chu nguoi tu tu (Hoan chinh )

Đọc văn
Chữ người tử tù
( Nguyễn Tuân)





I/Tác giả
I/Tác giả
: Nguyễn Tuân (
: Nguyễn Tuân (
1910 -1987
1910 -1987
)
)

- Nguyễn Tuân quê ở Hà Nội. Ông xuất thân
- Nguyễn Tuân quê ở Hà Nội. Ông xuất thân
trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn.
trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn.

-
-
Trước cách mạng tháng Tám
Trước cách mạng tháng Tám
, ông là một cây bút

, ông là một cây bút
tiêu biểu trong Tự lực văn đoàn.
tiêu biểu trong Tự lực văn đoàn.

-
-
Sau cách mạng tháng Tám
Sau cách mạng tháng Tám
, ông là một nhà văn
, ông là một nhà văn
có nhiều đóng góp cho hai cuộc kháng chiến
có nhiều đóng góp cho hai cuộc kháng chiến
chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc.
chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc.

=> Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một nghệ sĩ
=> Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một nghệ sĩ
suốt đời đi tìm cái đẹp; là cây bút có phong cách
suốt đời đi tìm cái đẹp; là cây bút có phong cách
nghệ thuật độc đáo, có sở trường về thể loại tuỳ
nghệ thuật độc đáo, có sở trường về thể loại tuỳ
bút.
bút.
I./ Tìm hiểu chung



2./ Tập truyện “Vang bóng một thời”:
2./ Tập truyện “Vang bóng một thời”:


- Là tập truyện bao gồm 11 truyện
- Là tập truyện bao gồm 11 truyện
ngắn của Ngyễn Tuân viết về một thời
ngắn của Ngyễn Tuân viết về một thời
đã qua, nay chỉ còn “
đã qua, nay chỉ còn “
vang bóng
vang bóng
”.
”.

- Nhân vật chính trong các truyện
- Nhân vật chính trong các truyện
ngắn “
ngắn “
Vang bóng một thời
Vang bóng một thời
” là
” là
những
những
nho sĩ cuối mùa - những người tài hoa
nho sĩ cuối mùa - những người tài hoa
nhưng bất đắc chí
nhưng bất đắc chí
. Họ mặc dù buông
. Họ mặc dù buông
xuôi, bất lực trước những nhố nhăng
xuôi, bất lực trước những nhố nhăng
của xã hội nhưng không a dua theo

của xã hội nhưng không a dua theo
thời, không chạy theo danh lợi mà
thời, không chạy theo danh lợi mà
vẫn
vẫn
cố giữ “thiên lương” và “sự trong sạch
cố giữ “thiên lương” và “sự trong sạch
của tâm hồn”
của tâm hồn”
bằng cách thực hiện “
bằng cách thực hiện “
cái
cái
đạo sống của người tài tử”.
đạo sống của người tài tử”.





- Mỗi truyện dường như
- Mỗi truyện dường như
đi vào một cái
đi vào một cái
tài, một thú chơi tao nhã, phong lưu của
tài, một thú chơi tao nhã, phong lưu của
nhà nho tài hoa lỡ vận
nhà nho tài hoa lỡ vận
:
:

chơi chữ, thưởng
chơi chữ, thưởng
thức chén trà buổi sớm, làm đèn trung thu,
thức chén trà buổi sớm, làm đèn trung thu,
thú chơi hoa, thưởng nguyệt
thú chơi hoa, thưởng nguyệt
…
…



=> Qua tập truyện,
=> Qua tập truyện,
nhà văn không chỉ
nhà văn không chỉ
thể hiện sự nuối tiếc vẻ đẹp của một thời
thể hiện sự nuối tiếc vẻ đẹp của một thời
quá vãng
quá vãng
,
,
mà còn bộc lộ niềm trân trọng
mà còn bộc lộ niềm trân trọng
và tự hào về truyền thống văn hoá lâu đời
và tự hào về truyền thống văn hoá lâu đời
của dân tộc.
của dân tộc.


3.Truyện ngắn

3.Truyện ngắn
“
“
Chữ người tử tù
Chữ người tử tù
”:
”:
a. Xuất xứ
a. Xuất xứ
:
:


Là một trong 11 truyện ngắn in trong tập
Là một trong 11 truyện ngắn in trong tập
truyện “
truyện “
Vang bóng một thời
Vang bóng một thời
” của Nguyễn
” của Nguyễn
Tuân.
Tuân.


