skkn vận dụng phương pháp học theo dự án trong môn địa lý về vấn đề biến đổi khí hậu thpt yên định

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH I
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP HỌC THEO DỰ ÁN TRONG
MÔN ĐỊA LÝ VỀ VẤN ĐỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
Người thực hiện: Bùi Thị Nhung
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: THPT Yên Định 1
SKKN thuộc môn: Địa Lý
THANH HÓA NĂM 2013
MỤC LỤC
Trang
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………….
3
I. Lí do chọn đề tài ……………………………………………………
3
II. Mục đích……………………………………………………………….
4
III. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………
4
IV. Đối tượng và thời gian nghiên cứu……………………………
4
1. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………
4
2. Thời gian nghiên cứu…………………………………………………….
4
V. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………
4
1. Về nghiên cứu lý luận……………………………………………………
4
2. Về nghiên cứu thực tiễn………………………………………………….

4
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ…………………………………
5
I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn…………………………………….
5
1. Cơ sở lí luận………………………………………………………………
5
2. Cơ sở thực tiễn…………………………………………………………
6
II.Thiết kế một số giáo án vận dụng phương pháp học theo dự án
6
1. Thế nào là học theo dự án………………………………………… …
6
2. Các bước học theo dự án………………………………………………
7
3. Hiệu quả khi xây dựng các dự án dạy học về BĐKH………………….
8
4. Thiết kế một số giáo án theo phương pháp dạy học dự án về BĐKH ở
chương trình Địa lý lớp 11 THPT…………………………………………
8
III. Đánh giá kết quả thực nghiệm giảng dạy……………………
18
1. Mục đích của thực nghiệm giảng dạy
18
2. Đối tượng thực hiện……………………………………………………
18
3. Kết quả thực nghiệm…………………………………………………….
19
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ………………………….
22

I. Kết luận…………………………………………………………………
22
II. Kiến nghị………………………………………………………………
22
TÀI LIỆU THAM KHẢO
24
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI
THPT: Trung học phổ thông
PPDH: Phương pháp dạy học
BĐKH: Biến đổi khí hậu
HS: Học sinh
2
GV: Giáo viên
TN: Thực nghiệm
ĐC: Đối chứng
ĐNA: Đông Nam Á
3
PhÇn I. §Æt vÊn ®Ò
I. Lí do chọn đề tài
Cách mạng khoa học – công nghệ và cách mạng xã hội đang phát triển
như vũ bão với tốc độ nhanh chưa từng có trong lịch sử loài người, thúc đẩy
nhiều lĩnh vực có những bước tiến mạnh mẽ và đang mở ra những triển vọng hết
sức lớn lao khi bước vào thế kỉ XXI. Bên cạnh những thành tựu đạt được, nhân
loại cũng đang phải đối mặt với vô vàn thách thức, trong đó có những vấn đề ảnh
hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng tỉ người trên toàn cầu, đáng chú ý nhất
là vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu (BĐKH). Trong bối cảnh đó, nhân tố con
người giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội của bất cứ một
quốc gia nào, đào tạo nguồn nhân lực lại càng là vấn đề quan tâm hàng đầu của
các quốc gia. Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác xác định "Đầu tư cho giáo
dục là quốc sách hàng đầu", trong quá trình thực hiện Việt Nam đã chú ý đầu tư

toàn diện cho nền giáo dục, để có thể cung cấp cho xã hội những hạt nhân đủ
đức, đủ tài tiếp tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
Từ những nguyên nhân xuất phát từ thực tiễn trên, trên cơ sở nghiên cứu
đặc điểm tâm lý học sinh, các phương pháp dạy học (PPDH) hiện đại cũng như
nội dung chương trình sách giáo khoa Địa lý THPT. Từ đó, tôi thấy rằng lứa tuổi
THPT đã trưởng thành hơn về nhận thức và thái độ đối với cuộc sống, với tương
lai và sự nghiệp. Nhưng quan trọng hơn cả là sự hình thành thế giới quan và các
hoạt động giao tiếp trong học tập cũng như trong cuộc sống của các em. Đặc biệt
ở lớp 11 trong các tiết tự chọn GV có thể sử dụng nhiều phương pháp dạy học
mới với nội dung dạy học phong phú giúp các em làm quen với môi trường xung
quanh, làm chủ được bản thân và ý thức được vai trò của mình trong cuộc sống
hiện đại.
Vì vậy, tôi đã lựa chọn PPDH dự án với đề tài “ Vận dụng phương pháp
học theo dự án trong môn Địa lý về vấn đề BĐKH”, vì PPDH dự án giúp các
em phát huy tốt khả năng tự học, chủ động, sáng tạo trong quá trình tìm hiểu
4
hiểu, nghiên cứu tài liệu cũng như từ thực tế các em sẽ học được rất nhiều kiến
thức, kỹ năng và giá trị mới; hơn nữa các em còn có thể khám phá các ý tưởng
theo sở thích, nguyện vọng của cá nhân cũng như các thành viên trong một
nhóm.
II. Mục đích
Thông qua một số tiết học tự chọn của lớp 11 A9 thực hiện, xây dựng một
số giáo án theo phương pháp học theo dự án về vấn đề BĐKH nhằm tạo hứng
thú cho HS trong môn địa lý và quan trọng hơn giúp các em nhận thức đúng đắn
về vấn đề BĐKH và có ý thức chung tay bảo vệ môi trường.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng một số giáo án thực nghiệm.
- Vận dụng phương pháp dạy học dự án và một số phương pháp dạy học tích cực
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
- Đánh giá kết quả.

