Tải bản đầy đủ (.docx) (140 trang)

Nghiên cứu điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ bằng phẫu thuật lối trước đặt dụng cụ cespace

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.17 MB, 140 trang )

1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
* * * * * * * * *
TRẦN THANH TUYỀN
NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ
THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ
BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT LỐI TRƯỚC
ĐẶT DỤNG CỤ CESPACE
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
HÀ NỘI - 2012
1
2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN QUÂN Y
* * * * * * * * *
TRẦN THANH TUYỀN
NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ
THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG CỔ
BẰNG PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT LỐI TRƯỚC
ĐẶT DỤNG CỤ CESPACE
Chuyên ngành: Ngoại thần kinh và sọ não
Mã số: 62.72.07.20
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
Hướng dẫn khoa học: PGS.TS. VÕ TẤN SƠN
HÀ NỘI – 2012
2
3
ĐẶT VẤN ĐỀ

 !"#$%&'()*+


",-./*"01*23!4!!+
!5",-.06"*73!
-.88+8*9!+:
"$7;<<=;<>=000?@.
8AB-.C
8.8B8DE!0
FG!"4HI(H
JAB-.8*9!"8/GK!
#2DE0?(((G!"@"D$
C(((:"!.'LH!8
!.%M000NG!".D$*/
!DD!!-.#O9(HG!"4$.0FG.
3(((G!"(P!!:"KD*%/
4Q/C:!%!!R"G!"
SFTTU((((P!!:*@V
DE!W/(8!%(P!!:2.'
H8'(/*X*9AD*'(S
:!U;YZ>=05[5(Q\]H!\^]!.'!
BD*;^_=0[MG!(((.!
E(H"G!"SFTT?`?U0"K
%((((P!!:D*.a'(.9 !8
-!@'(/!2+(D
/*b(.5b(c%E(P9X
3
4
/!(0?I#9MV((((P!!:K
E894D*%/4LH:!
/$WE"!deeNfMD*.9 !8G!"
!G!*B"%9K8!Q(79A!
(P!!:b(c%E(P9X06**M

G!HHK:!.!ELH"(((
(P!!:*@G!%A!!:G!3.!*9
3)C$HH"%P.aD*EI!
)$HH*:!$0FDGLH$
HH(H! !5LH).$-.
(P!!:%+E"IE(
3):!ELH0
$N$-.//YY>2LH
HH?5(5K:!!.(9gF6
(XE(KG!-K(/I"K:)!
'(0F#:*haQGiNghiên cứu điều trị thoát vị đĩa
đệm cột sống cổ bằng phương pháp phẫu thuật lối trước đặt dụng cụ
Cespacej0
T3QG*ha4$EH%!!W
Y0ka8+3/R#8"
EG!"4(P!!:"K+HH
?5(50
<0T.9 !8G!"4(P!
!:"KLH.I(P!!:+HH?5(50
4
5
CHƯƠNG 1
TỒNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT
SỐNG CỔ
1.1.1. Nước ngoài
C-!9.l<Z9Y\>Z2m(P!!:K
!$"E(H4
(((g"(-*(-;>\=0
6BY\>n`o0p0q0r0qa8-!%G!"

",K!*%/J*/*
4s!4((("K;YYZ=0
6BY\>n?t""#*.u!:D*4"K
&'()*LHHH!*%
(P!!:*;vY=0
6BY\^Z15*q0p15*?0e0@.u!:
D*/4"K.;_>=0
10w55.60x5"5yq0x"G!"<ZZ/J
+.azY+<-
"KWYZZ/z4!YZZ/L
HdkkrSd*5*5"*U*5{/.9
!8.aQ.;^\=0
|"k55"r55"o"t5r"5}~!..9 !8
G!  "        "K  4    H  H  !    (5"
S?5(5U  !  `(5"  Sp55"U  !  `(5"  S•"5U  
5
6
?"!`(5"Sr"5U#?5(5(XE(KG!"
;YY>=0
1.1.2. Trong nước
6BY\nY€%•!/"!"FBFF{FB6M
^"2E(E"v"2
E(E"KKHHQ9$5!*%zHH
?t"0?"2E(*G!8g"Q9(CD
D8"2E(G!.9 !8;<v=0
6BY\\>"FBFF{FB6n"2E(
EG!"(P!!:4(((
q$?EqP*;<n=0
6BY\\\[?$|*%}N"!^v"2
E("K$-.F‚;<ƒ=0

