Bai 24. Cong thuc tinh nhiet luong(hay)

1
1
Giáo viên: TRẦN QUANG TUYẾN
2
2
Kiểm tra kiến thức cũ :
Kiểm tra kiến thức cũ :
1.
1.
Nhiệt lượng là gì?.Ký hiệu và đơn vị là gì?
Nhiệt lượng là gì?.Ký hiệu và đơn vị là gì?
2.
2.
Có hai khối lượng nước m
Có hai khối lượng nước m
1
1
và m
và m
2,
2,
được đun nóng trên 2
được đun nóng trên 2
nguồn nhiệt như nhau và cung cấp một cách đều đặn.
nguồn nhiệt như nhau và cung cấp một cách đều đặn.
Phát biểu nào sau đây đúng?
Phát biểu nào sau đây đúng?
A.
A.

Khối nước nào có khối lượng lớn hơn thì nhận nhiệt
Khối nước nào có khối lượng lớn hơn thì nhận nhiệt
lượng nhiều hơn
lượng nhiều hơn
B.
B.


Khối nước nào có khối lượng lớn hơn thì tăng nhiệt độ
Khối nước nào có khối lượng lớn hơn thì tăng nhiệt độ
cao hơn
cao hơn
C.
C.


Khối nước nào được
Khối nước nào được


đun lâu hơn thì nhận nhiệt lượng
đun lâu hơn thì nhận nhiệt lượng
nhiều hơn.
nhiều hơn.
D.
D.


Khối nước nào được đun lâu hơn thì tăng nhiệt độ cao
Khối nước nào được đun lâu hơn thì tăng nhiệt độ cao

hơn.
hơn.
3
3
@.
@.


Hoàn thành các ô trống trong bảng sau
Hoàn thành các ô trống trong bảng sau
Đại lượng
Đại lượng
Đo trực tiếp
Đo trực tiếp
(Dụng cụ)
(Dụng cụ)
Xác định gián
Xác định gián
tiếp (công thức)
tiếp (công thức)
Khối lượng
Khối lượng
Nhiệt độ
Nhiệt độ
Công
Công
Nhiệt lượng
Nhiệt lượng
??
??

cân
cân
Nhiệt kế
Nhiệt kế
A = F.s
A = F.s
(không có)
(không có)
(không có)
(không có)




B
B
ài học này sẽ cung cấp cho các em
ài học này sẽ cung cấp cho các em


công thức tính nhiệt lượng.
công thức tính nhiệt lượng.
4
4
Tiết 28
Bài 24
I.
I.
NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN
NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN

PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO ?
PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO ?




Nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên phụ
Nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên phụ
thuộc ba yếu tố :
thuộc ba yếu tố :
-


Khối lượng của vật
Khối lượng của vật
-


Độ tăng nhiệt độ của vật
Độ tăng nhiệt độ của vật
-


Chất cấu tạo nên vật
Chất cấu tạo nên vật
1.
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
nóng lên và khối lượng của vật.
nóng lên và khối lượng của vật.

-
-
Thí nghiệm:
Thí nghiệm:
( SGK)
( SGK)
C1:
C1:
Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc
Trong thí nghiệm này, yếu tố nào ở hai cốc
được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đổi ?
được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đổi ?
Tại sao phải làm như thế ?
Tại sao phải làm như thế ?




C1
C1
: Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật
: Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật
được giữ giống nhau; khối lượng khác
được giữ giống nhau; khối lượng khác
nhau. Để tìm hiểu quan hệ giữa nhiệt
nhau. Để tìm hiểu quan hệ giữa nhiệt
lượng và khối lượng
lượng và khối lượng
7
7

∆
∆
t
t
0
0
1
1
= ∆t
= ∆t
0
0
2
2
=
=
20
20
0
0
C
C
Thời gian (phút)
Thời gian (phút)
Khối lượng
Khối lượng


(g)
(g)





C1
C1
: Độ tăng nhiệt độ và chất làm
: Độ tăng nhiệt độ và chất làm
vật được giữ giống nhau; khối lượng
vật được giữ giống nhau; khối lượng
khác nhau. Để tìm hiểu quan hệ giữa
khác nhau. Để tìm hiểu quan hệ giữa
nhiệt lượng và khối lượng
nhiệt lượng và khối lượng
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.1
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.1
Chất
Chất
Khối
Khối
lượng
lượng
Độ tăng
Độ tăng
nhiệt độ
nhiệt độ
Thời gian
Thời gian
đun
đun

So sánh
So sánh
khối
khối
lượng
lượng
So sánh
So sánh
nhiệt
nhiệt
lượng
lượng
Cốc 1
Cốc 1
Nước
Nước
50 g
50 g
∆
∆
t
t
1
1
0
0
=
=
20
20

0
0
C
C
t
t
1
1
= 5 ph
= 5 ph
m
m
1
1
=
=

m
m
2
2
Q
Q
1
1
=
=

Q
Q

2
2
Cốc 2
Cốc 2
Nước
Nước
100 g
100 g
∆
∆
t
t
2
2
0
0
=
=
20
20
0
0
C
C
t
t
2
2
=10 ph
=10 ph

1/2
1/2
1/2
1/2
C2:
C2:
Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt
Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt
lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối
lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối
lượng của vật?
lượng của vật?