IV. Đối tượng và thời gian nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 11 A9 trường THPT Yên Định 1
2. Thời gian nghiên cứu
Thực hiện trong một số tiết học tự chọn trong năm học 2012 - 2013.
V. Phương pháp nghiên cứu
Phối hợp nhiều phương pháp trong đó chủ yếu 2 phương pháp
1. Về nghiên cứu lý luận
Làm việc trong phòng, tham khảo và đọc tài liệu có liên quan đến đề tài.
2. Về nghiên cứu thực tiễn
Soạn và thiết kế một số giáo án tiến hành thực nghiệm tại lớp 11A9
5
PhÇn II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn
1. Cơ sở lí luận
Sự thật về thực trạng dạy và học môn Địa lý nói riêng và các môn xã hội
nói chung đã được biết đến, đa phần các bậc phụ huynh và các em học sinh có tư
tưởng ngán ngại học các môn này vì nhiều lí do tác động, hơn nữa các nguyên
nhân chủ quan như thiếu cơ sở vật chất hạ tầng, chưa có các điều kiện học tập
tốt (Địa lý là môn học thực nghiệm),…nên chất lượng đạt được không như
mong muốn. Đứng trước vấn đề này, đội ngũ giáo viên đã và đang bồi dưỡng để
nâng cao cả về chất và lượng, đáp ứng nhu cầu của thời đại. Trong các chu kì
bồi dưỡng thường xuyên cho GV, sở GD & ĐT Thanh Hóa đã có nhiều chyên
đề trong đó có chuyên đề về một số phương pháp và kĩ thuật dạy học mới nhằm
nâng cao hiệu quả dạy học.
Bên cạnh các phương pháp dạy học, nội dung dạy học cũng hết sức phong
phú. Ngoài kiến thức trong SGK hiện nay có rất nhiều nội dung dạy học được
tích hợp trong môn địa lý, trong đó có vấn đề môi trường . Môi trường hiện nay
là một trong những vấn đề mang tính toàn cầu. Vấn đề môi trường không chỉ đặt
ra cấp thiết cho một quốc gia, khu vực mà là cả vấn đề được thế giới quan tâm.

Đặc biệt là vấn đề BĐKH. Như đã nói ở trên, BĐKH là một vấn đề lớn, sức ảnh
hưởng của vấn đề mang tầm quốc tế, vì vậy các chương trình giáo dục BĐKH đã
được thực hiện khá rộng rãi và được nhiều tổ chức quan tâm. Tuy nhiên vấn đề
đặt ra vẫn nằm ở khâu thực hiện. Hiện nay, chưa có môn học riêng về BĐKH,
các nội dung giáo dục BĐKH được tích hợp trong chương trình SGK của nhiều
môn học như Giáo dục công dân, Sinh học, Địa lý… nhưng kết quả đạt được
vẫn chưa thực sự khả thi.
Trong quá trình phân tích nội dung chương trình SGK Địa lý THPT, tôi
thấy rằng môn Địa có nhiều khả năng để tích hợp giáo dục BĐKH, vì môn Địa
lý trang bị cho học sinh các kiến thức tổng hợp về ĐLTN và ĐLKTXH mà từng
6
thành phần hoặc tổng hợp thể tự nhiên và kinh tế - xã hội đều liên quan trực tiếp,
hoặc gián tiếp đến BĐKH. Tùy từng trường hợp cụ thể các đối tượng địa lý đó
có thể là tác nhân, có khi lại là đối tượng hứng chịu hậu quả. Do vậy, việc có thể
tích hợp giáo dục BĐKH vào môn Địa lý là điều không phải bàn cãi. Nhưng phải
thực hiện như thế nào để có được kết quả tốt nhất và đồng bộ?
Như vậy, phải làm thế nào để học sinh thực sự hứng thú với môn học và
mục tiêu của chương trình giáo dục BĐKH đạt được kết quả? Tôi đã nghiên cứu
và áp dụng phương pháp dạy học dự án vào lớp 11 THPT nhằm nâng cao nhận
thức của học sinh về vấn đề BĐKH.
2. Cơ sở thực tiễn
Nghiên cứu thực trạng giáo dục BĐKH ở trường THPT trước tình hình
biến đổi khí hậu ngày càng sâu sắc. Nhận thấy ưu điểm vượt trội của môn địa lý
trong tích hợp nội dung giáo dục BĐKH, tuy nhiên các hình thức tổ chức, nội
dung thực hiện tích hợp còn nhiều hạn chế.
Dựa trên những nghiên cứu về các tính chất, các đặc trưng của hình thức
dạy học bằng phương pháp xây dựng các dự án, tôi nhận thấy đây là một
phương pháp dạy học mới, có hiệu quả cao. Đặc biệt là xuất phát từ thực tiễn HS
trường THPT Yên Định 1, các em còn chưa hiểu nhiều về vấn đề BĐKH, trong
khi các em có rất nhiều năng lực để tìm hiểu và hành động. Vì vậy dạy học bằng

