ôn tập văn học việt nam

ÔN T P VĂN H C VI T NAMẬ Ọ Ệ
TI T 119 -120Ế


Hệ thống hoá các văn bản văn học Việt nam
đã học trong sách ngữ văn 11- tập 2
theo lịch sử và thể loại ?


Thơ mới và thơ trung đại khác nhau như thế nào ?
Thơ trung đại
- Tinh thần : chữ Ta ( Phi ngã )
-
Cảm nhận ,nhìn CS bằng con
mắt ,cũ kỹ, công thức , ước lệ .
-
Cảm hứng chủ đạo : Tỏ chí,tỏ
lòng ,ngẫu cảm….
- Hình thức :Chữ Hán ,chữ nôm
- Thể thơ truyền thống : Luật
đương,cổ phong ,lục bát
- Luật lệ chặt chẽ,gò bó ,khuôn
sáo , điển tích , điển cố ….
Tính qui phạm nghiêm ngặt.
Thơ mới
-Thời chữ Tôi ,coi trọng bản ngã
-Cảm nhận cs bằng con mắt mới
mẻ ,trẻ trung ,xanh non .
-Nõi buồn,cô đơn ,bơ vơ –cái tôi

trước thực tại ,tương lai của người
trí thức TTS trong cảnh mất nước
-Chữ quốc ngữ
- Kết hợp thể thơ truyền thống và
hiện đại : 4 chữ,5 chữ ,hỗn hợp…
-Luật đơn giản,phóng khoáng,diễn
đạt giản dị, gần đời sống thường
ngày
Phá bỏ tính quy phạm.


2.Những nôị dung cơ bản và đặc điểm nghệ thuật của các tác
phẩm …làm rõ tính chất giao thời của các tác phẩm đó …
Nhóm 1 : Bài Hầu trời ( Tản Đà )
Nhóm 2: Bài Xuất dương lưu biệt ( Phan bội Châu )


Xuất dương lưu biệt
So với thơ cũ
-Thất ngôn bát cú Đường luật
- Chữ Hán
- Đại diên cho cái Ta :Những chí
sĩ ,nhà nho yêu nước .
- Tỏ lòng ,tỏ chí hào hùng
- Bày tỏ tâm trạng ,cảm xúc buổi
chia tay ra đi vì đại nghĩa .
- Nghệ thuật : ước lệ, đăng đối
,nghiêm chỉnh ,chặt chẽ,tráng lệ
,bay bổng, mạnh mẽ.
-

Hình thức diễn đạt vẫn là thơ
truyền thống : Hình ảnh ,từ ngữ

Với thơ mới
-phê phán lối học khoa cử nho
giáo mạnh mẽ : Càng học càng
ngu ,không hợp thời .
-Tư tưởng duy tân , đổi mới của
nhà nho phong kiến .
Nhận xét chung :
Nhìn chung bài thơ vẫn thuộc thơ
trung đại ( Có đổi mới tư tưởng
,nhưng hình thức thể hiện vẫn như
cũ )


Xuất dương lư biệt
Xuất dương lư biệt


(1905)
(1905)
Chữ Hán -thể thất ngôn
Chữ Hán -thể thất ngôn
bát cú Đường luật
bát cú Đường luật
Hầu trời (
Hầu trời (
1921)
1921)

Chữ quốc ngữ,thể thất
Chữ quốc ngữ,thể thất
ngôn trường thiên ,có
ngôn trường thiên ,có
yếu tố tự sự.
yếu tố tự sự.
Vội vàng (1938
Vội vàng (1938
)
)
Chữ quốc ngữ ,thể
Chữ quốc ngữ ,thể
thơ tự do
thơ tự do
Biểu hiện :
Biểu hiện :
Thi pháp TĐ, ngôn ngữ TĐ,
Thi pháp TĐ, ngôn ngữ TĐ,
Tư tưởng đổi mới chí làm trai.
Tư tưởng đổi mới chí làm trai.


Thi pháp TĐ,có những yếu tố đổi
Thi pháp TĐ,có những yếu tố đổi
mới : Ngôn ngư hiện đại ,cái Tôi
mới : Ngôn ngư hiện đại ,cái Tôi
ngông của nhà nho tài tử ,chán đời
ngông của nhà nho tài tử ,chán đời
,muốn thoát ly lên trời ,bán văn.
,muốn thoát ly lên trời ,bán văn.

Thi pháp hiện đại ,ngôn ngữ
Thi pháp hiện đại ,ngôn ngữ
hiên đại ,cái tôi ham sống ,khát
hiên đại ,cái tôi ham sống ,khát
khao giao cảm ,quan niệm mới
khao giao cảm ,quan niệm mới
mẻ cái tôi cá nhân buồn bơ vơ
mẻ cái tôi cá nhân buồn bơ vơ
về cuộc đời ngắn ngủi .
về cuộc đời ngắn ngủi .
Nhận xét: Từ PBC đến TĐ dã hoàn tất quá trình hiện đại
hoá thơ ca .


