Bài 24. công thức tính nhiệt lượng

THAO
GIẢNG
MÔN:
VẬT LÝ
LỚP 8
TIẾT 28:
BÀI 24
CÔNG
THỨC
TÍNH
NHIỆT
LƯỢNG

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
I/ NHIỆT LƯỢNG MỘT VẬT THU VÀO ĐỂ NÓNG LÊN
PHỤ THUỘC NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
Phụ thuộc vào 3 yếu tố:+Khối lượng của vật.
+Độ tăng nhiệt độ của vật.
+Chất cấu tạo nên vật.
? Để kiểm tra xem nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có
phụ thuộc 3 yếu tố trên không, người ta phải làm thế nào?
Phải xem thử nhiệt lượng vật thu vào có phụ thuộc vào từng
yếu tố hay không.


CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
1/ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu
vào để nóng lên và khối lượng của vật:
*Thí nghiệm hình 24.1 SGK:
Đun 2 khối lượng nước khác nhau:+m

1
=50g
+m
2
=100g
để nước trong cốc đều nóng lên
thêm: ∆t =20
0
C


CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Kết quả thí nghiệm:
Thời
gian đun
So sánh
khối
lượng
So sánh
nhiệt
lượng
Cốc 1 m
1
=……
m
2
Q
1
=….
Q

2
Cốc 2
Chất
Khối
lượng
Độ tăng
nhiệt độ
Nước
Nước
50g
100g
∆t
1
=20
0
C
∆t
2
=20
0
C
t
1
=5’
t
2
=10’
1
2
1

2
?C
1
:Trong thí nghiệm trên, yếu tố nào ở 2 cốc được giữ giống nhau, yếu
tố nào được thay đổi?Tại sao phải làm như thế? Hãy tìm số thích hợp
điền vào chỗ trống trong bảng trên, biết nhiệt lượng ngọn lửa đèn cồn
truyền cho nước tỉ lệ với thời gian đun.
*Giữ giống nhau: chất làm vật và độ tăng nhiệt độ, khác nhau: khối lượng
Làm như vậy để tìm mối quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng.
?C
2
:Từ thí nghiệm trên, có thể kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt
lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật?
Khối lượng của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào càng lớn.


CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
2/ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên
và độ tăng nhiệt độ:
Thảo luận nhóm nhỏ về cách làm thí nghiệm để kiểm tra mối
quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ
tăng nhiệt độ, bằng cách trả lời các câu hỏi C
3
, C
4
?C
3
:Trong thí nghiệm này, phải giữ không đổi những yếu tố
nào? Muốn vậy phải làm thế nào?
Phải giữ khối lượng và chất làm vật giống nhau. Muốn vậy hai

cốc phải đựng cùng một lượng nước.
?C
4
: Trong thí nghiệm phải thay đổi yếu tố nào? Muốn vậy
phải làm thế nào?
Phải cho độ tăng nhiệt độ khác nhau. Muốn vậy phải để cho
nhiệt độ cuối của hai cốc khác nhau bằng cách cho thời gian
đun khác nhau.

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
*Bảng kết quả thí nghiệm 24.2:
Chất Khối
lượng
Độ tăng
nhiệt độ
Thời
gian
đun
So sánh
độ tăng
nhiệt độ
So sánh
nhiệt
lượng
Cốc 1 Nước 50g
∆t
1
=20
o
C

t
1
=5’
∆t
0
1
=…
∆t
0
2
Q
1
=…
Q
2
Cốc 2 Nước 50g
∆t
2
=40
o
C
t
2
=10’
?Tìm số thích hợp điền vào chỗ trống trong bảng trên?
1
2
1
2
?C

5
: Từ thí nghiệm trên, có thể rút ra kết
luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng
vật thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt
độ?
Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt
lượng vật thu vào càng lớn.

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
3. Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với
chất làm vật:
Đun nóng 50g bột băng phiến
và 50g nước
cùng nóng lên thêm 20
0
.
*Thí nghiệm hình 24.3:

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
* Bảng kết quả thí nghiệm 24.3:
Chất Khối
lượng
Độ tăng
nhiệt độ
Thời gian
đun
So sánh
nhiệt
lượng
Cốc 1 Nước 50g ∆t

1
=20
o
C t
1
=5’
Q
1
… Q
2
Cốc 2 Băng phiến 50g ∆t
2
=20
o
C t
2
=4’
?Hãy điền dấu(>, <, =) thích hợp vào chỗ trống trong bảng trên?
?C
6
: Trong thí nghiệm này, những yếu tố nào thay đổi, không thay đổi?
YT thay đổi: Chất làm vật, YT không đổi: khối lượng và độ tăng nhiệt
độ.
?C
7
:Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phụ thuộc vào chất làm
vật không?
Có phụ thuộc, chất làm vật khác nhau thì nhiệt lượng cần cung cấp cũng
khác nhau.
>

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
?Qua các thí nghiệm trên, hãy cho biết nhiệt lượng vật thu vào
để nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Phụ thuộc vào 3 yếu tố:+Khối lượng của vật.
+Độ tăng nhiệt độ của vật.
+Chất cấu tạo nên vật.