phương pháp dự án hoàn toàn có thể thực hiện ở trường THPT Yên Định 1
nhằm phát huy tính độc lập tự chủ của HS đồng thời nâng cao hiệu quả nội dung
dạy học.
II. Thiết kế một số giáo án vận dụng phương pháp học theo dự án
1. Thế nào là học theo dự án
Dạy học theo dự án nhấn mạnh đến vai trò của người học, theo định nghĩa
của bộ giáo dục Singapo.
Học theo dự án (Project work) là hoạt động học tập nhằm tạo cơ hội học
tập cho HS tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực và áp dụng sáng tạo vào thực tế
7
cuộc sống.
Trong học theo dự án, các hoạt động học tập dược thiết kế mang tính thiết
thực, liên quan đến nhiều lĩnh vực kiến thức, lấy người học làm trung tâm và
gắn kiến thức nhà trường với những vấn đề thực tiễn của thế giới thực tại. xuất
phát từ nội dung học, GV đưa ra một chủ đề với gợi ý hấp dẫn, kích thích người
học tham gia thực hiện. Dự án là một bài tập tình huống mà người học phải giải
quyết bằng các kiến thức theo nội dung bài học. Học theo dự án đặt người học
vào tình huống có vấn đề nhưng việc giải quyết vấn đề đòi hỏi sự tự lực cao của
người học. Khi người học được tự lựa chọn nội dung/ tiểu chủ đề và tự đặt ra
vấn đề cần tìm hiểu nghiên cứu, người học sẽ hoàn toàn chủ động tích cực trong
việc lập kế hoạch nghiên cứu, tìm kiếm, tổng hợp, xử lí thông tin để giải quyết
vấn đề được đặt ra.
Học theo dự án mang các vấn đề thực tế vào trong môi trường lớp học,
không đơn thuần chỉ là sự tập hợp của các nhân tố riêng lẻ mà là hệ thống các
hoạt động được kết nối tới các lĩnh vực khác nhau của việc học. Kết quả của học
theo dự án sẽ vượt qua các ranh giới của môn học đơn lẻ, động lực được tạo ra
từ bên trong. Học sinh sẽ lựa chọn dự án của mình và sẽ tự phân tích, khám phá
các chủ đề dự án đó vì các vấn đề thường vô cùng thú vị đối với sự tò mò của
các em.
Trong học theo dự án, HS được tự chọn các chủ đề dự án. Mỗi chủ đề hay

chủ điểm đều bắt đầu từ thực tế môi trường nơi các em sống và hình thành nên
cảm hứng để các em tiến hành dự án. Thế giới của các em rất giàu trí tưởng
tượng và được định hình thông qua xã hội mà các em đang sống. Đó là lí do tại
sao học theo dự án là một cách học độc đáo đa dạng mang lại kết quả cao.
2. Các bước học theo dự án
- Lựa chọn chủ đề
- Lập kế hoạch
- Thu thập thông tin
8
- Xử lí thông tin
- Trình bày kết quả
- Đánh giá kết quả
3. Hiệu quả khi xây dựng các dự án dạy học về BĐKH
Dạy học theo dự án là một phương pháp dạy học mới, các hoạt động học
tập được thiết kế mang tính thiết thực, liên quan đến nhiều lĩnh vực kiến thức,
lấy HS làm trung tâm và gắn kiến thức nhà trường với những vấn đề thực tiễn.
Vì vậy đối với HS THPT dạy học theo dự án là một phương pháp tích cực
tạo cho các em nhiều kĩ năng sống đồng thời giúp các em hiểu hơn về những
vấn đề xung quanh. Đặc biệt về vấn đề BĐKH, lâu nay các em mới chỉ được
nghe đến, nhắc đến mà chưa thực sự có cơ hội tìm hiểu. Vì vậy dạy học theo
phương pháp dự án về BĐKH là thực sự cần thiết và có hiệu quả.
4. Thiết kế một số giáo án theo phương pháp dạy học dự án về BĐKH ở
chương trình Địa lý lớp 11 THPT
4.1. Đề xuất một số dự án
- Dự án 1: Biến đổi khí hậu toàn cầu
- Dự án 2: Đông Nam Á- Thách thức trước biến đổi khí hậu toàn cầu.
4.2. Xây dựng dự án
Dự án 1: Biến đổi khí hậu toàn cầu
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:

- Trình bày được khái niệm BĐKH.
- Biết được nguyên nhân, biểu hiện và hậu quả của BĐKH.
- Nhận thúc được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường.
2. Kĩ năng:
- Thu thập và xử lí thông tin.
9
- Bước đầu hình thành một số kĩ năng lập kế hoạch, giao tiếp, điều tra, phân
tích, tổng hợp và báo cáo…
3. Thái độ:
- Có ý thức bảo vệ môi trường sinh thái.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN
1. Phương pháp
- Học theo dự án.
- Quan sát, đàm thoại…
2. Phương tiện
- Máy chiếu.
- Tư liệu: Tranh ảnh, vi deo ONMT, các thiên tai trên thế giới…
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Vào bài
BĐKH toàn cầu là một vấn đề đang được cả thế giới quan tâm. Trong
chương trình địa lý lớp 11, chúng ta đã được học một số vấn đề mang tính toàn
cầu trong đó có vấn đề BĐKH. Trong tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về
nguyên nhân, biểu hiện, hậu quả và một số giải pháp.
2. Bài mới
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Bước 1: Lập kế hoạch- Thực hiện trong 1 tiết chính khóa.
Lựa chọn
chủ đề
( 5 phút)
Giới thiệu chủ đề tìm hiểu “ Vấn

đề BĐKH”. Bài này sẽ được học
theo phương pháp dự án.
Nhắc lại tên chủ đề cần tìm
hiểu.
Xây dựng
các tiểu chủ
đề.
( 10 phút)
Lập kế
- Tổ chức cho HS phát triển
mạng ý tưởng.
- Thảo luận cùng HS để lược bớt
các ý kiến trùng nhau và hình
thành nhiệm vụ của dự án.
- Cho HS nêu các nhiệm vụ cần
- Trao đổi theo cặp, ghi nội
dung vào giấy A0
- Cùng GV thảo luận để lựa
chọn nội dung thực hiện dự
án.
- HS nêu các nhiệm vụ của dự
10
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
hoạch thực
hiện.
(30 phút)
thực hiện của dự án
- GV sử dụng sơ đồ tư duy nêu
các nhiệm vụ cần thực hiện của
dự án. ( Phần phụ lục)

1. Thế nào là BĐKH?
2. Nguyên nhân của BĐKH?
3. Biến đổi khí hậu có những
biểu hiện gì?
4. Hậu quả của BĐKH.
- Cho HS lựa chọn nhiệm vụ theo
sở thích, hình thành các nhóm
tìm hiểu các nhiệm vụ.
+ Nhóm 1: Nhiệm vụ 1
+ Nhóm 2: Nhiệm vụ 2.
+ Nhóm 3 Nhiệm vụ 3.
+ Nhóm 4: Nhiệm vụ 4.
- Hướng dẫn các nhóm ghi sổ
theo dõi và phân công nhiệm vụ
trong nhóm
- Theo dõi và giúp đỡ HS
- Hướng dẫn một số kĩ năng thực
hiện dự án: Giao tiếp, tìm kiếm
và xử lí thông tin, trình bày báo
cáo: có thể trình bày báo cáo
trên Powerpoint, trên giấy Ao…
án.
- Suy nghĩ và lựa chọn nhiệm
vụ.
- Ngồi theo nhóm, lắng nghe
và cùng tham gia
- Thảo luận xây dựng nhiệm
vụ của nhóm.
- Các nhóm trưởng báo cáo
kế hoạch của nhóm.

- Các nhóm khác bổ sung,
cùng tham gia góp ý kiến.
Bước 2: Thực hiện kế hoạch dự án và xây dựng sản phẩm
Thực hiện trong thời gian 1 tuần, GV yêu cầu HS các nhóm làm việc độc lập ở nhà
11
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
theo nội dung, kế hoạch đã thống nhất.
- Thu thập
thông tin.
- Hướng dẫn, giúp đỡ các nhóm.
Thu thập xử lí thông tin, xây
dựng phiếu điều tra, kĩ năng giao
tiếp…
Thực hiện theo kế hoạch;
- Nhóm 1: Tìm hiểu Thế nào
là BĐKH
- Nhóm 2: Tìm hiểu nguyên
nhân của BĐKH.
- Nhóm 3: Tìm hiểu biểu hiện
của BĐKH.
- Nhóm 4: Tìm hiểu hậu quả
của BĐKH.
Tổng hợp
thông tin và
hoàn thành
báo cáo
- Theo dõi, giúp đỡ HS xử lí
thông tin, cách trình bày báo cáo
của từng nhóm.
- Từng nhóm phân tích kết

quả thu thập được từ các
nguồn tài liệu khác nhau.
- Tổng hợp thông tin và thảo
luận, trao đổi về cách trình
bày sản phẩm
- Xây dựng báo cáo
- Có kế hoạch trình bày báo
cáo.
Bước 3: Báo cáo kết quả trước lớp- Thực hiện trong 1 tiết chính khóa
Báo cáo kết
quả
(33 phút)
- Tổ chức cho các nhóm báo cáo
kết quả.
- GV lắng nghe, bao quát lớp.
- GV nhận xét bổ sung.
- Các nhóm báo cáo kết quả.
Có thể bằng powerpoint, giấy
Ao.
- Các nhóm tham gia phản
hồi, góp ý kiến.
- Cả lớp thống nhất các ý
kiến và đưa ra hoạt động nối
tiếp của dự án:
+ Bản thân cần làm gì để
12
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
cùng chung tay bảo vệ môi
trường, hạn chế BĐKH.
- Tuyên truyền mọi người

