Tiết 47-phong cách ngôn ngữ báo chí

SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO HÀ NAM
TRƯỜNG THPTA PHỦ LÝ
Mơn :
NG V NỮ Ă
Giáo viên : TR N NH TUY TẦ Á Ế
Lớp :
11


1. Lập luận so sánh trong văn nghị luận có tác dụng là:
1. Lập luận so sánh trong văn nghị luận có tác dụng là:
A.Nhằm làm rõ sự khác nhau giữa các đối tợng , làm cho bài
A.Nhằm làm rõ sự khác nhau giữa các đối tợng , làm cho bài
nghị luận rõ ràng, cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
nghị luận rõ ràng, cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
B. Nhằm làm sáng rõ đối tợng đang nghiên cứu trong tơng
B. Nhằm làm sáng rõ đối tợng đang nghiên cứu trong tơng
quan với đối tợng khác làm cho văn nghị luận rõ ràng , cụ
quan với đối tợng khác làm cho văn nghị luận rõ ràng , cụ
thể và có sức thuyết phục.
thể và có sức thuyết phục.
C.Nhằm làm rõ sự giống nhau giữa đối tợng, làm cho bài nghị
C.Nhằm làm rõ sự giống nhau giữa đối tợng, làm cho bài nghị
luận rõ ràng cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
luận rõ ràng cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
D. Nhằm thể hiện quan điểm của ngời viết về một vấn đề nào
D. Nhằm thể hiện quan điểm của ngời viết về một vấn đề nào
đó?
đó?

2. Xác định thao tác lập luận so sánh trong các đoạn
2. Xác định thao tác lập luận so sánh trong các đoạn
văn sau?
văn sau?


a. Tôi nghĩ: hi vọng là cái chẳng phải là có, cũng
a. Tôi nghĩ: hi vọng là cái chẳng phải là có, cũng
chẳng phải là không có. Nó cũng nh con đờng
chẳng phải là không có. Nó cũng nh con đờng
trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có con
trên mặt đất; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có con
đờng. Ngời ta đi mãi thì thành đờng thôi .
đờng. Ngời ta đi mãi thì thành đờng thôi .
So sánh tơng đồng



b. Trên trời có cái to lớn hơn cả biển cả, đó là
b. Trên trời có cái to lớn hơn cả biển cả, đó là
bầu trời. Nhng có cái còn to lớn hơn cả
bầu trời. Nhng có cái còn to lớn hơn cả


bầu trời kia nữa, đó là tâm hồn con
bầu trời kia nữa, đó là tâm hồn con

ngời .
ngời .



So sỏnh tng cp
So sỏnh tng cp


Tiết 47 -
Tiết 47 -
Ti
Ti
ếng Việt
ếng Việt


1-
1-
Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí


a.
a.
Bản tin
Bản tin


a1.

a1.
Tìm hiểu ngữ liệu
Tìm hiểu ngữ liệu
I-
I-
Ngôn ngữ báo chí
Ngôn ngữ báo chí
? Dựa vào SGK và sự
hiểu biết của bản thân,
em hãy cho biết một số
thể loại của báo chí ?




Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007


Tôn vinh thủ khoa năm 2006
Tôn vinh thủ khoa năm 2006


Theo tin từ Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh,
Theo tin từ Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh,
122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 21.3.
122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 21.3.


Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy

Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy
chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học
chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học
năm 2006.
năm 2006.


Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng , không
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng , không
chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt
chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt
nghiệp đại học.
nghiệp đại học.


50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ quốc
sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng
sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng
viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của
viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số vị lãnh đạo của
chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.


Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam
nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh
nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh
nghiệm học tập

nghiệm học tập
? Em hãy cho biết sự
? Em hãy cho biết sự
kiện trong bản tin là gì ?
kiện trong bản tin là gì ?
Sự kiện ấy diễn ra ở đâu,
Sự kiện ấy diễn ra ở đâu,
vào thời gian nào ?
vào thời gian nào ?
*
*
Ngữ liệu 1
Ngữ liệu 1
(SGK)
(SGK)


1-
1-
Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin:
TT - Ngày 22-9, văn phòng công chứng tư
đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh đã khai
trương tại số 9A Quang Trung, phường 10,
quận Gò Vấp với tên gọi Văn phòng công
chứng Nguyễn Thị Tạc. Văn phòng này do
công chứng viên Nguyễn Thị Tạc (nguyên
trưởng phòng công chứng số 4, đã về hưu)
làm trưởng văn phòng. Đến nay, TP Hồ Chí

Minh đã có tám văn phòng công chứng tư
được Uỷ ban nhân dân Thành phố cấp phép
hoạt động.
Thành phố Hồ Chí Minh : khai trương văn phòng công chứng tư đầu tiên
* Ngữ liệu 2
Nhân viên VPCC hướng dẫn khách
hàng ký vào hợp đồng công chứng -
Ảnh: Chi Mai
I-
I-
Ngôn ngữ báo chí
Ngôn ngữ báo chí
? Đọc ngữ liệu và cho
biết những thông tin
em thu nhận được ?




