chuyen de udcntt trong giang d¹y dia li

C«ng nghÖ th«ng tin
víi viÖc ®æi míi ph ¬ng ph¸p
d¹y häc m«n §Þa lý


Phần I đặt vấn đề

Ng ời giáo viên khi đứng trên bục giảng luôn gặp những vấn đề và tình
huống đa dạng, phong phú nhất là trong thời cuộc bùng nổ công nghệ
thông tin đòi hỏi phải có cách sử lý, giải quyết sáng tạo, nhanh nhạy.

Là một giáo viên giảng dạy môn Địa lí tôi thấy việc ứng dụng
CNTT để dạy trong các tiết học là cần thiết đối với sự tiếp thu của học
sinh. Nhất là việc đổi mới ph ơng pháp dạy học.

Mục tiêu đào tạo trong giáo dục là giúp trẻ phát triển toàn diện,
giúp trẻ hình thành những phẩm chất cơ bản của con ng ời, với những
vốn kiến thức cơ bản về tự nhiên xã hội làm cho trẻ học lên các cấp học
trên đ ợc dễ dàng. Một yêu cầu đặt ra: Là một giáo viên cần phải làm gì?
Làm thế nào trong các giờ dạy của mình có chất l ợng để Sản phẩm
do mình tạo ra có một nền móng thật vững chắc.


Xu h ớng chung của sự đổi mới ph ơng pháp giảng dạy ở bậc
trung học cơ sở là làm sao để giáo viên không chỉ là ng ời
truyền thụ kiến thức mà còn là ng ời tổ chức định h ớng cho học
sinh hoạt động để học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh
nghiệm của bản thân vào sự chiếm lĩnnh tri thức mới.

Vì thế việc đổi mới ph ơng pháp giảng dạy bằng cách tạo

ra nhiều hình thức học tập là cần thiết nhằm cuốn hút học sinh
say mê hào hứng, tự giác lĩnh hội tri thức, từ đó phát huy năng
lực, trí sáng tạo của mỗi học sinh.

Xuất phát từ yêu cầu đó mà vấn đề ứng dụng CNTT trong
các giờ học phục vụ đổi mới ph ơng pháp dạy học đ ợc quan
tâm. Vậy làm thế nào để việc ứng dụng CNTT trong dạy học
có hiệu quả nhất trong các giờ lên lớp phục vụ đổi mới ph ơng
pháp dạy học, mà cụ thể là môn địa lý:


Phần II - Nội dung và biện pháp thực hiện
1/ Nhận định tình hình:

*Thuận lợi:

Tr ờng PTDT Nội Trú là nơi chăm sóc nuôi d ỡng và đào tạo toàn diện con em
các dân tộc từ các thôn khe bản của huyện nhà, các em đa phần ngoan, so với
một số xã trên địa bàn Huyện các em có phần tiếp thu tốt hơn, có điều kiện về
thời gian trong học tập và đ ợc học vi tính từ ngay sau khi nhập tr ờng.

Nhà tr ờng có cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học công nghệ thông tin nh
phòng học vi tính, phòng dạy giáo án điện tử, máy chiếu, máy S can, hệ
thống mạng đ ợc nắp đặt tới cả phòng của giáo viên làm việc cán bộ quản lý,
phong chờ của giáo viên, phòng học vi tính HS .

Đ ợc sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà tr ờng trong việc việc
ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, đội ngũ giáo viên có đồng chí có
trình độ Đại học tin học và đa phần các đồng chí giáo viên trẻ việc tiếp cận
công nghệ thông tin t ơng đối tốt, đó là điều kiện thuận lợi trong việc đ a công

nghệ thông tin trong giảng dạy nhất là môn Địa lý.



Khó khăn:

Hầu hết các em mới từ các khe bản xuống nên việc tiếp
cận với CNTT là phần mới, trình độ nhận thức ch a đồng
đều, khả năng tiếp thu, miêu tả, phân tích, t duy chậm.

Nhà tr ờng học sinh đ ợc học vi tính song mới chỉ có
học sinh khối 6 và khối 7 nên các em ch a đ ợc học nhiều
năm tại nhà tr ờng, số lớp học ít nên giáo viên không có
điều kiện nhiều đồng chí cùng chuyên môn để trao đổi
kinh nghiệm giảng dạy.