6!*,TA}(S<ZZZU%A!_n"2E(
E(P!!:$FTA;^=0
6B<ZZƒ6!*,?aa6!*,T#}M(P!
!:<v"2E(A",
A)*4LH?5(5%/.9 !8;Yƒ=0
6!*,}XkQS<ZZ\Ui6:'K-!(P!!:
"K+HH?5(5$1
YZ_j;YY=0
F@FB}75QS<ZYZUT.9 !8G!"
4(P!!:$1YZ_CZ>„<ZZƒ…Z>„<ZYZ;>=0
6!*,FB$S<ZYYU(P!!:*.K($
.(P!!:FTA.9 !8;Y\=0
6
7
6!*,"!N%S<ZYYU6%A!R.9 !8G!"
(P!!:*G$Yƒ>;\=0
?XK"!$(R"K
@M%A!GR#8
;_=0
?.)?EqP*;<n="!/?D
?m#(}J?Ik;<Y=MD* !/"R
G!"gK*/!
z0
1.2. GIẢI PHẪU HỌC
1.2.1. Cột sống cổ
?8*C?
Y
…?
ƒ
E(-IW

…?C?
Y
…?
<
…?D(C?
_
…?
ƒ
Hình 1.1. Cột sống cổ từ C
2-7
nhìn nghiêng
* Nguồn: Nguyễn Quang Quyền (1995) [12]
7
8
1.2.1.1. Đặc điểm đốt sống cổ
C?
_…ƒ
/#"Hzz2.IK
2.I"K!012K)"%J""K
!K2"%K0dI!/!
!!D(a"(I!C!*8K
"(I!3$%0k†a"(I!C8
+(!$2V('(0}%/
†K"$%2"K)0
?†C?
_…^
)W)"K)!0?)"K)
?
^
s)8*)"0?)8)$

8!$(K$0€c†C
?
_…^
A$"$c†?
ƒ
A$
(H0?†.K(K%"%!K!D(Cc
!V8!!+(†.K()7$3
$%.K(0k+"%K)/{A
;YZ=;Y<=;<<=;<_=;\_=;YYƒ=0
Hình 1.2. Đốt sống cổ C4 và C7 nhìn trên
* Nguồn: Nguyễn Quang Quyền (1995) [12]
8
9
1.2.1.2. Hệ thống nối các đốt sống
?E9(! !"!).K(J
(-W
…T
…?D!.K(0
…[/*40
* Đĩa đệm:
T8DHE4VC?
<
"g!
G!)c.8v>]G!)/(IK0
?9.8<Z]G!0k+X(I
!)/K(I"KhSYvv<2"K‡
Yv^_2!"%• !U"-6srS<ZZ^U;Y=
$ˆ"(I"K#(I"K)c$(I!0
TJH!7/0

…TH!E(DAH*5/
+)/ !c*ˆD/:(!a
(-)0
…F7:("!K(E5%"EE
z(9(J/5K('!0?G(I!
E5!Kz(9(5G!‰A:*.'
Vz0?EXIK-!)/E%
"I"Q9(KH!0
…6/9.8vZ]3I).%A
.8YD52.I†>Z]2.I
)4"!0?ID!"h5('(/
$D!"hD(!Q0?XK!
9
10
(-("5)*C*+I)
;Y<=;v>=;><=;ƒ<=;\_=;YYƒ=0
Hình 1.3. Giải phẫu đĩa đệm
* Nguồn: Netter F. (1989) [93]
* Dây chằng dọc sau
[/*4s!"7 !"s" !"##
.0[/*4s!$*sCsKX
zB.a"!0?E)/*
4s!gX.a:("!*+gV"8G!"
($+"K)0?XKQ)†+
38(P!*)/*4s!K$m
gXc%E(Bm"!/
$"!/;Y<=;><=;ƒ<=;\_=0
Hình 1.4. Hệ thống dây chằng dọc sau
* Nguồn: Netter F. (1989) [93]
10

