Một số hệ thống GD trên Thế giới

1
Mỹ Anh Phần Lan TQ
VN
Malaysia Singapore

TQ & VN: các nước láng giềng ở khu vực Đông Á với cơ cấu chính trị
tương

Anh & Mỹ: Ảnh hưởng của Anh

Malaysia & Singapore: Ảnh hưởng của Anh với bối cảnh Châu Á

Phần Lan: Nước thuộc lục địa Châu Âu
Singapore Phần Lan Malaysia Anh VN Mỹ TQ
Dân số (triệu) 5 5.3 28 51 86 302 1,338
GDP trên đầu
người (US$)
51,142 51,989 8,140 38,000 2,783 44,070 5,963
Nhập học
(triệu)
0.5 Không có 5.5 11.7 Không
có
76.6 200
Bề mặt (km2) 710 338.500 330.000 130.000 332.000 9.827.000 9.641.000
2
3
Trong thời đại của nhà Chu (1122 - 256 trước công nguyên) các môn học của một nền
giáo dục toàn diện là:

Lễ nghi


Âm nhạc

Bắn cung

Thư pháp

Cưỡi ngựa

Toán
Giáo dục chỉ dành cho tầng lớp quý tộc và không dành cho phụ nữ.
Tôn giáo: đạo Phật, đạo Khổng, đạo Lão và
không truyền giáo sang các nước khác
Ít có những sự kiện lịch sử với tầm ảnh hưởng trên toàn thế giới
Không có cuộc chinh phục nào ngoài châu Á
Hệ thống giáo dục trì trệ trong nhiều thế kỷ
Người được giáo dục tốt về
mặt đạo đức sẽ thực hiện theo
pháp luật một cách tự giác,
chứ không phải vì sợ bị trừng
phạt mới tuân theo.
Sự bổ nhiệm vào các vị trí
trong Chính phủ được thực
hiện theo khả năng, chứ không
phải theo mức độ thâm niên,
sự giàu sang, mối quan hệ cá
nhân hay được lòng nhiều
người.
Lá cờ được Việt Minh sử dụng và
trở thành cờ của:


Cộng hoà dân chủ nhân dân
VN vào năm 1945

Chính phủ miền Bắc VN vào
năm 1954

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa
VN vào năm 1976
Màu đỏ tượng trưng cho Đảng
Cộng sản (‘cách mạng và máu’)
Ngôi sao năm cánh tượng trưng
cho sự đoàn kết, thống nhất của
công nhân, nông dân, tri thức,
thương nhân và quân nhân.

Dân số: 86 triệu người ở 63 tỉnh
4
VN có nền văn hoá
riêng, đậm đà bản sắc
dân tộc. Văn hoá VN
bị ảnh hưởng bởi hơn
1000 năm chiếm đóng
của TQ và bởi văn hoá
của các nước xâm
lược khác mà VN đã
đánh thắng. Niềm tự
hào là người VN có lẽ
là lý do khiến tại sao
người VN hay ‘hướng
nội’ hơn ‘hướng

ngoại’
5
6
Hiệu trưởng cần biết con
đường giáo dục này để tư
vấn về định hướng học tập
và sự nghiệp cho học sinh
4 ngôi sao nhỏ
tượng trưng
cho:
o
nông dân
o
công nhân
o
giáo viên
o
quân nhân
Cờ bắt đầu
dùng vào ngày
01/10/1949 khi
nước Cộng
hoà nhân dân
Trung Hoa
được thành lập
Dân số: 1 tỷ 338 triệu người ở 23 tỉnh, 5 khu vực tự trị và 4 chính quyền thành phố
7

1912: Triều đại
Nhà Thanh (Hoàng

đế cuối cùng) sụp đổ

01/10/1949: nước
Cộng hoà nhân dân
Trung Hoa được
thành lập

Đảng Cộng sản giám sát và tư vấn tất cả các cấp

Sự đối thoại và đồng thuận thường thấy trong việc làm luật và trong quản lý giáo dục

Chính quyền cấp cao hơn quyết định về chính sách, mục tiêu và kế hoạch

Chi tiết về việc thực hiện chính sách được giao cho chính quyền cấp thấp hơn

Chính sách được xây dựng với các chỉ tiêu về số lượng thay vì các chỉ tiêu định hướng
vào nội dung

