Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart
sinh ngày 27 tháng giêng,
1756, tại Salzburg,
Thánh chế La Mã (nay Áo).
Leopold Mozart, một nhạc sĩ
vĩ cầm và cũng là một giáo
viên, đã đích thân giáo dục
con trai của ông. Wolfgang
không phải cắp sách đến
trường; thay vào đó cậu được
học tại nhà với cha và chị gái
của cậu.
Nơi Wolfgang sinh ra
Âm nhạc là môn học chính. Tuy nhiên, cậu bé Mozart
vẫn được học toán, môn học cậu rất thích, và các môn
khác như La tinh, tiếng Pháp, tiếng Ý và một ít tiếng Anh.
Cậu cũng đọc rất nhiều văn học kịch nghệ, đó là chất liệu
mà cậu sẽ dùng để viết opera sau này.
Nhờ sự chăm lo dạy dỗ của người cha, vốn là một nhạc
sĩ nổi tiếng của Wien, đến năm 3 tuổi đã nghe hiểu được
âm nhạc, 4 tuổi đánh được đàn dương cầm cổ và organ.
Cậu bắt đầu soạn nhạc cho đàn phím từ lúc năm tuổi,
viết những bản nhạc hòa tấu khi cậu lên sáu
Những bản sônat cho đàn vĩ cầmđược xuất bản khi cậu
lên tám. Khi cậu lên sáu, Wolfgang và người chị, lớn hơn
cậu năm tuổi và cũng là một thần đồng âm nhạc, cùng đi
với cha của họ đến München. Cuối năm đó họ chơi nhạc
cho Hoàng hậu của Viên.
Mozart 6 tuổi
chị Nannerl

Mozart 12 tuổi
Năm lên 7, cậu đã tổ chức
những buổi diễn nhạc ở Paris,
và được một nhà xuất bản ở
đây xuất bản một tập nhạc,
gồm 4 bản violon và orcgan.
Sau đó, cha cậu lại dẫn cậu đi
khắp các nước Ý, Anh , gia
đình Mozart nổi danh khắp
những nơi cậu đến, và
Wolfgang, với tài năng sớm
phát triển của cậu, đã chinh
phục mọi người.
W. A. Mozart thời thơ ấu
Tại Luân Đôn, Mozart gặp
Johann Christian Bach, con
trai của nhạc gia vĩ đại
Johann Sebastian Bach,
Christian bị gây ấn tượng, đã
trở thành người dẫn dắt nhạc
sĩ Mozart trẻ và quan tâm theo
dõi sự nghiệp của cậu. Trở về
nước, Mozart nghiên cứu tổng
phổ âm nhạc của J. C. Bach,
và ảnh hưởng của Bach được
thể hiện trong tác phẩm của
Mozart vào thời gian ấy .
•
Sự nghiệp

Khoảng cuối năm 1769, năng khiếu âm nhạc sớm phát
triển của Mozart đã bắt đầu nở rộ, tuy mới chỉ lên mười
ba. Đức Tổng giám mục tại Salzburg đã chấp nhận
Mozart như một nhạc trưởng, bằng cách cấp một khoản
thu nhập cho cậu. Tại Milano Mozart được ủy nhiệm viết
opera, vở Mitridate. Vở này sau đó, do chính Mozart chỉ
huy, đã được tán thưởng nồng nhiệt. Trở về Salzburg,
Mozart biên soạn một loạt symphony và nhạc phụng sự
cho Giáo hội.
Việc trở về Salzburg của Wolfgang vào 1773 là một trong
những cột mốc, lúc ấy có một sự bùng nổ sáng tác khác
thường, và một sự chuyển tiếp ra khỏi ảnh hưởng âm
nhạc Ý để thiên về phong cách âm nhạc Đức, được đại
diện bởi Joseph Haydn
Tại Paris, Mozart biên soạn giáo trình âm nhạc, tiếp xúc
các nhà xuất bản, viết bất cứ cái gì anh có thể bán hoặc
trình diễn - những bản sônat cho đàn violin và đàn phím,
một concero cho sáo và thụ cầm, những bản biến tấu
đàn phím, và symphony Paris của anh. Nhưng thành phố
này tỏ ra là sự chán nản khác. Mozart tiếp tục đánh vật
với khoản tài chính eo hẹp và lại bị đè nặng thêm bằng
cái chết của người mẹ. Buồn bã và miễn cưỡng, anh trở
về Salzburg quê cha, mang theo nợ nần. Khi nhận nhiệm
vụ nhạc trưởng và đệm đại phong cầm cho nhà thờ lớn,
Mozart cảm thấy những nhiệm vụ đó quá tẻ nhạt. Vào
1781 anh tới München để diễn opera, vở Idomeneo, một
thành công rực rỡ.
Mozart, trong thời gian ấy, đã cư
ngụ với gia đình Weber, và rồi, vào
năm 1782, kết hôn với tiểu thư