11
* Dây chằng dọc trước
€DE".†5()+"K%)/
‡.'C+:!)X9J)"K)
Y9cKR0[/*4!*"#QVz
).K(V/h(.aˆ !
A;Y<=;><=;\_=0
* Mỏm móc và khớp Luschka
k+"%)/(-a%"%g'(
!%)/s†0d-a"g+K(I
"K%)/E.9K†$.K(
€!.0NK(€!.XK+.K($%2"K2!)c
%E(")",-.0NK(€!..a(8.K(
:Q#.a$"7"z4
3V.a$*";><=0
Hình 1.5. Giải phẫu đốt sống và các cấu trúc liên quan.
* Nguồn: Theo DePalma A.F. (1970) [45]
11
12
1.2.1.3. Vai trò và phương thức hoạt động của đĩa đệm
T$:3D(HQ.%
0?ABIW
a/d/Q'.8B9$('((/Q
"%+.K()/A.a:("!"%X$
)/0
b/ ?('(Q!*3+(‰V/.99(
!0`Q!*3*XK.8B!*3).K("%
K('(%!*3K0
62.8B9$+)#"D.'
'(01DAQ%G!E(/97E+

.K()/0>Z]LhL8*"2!*3
VR(-7$2Q!*3gX
K"HC?
_
…?
ƒ
$"%Y_Z
Z
hL0>Z]L*
2!*3V"H(-7$2Q!*3
)C?
_
…?
ƒ
$"%*YvZ
Z
06"@
3%.8ƒ>
Z
;^_=;ƒ<=0
TA‰ 6%SdU 6%SU
Hình 1.6. Hoạt động của đĩa đệm
* Nguồn: Jeffrey S. Fischgrund (2011) [63]
12
13
1.2.2. Tủy sống
?(-W(-(-Q(-z)*
;YZ=;Y<=;<Z=;<_=;YYƒ=0
1.2.2.1. Tủy sống cổ
)*(#!D("-."

-.*0
?D!"h%"))*J"!/D
D"z0
Š‹"!/W†g"!/))*-!"%a
KMD•FgK9((K-!"%)/*:X0
Š?D"z !DJLK!g'(
"z0?D"zE$%gP"!*G-.JW
…?E:*/C"%M!
…?E8K/%M
1.2.2.2. Mạch máu tủy sống
)*E!D(g_$;Y<=;\_=;YYƒ=W
…T$"KWT$"K"C$
-/GE($/!s!52V
"K.5"K))*0
…T$!"C$+$
3!MKgA+%Ms!K
W6"K","K!",!)-
.0
…T$",S$%U"C$
5",)-.K$"K
$!0
13
14
Hình 1.7. Hệ thống mạch máu tủy
* Nguồn: Netter F. (1989) [93]
…$W
k!$))*EP!C$)
A5$"$K"K$
K!39(JK$%$
"K$!a);Y<=;\_=;YYƒ=0

1.2.3. Bệnh sinh của thoát vị đĩa đệm
:! !8) !"#.&5
*9!c"E.0Œ!"#z-!8*"*CBA)
!22.24/9(,9:
!20
1.2.3.1. Quá trình thoái hóa của đĩa đệm
`Q)(-" !"#)
(-)0`Q)
D*#"$.a%0k?!•!
"4 !"#,""%(-D!
14
15
J/H!/*4s!.K(†
S*.K(€!.U.K($!!0
Œ!"#/Q"Mz-!C.7†0?
$!3D*Eg)"Ž†z-!C.
!E$!*80?9I)
E*E9989G!:("!9
A‰#Q9D$!a"28*".
"Žz-!:(0[g!%9Hm"D
!*3a !2RD!0}V.IK)c
g-!!/*†$QRD!*..B0
CQ*GDE@GE
(-("5"(-)0NE(/L)
*("58!E)!•5.5"B%K
E!•5"0Nw0[0QSY\\>U;ƒY=;YY^=
;YYƒ=:D*QBED"5("55
"55"5!.…^("e
<
%"

0}:! !8(-RD!)*.E
("58!I/IEK"8C
\Z]!

