bài 34.chất rắn kết tinh, chất rắn vô định hình

CHƯƠNG VII
CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG
SỰ CHUYỂN THỂ

Hạt muối ăn
Nhựa đường

Tiết 58 – Bài 34
CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH
HÌNH

Muối ăn

Kim cương

Thạch anh
 Chúng có dạng hình
học xác định

Tinh thể muối ăn
Hãy nhận xét về tinh thể
muối NaCl ?

 Tinh thể muối ăn có dạng khối lập
phương, các ion Na+ và Cl- sắp xếp có trật
tự, tuần hoàn.
 Đó là cấu trúc tinh thể của muối ăn

1. Cấu trúc tinh thể
I. CHẤT RẮN KẾT TINH
Cấu trúc tinh thể hay tinh thể: các hạt ( nguyên tử, phân
tử, ion ) liên kết chặt với nhau bằng lực tương tác và sắp
xếp theo một trật tự hình học xác định.
Các tinh thể của cùng một chất:
-
Có chung dạng hình học.
-
Có kích thước khác nhau tuỳ thuộc vào quá
trình hình thành tinh thể diễn ra nhanh hay chậm,
tốc độ kết tinh càng nhỏ tinh thể có kích thước
càng lớn.

 Chất rắn có cấu trúc tinh thể được
gọi là chất rắn kết tinh ( hay chất rắn tinh
thể ).
Ví dụ: muối, thạch anh, kim cương,….

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
Cấu tạo tinh thể than chì
Cấu tạo tinh thể kim cương

Biết tinh thể kim cương và than
chì đều được cấu tạo từ các
nguyên tử cácbon. Nhận xét gì
về cấu trúc tinh thể và tính chất
vật lý của 2 chất này?
 Cấu trúc tinh thể khác nhau và

tính chất vật lý cũng khác nhau.
?
Hãy cho biết tính chất vật lý
của hai chất này ?

a. Các chất rắn kết tinh được cấu tạo
cùng một loại hạt mà có cấu trúc tinh
thể không giống nhau thì tính chất vật
lí của chúng cũng khác nhau.

b. Chất rắn kết tinh có thể là đơn
tinh thể hoặc đa tinh thể
+ Chất đa tinh thể:
Ví dụ: sắt, nhôm, … ( hầu hết các
kim loại ) và các hợp kim.
- Cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết
hỗn độn với nhau.
- Có tính đẳng hướng, tức là những tính chất
vật lí của nó đều giống nhau theo mọi hướng
trong tinh thể.

Ví dụ: muối ăn, thạch anh, kim
cương, …
+ Chất đơn tinh thể:
- Cấu tạo chỉ từ một tinh thể, tức là tất cả
các hạt của nó được sắp xếp trong cùng một
mạng tinh thể chung.
- Có tính dị hướng, tức là tính chất vật lí của nó
không giống nhau theo các hướng khác nhau
trong tinh thể.

Cho các chất sau ở cùng 1 áp suất:
Nước đá nóng chảy ở 0 độ C
Thiếc nóng chảy ở: 232 độ C
Sắt nóng chảy ở 1530 độ C
Tại sao các chất này lại có nhiệt độ nóng
chảy khác nhau?
?
 Vì chúng có cấu trúc
tinh thể khác nhau.

c. Mỗi chất rắn kết tinh ( ứng với một cấu
trúc tinh thể ) có một nhiệt độ nóng chảy
( hoặc đông đặc ) ở nhiệt độ xác định.


Thạch anh
Ví dụ về chất rắn kết
tinh.

Kim cương

Mũi
khoan
kim
cương
Dao cắt kính
3. Ứng dụng củacác chất rắn kết tinh :

Chế tạo máy Đóng tàu

II. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
- Chất rắn vô định hình là những chất
không có cấu trúc tinh thể, do đó không có
dạng hình học xác định.
- Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng
và không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
Lưu ý:
Một số chất rắn như lưu huỳnh, đường
… có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô
định hình.
Ví dụ: cao su, polime, nhựa thông, hắc ín,…