Constanze.Trong những vấn đề tài
chánh, cả Wolfgang lẫn Constanze
đều không thận trọng. Họ đã sớm
rơi vào tình trạng khó khăn.
Không có khả năng để giữ một sự
chỉ định lâu dài, Mozart lại soạn
giáo trình và viết nhạc để kiếm
tiền. Vì muốn được nêu danh như
một người chơi piano, ông viết
nhiều những concerto piano tuyệt
vời cho chính mình.
Constanza Weber
Một thời gian sau, ông đạt
được kết quả đáng kể.
Thành công vang dội sau vở
opera Le nozze di Figaro
(Đám cưới Figaro), Mozart
du lịch tới Praha, nơi ông
được ủy nhiệm viết một
opera mới. Hợp tác với văn
hào Lorenzo da Ponte, trong
năm 1787, Mozart hoàn
thành vở Don Giovanni. Đa
số mọi người khen ngợi,
nhưng có nhiều ý kiến cho
rằng âm nhạc của ông ngày
càng khó tiếp cận hơn.
Một thời gian sau, ông đạt được kết quả đáng kể. Thành
công vang dội sau vở opera Le nozze di Figaro (Đám
cưới Figaro), Mozart du lịch tới Praha, nơi ông được ủy

nhiệm viết một opera mới. Hợp tác với văn hào
Lorenzo da Ponte, trong năm 1787, Mozart hoàn thành
vở Don Giovanni. Đa số mọi người khen ngợi, nhưng có
nhiều ý kiến cho rằng âm nhạc của ông ngày càng khó
tiếp cận hơn.
Mười năm cuối đời của Mozart là một thời kỳ dài của cả
sự đau khổ do tài chính kiệt quệ, lẫn sức mạnh sáng tạo
khác thường. Ba bản symphony cuối cùng, được viết
trong vòng sáu tuần lễ vào năm 1788 đã không bao giờ
được trình tấu lúc sinh thời của ông. Tổng cộng, những
năm này ông đã sáng tác những hơn hai trăm tác phẩm
thuộc nhiều thể loại khác nhau.
Năm 1791 Mozart gặp khó khăn trong việc soạn nhạc cho
vở opera Die Zauberfloete (Cây sáo thần), khi hợp tác với
văn hào Emanuel Schikaneder.
Tháng 9, tác phẩm Die Zauberfloete được hoàn thành và
trình diễn. Mozart viết tiếp Requiem, nhưng không thể
hoàn thành nó.
Chiều ngày 4 tháng 12 năm 1791, Mozart bị nằm liệt
giường và trút hơi thở cuối cùng vào sáng ngày 5-12, lúc
35 tuổi, để lại bản nhạc Cầu Hồn chưa viết xong. Một
môn đệ ưa thích của Mozart tên là Sussmayr đã viết nốt
bản nhạc lễ đó (mass) từ các nét nhạc phác thảo của
Thầy cùng với một số giai điệu bổ túc của mình.
Ngày đưa đám của chàng nhạc sĩ thiên tài Mozart chỉ quy
tụ được vài người bạn thân. Quan tài được chở trên xe
kéo, ra khỏi thành phố để tới khu nghĩa trang nghèo nàn.
Rồi một trận bão tuyết đổ ập tới, các bạn bè tiễn đưa đã
bỏ về và lẽo đẽo theo sau xe tang chỉ còn người vợ góa.

Do thời tiết quá xấu, xe tang đã không thể đi thêm được
nữa, những người phu chôn cất đã đào huyệt và chôn
vội vã chiếc quan tài bên đường. Sáng ngày hôm sau khi
tuyết ngừng rơi, người vợ trẻ Constanza đã không thể
tìm ra dấu tích ngôi mộ của chồng vừa mới đào lấp vào
ngày hôm qua.
Nhà khi Mozart qua đời
•
Các nhạc phẩm chính của Wolfgang A. Mozart.
Các nhạc phẩm dùng cho dàn nhạc (orchestral music)
của Mozart gồm hơn 40 bản giao hưởng (symphonies),
chẳng hạn như các bản có tên là Haffner số 35, Linz số
36, Prague số 38, Jupiter số 39, 40 và 41, các dạ khúc
(serenade) như Dạ Khúc Nhỏ (Eine Kleine Nachtmusik,
1787), các hành khúc (marches) và vũ khúc (dances)
•
Các concerto gồm 5 bản dành cho vĩ cầm, 27 bản
dành cho dương cầm và các bản nhạc khác dùng
cho các loại kèn, sáo và thụ cầm (harp).
Các nhạc kịch (operas) gồm Idomeneo (1781), die
Entfuhrung aus dem Serail (1782), Đám Cưới của
Figaro (1786), Don Giovanni (1787), Cosi fan tutte
(1790) và Cây Sáo Thần (1791).
Nhạc đồng ca (choral music) gồm 18 nhạc lễ, bản
Cầu Hồn Requiem K.626 (dang dở- 1791). Nhạc thính
phòng gồm 23 bản hòa tấu 4 đàn dây, các trio,
quintet, sonate…
•
17 bản sonate dương cầm và bản Fantasia (K.475,
1785). Ngoài ra còn có các bản nhạc hát thế tục

(secular vocal music).
Vào thời đại của Wolfgang A. Mozart, số lượng các
nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng còn bị giới hạn và
các nhạc sĩ thời đó có phong cách trình diễn âm
nhạc khác với ngày nay. Âm nhạc của Mozart chưa
được giới hâm mộ hiểu rõ vào thế kỷ 19, cho tới sau
Thế Chiến Thứ Nhất các nhạc sĩ và các nhà nghiên
cứu âm nhạc mới tìm hiểu lại thiên tài Mozart và
Wolfgang Amadeus Mozart được coi là nhà soạn
nhạc có thiên phú nhất, hoàn hảo nhất mà Thế Giới
được biết tới.
•
Tóm tắt cuộc hành trình
của Mozart tại Âu châu
Năm 1762, lần trình diễn
đầu tiên của Mozart lúc 6
tuổi tại triều đình hoàng
gia Áo ở Vienne.
Lần thứ hai trong 3 năm
(1763-1766) qua Ðức
(Mannheim, Francfort), và
Bruxelles, Paris, Londres,
La Haye, Amsterdam,
Lyon, Genève.