7ƒZ]G!)8.8M(J%
)@8$0`K !"#,"
"/7!QK/8
.8BD(HQ/*"QAˆ)8D!$%7C
$"2As5!)72AK-
$"M+.5D.8B7(J"/
" !2*0
N.!!`0SY\\nU"4Q)H!
"7"D !"s"Q#("3);ƒv=0
15
16
k?!w0r•!d0}0SY\\nUz !"#)
H!!W?!*3D2)(-
.QD2B !"#)
H!8E$!!a.8BK!"
H!J2BEQK!g/
X9((KH!;nv=0
[/*4s!"7"D !"s"
0[/*4s!((- !"s$%QVz)
Q).!Q.K(V/06"
7zB.a"(I!0T
$A'(%/*4s!/*4s!
".†/$/9((K.'5
gX*/*"(8AB
".†/$"S(8A*8*"8K/*
4s"KU0C.K(V/"g%.aV

,8*"!*3D2$.!Q.Q
/*4s!.'M"JG(I.
A!!*%)gQ")/0
Œ!"#.K(€!..K($H+
.K(A.K(/*4B†"C/*"
!*3D2$.!Q!D0?
g.K(€!.$"&'(",-.5K!
%5K!V0‘.K($.K((#$
!"#BaE0
[/*48/*4.'M
$"QDV).!Q/*(#$8.8B
J/*4!"8.IK)
8.8BL;v<=;v>=;^Z=;ƒY=;\_=;\>=;YZ<=0
16
17
1.2.3.2. Yếu tố hình thể trong bệnh lý thoát vị đĩa đệm
}#3"7 !"s"#
0N-*g(I"KG!*
$%Qˆ""K)0?XKQ8G!.
g(I"K !"#Aˆ)
K$D0?XKQ9"3) !"#Dˆ
)QBQ/*XG!)/
z-!8(I"KG!(I!0? !"#*/*"
EA)*:(""K0}E*((-#
 !VD!"h-.Ka
G! !;_Y=;v<=;\n=0
1.2.3.3. Yếu tố chấn thương trong bệnh lý thoát vị đĩa đệm
6G!8"4*9!D9"I !"s"
!"##0?D$+D
+(+($G!-B.IK2A)7

.'M/*4s!B(Q"C/
+".†"I)52A+B%
.IK)2A.*K&
;ƒ_=0
1.2.3.4. Khả năng giãn nở của nhân đệm
€Q%Q.a)38I-*)
D8IHm$9m
g!vZI-!!>Z0}E*8*"E$K
$-!D)B%5!06
:*(8V*9!."7 !"s"#
.0
17
18
NQ%O/*":! !8!W
„T3+)Q%X*9!D)7‡
„6/!*3G"I*9!D‡
„oB(Q"0
$9A7"g%*9!D/%
h""$.5g/"0k+
X9A)7!D*G!XK!.8
BMg)/$8!!vZ0`Q!*8*(8
Q*.8B")/Q*"$(/
L0":(.l-!A)!22+X(QM
g)/$"DI2A"%7#:*
I9$0‘:(.lAAAB9Ag7
G!/P7.8BMg:! !8
8*"2!*%0`!!>Z.8B")/
8!+X9A)7G!PI
.8*";^Z=;ƒ_=0
D8*9!"%&'(

)*/*""!AG)*+",/*""!AG",0
1.3. PHÂN LOẠI THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM
1.3.1. Phân loại dựa trên giải phẫu bệnh
?E$Q"%D!"h8
(P!)0G/
$7AE$g
7". !"##*$%
!+O9G0d/$iAGj*
" !*9(((G!"IE(0
18
19
1.3.2. Phân loại dựa theo mối tương quan với dây chằng dọc sau
[$JS•U [$S•••U
[$GS••U [$8"2S•FU
Hình 1.8. Phân loại thoát vị đĩa đệm theo mối tương quan
với dây chằng dọc sau.
* Nguồn: Theo McCulloch J.A. và Young Y.H. (1998) [84]
[Q !V.)K/*4
s!8"$W$K/*
4s!$ !/*4s!0€$K/*4s!
$.74g(I"K)/*4s!"./*
4s!P7!*%b"S•••U0?7$ !/*
4s!#/*4s!M".! !c
"S••••FU;v>=;^Z=;ƒ^=;nv=;\v=;\>=;Y<<=0
TK$K/*4s!8’!ku
$Q"% !V.)/
)0?'"/
74"Es$JM'"
19
20

