Bài 52: Tinh bột và xenlulozo

HÓA HỌC 9
TRƯỜNG THCS HỒNG BÀNG

TINH BỘT
TINH BỘT
Thời gian 1 tiết
Bài 52
XENLULOZ
XENLULOZ
Ơ
Ơ
&
&

MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
•
Nắm được công thức chung, đặc
điểm cấu tạo phân tử của tinh bột và
xenlulozơ .
•
Nắm được tính chất hoá học, tính
chất lí học và ứng dụng của tinh bột,
xenlulozơ .
•
Viết được phương trình hoá học phản
ứng thủy phân của tinh bột, xenlulozơ
và phản ứng tạo thành những chất
này trong cây xanh .

I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN

Hãy quan sát các hình sau và cho biết trạng thái tự nhiên
Lúa
Ngô
Bông
TINH BỘT
XENLULOZƠ

I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
Hãy chọn từ thích hợp ( xenlulozơ hoặc tinh bột ) rồi điền vào các
chổ trống :
a. Trong các loại củ, quả, hạt có chứa nhiều _____________
b. Thành phần chính của sợi bông, gỗ, nứa là ____________
c. ______________ là lương thực con người . .

tinh bột
Tinh bột
xenlulozơ

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Em hãy thực hiện thí nghiệm sau :
Lần lượt cho một ít tinh bột, xenlulozơ vào hai ống
nghiệm, thêm nước vào, và lắc nhẹ, sau đó đun nóng hai
ống nghiệm
Em hãy quan sát và cho biết trạng thái, màu sắc, sự hoà tan trong nước của
tinh bột và xenlulozơ trước và sau khi đun nóng ?
Tinh bột
•
Chất rắn màu trắng,
•
Không tan trong nước ở nhiệt

độ thường,
•
Tan được trong nước nóng tạo
ra dung dịch keo .
Xenlulozơ
•
Chất rắn màu trắng,
•
Không tan trong nước ngay cả
khi đun nóng .

III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ
Chọn câu đúng trong các câu sau :
a. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối nhỏ .
b. Xenlulozơ có phần tử khối nhỏ hơn tinh bột .
c. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối bằng nhau .
d. Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng
phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột .
Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng
phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột .

III. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ
* Tinh bột và xenlulozơ có phân tử khối rất lớn .
* Tinh bột và xenlulozơ được tạo thành do nhiều nhóm
mắc – C
6
H
10
O
5

- liên kết lại với nhau .
– C
6
H
10
O
5
– C
6
H
10
O
5
– C
6
H
10
O
5
–
Viết gọn
( – C
6
H
10
O
5
– )
n

Nhó m – C
6
H
10
O
5
– : mắt xích phân tử
n : số mắc xích khoảng 1200  1600

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Em hãy cho biết quá trình hấp thu tinh bột trong cơ thể người và động vật
1. Phản ứng thủy phân :
Tinh bột
Enzim amilaza
Mantozơ
Enzim mantaza
Glucozơ
Em hãy cho, nếu đun tinh bột hoặc xenlulozơ với dung dịch axít thì xảy ra
quá trình gì ? Sản phẩm thu được là chất gì ?
Quá trình thủy phân để tạo ra glucozơ .
n
C
6
H
12
O
6
+
n
H

2
O
Axit
t
0
( - C
6
H
10
O
5
- )
n
Ở nhiệt độ thường, tinh bột và xenlulozơ bị thủy
phân thành glucozơ nhờ xúc tác của các enzim
thích hợp .

IV. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Em hãy tiến hành thí nghiệm sau :
2. Tác dụng của tinh bột với iot :
Nhỏ vài giọt dung dịch iot vào
ống nghiệm đựng hồ tinh bột
Em hãy quan sát và nêu nhận xét thí
nghiệm trên
Nhỏ vài giọt dung dịch iot
vào ống nghiệm đựng hồ
tinh bột sẽ thấy xuất hiện
màu xanh . Đun nóng màu
xanh biến mất, để nguội lại
hiện ra

V. TINH BỘT, XENLULO CÓ ỨNG DỤNG GÌ ?
Em hãy cho biết tinh bột và xenlulozơ được tạo thành trong cây xanh
nhờ quá trình gì ?
Quá trình quang hợp
Em hãy cho biết vai trò của tinh bột như thế nào ?
•
Là lương thực quan trọng của con người .
•
Nguyên liệu để sản xuất đường glucozơ và
rượu etylic .
6
n
CO
2
+
5
n
H
2
O
Clorophin
Ánh sáng
( -C
6
H
10
O
5
- )

n
+ 6
n
O
2

V. TINH BỘT, XENLULO CÓ ỨNG DỤNG GÌ ?
Em hãy cho biết ứng dụng xenlulozơ ?
XENLULOZƠ
Sản xuất giấy
Vật liệu xây dựng
Sản xuất đồ gỗ
Sản xuất vải sợi

CỦNG CỐ
Nêu phương pháp nhận biết các chất sau
a. Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ .
b. Tinh bột, glucozơ, saccarozơ


Ghi nhớ

1. Tinh bột và xelulozơ là những chất rắn màu trắng, không
tan trong nước . Riêng tinh bột tan được trong nước
nóng .
2. Công thức chung của tinh bột và xenlulozơ là
( -C
6
H
10

O
5
- )
n
.
3. Tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân trong dung dịch axit
tạo ra glucozơ . Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu
xanh đặc trưng .
4. Tinh bột và xenlulozơ đóng vai trò quan trong trong đời
sống và sản xuất .

DẶN DÒ
•
Chuẩn bị trước bài 53 _ “ PROTEIN “
•
Thực hiện các bài tập 4 sách giáo
khoa _ trang 158

Thực hiện 03 năm 2006