng
bội
chi

nghi

Khẳng định địa thế tuyệt vời của Đại La. Nơi hội tụ đủ mọi mặt của
đất n ớc.Xứng đáng là kinh đô và sẽ lâu dài, vững bền.

Trẫm dục nhân thử địa lợi dĩ định quyết c , khanh đẳng nh hà ?
- Hỏi, trao đổi, đối thoại dân chủ

Thể hiện sự đồng cảm sâu sắc giữa vua và thần dân
+ Tin t ởng ý nguyện dời đô của mình hợp ý nguyện nhân dân
Lý Công Uẩn là ng ời có tầm nhìn chiến l ợc,
sâu sắc, có quyết định sáng suốt, có ý chí và
hoài bão lớn, có trách nhiệm với đất n ớc.

Bản đồ Đại La

* NT) Chiếu dời đô có sức thuyết phục mạnh mẽ bởi kết cấu
chặt chẽ, lý lẽ, dẫn chứng xác thực, lập luận sắc bén, giầu thuyết phục và
sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình.
Theo em sức thuyết phục của bài Chiếu dời
đô là ở những đặc điểm nghệ thuật nổi bật nào ?

Thể hiện khát vọng của nhân dân về một đất n ớc độc lập
thống nhất đồng thời phản ánh ý chí tự c ờng của dân tộc Đại
Việt đang trên đà lớn mạnh.
* Ghi nhớ:
SGK trang 51
a) Nghệ thuật :
Chiếu dời đô có sức thuyết phục mạnh mẽ bởi kết cấu
chặt chẽ, lý lẽ, dẫn chứng xác thực, lập luận sắc bén, giầu

thuyết phục và sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình.
b) Nội dung:

(Thảo luận nhóm)
Chứng minh Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập
luận giàu sức thuyết phục ?
60
Chứng minh:
- Kết cấu chặt chẽ: Thể hiện ở bố cục, cách lập luận.
- Lập luận giầu thuyết phục: ở lý lẽ, dẫn chứng xác thực, câu
văn biền ngẫu, kết hợp câu văn biểu cảm.

A. Chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm dứt nạn
phong kiến cát cứ
B. Thế và lực của dân tộc Đại Việt đủ sức sánh
ngang hàng với ph ơng Bắc
C. Thực hiện ý chí và khát vọng của nhân dân thu
giang sơn về một mối và dựng xây đất n ớc độc
lập tự c ờng
Khoanh tròn vào chữ cái câu trả lời đúng nhất cho ý kiến sau:
vì sao nói Việc Chiếu dời đô ra đời đã phản ánh ý chí độc lập tự
c ờng và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt ?
D. Cả ba ý kiến trên

Sự cần
thiết
phải
dời đô
Lý do dời đô cũ
(Hoa L không còn phù hợp)

ý chí định đô mới
(Đại La mảnh đất lý t ởng)
Viện dẫn sử sách
(Dời đô đúng nên phát triển)
Soi vào thực tế nhà Đinh, Lê
(Định đô ch a đúng, khó phát triển)
Lợi thế của Đại La
(Lý t ởng về mọi mặt)
Quyết định của nhà vua
(Quyết định dời đô)