BÀI 54 SỰ BIẾN DỘNG SỐ LƯỢNG (12-KHTN)


 Nguyễn Thị Thu Hậu!"#$%&




 !"#
$%&'()
*+,-./!
!01-!2
*+
3-!014
5/!!016
3#
712
$ !)
8-,/!71
9':#
9;<!=*>?
#@7;' 2
%;8#A
;<>BAC
2
9>!D;':#
712



A6EAB


EAB

FA6EAB
3#A6EAB2
1G !)A6EAB#!
71-./!!

H;IJJ;#A6
EAB
#GH;IJ)'?;IJKI
L#M(,;<,'@# ,6N!!6O
PEAB
38I!!71
A6#@/!BQ1R
'(# SSB2
38I!!71
A6#@/!BS/ST;
<,U('@# 
3#71
EAB2
$ !)#EAB?#VW;
1'?1;X>&AB71!6OG
H;IJJ;1?#E
AB2
YJ:EAB)AB;I!,
AB!01,AB-,AB"-!G
ZM;[SVS':#71
1Q#/1

38

X,
\
X,
]^
]_,
*+,
9^!`
#aI,
Quần
thể
Chu kì ngày
đêm
Chu kì tuần
trăng và hoạt
động thủy triều
Chu kì mùa Chu kì
nhiều năm
Ví dụ
Nguyên
nhân
$Y8#X
71
E;
I!
$O.S`
>A&
CbX
cDS
$\C
#1J;#

XB
dB@S
c;I!
$e-
CO
1A!-
<A!-
71
#
$8;
71!.-
DJ;1
:7;
"
f06C
 C
>!01#
E
AB!01
J;1#`
J8
S2
$06C
8I 
C" 
?1
!01,0 
C8I
 "
!1M/

`Cg
/h 
R71


$H?1;
XC>
&AB
71A&
1;_
g-

3/ Nguyờn nhõn gõy bin ng s lng cỏ th ca qun th
i H;IJ
9`_IS^#[
Sâu hại mùa màng
Cá cơm ở vùng biển Peru
Chim cu gáy
Muỗi
ếch, nhái
V, thực vật ở rừng,U Minh
Thỏ ở Otraylia
Phụ thuộc vào số l ợng con mồi là chuột Lemut
Vào mùa có khí hậu ấm áp, sinh sản nhiều
Dòng n ớc nóng làm cá cơm chết hàng loạt
Phụ thuộc vào nguồn thức ăn
Vào thời gian có nhiệt độ ấm áp và độ ẩm cao,
muỗi sinh sản nhiều.
Vào mùa m a, ếch nhái sinh sản nhiều
Cháy rừng làm cho sinh vật rừng chết hàng loạt

Số l ợng tăng hoặc giảm bất th ờng do nhiễm VR
gây bệnh u nhầy.
ZM;SJ&&'(I;IJJ;#
71EABA6E
AB2
Có 2 nhóm nhân tố chủ yếu: Nhóm nhân tố vô sinh
và nhóm nhân tố h u sinh .





'(')*+,-+./01 2.34,-*
-5
 
!"#$%&
'(%&%
'(67890:0+90;80+ <=>?@9A
>8BC9DEF*G3@H'IJI
'(KL*>M 37*GA-*N03O
*P
'(QL*> R-S98?@9TUE0:.T*
NV89*WOE@0X-TF
'(YDV #ZE*[;>.34H'IIJ9
Y\,]K*^9Q_I,KQKT`'_I___8?a89Q'Y___
8G8>b
'(]#TEE :*9E.c*89;*99[T*
.c1*99*>[T*b
6(')*+,-+./01 LU,*-5
6(67890:0+90;80+ >*J(0

*I*7-5U*GZ*LU*G3d*
6(QL*> eWD-9=9-f[d
X*GP
6(YDV '$%&)* +,-./&012
3#3%&+45)
6(]#TEE gT*S[P.c.TEE*h9*>
=8.TEE
Q(')*+,-+./01 #i?j.5,-
*-5
Q(67890:0+90;80+ 'I_69DE8
#10+?V(
Q(KL*>M 37*GA-*N03O
*P
Q(QL*> kV9*G3dE**G+
89UE0[T*W8'_9EL.>-lE
*hmdFT*8(
Q(YDV Eh:*3@9-*>j?V
nop/*VL-9?D[qV9
V-VHE*0T9N*3@*)

G9^"h71
-./!1
!gB1"hE?^
2
j8"h711k81;
X!g/,!gR7161l
^
$9:1
$Y
$%-@,A&'@# 

FG9:1
VW;1:12- Khi mật độ quần thể tăng vượt quá mức chịu đựng của môi
trường không cá thể nào kiếm đủ ăn xuất hiện cạnh tranh
j8:1'KA/B2mD;&'(" 
;
- Cạnh tranh làm cho mức tử vong tăng, sức sinh sản giảm do
đó kích thước quần thể giảm?
PGY
fA!1,^>?1;XB2- Ở động vật mật độ cao tạo ra những thay đổi về các đặc điểm
hình thái sinh lý, tập tính sinh thái của các cá thể
H?1;X>J;1 B2%&'(
Những thay đổi đó có thể gây ra sự di cư của đàn hoặc một bộ
phận của đàn làm kích thước quần thể giảm
lG%-@,A&'@# 

lG%-@,A&'@# 
PGY
FG9:1
G9^"h71
%A&,-@'# 1!1 "
h712
67 898)* (&+5:8;8)
* (%<8)5
%A&7>1 C12
6=(9>8;?898;)@
+)-""*5-*A 87 3B
i1 ?1-@!_B2A/71!
1 >2
6=(87 8)5:?
C7 +)#DEFD9G,;

5:
CH5:+)#DI@D+GJ&;87
 *5DK5EK&#LFE5M

•
Ví dụ: Ếch sinh sản vào mùa mưa

9AB
"
-!

3b#@/!'
# ;

H[!nAB
#6
o

Z:81-
71J;:#p
#I
o
SSS&
[S(#6
o

/!71FJ
o
6
&!

3J
o
cAR'(
FI@
3B!J
o
S:
CAE!"6
Z:/`
#D<:
71OG

Ch¸y rõng trµm U Minh Th îng th¸ng 3- 2002


THE
END