Van 7 ky I

VÒ dù giê th¨m
líp
M«n: Ng÷ V¨n
7
Ng êi thùc hiÖn: Mai ViÖt C
êng





Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam

Thạch Lam
)
)






I.Tìm hiểu chung:
I.Tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả, tác phẩm:
a. Tác giả:
a. Tác giả:
- Thạch Lam (1910 1942), quê tại Hà Nội.
- Thạch Lam (1910 1942), quê tại Hà Nội.
-
Là thành viên nhóm Tự lực văn đoàn tr ớc Cách mạng tháng Tám.
Là thành viên nhóm Tự lực văn đoàn tr ớc Cách mạng tháng Tám.
-


Có sở tr ờng về truyện ngắn và thành công ở thể tuỳ bút.
Có sở tr ờng về truyện ngắn và thành công ở thể tuỳ bút.
-


Là cây bút tài hoa, tinh tế với lối văn nhẹ nhàng,tình cảm, sâu lắng
Là cây bút tài hoa, tinh tế với lối văn nhẹ nhàng,tình cảm, sâu lắng

-


Tác phẩm chính: Gió đầu mùa(1937), Sợi tóc(1939), Nắng trong
Tác phẩm chính: Gió đầu mùa(1937), Sợi tóc(1939), Nắng trong
v ờn( ), Tập tuỳ bút: Hà Nội băm sáu phố ph ờng (1943)
v ờn( ), Tập tuỳ bút: Hà Nội băm sáu phố ph ờng (1943)
Em hãy
giới thiệu
đôi nét về
tác giả
Thạch Lam?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(

(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)


Em hãy
nêu xuất
xứ của văn
bản?
I.Tìm hiểu chung
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
b. Tác phẩm:
-
Xuất xứ :
Xuất xứ :
Một thứ quà của lúa non rút ra từ tập
Một thứ quà của lúa non rút ra từ tập
tuỳ bút
tuỳ bút


Hà Nội băm sáu phố ph ờng( 1943)
Hà Nội băm sáu phố ph ờng( 1943)

2. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
-
Cần đọc với giọng truyền cảm, nhấn mạnh các từ ngữ
Cần đọc với giọng truyền cảm, nhấn mạnh các từ ngữ
bộc lộ cảm xúc
bộc lộ cảm xúc


-


Chú ý các chú thích:(
Chú ý các chú thích:(
2, 4, 5, 6,7, 8,9,10,16,17)
2, 4, 5, 6,7, 8,9,10,16,17)







Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)

Tuỳ bút: là thể văn xuôi trữ tình thông qua ghi chép những sự việc
và con ng ời để bộc lộ suy t , cảm xúc của mình tr ớc cuộc sống
Em hiểu thế
nào là tuỳ
bút? Đặc điểm
của tuỳ bút ?
* Đặc điểm:
- Giàu chất trữ tình, biểu cảm gần với thơ
- Đậm chất nghị luận, suy t , triết lí
- Không có cốt truyện nh ng có cảm hứng chủ đạo
- Mạch cảm xúc vận động khá tự do, linh hoạt.
I.Tìm hiểu chung
I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Thể loại: Tuỳ bút
3. Thể loại: Tuỳ bút

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I.Tìm hiểu chung
I.Tìm hiểu chung

1. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Thể loại: Tuỳ bút
3. Thể loại: Tuỳ bút
4. Ph ơng thức biểu đạt:
4. Ph ơng thức biểu đạt:
-
-
Biểu cảm kết hơp với miêu tả, tự sự và bình luận
Biểu cảm kết hơp với miêu tả, tự sự và bình luận
5.Bố cục văn bản:
5.Bố cục văn bản:
H. Văn bản
sử dụng
những ph ơng
thức biểu đạt
nào? Ph ơng
thức nào là
chính?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)

Từ đầu đến thuyền rồng: Nguồn gốc của cốm-
tinh tuý của thiên nhiên và sự khéo léo của con ng ời.

- Từ Cốm là thức quà riêng biệt đến nhũn
nhặn: Ca ngợi giá trị của cốm.