Nội dung tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của các bài thơ :
Nhóm 1: Vội vàng
Nhóm 2: Tràng giang
Nhóm 3 : Đây thôn Vĩ Dạ
Nhóm 4 : Tương tư
Nhóm 5 : Chiều xuân




Vội vàng


Nội dung tư tưởng

Nội dung tư tưởng
Quan niệm sống mới mẻ
Quan niệm sống mới mẻ
,khát khao giao cảm ,yêu
,khát khao giao cảm ,yêu
cuộc sống mãnh liệt của cái
cuộc sống mãnh liệt của cái
tôi trữ tình nồng nàn say
tôi trữ tình nồng nàn say
đăm .Nỗi ám ảnh về thời
đăm .Nỗi ám ảnh về thời
gian đối với con người thi sĩ
gian đối với con người thi sĩ
.
.


Đặc sắc nghệ thuật
Đặc sắc nghệ thuật
Thơ tự do ,hình ảnh mới mẻ
Thơ tự do ,hình ảnh mới mẻ
,trẻ trung táo bạo,so sánh
,trẻ trung táo bạo,so sánh
độc đáo .nhịp thơ thay đổi
độc đáo .nhịp thơ thay đổi
linh hoạt
linh hoạt


Tràng giang

- Nỗi niềm bâng khuâng ,cô
- Nỗi niềm bâng khuâng ,cô
đơn ,nhớ nhà nhớ quê da
đơn ,nhớ nhà nhớ quê da
diết trước cảnh trời rộng
diết trước cảnh trời rộng
,sông dài
,sông dài
-Nỗi sầu vũ trụ-sầu nhân
-Nỗi sầu vũ trụ-sầu nhân
thế bao la,thâm trầm .
thế bao la,thâm trầm .
-Vừa cổ điển vừa hiện đại
-Vừa cổ điển vừa hiện đại
-Cổ điển : Đề tài,nhan
-Cổ điển : Đề tài,nhan
đề ,thể thơ ,tứ thơ ,hình
đề ,thể thơ ,tứ thơ ,hình
ảnh ước lệ ,giọng điệu ,
ảnh ước lệ ,giọng điệu ,
- Hiện đại : Cái tôi trữ tình
- Hiện đại : Cái tôi trữ tình
buồn ,cô đơn,ngôn ngữ
buồn ,cô đơn,ngôn ngữ
,hình ảnh mới mẻ
,hình ảnh mới mẻ


Đây thôn Vĩ Dạ
Vẻ đẹp thiên nhiên trong

Vẻ đẹp thiên nhiên trong
sáng,thơ mộng ,
sáng,thơ mộng ,
-Tâm trạng cô Đơn ,khao
-Tâm trạng cô Đơn ,khao
khát mong chờ ,một tình
khát mong chờ ,một tình
yêu đơn phương khắc khoải
yêu đơn phương khắc khoải
.
.
Cảm xúc hồn nhiên
Cảm xúc hồn nhiên
,trong sáng ,biến đổi bất
,trong sáng ,biến đổi bất
ngờ ( Bài thơ trong sáng
ngờ ( Bài thơ trong sáng
nhất tập Đau thương )
nhất tập Đau thương )
Hình ảnh thơ mới mẻ
Hình ảnh thơ mới mẻ
,sáng tạo
,sáng tạo


từ thực -> vùa thực
từ thực -> vùa thực
vừa hư -> ảo ảnh …
vừa hư -> ảo ảnh …

Tâm tr ng c a chàng trai ạ ủ
Tâm tr ng c a chàng trai ạ ủ
t ng t :Nh th ng ,day ươ ư ớ ươ
t ng t :Nh th ng ,day ươ ư ớ ươ
d t ,trách móc , c mong ứ ứơ
d t ,trách móc , c mong ứ ứơ
cho h nh phúc đôi l a ạ ứ
cho h nh phúc đôi l a ạ ứ
Đ m ch t chân quê ,dân dã ậ ấ
Đ m ch t chân quê ,dân dã ậ ấ
m c m c : ộ ạ
m c m c : ộ ạ
-


Th th l c bát, l i th ể ơ ụ ờ ơ
Th th l c bát, l i th ể ơ ụ ờ ơ
đ c tho i mà nh đ i tho i ộ ạ ư ố ạ
đ c tho i mà nh đ i tho i ộ ạ ư ố ạ
- Gi ng th nhi u cung ọ ơ ề
- Gi ng th nhi u cung ọ ơ ề
b c mà ch đ o là gi ng ậ ủ ạ ọ
b c mà ch đ o là gi ng ậ ủ ạ ọ
trách móc ,thi t tha ,da di t, ế ế
trách móc ,thi t tha ,da di t, ế ế
yêu th ng .ươ
yêu th ng .ươ
-T ng ,hình nh,ví von so ừ ữ ả
-T ng ,hình nh,ví von so ừ ữ ả

sánh đ m ch t ca dao …ậ ấ
sánh đ m ch t ca dao …ậ ấ
Tương tư


Cảm xúc nhẹ nhàng tinh tế
Cảm xúc nhẹ nhàng tinh tế
của cái tôi trữ tình của nữ
của cái tôi trữ tình của nữ
thi sĩ trước cảch chiều xuân
thi sĩ trước cảch chiều xuân
đẹp đẽ, êm đềm ,thân thuộc
đẹp đẽ, êm đềm ,thân thuộc
nơi đồng quê Kinh bắc .
nơi đồng quê Kinh bắc .