cùng tham gia.
Nhìn lại quá
trình thực
hiện.
( 7 Phút)
- Kết luận, tuyên dương nhóm, cá
nhân.
- Lắng nghe
IV. ĐÁNH GIÁ
HS trả lời các câu hỏi:
1. Thế nào là BĐKH? Nêu nguyên nhân, hậu quả của BĐKH?
2. Bản thân cần làm gì để cùng chung tay bảo vệ môi trường, hạn chế BĐKH.?
V. PHỤ LỤC
1. Các ý tưởng ban đầu. Sơ đồ tư duy.
2. Phiếu tổng hợp dữ liệu
Câu hỏi
Thu thập thông tin
1 2
13
3. Biến đổi khí hậu có
những biểu hiện gì?

BĐKH
Hậu quả của BĐKH.
Thế nào là BĐKH?
Nguyên nhân của
BĐKH?
3. Biên bản thảo luận:
Ngày Nội dung thảo luận Kết quả
Dự án 2: Đông Nam Á- Thách thức trước Biến đổi khí hậu toàn cầu

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Biết được nguyên nhân, biểu hiện và hậu quả của BĐKH ở Đông Nam Á.
- Giải thích được tại sao BĐKH khiến Đông Nam Á phải quan tâm.
- Biết được một số biện pháp cần thực hiện để đối phó lại BĐKH của khu vực
Đông Nam Á
- Liên hệ với Việt Nam trong Đông Nam Á trước thách thức của BĐKH.
2. Kĩ năng:
- Thu thập và xử lí thông tin.
- Bước đầu hình thành một số kĩ năng lập kế hoạch, giao tiếp, điều tra, phân
tích, tổng hợp và báo cáo…
3. Thái độ:
- Có ý thức chung tay góp sức mình vào việc bảo vệ môi và hạn chế BĐKH ở
Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN
1. Phương pháp:
- Học theo dự án.
- Quan sát, đàm thoại…
2. Phương tiện.
- Máy chiếu.
- Tư liệu: Tranh ảnh, vi deo một số thiên tai ở khu vực Đông Nam Á…
14
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC
1. Vào bài
Theo các chuyên gia trong những năm tới, Đông Nam Á sẽ là khu vực
chịu ảnh hưởng nặng nề của BĐKH toàn cầu. Hiện nay ĐNA đang đứng trước
nhiều nguy cơ ảnh hưởng của BĐKH toàn cầu. Chúng ta sẽ tìm hiểu vấn đề này
trong nội dung bài học hôm nay.
2. Bài mới
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS

Bước 1: Lập kế hoạch- Thực hiện trong 1 tiết chính khóa.
Lựa chọn
chủ đề
( 5 phút)
Giới thiệu chủ đề tìm hiểu “Đông
Nam Á- Thách thức trước
BĐKH”. Bài này sẽ được học
theo phương pháp dự án.
Nhắc lại tên chủ đề cần tìm hiểu.
Xây dựng
các tiểu
chủ đề.
( 10 phút)
Lập kế
hoạch thực
hiện.
(30 phút)
- Tổ chức cho HS phát triển
mạng ý tưởng.
- Thảo luận cùng HS để lược bớt
các ý kiến trùng nhau và hình
thành nhiệm vụ của dự án.
- Cho HS nêu các nhiệm vụ cần
thực hiện của dự án
- GV sử dụng sơ đồ tư duy nêu
các nhiệm vụ cần thực hiện.
1. Nguyên nhân của BĐKH ở
Đông Nam Á.
2. Biểu hiện của BĐKH ở Đông
Nam Á.

3. Vì sao Đông Nam Á là khu vực
chịu ảnh hưởng mạnh của
- Trao đổi theo cặp, ghi nội dung
vào giấy A0
- Cùng GV thảo luận để lựa
chọn nội dung thực hiện dự án.
- HS nêu các nhiệm vụ của dự
án.
- Suy nghĩ và lựa chọn nhiệm vụ.
- Ngồi theo nhóm, lắng nghe và
15
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
BĐKH?
4. Các biện pháp cần thực hiện
nhằm giảm bớt BĐKH ở Đông
Nam Á.
- Cho HS lựa chọn nhiệm vụ theo
sở thích, hình thành các nhóm
tìm hiểu các nhiệm vụ.
+ Nhóm 1: Nhiệm vụ 1
+ Nhóm 2: Nhiệm vụ 2.
+ Nhóm 3 Nhiệm vụ 3.
+ Nhóm 4: Nhiệm vụ 4.
- Hướng dẫn các nhóm ghi sổ
theo dõi và phân công nhiệm vụ
trong nhóm
- Theo dõi và giúp đỡ HS
- Hướng dẫn một số kĩ năng thực
hiện dự án: Giao tiếp, tìm kiếm
và xử lí thông tin, trình bày báo

