Ngữ văn 7-Tập 2

GV: Nguyễn Thị Thúy Loan- Trường THCS Hòa Phú

1/ Nêu công dụng của dấu chấm lửng? Dấu chấm phẩy?
2/Chỉ ra công dụng của dấu chấm lửng trong đoạn văn
sau?
Kiểm tra bài cũ
“Thể điệu ca Huế có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm bâng
khuâng, có tiếc thương ai oán Lời ca thong thả, trang
trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai
hiền, gái lịch”.
(Hà Ánh Minh)
A. Nói lên sự ngập ngừng của người viết.
B. Nói lên sự bí từ của người viết.
C. Tỏ ý còn nhiều cung bậc tình cảm chưa được kể ra
hết của các thể điệu ca Huế.
D. Tỏ ý người viết diễn đạt rất khó khăn.

a/ Dấu chấm lửng dùng để:
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê hết
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt
quãng.
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất
hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài
hước, châm biếm.
b/Dấu chấm phẩy dùng để:
•
Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có
cấu tạo phức tạp.
•
Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép

liệt kê phức tạp.
Đáp án

Dấu chấm lửng dùng trong đoạn văn sau có tác dụng gì?
“Thể điệu ca Huế có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm bâng
khuâng, có tiếc thương ai oán Lời ca thong thả, trang
trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai
hiền, gái lịch”.
(Hà Ánh
Minh
A. Nói lên sự ngập ngừng của người viết.
B. Nói lên sự bí từ của người viết.
C. Tỏ ý còn nhiều cung bậc tình cảm chưa được kể ra hết
của các thể điệu ca Huế.
D. Tỏ ý người viết diễn đạt rất khó khăn.
Kiểm tra bài cũ:

- Nín đi con,
đừng khóc. Cha về,
bà đã mất, lòng cha
buồn khổ lắm rồi.
- Ôâ hay !
Thế ra ông
cũng là cha tôi
ư ? Ôâng lại biết
nói, chứ không
như cha tôi
trước kia chỉ
nín thin thít.

Tiết 124 Dấu gạch ngang
I/Công dụng của dấu gạch
ngang:
1/Ví dụ: SGK/ 129

1/ Ví dụ: SGK/121
Trong mỗi câu sau, dấu gạch ngang được dùng để làm gì?
a/ Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu
[…] (Vũ Bằng)
b /Có người khẽ nói:
– Bẩm, dễ có khi đê vỡ !
Ngài cau mặt , gắt rằng:
– Mặc kệ ! (Phạm Duy Tốn)
c/ Dấu chấm lửng được dùng để:
– Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê hết;
– Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;
– Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của
một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm
biếm. (Ngữ văn 7, tập hai)
d/ Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren – Phan
Bội Châu (xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này) lại quả
quyết rằng (Phan)Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren ; cái đó
thì cũng có thế.
(Nguyễn Ái Quốc)


Tiết 124 Dấu gạch ngang
I/Công dụng của dấu gạch
ngang:
1/Ví dụ: SGK/ 129

Trong mỗi câu sau, dấu gạch
ngang được dùng để làm
gì?
•
a/ Đẹp quá đi, mùa xuân ơi
– mùaxuân của Hà Nội
thân yêu […]
(Vũ Bằng)
a/ Đánh dấu bộ phận chú
thích trong câu.
b /Có người khẽ nói:
– Bẩm, dễ có khi đê vỡ !
Ngài cau mặt , gắt rằng:
– Mặc kệ !
(Phạm Duy Tốn)
b/Đánh dấu lời nói trực tiếp
của nhân vật.
c/Dấu chấm lửng được dùng để:
– Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện
tượngchưa liệt kê hết;
– Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở
hay ngập ngừng, ngắt quãng;
– Làm giãn nhịp điệu câu văn,
chuẩn bị cho sự xuất hiện của
một từ ngữ biểu thị nội dung
bất ngờ hay hài hước, châm
biếm. (Ngữ văn 7, tập hai)
c/ Thực hiện phép liệt kê.
d/ Một nhân chứng thứ hai
của cuộc hội kiến

Va-ren – Phan Bội Châu
(xin chẳng dám nêu tên
nhân chứng này) lại quả
quyết rằng (Phan)Bội Châu
đã nhổ vào mặt Va-ren ;
cái đó thì cũng có thế.
(Nguyễn Ái Quốc)
d/Nối các bộ phận trong
một liên danh.
2/ Ghi nhớ: SGK/130

Bài tập nhanh
•
Nêu tác dụng của dấu gạng ngang trong các ví dụ
sau:
a. Em để nó ở lại – Giọng em ráo hoảnh – Anh phải
hứa với em không bao giờ để chúng nó ngồi cách
xa.
b. -Thưa cô, em không dám nhận… em không được
đi học nữa.
- Sao vậy ? Cô Tâm sửng sốt.
c. Nơi nhận:
- Các giáo viên chủ nhiệm
- Các lớp.
- Lưu văn phòng.
d. - Liên doanh Việt – Nga.
- Thời kì 1930 – 1945.