C2
C2
:
:
Khối lượng
Khối lượng
càng lớn thì nhiệt
càng lớn thì nhiệt
lượng vật thu vào càng lớn
lượng vật thu vào càng lớn
2.
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
nóng lên và độ tăng nhiệt độ.

nóng lên và độ tăng nhiệt độ.
-
-
Thí nghiệm
Thí nghiệm
: ( SGK)
: ( SGK)
C3:
C3:
Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi
Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi
những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế
những yếu tố nào? Muốn vậy phải làm thế
nào?
nào?




C3
C3
: Phải giữ khối lượng và chất làm
: Phải giữ khối lượng và chất làm
vật giống nhau. Muốn vậy 2 cốc phải
vật giống nhau. Muốn vậy 2 cốc phải
đựng cùng một lượng nước .
đựng cùng một lượng nước .
C4:
C4:
Trong thí nghiệm này phải thay đổi yếu tố

Trong thí nghiệm này phải thay đổi yếu tố
nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
nào? Muốn vậy phải làm thế nào?




C4
C4
: Phải cho độ tăng nhiệt độ khác
: Phải cho độ tăng nhiệt độ khác
nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ
nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ
cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách cho
cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách cho
thời gian đun khác nhau.
thời gian đun khác nhau.
m
m
1
1
= m
= m
2
2
=
=
50g
50g
Thời gian (phút)

Thời gian (phút)
∆
∆
t (
t (
0
0
C )
C )


C4
C4
: Phải cho độ tăng nhiệt độ khác
: Phải cho độ tăng nhiệt độ khác
nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ
nhau. Muốn vậy phải để cho nhiệt độ
cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách cho
cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách cho
thời gian đun khác nhau.
thời gian đun khác nhau.
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.2
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.2
Chất
Chất
Khối
Khối
lượng
lượng
Độ tăng

Độ tăng
nhiệt độ
nhiệt độ
Thời
Thời
gian đun
gian đun
So sánh
So sánh
độ tăng
độ tăng
nhiệt độ
nhiệt độ
So sánh
So sánh
nhiệt
nhiệt
lượng
lượng
Cốc 1
Cốc 1
Nước
Nước
50 g
50 g
∆
∆
t
t
1

1
0
0
=
=
20
20
0
0
C
C
t
t
1
1
= 5 ph
= 5 ph
∆
∆
t
t
1
1
0
0


=
=


∆
∆
t
t
2
2
0
0


Q
Q
1
1
=
=

Q
Q
2
2
Cốc 2
Cốc 2
Nước
Nước
50 g
50 g
∆
∆
t

t
2
2
0
0
=
=
40
40
0
0
C
C
t
t
2
2
=10 ph
=10 ph
1/2
1/2
1/2
1/2
C5:
C5:
Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng
Kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng
vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ?
vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ?





C5
C5
:
:
Độ tăng nhiệt độ
Độ tăng nhiệt độ
càng lớn thì nhiệt
càng lớn thì nhiệt
lượng vật thu vào càng lớn
lượng vật thu vào càng lớn
a)
b)
3.
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để
nóng lên với chất làm vật.
nóng lên với chất làm vật.
-
-
Thí nghiệm:
Thí nghiệm:
( SGK)
( SGK)
C6:
C6:
Trong thí nghiệm này những yếu tố nào
Trong thí nghiệm này những yếu tố nào

thay đổi, không thay đổi ?
thay đổi, không thay đổi ?




C6
C6
: Khối lượng không đổi, độ tăng
: Khối lượng không đổi, độ tăng
nhiệt độ giống nhau, chất làm vật khác
nhiệt độ giống nhau, chất làm vật khác
nhau.
nhau.
b)
a)




C6
C6
: Khối lượng không đổi, độ
: Khối lượng không đổi, độ
tăng nhiệt độ giống nhau, chất
tăng nhiệt độ giống nhau, chất
làm vật khác nhau.
làm vật khác nhau.

Th
Th
ời gian (
ời gian (
phút )
phút )
m
m
1
1
= m
= m
2
2
= 50
= 50
g
g
Ch
Ch
ất làm vật
ất làm vật
∆
∆
t
t
1
1
=
=

∆t
∆t
2
2
=20
=20
0
0
C
C
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.3
Hãy hoàn thành bảng số liệu 24.3
Chất
Chất
Khối
Khối
lượng
lượng
Độ tăng
Độ tăng
nhiệt độ
nhiệt độ
Thời
Thời
gian đun
gian đun
So sánh
So sánh
nhiệt lượng
nhiệt lượng

Cốc 1
Cốc 1
Nước
Nước
50 g
50 g
∆
∆
t
t
1
1
0
0
= 20
= 20
0
0
C
C
t
t
1
1
= 5 ph
= 5 ph
Q
Q
1
1


Q
Q
2
2
Cốc 2
Cốc 2
Băng
Băng
phiến
phiến
50 g
50 g
∆
∆
t
t
2
2
0
0
= 20
= 20
0
0
C
C
t
t

2
2
= 4 ph
= 4 ph
>
>
( Điền dấu
( Điền dấu
<
<
,
,
>
>
,
,
=
=
vào ô trống )
vào ô trống )
C7:
C7:
Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có
Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có
phụ thuộc chất làm vật không ?
phụ thuộc chất làm vật không ?