Tr ờng mới chỉ bố trí đ ợc một phòng học máy, nh ng
nhiều môn học cần sử dụng CNTT nên đôi khi việc giảng
dạy có ứng dụng CNTT cũng gặp hạn chế.


Tầm quan trọng của việc ứng dụng cntt trong dạy học môn
địa lí.

Môn đị lí trong tr ờng THCS giúp cho học sinh có đ ợc những kiến thức
phổ thông cơ bản về Trái Đất môi tr ờng sống của con ng ời và những
hoạt động của loài ng ời trên bình diện quốc tế, b ớc đầu hình thành thế
giới quan khoa học, t t ởng tình cảm đúng đắn và làm quen với việc vân
dụng những kiến thức địa lí để ứng sử phù hợp với môi tr ờng tự nhiên, xã
hội xung quanh, phù hợp với yêu cầu của đất n ớc, xu thế của thời đại. Vì

thế dạy cho học sinh nắm bắt đ ợc những kiến thức đó ngoài việc sử dụng
những ph ơng pháp truyền thụ của bộ môn thì việc sử dụng CNTT trong
giảng dạy là một ph ơng tiện vô cùng quan trọng nó thúc đẩy việc đổi mới
ph ơng pháp dạy học Địa lí.

Thông qua sử dụng CNTT giáo viên có thể cập nhật đ ợc những
thông tin địa lí mới nhất, đầy đủ và chính xác, những t liệu địa lí bổ ích
( tranh ảnh th c sinh động, mô hình, hình ảnh mô phỏng, bản đồ, biểu đồ
với màu sắc đẹp rõ nét, những hiện t ợng mà các em không thể quan sát
trực tiếp bằng mắt th ờng đ ợc nh : núi lửa, động đất, sóng thần


Trong tiết dạy có sử dụng CNTT giáo viên sẽ truyền tải đến
học sinh những thông tin, kiến thức địa lí từ: tranh ảnh, mô
hình, hình ảnh mô phỏng, bản đồ, biểu đồ với màu sắc đẹp rõ
nét , những hiện t ợng mà các em không thể quan sát trực
tiếp bằng mắt th ờng đ ợc nh : núi lửa, động đất, sóng
thần một cách chính xác rõ ràng mà không tạo sự khó khăn
cho việc giải thích, t ởng t ợng của học sinh và không tốn
thời gian từ đó gv lại truyền thụ thêm nhiều kiến thức cho
học sinh, giúp các em có thêm nhiều kiến thức về các hiện t
ợng tự nhiên, KTXH mà sách giáo khoa ch a cung cấp hết,
khắc phục đ ợc những nh ợc điểm của những ph ơng tiện dạy
học khác đem lại nh :( mô hình, tranh ảnh, bản đồ quá to,
cồng kềnh ) gây khó khăn cho gv khi lên lớp và từ đó rèn
thêm các kĩ năng địa lí cho học sinh (kĩ năng chỉ bản đồ,
quan sát, phân tích tranh ảnh, sử lí phân tích số liệu, bảng
biểu

Có thể nói ứng dụng CNTT vào dạy học nó sẽ giúp điều khiển mọi hoạt động
nhận thức của học sinh từ trực quan sinh động đến t duy trừu t ợng, nó tác động
to lớn trong việc phát huy trí sáng tạo, kích thích hứng thú trong việc dạy và
học của thầy và trò. Chính vì vậy việc ứng dụng CNTT trong dạy học địa lí
một cách phù hợp với nhận thức của học sinh thì sẽ nâng cao hiệu quả giờ dạy
của giáo viên lên rất nhiều đó là:

+Tạo cho trẻ thay đổi hình thức hoạt động trên lớp (Thông qua hình thức trao
đổi phiếu theo nhóm ) .

+ Tạo ra sự vui vẻ thoải mái ( Học mà chơi chơi mà học )

+Tạo ra một không khí đoàn kết thông hiểu lẫn nhau.

Chính vỉ vậy nếu biết sử dụng CNTT một cách hợp lí thì bao giờ học sinh cũng
tiếp thu nhanh hơn, hiểu bài giảng nhanh hơn, nhất là những nội dung ở bài
trắc nghiệm : Đúng Sai, kể cả đối với giờ ôn tập kiểm tra. .