- Còn lại: Bàn về sự th ởng thức cốm
H. Văn bản có
thể chia thành
mấy phần?
Nêu ý chính
của từng
phần?
I.Tìm hiểu chung
I.Tìm hiểu chung

5.Bố cục văn bản:
5.Bố cục văn bản:

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm

Hình ảnh, chi tiết:

-H ơng thơm của lá sen trong làn gió hạ l ớt trên hồ
-Mùi thơm mát của bông lúa non trên cánh đồng
* Nghệ thuật:
- Cách miêu tả: từ khái quát đến cụ thể: cánh đồng- bông lúa hạt
lúa
-
Từ ngữ: nhuần thấm, thanh nhã, tinh khiết, t ơi mát, trắng thơm,
phảng phất, trong sạch tính từ miêu tả h ơng vị và cảm giác
-
- Cách dẫn nhập tự nhiên, gợi cảm, câu văn có nhịp gần nh thơ văn
xuôi
Cảm xúc đầu tiên
của tác giả đ ợc
gợi lên từ những
hình ảnh, chi tiết
nào?
H. Em có nhận xét gì
về cách miêu tả, sử
dụng từ ngữ và bộc lộ
cảm xúc của tác giả?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm

Cội nguồn của cốm: là lúa đồng quê
- Tinh tuý của thiên nhiên, đất trời

Sự hình thành của cốm:
- ng ời có chuyên môn,
- truyền từ đời này qua đời khác,
- bí mật trân trọng, khắt khe giữ gìn
- Cách chế biến công phu, nhiều công đoạn và đòi hỏi sự
khéo léo của con ng ời
H. Tác giả lí
giải cội nguồn
của cốm là gì?
H. Cảm nhận của

tác giả về sự
hình thành của
cốm có điều gì
đặc biệt?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm

Giới thiệu cốm làng Vòng ( Hà Nội)

- Hạt cốm dẻo, thơm ngon - đặc sản đất kinh kì

- ấn t ợng về các cô hàng cốm

=> Nh vậy cốm đ ợc sinh ra từ sự tinh tuý của thiên nhiên,
đất trời và sự khéo léo của con ng ời.
H.Tác giả giới
thiệu làng nghề
làm cốm nổi tiểng
ra sao ?
H. Vậy cảm
nhận chung
của tác giả về
nguồn gốc,sự
hình thành
của cốm là
gì?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
2. Giá trị của cốm
-
Cốm là thức quà riêng biệt của đất n ớc, là thức dâng
của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong h
ơng vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng
quê nội cỏ An Nam- khái quát những giá trị của cốm:
- Thức quà riêng biệt - đặc sản đồng quê
- H ơng vị mộc mạc, giản dị
- Kết tinh mọi thứ quí báu, thiêng liêng của quê h ơng, đất
n ớc
Đọc thầm đoạn 3,
tìm câu văn diễn tả
khái quát nhất giá
trị của cốm?

H. Câu văn này
có ý nghĩa gì?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
2. Giá trị của cốm
* Tục lệ dùng hồng cốm làm đồ sêuTết:

-
Có ý vị sâu xa: là thức dâng của đất trời, h ơng vị thanh
nhã, đậm đà của đồng quê nội cỏ
->phù hợp với lễ nghi của xứ xở nông nghiệp lúa n ớc.
-
Hoà hợp tốt đôi: Biểu tr ng cho sự gắn bó, hài hoà trong
tình duyên đôi lứa.
H. Ngoài ra, cốm
còn gắn liền với tục
lệ nào?Tác giả nhận
xét về tục lệ này ra
sao?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(

(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
2. Giá trị của cốm

Tục lệ dùng hồng cốm làm đồ sêu Tết.
-Màu sắc: Hồng ngọc lựu già
Cốm màu ngọc thạch
=> So sánh sự hoà hợp nổi bật
- H ơng vị : một thứ thanh đạm một thứ ngọt sắc, hai vị
nâng đỡ nhau
H. Sự hoà hợp t ơng
xứng ấy đ ợc phân
tích ở ph ơng diện
nào?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
2. Giá trị của cốm

- Phê phán thói chuộng ngoại, bắt ch ớc, hào nhoáng
không biết th ởng thức những sản vật cao quí, nhũn nhặn
của truyền thống dân tộc
=> Cốm không chỉ có giá trị vật chất mà có giá trị văn hoá
tinh thần dân tộc thiêng liêng, đậm đà.
H.Để nhấn mạnh
giá trị văn hoá của
cốm, tác giả phê
phán điều gì?
H. Cốm có
những giá trị
gì?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm.
2. Giá trị của cốm.
3. Bàn về sự th ởng thức cốm:

Ăn cốm: ăn ít, thong thả và ngẫm nghĩ cảm nhận h ơng vị đồng

quê tinh khiết.

Cảm nhận bằng các giác quan:

- Khứu giác: mùi thơm

- Vị giác: chất ngọt

- Thị giác: màu xanh

=> Đây chính là cái nhìn văn hoá trong ẩm thực, một sự tinh tế sâu
sắc của tác giả.
H. Tác giả
bàn về sự th
ởng thức cốm
ở ph ơng diện
nào?
H. Theo tác giả ăn
cốm phải nh thế nào?
H. Cách cảm
nhận trong th ởng
thức có điều gì
đáng chú ý?