-
Mỗi khổ thơ như một bức
Mỗi khổ thơ như một bức
tranh lụa thuỷ mặc ,êm đềm
tranh lụa thuỷ mặc ,êm đềm
tĩnh lặng, mơ màng.
tĩnh lặng, mơ màng.
-


Ngôn ngữ trong sáng ,gần
Ngôn ngữ trong sáng ,gần
gũi đời thường .

gũi đời thường .
Chiều xuân ( Anh Thơ )


Câu 5;
-
Nhóm 1: Tư tưởng và đăc sắc nghệ tủa bài thơ huật của bài
thơ Chiều tối và Lai Tân của HCM
-
Nhóm 2 : Tư tưởng và đăc sắc nghệ của bài thơ Từ ấy ,Nhớ đồng
của Tố Hữu


Chiều
Chiều


tối
tối


Lai
Lai


Tân
Tân
Từ
Từ

ấy
ấy


Nhớ
Nhớ
đồng
đồng
Tâm hồn người chiến sĩ CM
Tâm hồn người chiến sĩ CM
trong hoàn cảnh ngặt nghèo
trong hoàn cảnh ngặt nghèo
vẫn ung dung ,lạc quan
vẫn ung dung ,lạc quan
,hướng về cuộc sống ,nhân
,hướng về cuộc sống ,nhân
dân lao động.
dân lao động.
phê phán sâu sắc XH và
phê phán sâu sắc XH và
nhà cầm quyền T.Hoa
nhà cầm quyền T.Hoa
-Cảm xúc hạnh phúc
-Cảm xúc hạnh phúc
choáng ngợp khi được
choáng ngợp khi được
giác ngộ lý tưởng cộng sản
giác ngộ lý tưởng cộng sản
-Tâm trạng buồn nhớ anh

-Tâm trạng buồn nhớ anh
em , đồng chí khi bị tù đày
em , đồng chí khi bị tù đày
…
…


Vừa cổ diển vừa hiện đại: Hàm
Vừa cổ diển vừa hiện đại: Hàm
súc ,có ước lệ có mới mẻ
súc ,có ước lệ có mới mẻ
-Hình tượng thơ vận động theo
-Hình tượng thơ vận động theo
hướng phát triển (về phía ánh
hướng phát triển (về phía ánh
sáng ,ngày mai…. )
sáng ,ngày mai…. )
-Giọng thơ khi trữ tình khi châm
-Giọng thơ khi trữ tình khi châm
biếm kín đáo ,nhẹ nhàng
biếm kín đáo ,nhẹ nhàng
Thể thơ thất ngôn trường
Thể thơ thất ngôn trường
thiên
thiên
Cảm xúc mới mẻ ,trẻ trung
Cảm xúc mới mẻ ,trẻ trung
tươi sáng .
tươi sáng .
Hình ảnh rực rỡ ,chói lọi,

Hình ảnh rực rỡ ,chói lọi,
chân thật,gần gũi
chân thật,gần gũi


Văn hình tượng
Văn hình tượng


Văn ngh
Văn ngh
lu nị ậ
lu nị ậ
-
-
Sản phẩm của tư duy nghệ
Sản phẩm của tư duy nghệ
thuật ,sáng tạo ra những hình
thuật ,sáng tạo ra những hình
tượng sinh động, đẹp đẽ .
tượng sinh động, đẹp đẽ .
- Mục đích trước hết và chủ
- Mục đích trước hết và chủ
yếu là truyền tải tình cảm,cảm
yếu là truyền tải tình cảm,cảm
xúc thẩm mỹ
xúc thẩm mỹ
- Sản phẩm của tư duy lô gíc
- Sản phẩm của tư duy lô gíc
,sức mạnh là ở lập luận chặt

,sức mạnh là ở lập luận chặt
chẽ,lý lẽ sắc bén ,luận cứ xác
chẽ,lý lẽ sắc bén ,luận cứ xác
đáng đầy thuyết phục.
đáng đầy thuyết phục.
-Tác động trực tiếp đến nhận
-Tác động trực tiếp đến nhận
thức ,lý trí của gười đọc
thức ,lý trí của gười đọc
Sự khác nhau giữa văn hình tượng và văn nghị luận


Phương pháp ôn tập các tác phẩm nghị luân;
- Nắm chắc nội dung tư tưởng .
- Đặc sắc nghệ thuật :
+ Cách triển khai lập luận
+Ngôn ngữ biểu đạt
-
-> Từ đó đánh giá sức thuyết phục của tác phẩm .