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
II/ CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG:
Q = m.c.∆t
Trong đó: +Q: nhiệt lượng vật thu vào(J)
+m: khối lượng của vật(kg)
+∆t :là độ tăng nhiệt độ,(
o
C hoặc K)(∆t =t
0
lớn
-t
0
nhỏ
)
+c: nhiệt dung riêng của chất làm vật(J/kg.k)
Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần truyền
cho 1kg chất đó để nhiệt độ tăng thêm 1
o
C (1K).
Bảng nhiệt dung riêng của một số chất (Bảng 24.4):
Chất Nhiệt dung riêng

(J/kg.K)
Nước 4200
Rượu 2500
Nước đá 1800
Nhôm 880


CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
III/ VẬN DỤNG:
?C
8
: Muốn xác
định nhiệt lượng
vật thu vào, cần
tra bảng để biết
độ lớn của đại
lượng nào và đo
độ lớn của những
đại lượng nào,
bằng những dụng
cụ nào?
* Tra bảng để biết:
nhiệt dung riêng của
chất làm vật.
*Đo:+khối lượng bằng
cân.
+Độ tăng nhiệt độ:
dùng nhiệt kế đo nhiệt
độ đầu và nhiệt độ cuối
của vật.

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
?C
10
: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng 0.5kg chứa
2 lít nước ở 25
0
C. Muốn đun sôi ấm nước này cần một nhiệt
lượng bằng bao nhiêu?
Q=Q
1
+Q
2
Q
1
= m
1
.c
1
.∆t =
m
1
.c
1
.(t
2
– t
1
)

Q
2
= m
2
.c
2
.∆t =
m
2
.c
2
.(t
2
– t
1
)
m
1
; c
1
; t
1
; t
2
m
2
; c
2
; t
1

; t
2

D
2
=m
2
.V
2
-> m
2
=D
2
.V
2
D
2
; V
2

(2)

(3)

(1)

(4)

(4)

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Tóm tắt:
Cho:
m
1
=0.5(kg)
c
1
=880(J/kg.k)
V
2
=2(l)=0.002(m
3
)
D
2
=1000(kg)
c
2
=4200(J/kg.k)
t
1
=25
0
C
t
2
=100
0

C
Tính: Q=?(J)
*Giải:
-Nhiệt lượng ấm nhôm thu vào để
tăng nhiệt độ từ: 25
0
C->100
0
C:
Q
1
=m
1
c
1
∆t =m
1
c
1
(t
2
-t
1
)
= 0.5.880.(100-25)=33000(J)
-Khối lượng của nước:
Từ: D
2
=
m

2
V
2
m
2
=D
2
.V
2


=1000.0.002=2(kg)
-Nhiệt lượng nước thu vào để tăng
nhiệt độ từ 25
0
C->100
0
C:
Q
2
=m
2
c
2
∆t =m
2
c
2
(t
2

-t
1
)
=2.4200.(100-25)=630000(J)
-Nhiệt lượng cần thiết là:
Q=Q
1
+Q
2
=33000+630000=663000(J)
ĐS: 663000J.

CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Hãy chọn ý trả lời đúng cho các câu sau:
1/ Nhiệt lượng vật toả ra được tính theo công thức:
A/ Q=mc(t
1
-t
2
) B/ Q=m(t
1
-t
2
) C/ Q=mc(t
2
-t
1
)
2/ Nhiệt lượng cần truyền để 5kg đồng tăng nhiệt độ từ:
20

0
C->50
0
C là:
A/ 67000J B/ 57000J C/ 37000J


CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG
Hướng dẫn về nhà:
-Nắm vững: +Nhiệt lượng vật thu vào phụ thuộc vào yếu
tố nào.
+Công thức tính nhiệt lượng vật toả ra
-Trả lời các câu hỏi SGK và làm bài tập 24.1->24.5
SBT.
-Đọc phần: “Có thể em chưa biết”
-Chuẩn bị: Khi cho 0.5 lít nước sôi vào 0.5 lít nước ấm,
thì nước sôi truyền nhiệt cho nước ấm hay nước ấm
truyền nhiệt cho nước sôi, và đến khi nào thì không
truyền nhiệt nữa, quá trình đó gọi là quá trình gì?

XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÍ THẦY CÔ VÀ
CÁC EM HỌC SINH.