C7
C7
: Nhiệt lượng vật cần thu vào để
: Nhiệt lượng vật cần thu vào để
nóng lên phụ thuộc vào
nóng lên phụ thuộc vào
chất làm vật
chất làm vật
Q = m.c.
Q = m.c.
∆t
∆t
II.
CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Q
Q
: nhi
: nhi
ệt lượng vật thu vào, tính ra
ệt lượng vật thu vào, tính ra
J
J
m
m
: khối lượng của vật, tính ra
: khối lượng của vật, tính ra
kg
kg
∆

∆
t
t
= t
= t
2
2
– t
– t
1
1
l
l
à độ tăng nhiệt độ, tính ra
à độ tăng nhiệt độ, tính ra
0
0
C
C
hoặc
hoặc
K
K
.
.
c
c
: đại lượng đặc trưng cho chất làm vật gọi
: đại lượng đặc trưng cho chất làm vật gọi
là

là
nhiệt dung riêng
nhiệt dung riêng
, tính ra
, tính ra
J/kg.K
J/kg.K
Chất
Chất
Nhiệt dung
Nhiệt dung
riêng(J/kg.K)
riêng(J/kg.K)
Chất
Chất
Nhiệt dung
Nhiệt dung
riêng(J/kg.K)
riêng(J/kg.K)
Nước
Nước
4200
4200
Đất
Đất
800
800
Rượu
Rượu
2500

2500
Thép
Thép
460
460
Nước đá
Nước đá
1800
1800
Đồng
Đồng
380
380
Nhôm
Nhôm
880
880
Chì
Chì
130
130
Nhiệt dung riêng của một số chất
Nhiệt dung riêng của một số chất


- Nhiệt dung riêng của một chất cho biết gì ?
- Nhiệt dung riêng của một chất cho biết gì ?
* Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt
* Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt
lượng cần truyền cho 1 kg chất đó để nhiệt độ

lượng cần truyền cho 1 kg chất đó để nhiệt độ
tăng thêm 1
tăng thêm 1
0
0
C ( 1 K )
C ( 1 K )
III.
III.
VẬN DỤNG:
VẬN DỤNG:
C8
C8
: Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần
: Muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần
tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo
tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và đo
độ lớn của những đại lượng nào, bằng những
độ lớn của những đại lượng nào, bằng những
dụng cụ nào ?
dụng cụ nào ?




C8
C8
: Tra bảng để biết nhiệt dung riêng;
: Tra bảng để biết nhiệt dung riêng;
cân vật để biết khối lượng, đo nhiệt độ để

cân vật để biết khối lượng, đo nhiệt độ để
xác định độ tăng nhiệt độ
xác định độ tăng nhiệt độ
C9
C9
: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg đồng để
: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5 kg đồng để
tăng nhiệt độ từ 20
tăng nhiệt độ từ 20
0
0
C lên 50
C lên 50
0
0
C
C
Tóm tắt
Tóm tắt
: m = 5 kg; t
: m = 5 kg; t
1
1
= 20
= 20
0
0
C; t
C; t
2

2
= 50
= 50
0
0
C ; c = 380 J/kg.K
C ; c = 380 J/kg.K


Q = ?
Q = ?
Bài làm:
Bài làm:
Áp dụng công thức Q =
Áp dụng công thức Q =
Thay số ta có: Q = =
Thay số ta có: Q = =
Vậy nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng để tăng nhiệt
Vậy nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng để tăng nhiệt


độ từ 20
độ từ 20
0
0
C lên 50
C lên 50
0
0
C là

C là
m.c.
m.c.
∆t
∆t
5.380.(50-20)
5.380.(50-20)
57000 (J)
57000 (J)
57000 (J)
57000 (J)
C10
C10
: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối
: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối
lượng 0,5 kg chứa 2 lít nước ở 25
lượng 0,5 kg chứa 2 lít nước ở 25
0
0
C. Muốn đun
C. Muốn đun
sôi ấm nước này cần một nhiệt lượng bằng bao
sôi ấm nước này cần một nhiệt lượng bằng bao
nhiêu ?
nhiêu ?
Gợi ý về nhà làm:
Gợi ý về nhà làm:


- Muốn đun cho nước sôi thì nhiệt độ nước

- Muốn đun cho nước sôi thì nhiệt độ nước
phải đạt đến bao nhiêu
phải đạt đến bao nhiêu
0
0
C ?
C ?


- Ngoài nước ra còn có vật nào cần thu nhiệt
- Ngoài nước ra còn có vật nào cần thu nhiệt
để nóng lên, và nóng lên bao nhiêu
để nóng lên, và nóng lên bao nhiêu
0
0
C ?
C ?