-
-
Tác phẩm có nguyên mẫu lịch sử từ cuộc
Tác phẩm có nguyên mẫu lịch sử từ cuộc
đời Cao Bá Quát

đời Cao Bá Quát
- một danh sĩ đời
- một danh sĩ đời
Nguyễn
Nguyễn
mà tài thơ văn và tính cách
mà tài thơ văn và tính cách
ngang tàng đã trở thành huyền thoại
ngang tàng đã trở thành huyền thoại
.
.



b. Bố cục :
b. Bố cục :

Phần 1: “Nhận được….rồi sẽ liệu”
Phần 1: “Nhận được….rồi sẽ liệu”
nỗi lòng xốn xang của viên quản
nỗi lòng xốn xang của viên quản
ngục.
ngục.

Phần 2: “Sớm hôm sau…một tấm
Phần 2: “Sớm hôm sau…một tấm
lòng trong thiên hạ” tâm trạng &
lòng trong thiên hạ” tâm trạng &
thái độ của HC & quản ngục.
thái độ của HC & quản ngục.


Phần 3: còn lại – nguyện vọng của
Phần 3: còn lại – nguyện vọng của
viên quản ngục đã đạt & những lời
viên quản ngục đã đạt & những lời
tâm huyết của ông HC.
tâm huyết của ông HC.


“®êi ta còng míi viÕt cã hai bé tø b×nh vµ mét bøc trung ®
êng cho ba ng êi b¹n th©n cña ta th«i“




Nghiªn mùc
3 mÆt cña thoi mùc
Bót l«ng
Bån röa bót b»ng ngäc


TiÓu triÖn LÖ Th Ch©n th Th¶o th


ChÊt liÖu giÊy
ChÊt liÖu tre


II./ Đọc - hiểu văn bản
1./ Tình huống truyện.

- Cuộc gặp gỡ đầy éo le, trớ trêu.
Tử tù >< quản ngục
Tình huống này giúp cho tính cách nhân vật
được bộc lộ đầy đủ, trọn vẹn & rõ nét.


2./ Hình tượng nhân vật Huấn Cao
a.Huấn Cao là một con người tài hoa.
- Có tài viết chữ đẹp

Nổi tiếng
vang lừng trong thiên hạ.
- Có tài bẻ khoá

Con người
văn võ song toàn.

Cái tài của ông bộc lộ tố chất của
một đấng hiền nhân – quân tử.


b. Huấn cao là người có tâm hồn trong sáng &
nhân cách cao thượng.
- Có ý thức về tài năng của mình.


Không cho chữ nhiều người.


Chỉ cho chữ những người bạn thân của

mình ( 3 người ).
- Có nhân cách cao thượng.


Không ép mình viết câu đối vì vàng ngọc
hay tiền bạc bao giờ.


Không đem tài năng ra để cầu danh lợi.
Có cái tâm trong sáng – biết quý trọng cái đẹp,
quý trọng những kẻ hiền tài, có thiên lương trong
sáng.


c. Huấn Cao là con người có khí phách hiên
ngang, bất khuất.

Từng cầm đầu bọn phản nghòch chống lại triều
đình.

Thái độ điềm tónh, lạnh lùng trước lời đùa cợt,
doạ dẫm thô lỗ của tên lính áp giải.
- Cách ứng xử với viên quản ngục:

Thái độ khinh bạc cố ý của ông Huấn khi trả lời
quản ngục.

Thản nhiên nhận rượu thòt được đem đến.
- Khi nhận tin chuẩn bò về kinh chòu án tử. Huấn
Cao thản nhiên mỉm cười.

→
Huấn Cao là con người chí lớn
không thành nhưng trước sau vẫn coi
thường gian truân khổ ải, xem khinh
cái chết dù biết nó đã kề bên. Tư thế
luôn hiên ngang, bất khuất.
Là người yêu thích tự do, luôn muốn
vùng vẫy thoát khỏi những gông cùm
bó buộc.


3./ Cảnh ông Huấn cho chữ.
- Một cảnh tượng xưa nay chưa từng
có.

Thời gian : đêm khuya.