I-
I-
Ngụn ng bỏo chớ
Ngụn ng bỏo chớ
1-
1-
Tỡm hiu mt s th loi vn bn bỏo chớ
Tỡm hiu mt s th loi vn bn bỏo chớ
a.
a.
Bn tin :

Bn tin :
a2.
a2.
c im:
c im:
Baỷn tin
Thụứi gian, ủũa ủieồm
Ng n g n, c p nh t
Sửù kieọn, sửù vieọc chớnh xỏc
? Vy bn tin l gỡ ?


? Đọc ngữ liệu SGK và cho
biết ngữ liệu cung cấp
thông tin gì ? Cách cung
cấp thông tin của tác giả có
gì khác biệt so với bản tin ?
b. Phóng sự
b1. Tìm hiểu ngữ liệu
* Ngữ liệu 1( SGK)


b. Phóng sự
* Ngữ liệu 2:
“Sạt lở đường Hồ Chí Minh”
TTCT - Tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn A Tép, A Đớt thuộc địa phận tỉnh
Thừa Thiên - Huế lại bị sạt lở nặng do ảnh hưởng của những đợt mưa lũ vừa
qua. Trên thực tế suốt mấy mùa mưa lũ, năm nào tuyến đường này cũng bị sạt
lở và ách tắc nghiêm trọng.
Hàng loạt cánh

rừng chạy ven
đường bị sạt lở
cuốn trôi hàng
trăm gốc cây
cổ thụ
Đoạn đường
nơi có hơn
35.000m3 đất
đá bị sạt lở
nặng
Đường biến
thành đầm lầy
Một cây cổ thụ
gãy ngã trên
đường Hồ Chí
Minh đoạn km
390 thuộc địa
phận A Roàng, A
Lưới


Một đoạn đường bị biến thành
vũng lầy, khiến nhiều công nhân
ngao ngán đứng nhìn
Công nhân khẩn trương
giải tỏa mặt đường tại km
402+237
Do địa hình quá hiểm trở, núi cao vực sâu, hệ thống taluy dương của đường
lại quá mỏng manh nên hễ trời mưa to là sạt lở. Chỉ trong khoảng chưa đầy
25km đoạn A Đớt - A Tép nhưng đã có đến 31 điểm sạt lở nặng, với khối

lượng đất đá bị sạt lở lên đến hơn 160.000m3. Tổng thiệt hại (theo ước tính
của Công ty cổ phần Quản lý đường bộ Thừa Thiên - Huế) lên đến hàng chục
tỉ đồng. Nghiêm trọng và nặng nề nhất phải kể đến các điểm sạt lở tại km
390+400, 392+200 và 402+237. …
Ngay sau khi nghe tin tuyến đường bị sạt lở nặng, Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ
Nghĩa Dũng đã đi khảo sát thực tế. Theo ông Dũng: “Nếu có điều kiện về tài
chính thì những điểm sạt lở nặng này sẽ được xử lý triệt để bằng hướng làm
cầu vượt, cầu cạn hoặc đường hầm”.
ĐĂNG NAM - THÁI LỘC


Phóng sự
Thông tin sự việc một cách đầy đủ, chính xác
Mở rộng phần tường thuật chi tiết sự kiện và
miêu tả bằng hình ảnh
Cung cấp một cái nhìn đầy đủ, sinh động và hấp dẫn
b. Phoùng sö
b2. Đặc điểm
? Nêu đặc điểm của phóng
sự ? So sánh với bản tin
chúng có điểm giống và
khác nhau như thế nào?


? Em cho biết tiểu phẩm đề
cập đến vấn đề gì? Có thấy
thái độ của tác giả qua tác
phẩm? Thái độ đó thể hiện
qua ngôn ngữ, giọng điệu
như thế nào?