Song vấn đề đặt ra hiện nay là chúng ta th ờng sử dụng một cách lạm
dụng CNTT vào giảng dạy nh : Trong một tiết học trình chiếu liên tục suốt từ
đầu đến hết tiết, nội dung kiến thức bài giảng có sinh động nh ng l ớt qua một
cách nhanh chóng không đọng lại kiến thức trọng tâm của bài học (học sinh
học nh c ỡi ngựa xem hoa), nhiều học sinh còn không biết mình đã học những
gì, giáo viên sử dụng nhiều hình ảnh phụ nổi hơn nội dung bài học sẽ khiến các
em không chú tâm vào bài dạy.

2/ một số biện pháp ứng dụng cntt để GóP PHầN N
ÂNG CAO CHấT LƯợng trong dạy học môn địa lí.

Nhận thức đ ợc CNTT là ph ơng tiện dạy học chứ không phải là ph ơng
pháp dạy học

Phải biết sử dụng và sử dụng thành thạo CNTT, ph ơng tiện liên quan,
sử dụng đúng nội dung tiết học, phù hợp đối t ợng học sinh

Ph i dám ngh dám l m, ch u khó tìm tòi nghiên c u nâng cao
trình v không ng ng ngh ra nh ng ph ng pháp gi ng d y h p
lý t o sự hấp dẫn cho học sinh .Trong khi đó ,nh ng ki n th c tìm
ki m c trên m ng c ng nh các phần mềm l vô tận nh ng ng i
th y ph i bi t ch n l c ph ng pháp n o l h u hi u nh t gi i
thi u cho các em học sinh .

- Không thể coi CNTT thay thế hoàn toàn vai trò chủ đạo của ng ời thầy
mà nó chỉ nh là một chiếc bảng phụ để từ những hình ảnh trình chiếu,
học sinh có thể phân tích, nhận xét d ới sự h ớng dẫn của giáo viên rút
ra kiến thức cần nắm của bài, phải phát huy đ ợc vai trò chủ động sáng
tạo của học sinh, giáo viên phải kết hợp đ ợc máy chiếu và ghi bảng.

- Không đ ợc trình chiếu liên tục trong suốt tiết học, phải chú ý đến
phông chữ, hình nền



VÝ dơ:

Khi d¹y bµi 24 ( BiĨn vµ §¹i D ¬ng) phÇn:

1. Độ muối cđa nước biển và đại dương: ( §ia lÝ 6)


a. Nguồn cung cấp

Bằng kiến thức thực tế và kiến thức đã học em hãy cho biết
độ muối cđa nước biển do đâu mà có?

Do nước sông hòa tan các loại muối từ đất đá trong lục đòa đưa
ra

b. Đặc điểm

Dựa vào nội dung SGK em hãy cho biết độ muối trung bình cđa
biển và đại dương là bao nhiêu ?

Độ muối trung bình cđa nước biển là:35 0 \ 00.

Quan sát lược đồ sau (GV chiÕu l ỵc ®å lªn) và bằng kiến thức đã học
hãy cho biết :
Độ muối cđa các vùng biển có giống nhau không? Vùng nào có độ
muối mặn nhất ? Vì sao ?


Độ muối trung bình của nước biển ở các vùng không giống nhau. Nước biển ở
vùng chí tuyến mặn hơn các vùng khác
Độ muối của nước biển phụ thuộc vào:
Độ bốc hơi
Lượng mưa
Mật độ sông suối đổ ra biển

2. Sự vận động cđa nước biển và đại dương


a. Sóng biển

*. Khái niệm

Bằng kiến thức thực tế và quan sát h×nh sau
em hãy cho biết sóng là gì ?

Sóng là sự chuyển động cđa các hạt nước
biển theo những vòng tròn lên xuống theo
chiều thẳng đứng. Đó là sự chuyển động tại
chỗ cđa các hạt nước biển

vd
Khi d¹y vÒ hÖ qu¶ cña Tr¸i §Êt quay quanh trôc, gi¸o viªn chiÕu
h×nh ¶nh sau vµ ®Æt c©u hái


Kết quả đạt đ ợc: Sau một năm thực hiện việc đ a ứng dung công nghệ
thông tin trong dạy học môn Địa lý tôi nhận thấy so với những năm học
không đ a công nghệ thông tin vào trong giảng dạy và những tiết không
đ a công nghệ thông tin vào trong giảng dạy:

Đối với học sinh: việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong dạy học giúp cho học sinh đ ợc quan sát các hiện
t ợng mà các em không thể quan sát trực tiếp trong
thực tế, trong thiết bị dạy học, giúp học sinh có thể
nắm đ ợc các hiện t ợng có tính chuyển động, diễn biến
theo giai đoạn trong thời gian dài. Đã tạo nên không
khí sôi nổi, thay đổi nếp học thầm lặng, tẻ nhạt mà học
sinh phải học cả ngày. Nhất là nó giúp học sinh có

điều kiện để nêu suy nghĩ của mình. Từ đó giúp các
em tự tin, hiểu biết lẫn nhau. Cũng từ đó xây dựng đ ợc
mối liên hệ giữa thầy và trò trong giờ học.