Không gian : chỉ còn vẳng tiếng mõ
trên vọng canh.

Đòa điểm : buồng tối chật hẹp, ẩm
ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa
bãi phân chuột, phân gián của nhà tù.

Không khí : thiêng liêng & trang
trọng, đầy cảm động.


Con người :

Người nghệ só cho chữ – cổ đeo gông,
chân vướng xiềng, khói toả cay mắt.

Người nhận chữ khúm núm, run run.
→
Cái thiện đã chiến thắng cái ác, cái
xấu. Chính vì thế giá trò của cái đẹp &
của lòng yêu cái đẹp càng được tôn
cao.


4./ Lời ông Huấn khuyên viên quản ngục.

Ý nghóa của lời khuyên : cái đẹp có thể sản
sinh từ đất chết, nơi tội ác ngự trò nhưng
không thể sống chung với tội ác. Con người
chỉ có thể & chỉ xứng đáng được thưởng thức
cái đẹp khi giữ được thiên lương.

Tác dụng của lời khuyên.

Ngục quan cảm động.

Vái người tù một cái.

Dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho
nghẹn ngào.


Cảm hoá một con người.

Hình tượng Huấn Cao là vẻ đẹp của một
nhân cách hiên ngang, bất khuất toả sáng
giữa đêm tối của một xã hội tù ngục vô nhân
đạo.


5./ Viên quản ngục & thầy thơ lại.
a./ Viên quản ngục
 Tính cách dòu dàng.
 Biết tiếc, biết trọng người tài.
 Thanh âm trong trẻo giữa bản
nhạc hỗn loạn xô bồ.
 Có sở thích cao quý, biết yêu
cái đẹp, tha thiết với cái đẹp.
Viên quản ngục là người có nhân
cách, có lương tâm nhưng bò đặt
nhầm chỗ, biết trân trọng, thực
lòng yêu cái đẹp của tài hoa.


b./ Thầy thơ lại.

Kẻ biết kính mến khí phách

Biết tiếc, biết trọng người tài.

Không phải là một kẻ xấu hay vô

tình.
Cũng như viên quản ngục, thầy thơ
lại đã”chọn nhầm nghề”

Viên quản ngục & thầy thơ lại đã
góp phần làm nổi bật vẻ đẹp hiên
ngang, bất khuất của HC, khẳng
đònh sự chiến thắng của vẻ đẹp
chân, thiện, mó.


6./ Nghệ thuật.
 Sự sáng tạo tình huống đặc
biệt.
 Tạo xung đột kòch.
 Nghệ thuật miêu tả tâm lí
n.vật.
 Nghệ thuật viết truyện
vừa cổ kính vừa hiện đại.


Kết luận.
Truyện ngắn là một bài ca đầy cảm
hứng, động viên con người gắng giữ
cái đẹp của “thiên lương” trong bất kì
hoàn cảnh nghiệt ngã nào. Đấy chính
là chủ đề của t/p xuất sắc này. Huấn
Cao là một n.vật lãng mạn tiến bộ với
vẻ đẹp toả sáng giữa chốn tù ngục
đen tối. Con người được lí tưởng hoá

này cũng như những kẻ tài hoa, những
giang hồ lãng tử khác trong Vang
bóng một thời là hình bóng của
Nguyễn Tuân, là ước mơ của Nguyễn
Tuân.



III. Tổng kết
III. Tổng kết

- Hình tượng Huấn Cao mang
- Hình tượng Huấn Cao mang
dáng dấp của
dáng dấp của
nhân vật lý
nhân vật lý
tưởng
tưởng
-
-
một bậc quân tử ,
một bậc quân tử ,
“đấng trượng phu”
“đấng trượng phu”
- theo
- theo
quan niệm trong xã hội
quan niệm trong xã hội
phong kiến ngày xưa.

phong kiến ngày xưa.

-
-
“Chữ người tử tù”
“Chữ người tử tù”
nói
nói
riêng và
riêng và
“Vang bóng một
“Vang bóng một
thời”
thời”


nói chung tiêu biểu cho
nói chung tiêu biểu cho
văn phong tài hoa, tài tử của
văn phong tài hoa, tài tử của
Nguyễn Tuân trước Cách
Nguyễn Tuân trước Cách
mạng tháng Tám.
mạng tháng Tám.