c1. Tim hiểu ngữ liệu
* Ngữ liệu 1 (SGK)
c. Tiểu phẩm


c. Tieåu phaåm.
* Ng li u 2ữ ệ
“ Tranh tài thế giới ”
- Tính ra cả nước đã có 141 sân golf, trong đó 2.625 ha là ruộng lúa.
Liệu có phải thể thao mình đang mùa yếu kém, chuyển sang phát
triển môn golf để tranh tài thế giới?
- Hơn 70% hội viên chơi golf là các ông nước ngoài, có ông nào nhập
quốc tịch Việt như Phan Văn Santốt đâu mà vào đội tuyển.
- Tính ra có 2,6 triệu nông dân mất ruộng.
- Trong khi đó các CLB golf chỉ có 5.000 hội viên. Bình quân một
người chơi golf thì 520 người mất đất.
- May mà năm nay Chính phủ đã mấy lần ra lệnh hạn chế sân golf,
nếu cứ để tự do chả mấy chốc nông dân mình thành “Xuân tóc đỏ”
cả.
LÝ SINH SỰ


Hàm chứa một chính kiến về thời cuộc
Tiểu phẩm
Ngắn gọn, rõ ràng
Giọng văn: thân mật, dân dã,
có sắc thái mỉa mai, châm biếm
c. Tieåu phaåm.
c2. Đặc điểm
? Nêu đặc điểm

của tiểu phẩm ?


2 -
2 -
Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn
Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn
ngữ báo chí
ngữ báo chí


a. * Có nhiều thể loại:
a. * Có nhiều thể loại:
-
-
Tin tức
Tin tức
-
Phóng sự
Phóng sự
-
Bình luận
Bình luận
-
Tiểu phẩm
Tiểu phẩm
-
Thông tin quảng cáo
Thông tin quảng cáo
-

Một số thể loại khác
Một số thể loại khác
như: phỏng vấn, thư
như: phỏng vấn, thư
bạn đọc…
bạn đọc…


? Nhận xét về thể loại của báo
? Nhận xét về thể loại của báo
chí ?
chí ?
? Báo chí tồn tại ở mấy dạng?
? Báo chí tồn tại ở mấy dạng?
? u cầu về sử dụng ngơn
? u cầu về sử dụng ngơn
ngữ giữa các thể loại báo
ngữ giữa các thể loại báo
chí có giống nhau khơng?
chí có giống nhau khơng?
? Thế nào là ngơn ngữ báo
? Thế nào là ngơn ngữ báo
chí?
chí?
? Báo chí có chức năng gì?
? Báo chí có chức năng gì?
? Phạm vi sử dụng của ngơn
? Phạm vi sử dụng của ngơn
ngữ báo chí ?
ngữ báo chí ?

* Hai dạng chính:
* Hai dạng chính:


- D
- D
ạng n
ạng n
ói: đọc, trả
ói: đọc, trả
lời phỏng vấn miệng,
lời phỏng vấn miệng,
thuyết minh….trong
thuyết minh….trong
phát thanh v
phát thanh v
à
à
truyền
truyền
hình…
hình…


-
-
Dạng v
Dạng v

iết: (báo
iết: (báo
viết).
viết).


Lưu ý: còn có báo
Lưu ý: còn có báo
ảnh, truy
ảnh, truy
ền hình,
ền hình,
báo
báo
điện tử.
điện tử.


2-
2-
Nhận xét chung về văn bản báo chí và
Nhận xét chung về văn bản báo chí và
ngôn ngữ báo chí
ngôn ngữ báo chí
b.
b. Mỗi thể loại đều có u cầu riêng về sử dụng ngơn ngữ.
Bản tin: ngắn gọn, cơ đúc…
Phóng sự : miêu tả tỉ mĩ, căn kẽ…
c. Ngơn ngữ
báo chí

Cung cấp tin tức thời sự
Phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng
Nêu quan điểm, chính kiến của tờ báo.
Thúc đẩy sự phát triển tích cực của xã hội.
Bao gồm hầu hết các phạm vi sử dụng của xã hội.



Bài tập 2 (SGK):
Bài tập 2 (SGK):

Bản tin:
Bản tin:


-
Thông tin sự việc một cách ngắn gọn
Thông tin sự việc một cách ngắn gọn
-
Thông tin kịp thời cập nhật
Thông tin kịp thời cập nhật

Phóng sự:
Phóng sự:
-
Vừa thông tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể, sinh
Vừa thông tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể, sinh
động.
động.
-

Yêu cầu: Gợi cảm, gây được hứng thú
Yêu cầu: Gợi cảm, gây được hứng thú
III. Luyện tập
II. Ghi nhớ (SGK)




Bài tập 3 (SGK):
Bài tập 3 (SGK):
Để viết được tin ngắn phản ánh tình hình học tập của
Để viết được tin ngắn phản ánh tình hình học tập của
lớp, cần có các yếu tố:
lớp, cần có các yếu tố:
-
Thời gian: Vào thời điểm nhất định
Thời gian: Vào thời điểm nhất định
-
Địa điểm: Tại lớp học
Địa điểm: Tại lớp học
-
Sự kiện: Chú ý sự kiện nổi bật
Sự kiện: Chú ý sự kiện nổi bật
-
Ý kiến ngắn về sự kiện
Ý kiến ngắn về sự kiện