Các văn bản luật thường chung chung và chỉ đề ra đường lối chỉ đạo

Quyền lực được thi hành bởi các nhà lãnh đạo và ít được thi hành bởi luật hơn
8

Giáo viên có uy tín và quyền lực cao

Giáo viên chủ yếu thuyết trình trên lớp

Có ít sự tương tác, trao đổi thảo luận giữa giáo viên và học sinh

Chú trọng đến việc học thuộc lòng các bài học và nội dung bài học


Khoảng 700.000 học sinh TQ học ở nước ngoài – nhiều học sinh đang theo học
tại các trường đại học có uy tín ở Mỹ
Quốc dân đảng
(đến tận 1949)
Mao Trạch Đông
9

Nội chiến (Đảng cộng sản chống lại Quốc dân Đảng)

Quân Nhật xâm lăng

Chế độ quốc gia và tư bản phong kiến

Giai cấp công nhân và nông dân ít được học hành

Lạm phát cao khiến giáo dục không đủ điều kiện
để thực hiện

Chữ viết quá phức tạp

Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập
vào năm 1949

Bước đại nhảy vọt (1958-60): Khoảng cách về xã hội
và văn hóa giữa công nhân, nông dân và trí thức được thu
hẹp lại. Nhưng việc đi học lại gắn với yếu tố chính trị và
hồ sơ lý lịch công nhân (nông dân) tốt.

Cách mạng văn hóa (1966-1976): Tầng lớp trí thức bị

nghi ngờ và bị chuyển về nông thôn làm việc. Hệ thống
giáo dục hầu như bị đóng cửa, đặc biệt là bậc đại học
1912: Sự sụp đổ của triều đại nhà Thanh (‘Hoàng đế cuối cùng’)
Tưởng Giới Thạch
Mao Chủ tịch
Kể từ những năm 80, công cuộc hiện đại hóa đất nước được ưu tiên,
điều đó đòi hỏi những tiến bộ về khoa học và công nghệ. Trong chương
trình hiện đại hóa, giáo dục đại học được thúc đẩy. Văn học và Nghệ
thuật cũng được chú trọng.
Các trường đại học được trao nhiều quyền tự chủ hơn. Quyền tự chủ đó
được đưa ra theo những điều kiện sau:

đi theo con đường chủ nghĩa xã hội

đi theo chế độ chuyên chính dân chủ nhân dân

đi theo sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản

đi theo tư tưởng Mác- Lê-nin và Mao Trạch Đông
Đặng Tiểu Bình
Tất cả những nguyên tắc căn
bản này thường xuyên được
trích dẫn nhưng không còn
được áp dụng trong thực tiễn,
ngoại trừ sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản
Ví dụ: Luật giáo dục 1995: “nhà nước sẽ
đi theo tư tưởng của Mác-Lênin và Mao
Trạch Đông và học thuyết Xây dựng chủ
nghĩa xã hội mang bản sắc Trung Quốc”

10
Vấn đề: Cần bao nhiêu
người có trình độ chuyên
môn trong nền kinh tế?

Đến năm 2020, 13.5% dân số sẽ có trình độ cao đẳng hoặc trên cao đẳng

Đến năm 2020, 31 % dân số sẽ có trình độ trung học phổ thông

Đến năm 2020, thời gian học trung bình sẽ tăng từ 8 năm như hiện nay lên 11 năm

Mở rộng đăng ký đầu vào đại học sẽ tăng số sinh viên tốt nghiệp đầu ra, có chuyên môn
và trình độ

Trung Quốc sẽ có các trường đại học xuất sắc, đẳng cấp thế giới với cách thức quản lý
được đổi mới nhằm giải quyết các vấn đề về quy mô nhỏ và hiệu quả kém

Chi của Chính phủ cho giáo dục là 2.55% GDP năm 1998 và 3.41 % năm 2002 và
sẽ là 4% in 2010

Số sinh viên sắp tốt nghiệp và số người tốt nghiệp đại học có bằng Tiến sỹ tăng lên
gấp 5 lần trong 10 năm qua
Việt Nam:
2.06% năm 1990
và 2.99% năm
1995
12
Cơ quan lập pháp cấp quốc gia
Cấp trung ương
Provincial Level