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:
Văn bản:

Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
1.Nguồn gốc, sự hình thành của cốm.
2. Giá trị của cốm.
3. Bàn về sự th ởng thức cốm:

Mua cốm:- nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chắt chiu mà vuốt ve


Vì : cốm là lộc của trời, là cái khéo léo của ng ời, là sự cố sức
tiềm tàng và nhẫn nại của thần lúa

- Lá sen bọc cốm mối quan hệ và sự hoà hợp khăng khít

- Cốm có một giá trị thiêng liêng cần đ ợc trân trọng thiêng
liêng giữ gìn
H. Tác giả đ
a ra lời đề
nghị mua
cốm nh thế
nào ? Tại
sao lại nh
vậy?
H. Ngoài sự hoà
hợp t ơng xứng của
hồng cốm, còn
có sự hoà hợp nào
nữa? Hãy tìm một
câu văn trong bài
thể hiện điều đó?
H. Qua đó ta có
cảm nhận gì về
cốm và những
sản vật của quê
h ơng?

C m L ng Vßng (DÞch Väng CÇu GiÊy HµNéiố à – –
C m L ng Vßng (DÞch Väng CÇu GiÊy HµNéiố à – –

Tiết 57
Tiết 57
:
:
Văn bản:

Văn bản:




Một thứ quà của lúa non: cốm
Một thứ quà của lúa non: cốm




(
(
Thạch Lam
Thạch Lam
)
)
I. Tìm hiểu chung
II. Phân tích văn bản
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
-
Cảm xúc tinh tế, nhẹ nhàng
-
Kết hợp miêu tả Với kể và bình luận
-
Ngôn ngữ trong sáng, chọn lọc đặc sắc
2. Nội dung:
- Cốm là thức quà riêng biệt của đất n ớc, là thức dâng của những
cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong h ơng vị tất cả cái mộc

mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam
- Ngợi ca nét đẹp văn hoá dân tộc trong thứ sản Vật giản dị mà đặc
sắc.
H. Nét đặc
sắc về nghệ
thuật của
áng văn tuỳ
bút này?
H.Nội dung
đặc sắc của
văn bản là
gì?

TiÕt 57
TiÕt 57
:
:
V¨n b¶n:
V¨n b¶n:




Mét thø quµ cña lóa non: cèm
Mét thø quµ cña lóa non: cèm




(

(
Th¹ch Lam
Th¹ch Lam
)
)
I. T×m hiÓu chung
II. Ph©n tÝch v¨n b¶n
III. Tæng kÕt:
IV. LuyÖn tËp:

Hãy chọn đáp án đúng nhất
Hãy chọn đáp án đúng nhất
1) Đặc sắc về nghệ thuật của văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm là gì?
1) Đặc sắc về nghệ thuật của văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm là gì?
A - Giọng văn tinh tế, nhẹ nhàng, thấm đẫm chất trữ tình.
A - Giọng văn tinh tế, nhẹ nhàng, thấm đẫm chất trữ tình.
B - Sử dụng nhiều biện pháp tu từ.
B - Sử dụng nhiều biện pháp tu từ.
C - Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên hấp dẫn.
C - Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên hấp dẫn.
2) Gía trị đặc sắc của cốm thể hiện rõ nhất trong câu văn nào:
2) Gía trị đặc sắc của cốm thể hiện rõ nhất trong câu văn nào:


A - Cốm là thức quà riêng biệt của đất n ớc, là thức dâng của những cánh đồng bát
A - Cốm là thức quà riêng biệt của đất n ớc, là thức dâng của những cánh đồng bát
ngát xanh, mang trong h ơng vị cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội
ngát xanh, mang trong h ơng vị cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội
cỏ An Nam
cỏ An Nam

B -Và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn đ ợc nữa: màu xanh t ơi của cốm nh
B -Và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn đ ợc nữa: màu xanh t ơi của cốm nh
ngọc thạch qúy, màu đỏ thắm của hồng nh thạch lựu già.
ngọc thạch qúy, màu đỏ thắm của hồng nh thạch lựu già.
C - Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc để lâu
C - Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc để lâu
bền.
bền.
3) Nội dung chính của văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm là gì?
3) Nội dung chính của văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm là gì?
A - Ca ngợi cô gái Vòng xinh xinh gọn ghẽ.
A - Ca ngợi cô gái Vòng xinh xinh gọn ghẽ.
B - Ca ngợi phong cảnh đồng quê Hà Nội.
B - Ca ngợi phong cảnh đồng quê Hà Nội.
C - Ca ngợi giá trị đặc sắc của cốm và nét đẹp, văn hoá ẩm thực Việt Nam
C - Ca ngợi giá trị đặc sắc của cốm và nét đẹp, văn hoá ẩm thực Việt Nam
Luyện tập