4g(I"K)/*4s!Es$G0q%
K$G8$W$G.
(-K.74(I")"H)(-
"74!KK"H)./
4"$iˆj."H).%
.a74!KK"H)./(I"0
 !/*4s!E8
$W$S•••U$8ˆS•FU0€$$
. !/*4s!7%HK(-/74
K/*4s!7$8ˆ$(-).
M"2".†(-7%HK(-/4
K/*4s!0k8ˆ*24Ag(I
"K)!*%MD*8ˆ*3
4VK()A+4‰(I")A
&'()*;_v=;_ƒ=;^Z=;nv=0
1.4. TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA THOÁT VỊ ÐĨA ÐỆM CỘT
SỐNG CỔ
?"!A/).9 !8
)Q&'(",&'()*+C&'(",)*0€/3
"!AW?"!AG","!AG
)*;<<=;<>=;ƒ<=;n\=;YZƒ=0
1.4.1. Các triệu chứng của bệnh lý rễ
1/(G(9D!KK$:
B.ˆ0T!@3!*+5",
% !0
20
21
:Q)D"D2/*"&'(",-
.#:*(AE("!A3#3D*EOX*!
",-.&'(0

?
_
…?
v
"DI+(&'(",?
v
3/*!+
!0
Hình 1.9. Sơ đồ cảm giác vận động C
5
* Nguồn: Stanley Hopperafeld (1976) [113]
?
v
…?
>
/*&'(",?
>
2/*
DAB0:I8*"g501
/.a3$.aE*%9<Z

3+(
..B.B!8-!+ !-#.a3*"
E0q$85.3!siD8.3!-!jD!
!+"",*0
21
22
?
>
…?

^
/*&'(",?
^
C/*"",?
^
/*",2+(AA0T!2s5
m$*s5-!+‰*9+)
*V"†:(.!l!!c**9!0d8$)
-!2K$+DK0
Hình 1.10. Sơ đồ cảm giác vận động C
6
* Nguồn: Stanley Hopperafeld (1976) [113]
?
^
…?
ƒ
2+(D/*&'(",-.?
ƒ

C",-.)?
ƒ
01/23!4!
s5+!5-!!+!‰*a
.!*V!c.!l!:(**9!01",?
ƒ
23!g8*V8gQ)",?
^
S
"†U0d8$)-!3DK0
22

23
Hình 1.11. Sơ đồ cảm giác vận động C
7
* Nguồn: Stanley Hopperafeld (1976) [113]
$?
ƒ
…6
Y
9+(063/*"&'(",?
n

3!/4%s5AB0
q,?
n
(†%")*+
0`QDAB.3E:gV/
D.8B:)*0`KD8",-
..&'(",?
n
(E(K!G!D0?-!!c
*"HD(*8gV"$*
2.a(/EK)",?
ƒ
*9!
"%3.a"R0
23
24
Hình 1.12. Sơ đồ cảm giác vận động C
8
* Nguồn: Stanley Hopperafeld (1976) [113]

1.4.2. Các triệu chứng của bệnh lý tủy
69!&'()*O/*""!A
))*01/*9!**3%%
*9!/2E3!.g(48+g
/..B.gV.8#2*%-!0
NQ3D*B(8$/(8$S}••
1.000U9A0
`!X7AB#H82!"
,9))*0
1)*3m3!Žh2(E(
K",$%",…)*0
?>A3+(")*J
A)*"!/A1"t…`5 !"A:
Az)*A)*"K0
24
25
Hình 1.13. Sơ đồ thương tổn tủy của các hội chứng tổn thương tủy cổ. 
* Nguồn: Theo McCulloch J.A. và Young P.H. (1998) [84]
6"!A",)*Mg"%87
"!A3!9+(a..a8IE
G+s!QDm000;Y<Y=0
1.5. CHẨN ĐOÁN
?-z.uL9./-*)#8s
-E3R;<<=;<>=;>^=0
?((ERW
…6((`(!"W3((D
R",06((EQ/
Lb*-!!$(Q!-!/06
((*EI9!!9X%K-!
*06!*%/b(c%E(J%

((`(!"+!"\_]"2E(;>^=0
25

×