Cấp địa phương
13
Nhiều chuyên ngành về đào tạo giáo viên, nông
nghiệp, xây dựng, cơ khí ôtô, du lịch khách
sạn, kinh doanh (MBA)
Thành tích được tính bằng số học
sinh được tuyển vào bậc đại học
qua các kỳ thi đầu vào
Dân số: 4.800.000 ở 5 huyện
14
5 ngôi sao
tượng trưng
cho:
•
Dân chủ
•
Hoà bình
•
Phát triển
•
Công bằng
•
Bình đẳng
Hình lưỡi
liềm tượng
trưng cho sự
đi lên và phát
triển của một
quốc gia trẻ


Thuộc địa của Anh
cho đến năm1963

Một phần của
Malaysia cho đến năm
1965

Quốc gia độc lập kể
từ ngày 09/08/1965
15

Singapore có môi trường giáo dục rất cạnh tranh

Phần thưởng (tiền và hình thức khác) được trao cho những học sinh xuất sắc

Học sinh học kém bị phạt tiền hoặc bằng hình thức khác

Học tập không thành công trong nhà trường tạo ra sự xấu hổ trong xã hội

Hệ thống xếp loại được sử dụng phổ biến nhất là Giấy chứng nhận chung về giáo dục
được thực hiện bởi Công đoàn giáo dục hoặc bởi Hội đồng thi cử và đánh giá của
Singapore

Các bài thi được gửi đến Cambridge (Anh) để chấm điểm

Học sinh phải lựa chọn ít nhất 6 môn học. Mỗi môn học có giá trị khác nhau trong
việc tính điểm thi nói chung

Học sinh phải lựa chọn ít nhất 1 môn tương phản


Chương trình hướng đến thi cử

Có sẵn nhiều sách, trong đó in cả các bài kiểm tra của 10 năm qua

Ngôn ngữ ở Singapore: Tiếng Anh, TQ (70%), Mã Lai, tiếng Ta-min

Ngôn ngữ giảng dạy: Tiếng Anh cho môn Toán và khoa học

Trung tâm Ngôn ngữ của Bộ GD hỗ trợ những người nói tiếng Anh không phải là bản
ngữ

Một số trường được cấp kinh phí dạy tiếng phổ thông TQ
Thống nhất thông
qua sự đa dạng
Khích lệ học sinh
và phụ huynh
Chuẩn hoá
việc đánh giá
16
Xây dựng chuẩn
cho các chương
trình học
Các trường khác nhau có mức độ tự chủ khác
nhau (về chương trình học, học phí, chính
sách nhập học) phụ thuộc vào mức độ kinh
phí các trường nhận từ chính phủ
Tự chủ của phụ huynh học sinh.
Không chịu sự chi phối
của chính phủ
17

Bố mẹ không cho con đi học sẽ là phạm tội
•
14 đường kẻ sọc đại diện cho 13 bang và 1 chính phủ liên bang
•
14 cánh của ngôi sao đại diện cho sự thống nhất giữa các bang và chính
phủ liên bang
•
Hình lưỡi liềm tượng trưng cho Đạo Hồi
Dân số: 28.3 triệu người ở 13 bang và 3 lãnh thổ liên bang
Được thành lập vào năm 1963 thông qua việc thống nhất nhiều thuộc địa khác
nhau của Anh. Singapore cũng là một phần của Malaysia, đến năm 1965 mới
tách ra để trở thành một quốc gia độc lập.
1
9

Hệ thống giáo dục được quản lý tập trung. Các bang và chính quyền địa phương không
được tự chủ trong các vấn đề về giáo dục

Giáo dục mầm non chỉ được tổ chức bởi các cơ sở tư nhân

Chuẩn hoá các bài kiểm tra

2003: Tiếng Anh được dùng để giảng dạy tất cả các môn khoa học. Tiếng Ta-min và
tiếng TQ sẽ vẫn được dùng là ngôn ngữ giảng dạy cho đến năm 2012
Vấn đề: Có
nhiều ý kiến cho
rằng học sinh tốt
nghiệp không
biết tranh luận,
thể thao, kịch và

lãnh đạo

6 năm giáo dục tiểu học bắt buộc, học sinh phải tham gia kỳ Kiểm tra đánh giá tiểu học
vào cuối bậc học này

5 năm học trung học. Học sinh tham gia kỳ Kiểm tra đánh giá trung học cơ sở sau năm
thứ ba. Giáo dục trung học sau đó được chia thành Giáo dục khoa học và Giáo dục Nghệ
thuật

Giáo dục trung học kết thúc bằng Giấy chứng nhận chung về giáo dục qua kỳ thi trình
độ ‘O’ theo mô hình của Anh.