cáo: có thể trình bày báo cáo
trên Powerpoint, trên giấy Ao…
cùng tham gia
- Thảo luận xây dựng nhiệm vụ
của nhóm.
- Các nhóm trưởng báo cáo kế
hoạch của nhóm.
- Các nhóm khác bổ sung, cùng
tham gia góp ý kiến.
Bước 2: Thực hiện kế hoạch dự án và xây dựng sản phẩm
( Thực hiện trong thời gian 1 tuần ở nhà. GV giao nhiệm vụ và yêu cầu các nhóm
hoàn thành chuẩn bị cho tiết học tuần sau báo cáo)
Thu thập
thông tin.
- Hướng dẫn, giúp đỡ các nhóm.
Thu thập xử lí thông tin, xây dựng
phiếu điều tra, kĩ năng giao tiếp…
Thực hiện theo kế hoạch;
- Nhóm 1: Tìm hiểu nguyên nhân
của BĐKH ở Đông Nam Á.
- Nhóm 2: Tìm hiểu biểu hiện của
BĐKH ở Đông Nam Á.
- Nhóm 3: Tìm hiểu vì sao Đông
16
Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Nam Á là khu vực chịu ảnh hưởng
mạnh của BĐKH?
- Nhóm 4: Tìm hiểu các biện pháp
cần thực hiện nhằm giảm bớt
BĐKH ở Đông Nam Á.

Tổng hợp
thông tin và
hoàn thành
báo cáo
- Theo dõi, giúp đỡ HS xử lí thông
tin, cách trình bày báo cáo của
từng nhóm.
- Từng nhóm phân tích kết quả thu
thập được từ các nguồn tài liệu
khác nhau.
- Tổng hợp thông tin và thảo luận,
trao đổi về cách trình bày sản
phẩm
- Xây dựng báo cáo
- Có kế hoạch trình bày báo cáo.
Bước 3: Báo cáo kết quả trước lớp - Thực hiện trong 1 tiết chính khóa
Báo cáo kết
quả
( 35 phút)
- Tổ chức cho các nhóm báo cáo
kết quả.
- GV lắng nghe, bao quát lớp.
- GV nhận xét bổ sung.
- Các nhóm báo cáo kết quả. Có
thể bằng powerpoint, giấy A0.
- Các nhóm tham gia phản hồi,
góp ý kiến.
- Cả lớp thống nhất các ý kiến và
đưa ra hoạt động nối tiếp của dự
án:

+ Việt Nam của chúng ta đang có
những biểu hiện gì của BĐKH.
+ Bản thân cần làm gì để cùng
chung tay bảo vệ môi trường, hạn
chế BĐKH ở Việt Nam nói chung
và Đông Nam Á nói riêng.
- Tuyên truyền mọi người cùng
tham gia.
Nhìn lại
quá trình
thực hiện.
( 7 phút)
- Kết luận, tuyên dương nhóm, cá
nhân.
- Lắng nghe.
17
BĐKH ở Đông
Nam Á.
Nguyên nhân
của BĐKH ở
ĐNA là gì?
Vì sao ĐNA chịu
ảnh hưởng mạnh
của BĐKH
BĐKH ở ĐNA có
những biểu hiện
gì?
ĐNA cần thực hiện
những biệp pháp gì để
giảm BĐKH?

IV. ĐÁNH GIÁ
HS trả lời các câu hỏi:
1. Nêu nguyên nhân, hậu quả của BĐKH ở khu vực Đông Nam Á?
2. Bản thân cần làm gì để cùng chung tay bảo vệ môi trường, hạn chế BĐKH ở
Việt Nam nói chung và Đông Nam Á nói riêng?
V. PHỤ LỤC
1. Các ý tưởng ban đầu. Sơ đồ tư duy
2. Phiếu tổng hợp dữ liệu
Câu hỏi
Thu thập thông tin
1 2
3. Biên bản thảo luận:
Ngày Nội dung thảo luận Kết quả
18
III. Đánh giá kết quả thực nghiệm giảng dạy
1. Mục đích của thực nghiệm giảng dạy
Đánh giá nhận thức của học sinh qua môn học ở các mức độ:
- Điều tra mức độ hứng thú của học sinh về môn Địa lý sau thực hiện dự án.
- Điều tra về mong muốn của bản thân sau khi kết thúc môn Địa lý sau thực
hiện dự án.
- Đánh giá kết quả nắm kiến thức của HS cả 2 lớp TN và ĐC.
2. Đối tượng thực hiện
Trong quá trình thực hiện tôi đã tiến hành thực nghiệm tại trừơng
THPT Yên Định 1, chọn lớp 11A9 tiến hành dạy thực nghiệm (Lớp TN) và
khảo sát đánh giá các câu hỏi tương đương ở lớp đối chứng ( Lớp ĐC) 11A3
là lớp ban tự nhiên và lớp 11A10 là lớp cơ bản D, trong đó có một số em theo
khối C.
Trong quá trình thực nghiệm, tôi đã tổ chức cho học sinh thực hiện các dự
án, phát các phiếu điều tra và tiến hành quan sát, đánh giá quá trình thực hiện
của các em.

