Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

Bài 53:

Phân tích ánh sáng trắng


Kiểm tra bài cũ
a) Chiếu một chùm
sáng trắng qua một
tấm lọc màu đỏ
b) Chiếu một chùm
sáng đỏ qua một
tấm lọc màu đỏ
c) Chiếu một chùm
sáng đỏ qua một
tấm lọc màu xanh

Hãy cho
biết màu
của ánh
sáng mà
ta
thu
được sau
các tấm
lọc màu

?
?
?

Designed by Khanh Duy Tran – TH Kinh teá – Kỹ thuật Tây Ninh




Sự phân tích ánh sáng trắng
I.Phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1: Hình 53.1

Lăng kính là mét khèi trong susèt cã 3 gê song song.

Mơc ®Ých thí nghiệm: Quan sát một chùm sáng hẹp
chiếu qua lăng kính.
Bố trí thí nghiệm:
- Đặt một khe hẹp trớc nguồn sáng trắng để đợc
1khe sáng hẹp.
- Đặt một lăng kính sao cho cạnh của nó song song
với khe sáng trắng hẹp đó.
- Đặt màn chắn sau lăng kính để thu đợc chùm tia
sáng ló.


Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Phõn tớch mt chựm sáng trắng bằng lăng kính:
1.Thí nghiệm 1:

Ánh sáng trắng

Lăng kính

Khe hẹp A

Ánh

đỏ
cam
vàng
lục
lam
chàm
tím

ời
mặt tr
s á ng

lăng kính

màn ảnh B


Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Phõn tớch ỏnh sỏng trắng bằng lăng kính:
1. Thí nghiệm :

Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Phõn tớch ỏnh sỏng trắng bằng lăng kính:
1. Thí nghiệm :

K h e h e ïp A

Đ ỏ

T ím

L a ên g k í n h

M a øn a ûn h B

-khi chiếu ánh sáng mặt trời ( ánh sáng trắng) qua khe hẹp A
tới lăng kính. Quan sát trên màn B thấy một dải mầu cầu vồng
tia đỏ bị lệch ít nhất tia tím bị lệch nhiều nhất.


Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Phõn tớch ỏnh sỏng trắng bằng lăng kính:
1. Thí nghiệm
2. Kết luận:
Khi chiếu một chùm ánh sáng mặt trời
(ánh sàng trắng) qua một lăng kính chùm
sáng bị tách ra thành nhiều dải mầu biến
thiên liên tục từ đỏ đến tím (đỏ, cam, vàng,
lục, lam, chàm, tím.)

Sự phân tích ánh sáng trắng

2. Thớ nghim 2
a. Thớ nghim 2a
* Mục đích thí nghiệm:
Thấy rõ sự tách các dải màu riêng rẽ.
* Cách làm thí nghiệm: dùng tấm lọc mầu để chắn
chùm sáng (tấm lọc này có thể đặt trớc mắt hoặc
trớc khe sáng)
HÃy dự đoán hình ảnh quan sát đợc?
* Tiến hành thí nghiệm


Hình ảnh
quan sát đợc:
dùng tấm lọc
đỏ thấy vạch
đỏ.dùng tấm
lọc xanh thấy
vạch xanh,hai
vạch này
không nằm
cùng một chỗ

Khe hẹp A

HÃy mô
tả hình
ảnh

quan sát
đợc?

Lăng kính

Khe hẹp A

Lăng kính

Hỡnh 53


Sự phân tích ánh sáng trắng
b) Thớ nghim 2b



Mục đích thí nghiệm: Thấy rõ sự ngăn cách giữa dải màu đỏ và dải màu xanh
Cách làm thí nghiệm: Chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dới
màu xanh



HÃy
mô tả
hình
ảnh
quan
sát đ
ợc?

Hình ảnh quan sát đợc: Thấy
hai vạch dỏ và xanh tách rời
nhau


C2: Hãy mơ tả hình ảnh quan sát được trong thớ
nghin a v b?
Trả lời C2:
- Khi chắn khe sáng bằng tấm lọc màu đỏ thi ta
thấy vạch đỏ, bằng tấm lọc màu xanh có vạch
xanh, hai vạch này không nằm cùng một chỗ
- Khi chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu
đỏ, nửa dới màu xanh thi thấy đồng thời cả
hai vạch xanh đỏ nằm lệch nhau. (tách rời
nhau, truyền theo hai phơng khác nhau)




Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Thớ nghieọm 2: Coự thể làm thí nghiệm bằng cách như sau

Khe hẹp A

đỏ
cam
vàng
lục
lam

chàm
tím

)
g trắng
nh s á n

Lăng kính

màn ảnh B

Khoét một khe thật
hẹp tại vị trí màu
lục


Sự phân tích ánh sáng trắng
I. Thớ nghieọm 2:

Laờng kớnh
Khe hẹp A

ặt trời
Ás m
trắng)
(ás

lục
Lăng kính

B

C

Màn E


C3:Em hÃy dựa vào kết quả quan sát đợc ở trên để nhận
định sự đúng, sai của hai ý kiến sau?
+Lăng kính đà nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng
trắng.
+ Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các chùm sáng màu.
Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng đó ra, cho
mỗi chùm đi theo một phơng vào mắt.
Giai thớch : Bản thân lăng kính là một khối chất không
màu nên nó không thể đóng vai trò nh tấm lọc màu đợc.
Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng
thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm
màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà tia sáng đi qua trong
lăng kính cã tÝnh chÊt hoµn toµn nh nhau.
Nh vËy chØ cã ý kiến thứ hai là đúng.


C4: Tại sao nói thí nghiệm 1 là phân tích ¸nh s¸ng
tr¾ng?


C4 : Tríc lăng kÝnh ta chØ cã mét dải sáng trắng,
sau lng kính ta thu đợc nhiều dải sáng màu. Nh
vậy lng kính đà phân tích từ dải sáng trắng nói

trên ra nhiều dải sáng màu nên ta nói thí nghiệm 1
là thí nghiệm phân tích ánh sáng tr¾ng

3. KÕt luËn .
SGK trang 140


Sự phân tích ánh sáng trắng

II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản
xạ ánh sáng trên đĩa CD.
1. Thớ nghim 3:hình 53.2

*Mục đích thí nghiệm:
Tìm hiểu việc phân tích ánh sáng trắng bằng
sự phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD.
*Cách quan sát:
Đặt mặt ghi của đĩa CD dới ánh sáng trắng
nghiêng đĩa đi, nghiêng đĩa lại theo các phơng
khác nhau để tìm thấy các dải màu


II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự
phản xạ trên đĩa CD
1. Thí nghiệm 3
C5 Hãy mơ tả hiện tượng quan sát được.

Ta thấy nhìn theo phương này, có ánh sáng
màu này, theo phương khác có ánh sáng
màu khác.