Giáo dục đại học chịu sự quản lý của Bộ Giáo dục đại học và
được Chính phủ bao cấp nhiều. Một số trường đại học nước ngoài có
chi nhánh ở Malaysia

Khung Trình độ thiết lập các chuẩn về trình độ sau trung học
Vấn đề: Ghi nhận trình độ mà một người đã đạt được thay
vì dựa trên bằng cấp hay giấy chứng nhận.
Vấn đề: Thống nhất
thông qua sự đa dạng?
20
Đỉnh cao của Đế chế La Mã vào năm 117

Châu Âu thừa hưởng nền
văn hóa rất phong phú từ Đế
chế La Mã

Cơ-đốc giáo và Nhà thờ là
chủ đạo (đạo Thiên chúa, đạo

Tin lành, nhà thờ thuộc Anh)

Văn hóa tương đối ổn định
và không thay đổi cho tới khi
có cuộc cách mạng khoa học

Các Đế chế Tây Ban Nha,
Pháp và Anh đưa văn hóa của
mình đến khắp thế giới, đặc
biệt là các thuộc địa (vd.
Singapore, Malaysia, Mỹ)

Hầu hết các phát minh hiện
đại ra đời trong khu vực chịu
ảnh hưởng của Châu Âu
Anh
Xcốt-len
Wales
Bắc Ai-
Len
Dân số:
1.759.000
Dân số:
3.004.600
Dân số:
51.092.000
Dân số:
5.168.500
Tổng dân số: 61,023,000
(76% dân số VN)

Quốc kỳ Anh là sự kết hợp giữa cờ nước Anh và cờ Xcốt-len.
Bắc Ai-Len sau đó gia nhập Liên hiệp vào năm 1800.
Một trong 12
nước thành
viên sáng lập
ra Liên minh
Châu Âu vào
năm 1992
22
Vào đấu thế kỷ 20, Đế chế Anh chiếm đến 25% diện tích đất đai trên thế
giới: ‘Đế chế mà mặt trời không bao giờ lặn’. Luật lệ của Anh có ảnh
hưởng đáng kể đến hệ thống chính phủ của các thuộc địa, trong đó có cả
hệ thống giáo dục cho đến ngày nay.
Trường King, Canterbury,
thành lập năm 597
Trường thánh Peter, York,
thành lập năm 627
Số các trường hiện còn
Thời gian thành lập Số
Trước năm 1000
11
Giữa những năm 1000 và 1500
42
Giữa những năm 1500 và 1600
113
Giữa những năm 1600 và 1700
48
23
Cách mạng khoa học
1500 – 1700

(Copernicus, Galileo…)
24
Các trường đầu tiên ở Anh là những “Trường đạo Cơ-đốc” do nhà
thờ lập ra và quản lý.
Trọng tâm: đào tạo con em tầng lớp quý tộc để làm việc trong nhà thờ
và chính quyền.
Thời kỳ Khai sáng (thế kỷ thứ 17 và 18), đánh dấu sự chấm hết của thời kỳ Trung cổ.
Phong trào của chủ nghĩa hiện đại lan khắp Châu Âu, Nga và Mỹ.

Tập trung vào việc dùng ‘lý trí’ và chủ nghĩa duy lý

Các phương pháp khoa học được đánh giá cao hơn quyền lực của vua chúa và nhà thờ

Tuyên bố quyền tự chủ, các quyền tất yếu, quy luật của tự nhiên, tự do, quyền cá nhân.
Bắt đầu sự phát triển nhanh chóng về khoa học, công nghệ, công nghiệp và dân chủ.
Cuộc Cách mạng công nghiệp cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19 đã ảnh hưởng sâu sắc tới
điều kiện kinh tế xã hội và văn hóa ở hầu hết các quốc gia Châu Âu.
Chế độ tư bản phân cực xã hội thành một nhóm nhỏ giai cấp tư sản (sở hữu vốn và nhà
xưởng) – những người được coi là cần phải học hành tốt và giai cấp vô sản (tầng lớp lao
động) được coi là những người không cần phải học hành.
Ngành công nghiệp dệt Lao động trẻ em
Động cơ hơi nước
25