Sử dụng CNTT trong dạy học còn rèn đ ợc trí thông minh, sáng tạo, giúp
học sinh ôn luyện, củng cố khắc sâu kiến thức, khai thác đ ợc nhiều kiến
thức, tao cho các em chủ động tự giác trong học tập.

Khi ứng dụng CNTT trong dạy học giúp học sinh phán đoán nhanh
chóng, chính xác các tình huống xảy ra, tìm đ ợc nhanh nhất các câu trả
lời. Sử dụng giáo án điện tử trong học tập trong các giờ dạy góp phần làm
giàu thêm kiến thức cho trẻ, thúc đẩy năng lực hoạt động thực tiễn, giúp
học sinh tiếp thu bài học nhẹ nhàng, thoải mái không mang tính c ỡng ép,
gò bó.

Đối với giáo viên: có điều kiện thu nhập đ ợc giáo án mẫu, các ph
ơng pháp giảng dạy tốt để vận dung vào bài giảng của minh hợp lý hơn
cũng từ đó chủ động hơn trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh.
Giáo viên thành thạo trong việc sử dung máy chiếu, máy S can nhịp
nhàng, ít lạm dung máy chiếu trong giảng dạy cho phù hợp với tiết học
đạt hiệu quả cao.

Nếu thực hiện tốt việc ứng dụng CNTT trong dạy học trong các giờ dạy
địa lí thì sẽ tạo cho giáo viên tự khẳng định mình thông qua việc tự
nghiên cứu ph ơng pháp dạy học góp phần nâng cao chất l ợng giảng dạy.

Phần III: Kết luận và kiến nghị

ứng dung công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Địa lý là một

việc rất cần thiết nh mng để đạt hiệu quả cao thì mỗi giáo viên cần
phải tự học hỏi nâng cao kiến thức, kinh nghiệm và cách ứng dụng
thông tin trong giảng dạy một cách hợp lý.

Trong quá trình giảng dạy, cần kết hợp linh hoạt các ph ơng pháp
để giờ dạy học đạt kết quả cao nhất, không nên coi việc sử dung
công nghệ thông tin là ph ơng tiện chính để dạy học mà chỉ xác
đinh nó chỉ là ph ơng tiện hỗ trợ khi trong thực tế không thể lấy đ
ợc.

Không nên để giờ dạy học là một tiết cho học sinh xem trình chiếu
giáo án của mình.

Nhà tr ờng phải tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục
vụ cho việc dạy và học trong việc ứng dung công nghệ thông tin.

Trong mỗi nhà tr ờng cán bộ giáo viên cần phải có sự hỗ trợ lẫn
nhau trong việc tìm hiểu khai thác công nghề thông tin.


* Đề nghị

Hệ thống thiết bị dạy học trong nhà tr ờng phổ thông phải đ ợc trang
bị theo h ớng hiện đại và đồng bộ (phải có phòng học riêng cho các
bộ môn để ứng dụng CNTT, tạo điều kiện nối mạng máy tính để giáo
viên học hỏi trao đổi kinh nghiệm, tìm kiếm thông tin bộ môn ).

Tổ chức các lớp tập huấn về CNTT để tất cả các giáo viên đều đ ợc
tham dự, học hỏi.

Th ờng xuyên tổ chức hội thảo các chuyên đề, để tạo điều kiện cho
giáo viên trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, nhất là áp dung công nghệ
thông tin trong giảng dạy là một vấn đề mới.

Trên đây là một số biện pháp về việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy
để góp phần nâng cao chất l ợng dạy học môn địa lí ở tr ờng PTDTNT.
Tôi rất mong nhận đ ợc sự giúp đỡ, góp ý của đồng nghiệp để việc
ứng dụng CNTT trong dạy học một cách có hiệu quả hơn

Xin chân thành
cảm ơn