Giáo viên giảng dạy: Phạm Văn An
Trường THPT Hoà Phú – Chiêm Hoá – Tuyên Quang
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ
Điện cực 1 và điện cực 2 đặt nơi nào? (trong hay ngoài màng
TB). Kim điện kế có hiện tượng gì? Giải thích?
Do có sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng TB (ngoài tích
điện dương, trong tích điện âm) → xuất hiện dòng điện → kim
điện kế quay. Vậy, thế nào là điện thế nghỉ?
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ
Điện thế nghỉ: là sự chênh lệch điện tích giữa 2 bên
màng tế bào khi tế bào không bị kích thích, phía bên
trong mang điện âm, phía ngoài màng mang điện
dương.
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ
II. CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ
←Màng
tế bào
K
+
khuếch tán theo chiều nào? Nguyên nhân? Kết quả?
Na
+
có đồng thời khuếch tán không? Vì sao?
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ
II. CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ
←Màng
tế bào
K
+
đi từ trong màng ra phía màng ngoài (nồng độ K
+
phía trong cao hơn
phía ngoài, màng có tính thấm chọn lọc cao đối với Ion K
+
(cổng K
+ “
mở
hé”) → kết quả bên ngoài tích điện dương, bên trong tích điện âm.
Khi ở trạng thái nghỉ cổng Na
+
đóng không cho Ion Na
+
đi qua.
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ
II. CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ
Vậy, điện thế nghỉ sẽ thay đổi theo xu hướng ngày càng tăng hiệu
điện thế?
Bơm K
+
và Na
+
hoạt động liên tục vận chuyển Ion K
+
và Na
+
ngược chiều gradien nồng độ (tiêu tốn năng lượng) để trả lại
→ Hiệu điện thế nghỉ luôn duy trì ổn định (đặc trưng cho loài).
* Vậy, có thể nói: Cơ chế hình thành điện thế nghỉ chịu sự chi
phối các yếu tố sau:
- Do sự phân bố các ion ở 2 bên màng tế bào, sự di chuyển của
các Ion qua màng tế bào (quan trọng nhất là K
+
và Na
+
).
- Do tính thấm chọn lọc của màng tế bào đối với các ion (cổng
ion mở hay đóng).
- Bơm K
+
-
Na
+
có nhiệm vụ chuyển K
+
từ phía ngoài trả vào
phía trong nên nồng độ K
+
phía trong màng tế bào luôn cao
hơn phía ngoài màng tế bào.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu 1: Khi tế bào ở trạng thái nghỉ ngơi:
A. cổng K
+
và Na
+
cùng đóng. B. cổng K
+
mở và Na
+
đóng.
C. cổng K
+
và Na
+
cùng mở. D. cổng K
+
đóng và Na
+
mở.
Câu 2: Điện thế nghỉ là sự chênh lệch điện thế 2 bên màng khi
TB nghỉ ngơi:
A. phía trong màng tích điện dương, ngoài màng tích điện âm.
B. phía trong màng tích điện âm, ngoài màng tích điện dương.
C. cả trong và ngoài màng tích điện dương.
D. cả trong và ngoài màng tích điện âm.
Câu 3: Để duy trì điện thế nghỉ, bơm K
+
- Na
+
có vai trò chuyển:
A.Na
+
từ ngoài vào trong màng.
B. K
+
từ ngoài vào trong màng.
C. K
+
từ trong ra ngoài màng.
D. Na
+
từ trong ra ngoài màng.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.
- Đọc trước bài 29 “Điện thế hoạt động và sự lan
truyền xung thần kinh”.