3. Kết quả thực nghiệm
- Điều tra mức độ hứng thú của học sinh về môn Địa lý sau thực hiện dự án.
Lớp Trước khi thực nghiệm Sau khi thực nghiệm
Có hứng thú Không hứng thú Có hứng thú Không hứng thú
11A9 Số lượng % Số lượng % Số lượng % Số lượng %
8 21 31 79 33 85 4 15
Như vậy sau khi học dự án ở lớp TN số HS cảm thấy hứng thú học môn Địa
lý đã tăng hơn nhiều so với trước khi thực hiện dạy học dự án, trong khi đó, ở các
lớp ĐC, không thực hiện dự án nên không có nhiều sự thay đổi : 79,3% ( Lớp
11A3) - 70,6% ( Lớp 11A10) không hứng thú học môn Địa lý
- Điều tra về mong muốn của bản thân sau khi kết thúc môn Địa lý sau thực hiện
dự án
19
Ở câu hỏi, mong muốn của bản thân sau khi kết thúc môn học Địa lý, đã
có rất nhiều sự khác biệt trước và sau khi tiến hành thực hiện dự án. Trước khi
thực hiện dự án, 100% HS ở lớp TN mong muốn được điểm cao ở các kì thi,
nhưng sau khi được hỏi lại, chỉ còn 30,5% HS vẫn giữ mong muốn này, trong
khi đó, số HS mong muốn hiểu kiến thức cơ bản và số HS mong muốn được tiếp
tục nghiên cứu môn học đã tăng lên, tương ứng là 35,3% và 34,2% Trong khi đó,
ở các lớp ĐC vẫn không có nhiều sự thay đổi, vì mục đích của việc chọn khối và
sở thích mà các em đã có những quyết định hay những mong muốn cho bản thân
mình, ở đây không có sự tác động của phương pháp dạy học.
Như vậy sau khi kết thúc dự án, số học sinh mong muốn được tự khám
phá các tri thức của môn học ở các lớp TN đã tăng lên, số học sinh không có
hứng thú với việc tự khám phá, tự học, thụ động nghe giảng và ghi chép phần
lớn là những HS có năng lực kém, chưa có thái độ nghiêm túc trong học tập và
một số HS thực sự không có hứng thú với môn học. Riêng ở các lớp ĐC, số HS
có hứng thú với việc tự mình khám phá môn học còn rất ít, ở những lớp không
chuyên ban C, các em lại nghĩ rằng địa lý không phải là môn học chuyên của mình,
nên mình không cần thiết và không muốn bỏ nhiều thời gian để tìm hiểu nó.

Với câu hỏi: Kết quả mà bản thân đã đạt được sau khi tiến hành thực hiện
dự án? Ở các lớp ĐC không được thực hiện các dự án nên không có câu trả lời,
ở các lớp TN, có 12% HS sau khi thực hiện dự án chỉ dừng lại ở mức có hiểu
biết về BĐKH toàn cầu, 13,5 % HS cảm thấy mình có kĩ năng làm việc nhóm,
9% khác cho rằng mình sẽ có những hành động thiết thực nhằm ngăn chặn và
đối phó với BĐKH toàn cầu, đặc biệt có đến 65,5% số học sinh đã tham gia
thực hiện các dự án cảm thấy mình đã trưởng thành hơn rất nhiều trong học tập
cũng như trong các hoạt động nhóm, đoàn thể, có khả năng tự quyết định và góp
ý một cách khéo léo, tế nhị với các thành viên khác trong nhóm, vì vậy điều hiển
nhiên là các em có được những hiểu biết cần thiết về BĐKH và có các hành
động cụ thể.
20
- Đánh giá kết quả nắm kiến thức của HS cả 2 lớp TN và ĐC
Sau khi kết thúc dự án, để đánh giá một cách khách quan, công bằng và
toàn diện, tôi đã tiến hành kiểm tra 1 tiết ở cả 2 lớp TN và ĐC với mức độ kiến
thức tương đương. Chấm và lấy ngẫu nhiên mỗi lớp 35 bài, kết quả như sau :
Tên dự
án
Lớp Tổng
Xếp loại
Giỏi
Khá Trung bình
Yếu
Số
lượng.
(HS)
Tỉ lệ
(%)
Số
lượng.