III. Luyện tập

Bài tập
Bài tập


Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngôn
Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách ngôn
ngữ báo chí ?
ngữ báo chí ?
“ Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Công nghệ phần mềm đã
“ Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Công nghệ phần mềm đã
diễn ra lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ
diễn ra lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ
công chức các sở, ban, ngành trong toàn tỉnh ”
công chức các sở, ban, ngành trong toàn tỉnh ”
a/ bình luận
a/ bình luận
b/ tin tức
b/ tin tức
c/ tiểu phẩm
c/ tiểu phẩm


Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách
Đoạn văn sau viết theo kiểu nào của phong cách
ngôn ngữ báo chí ?
ngôn ngữ báo chí ?
Các nhà thơ nữ ở Huế không đông đảo, nhưng những trang thơ
Các nhà thơ nữ ở Huế không đông đảo, nhưng những trang thơ
của họ lấp lánh vẻ đẹp trí tuệ hiện đại, tiềm ẩn những khát vọng

của họ lấp lánh vẻ đẹp trí tuệ hiện đại, tiềm ẩn những khát vọng
nhân văn; thì thầm những nỗi niềm quyến rũ
nhân văn; thì thầm những nỗi niềm quyến rũ


( Trích bài báo
( Trích bài báo
“ Thơ phái đẹp ở Huế - một nét nhìn ngang “
“ Thơ phái đẹp ở Huế - một nét nhìn ngang “
của Hồ Thế Hà,
của Hồ Thế Hà,
đăng trên báo Thừa Thiên - Huế cuối tuần từ 14 đến 17 – 10 – 2004 )
đăng trên báo Thừa Thiên - Huế cuối tuần từ 14 đến 17 – 10 – 2004 )
a/ bình luận
a/ bình luận
b/ tin tức
b/ tin tức
c/ tiểu phẩm
c/ tiểu phẩm
d/ văn chương
d/ văn chương


Bi tp
Bi tp




Đặt tên cho tin ngắn sau:

Đặt tên cho tin ngắn sau:


Ngày 29-5-2005, tại công viên nớc Hồ Tây, công ty sữa
Ngày 29-5-2005, tại công viên nớc Hồ Tây, công ty sữa
Vinamilk phối hợp với Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức
Vinamilk phối hợp với Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức
sân chơi
sân chơi
Cánh diều ớc mơ
Cánh diều ớc mơ
dành cho thiếu nhi và lễ trao
dành cho thiếu nhi và lễ trao
học bỗng
học bỗng
Vinamilk- ơm mầm tài năng trẻ Việt Nam
Vinamilk- ơm mầm tài năng trẻ Việt Nam
2005.
2005.
Đây là quỹ học bỗng hằng năm do công ty
Đây là quỹ học bỗng hằng năm do công ty
Vinamilk tài trợ, dành riêng cho học sinh tiểu học có
Vinamilk tài trợ, dành riêng cho học sinh tiểu học có
thành tích xuất sắc trong lĩnh vực văn hoá, thể thao , nghệ
thành tích xuất sắc trong lĩnh vực văn hoá, thể thao , nghệ
thuật và học sinh nghèo vợt khó vơn lên trong học tập.
thuật và học sinh nghèo vợt khó vơn lên trong học tập.
Năm 2005 này, Vinamilk dành hơn 1 tỷ đồng tặng 2040
Năm 2005 này, Vinamilk dành hơn 1 tỷ đồng tặng 2040
học sinh của 42 tỉnh thành. Mỗi suất học bỗng giá trị 500

học sinh của 42 tỉnh thành. Mỗi suất học bỗng giá trị 500
nghìn đồng. Lễ trao học bỗng đợc truyền trực tiếp trên
nghìn đồng. Lễ trao học bỗng đợc truyền trực tiếp trên
sóng VTV1 , vào lúc 20 giờ.
sóng VTV1 , vào lúc 20 giờ.



Đặt tên:
Đặt tên:
-
-
Hơn một tỉ đồng tặng học sinh tiểu học.
Hơn một tỉ đồng tặng học sinh tiểu học.
-
-
Trao học bổng
Trao học bổng
Vinamilk- ơm mầm tài năng
Vinamilk- ơm mầm tài năng
trẻ Việt Nam 2005
trẻ Việt Nam 2005


Đây là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta do
Đây là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta do
Bác Hồ sáng lập ở Trung Quốc năm 1925
Bác Hồ sáng lập ở Trung Quốc năm 1925