Đáp án:
a/ Đánh dấu bộ phận chú thích trong câu.

b/ Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.
c/ Thực hiện phép liệt kê.
d/ Nối các bộ phận trong một liên danh,
liên số.
Đáp án

Tiết 124 Dấu gạch ngang
I /Công dụng của dấu gạch
ngang:
1/ Ví dụ: SGK/ 129
2/ Ghi nhớ: SGK/130
II / Phân biệt dấu gạch
ngang và dấu gạch nối
1.Ví dụ: (d) mục I
d/ Một nhân chứng thứ hai
của cuộc hội kiến
Va-ren – Phan Bội Châu
(xin chẳng dám nêu tên
nhân chứng này) lại quả
quyết rằng (Phan) Bội Châu
đã nhổ vào mặt Va-ren ;
cái đó thì cũng có thế.
(Nguyễn Ái Quốc)
2/Ghi nhớ 2 : SGK/ 130

Một số lưu ý
•
Bác tôi –cụ Nguyễn Đạo Quán – là người
giữ cuốn gia phả ấy.
•

Bác tôi , cụ Nguyễn Đạo Quán , là người
giữ cuốn gia phả ấy.
•
Bác tôi (cụ Nguyễn Đạo Quán) là người
giữ cuốn gia phả ấy.

III/Luyện tập:Bài 1: Công dụng của dấu gạch ngang :
a. Mùa xuân của tôi – mùa xuân của Bắc Việt, mùa xuân của
Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có
tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại
từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp
như thơ mộng (Vũ Bằng)
=> Đặt giữa câu đánh dấu bộ phận chú thích.
b. – Quan có cái mũ hai sừng trên chóp sọ! – Một chú bé con
thầm thì.
– Ồ! Cái áo dài đẹp chửa! – Một chị con gái thốt ra.
(Nguyễn Ái Quốc)
=> Đánh dấu lời nói của nhân vật và bộ phận chú thích trong
câu.
d. Tàu Hà Nội – Vinh khởi hành lúc 21 giờ.
=> Nối các từ trong một liên danh.
e. Thế Lữ là một trong những nhà thơ nổi tiếng của Văn học
Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945.
=> Nối các liên số.

III/ Luyện tập:
Bài 1: Công dụng của dấu
gạch ngang :
2/ – Các con ơi, đây là lần
cuối cùng thầy dạy các

con. Lệnh từ Béc-lin là
từ nay chỉ dạy tiếng
Đức ở các trưòng vùng
An-dát và Lo-ren….
(An-phông- xơ Đô-đê)
Tiết 124 Dấu gạch ngang
Bài 2: Công dụng của dấu
gạch nối:
⇒
Nối các tiếng trong tên
riêng nước ngoài.

•
a) Nói về một nhân vật
trong vở chèo Quan Âm
Thị Kính.
•
b)Nói về cuộc gặp mặt
của đại diện học sinh cả
nước.
Bài 3: Đặt câu có dùng
dấu gạch ngang:
Tiết 124 Dấu gạch ngang
a)Nhân vật Sùng bà – mẹ
chồng Thị Kính – là đại
diện cho tầng lớp địa
chủ phong kiến đương
thời.
b)Những đại diện của học
sinh ba miền Bắc-

Trung- Nam đã có cuộc
gặp mặt với bao điều
thú vị.

B
Nối các từ trongmột liên
danh
C
Đánh dấu lời nói trực tiếp, liệt kê
D
Nối các từ nằm trong liên số
Dấu gạch ngang sau dùng với công dụng gì?
“Ai đi Nam – Ngãi,Bình – Phú,Khánh Hòa
Ai vô Phan Rang, Phan Thiết”(Tố Hữu)
B
Nối các từ trong một liên danh
3
543210
A
Đánh dấu phần chú thích
•
Củng cố-dặn dò:

•
Dặn dò:
1/ Làm bài tập còn lại.
2/ Học thuộc ghi nhớ.
3/ Soạn bài “Ôn tập tiếng Việt”.
Tiết 124 Dấu gạch ngang

Ti t h c k t thúc! ế ọ ế
Chúc các em m nh ạ
kh e!Chào các em!ỏ