(HS)
Tỉ lệ
(%)
Số
lượng.
(HS)
Tỉ lệ
(%)
Số
lượng.
(HS)
Tỉ lệ
(%)
Dự án 1
11A9
(TN)
35 8 22,9 17 48,6 10 28,5 0 0
11A3
(ĐC)
35 3 8,6 16 45,7 14 40 2 5,7
Dự án 2
11A9
(TN)
35 8 22,9 20 57,1 7 20 0 0
11A10
(ĐC)
35 7 20 18 51,4 9 25,7 1 2,9

Biểu đồ 1: Kết quả bài kiểm tra 1 tiết của lớp 11 A9 (TN) và 11 A3 (ĐC)

21
Biểu đồ 2: Kết quả bài kiểm tra 1 tiết của lớp 11 A9 (TN) và 11 A10 (ĐC)
Như vậy, kết quả cho thấy, cùng một đề kiểm tra kiến thức, ở các lớp TN
và ĐC như sau:
- Dự án 1: Ở các lớp thực nghiệm tỉ lệ khá và giỏi chiếm đến 71%, trong đó tỉ lệ
giỏi là 22,9%. Trong khi đó, tỉ lệ khá giỏi ở các lớp đối chứng chỉ đạt 53,3%, với
tỉ lệ giỏi là 8,6%. Đồng nghĩa với tỉ lệ HS đạt điểm trung bình ở các lớp thực
nghiệm sẽ thấp hơn so với các lớp đối chứng, tương ứng là 28,5 và 40%. Đặc
biệt ở lớp TN không có HS yếu còn lớp ĐC có 5,7 % HS yếu.
- Dự án 2: Lớp ĐC là lớp cơ bản D, ở lớp này cũng có 1 số các em theo khối C
nên tỉ lệ HS đạt điểm giỏi khác cao (20%), tuy nhiên chúng ta cũng dễ dàng nhận
thấy tỉ lệ HS giỏi của lớp TN cũng đạt mức 22,9%. Tỉ lệ HS đạt điểm khá của 2
lớp cũng có sự chênh lệch, ở lớp TN đạt 57,1%, lớp ĐC là 51,4%. HS đạt điểm
trung bình của lớp TN sẽ thấp hơn lớp đối chứng tuy không nhiều, tương ứng là
20% và 25,7%. Ở lớp TN không có HS yếu còn lớp ĐC có 2,9 % HS yếu.
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Sau khi kết thúc các tiết dạy thực nghiệm theo phương pháp học theo dự án,
tôi nhận thấy:
Học tập theo phương pháp dự án, các em đã phát huy tốt khả năng tự học,
chủ động, sáng tạo trong quá trình kiếm tìm tri thức.
Học sinh đã hiểu ý nghĩa của các chủ đề mà các em đang thực hiện, các em
có thể hoàn thành nhiệm vụ đúng tiến độ và có chất lượng khá cao. Trong quá
trình tìm hiểu, nghiên cứu các em sẽ học được rất nhiều kiến thức, kỹ năng và
giá trị mới.
Hơn nữa các em còn có thể khám phá các ý tưởng theo sở thích, nguyện
vọng của cá nhân cũng như các thành viên trong một nhóm.
Đối với GV: Đổi mới phương pháp dạy học đang là một vấn đề cần quan
tâm. Hiện nay có rất nhiều phương pháp dạy học mới có thể giúp học sinh bước
vào một tâm thế mới, có những năng lực và kĩ năng mới cho hành trình kiếm

22
tiềm tri thức của bản thân. Dạy học dự án cũng là một sự lựa chọn. Đặc biệt là ở
lớp 11 trong các tiết tự chọn GV có thể lồng ghép nhiều nội dung dạy học với
các phương pháp dạy học tích cực, tăng thêm hứng thú cho các em và nâng cao
hiệu quả dạy học.
II. Kiến nghị
- BĐKH là một vấn đề lớn hiện nay, ở các trường THPT hiện nay chưa coi
trọng nhiều. Vì vậy cần phải tích hợp vào các môn học ở các trường THPT đặc
biệt là môn Địa Lý.
- Trong hoạt động ngoài giờ lên lớp, chúng ta cũng có thể dạy học theo phương
pháp dự án nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
- Sở GD& ĐT Thanh Hóa cần mở nhiều hơn các chu kỳ bồi dưỡng thường
xuyên để giáo viên tiếp cận nhiều phương pháp dạy học mới và đưa vào thực tế
dạy học ở các trường THPT.
- Nhà trường tạo điều kiện về trang thiết bị dạy học để GV có điều kiện thực
hiện các phương pháp dạy học mới.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngày 21 tháng 5 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Bùi Thị Nhung
23
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Dạy và học tích cực- Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học.
Nhà xuất bản đại học sư phạm.
2. Đặng Văn Đức (1990)- Đổi mới phương pháp dạy học Địa lý theo hướng tích
cực hoạt động của người học.
Bộ giáo dục và đào tạo ĐHSP- ĐHQG Hà Nội.
3. Đặng Văn Đức, Nguyễn Thị Thu Hằng (2001)- Phương pháp dạy học Địa lý

theo hướng tích cực.
Nhà xuất bản ĐHSP.
4. Nguyễn Trọng Phúc- Phương tiện, thiết bị kỹ thuật trong dạy học Địa Lý.
Nhà xuất bản ĐHQG Hà Nội
5. Lưu Xuân Mới- Lý luận dạy học đại học.
Nhà xuất bản Giáo Dục.
6. SGK Địa lý lớp 11
Nhà xuất bản Giáo Dục.
7. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Địa lý lớp 11.
Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam
24
NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc cÊp trêng
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………….………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc cÊp ngµnh
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………….………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
25