một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trường ptdtbt thcs tại huyện than uyên

SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 1 -

PHN M U

I. Lí DO CHN TI.
i vi ngi giỏo viờn, cn phi cú kin thc, cú hiu bit s phm v quy
lut xó hi, cú kh nng dựng li núi tỏc ng n tõm hn hc sinh. Cú k
nng c sc nhỡn nhn con ngi v cm thy nhng rung ng tinh t nht ca
trỏi tim con ngi. Cõu danh ngụn trờn ó cho chỳng ta thy rng ngi thy
khụng ch l ngi truyn tri thc, truyn ngn la am mờ, m cũn l ngi phi
bit cm thụng, chia s vi nhng khú khn ca ngi hc, bit s rung ng ca
tỡnh ngi.
Mc dự thi gian cụng tỏc trong ngnh giỏo dc ca bn thõn mi c 6
nm, nhng trong 6 nm ú tụi li cú 4 nm c giao lm cụng tỏc ch nhim
lp. Tng chng kin mt s em vỡ nh xa trng, hon cnh gia ỡnh li vụ
cựng khú khn. Mt mt cỏc em va phi i hc v trong ngy, mt mt gia ỡnh
khụng nhng thiu ngi lao ng m cũn phi nuụi cỏc em n hc. Dn n mt
s em ó phi b hc gia chng. Cỏc em cũn li khi n trng vụ cựng vt v, cú
khi cỏc em phi dy t 5 gi sỏng n trng cho kp. Ri khi tan trng ó l
11h45, cỏc em li i b tr v. c bit vo cỏc hụm ma to, giú rột, hay mựa ụng
lnh giỏ nhỡn cỏc em n trng m qu tht nhng ngi thy nh bn thõn tụi
khụng khi nghn ngo
Cn c Thụng t s 24/2010/TT-BGDT ngy 02/8/2010 ca B Giỏo dc
v o to v ban hnh Quy ch t chc v hot ng ca trng ph thụng dõn
tc bỏn trỳ v Quyt nh s 85/2010/Q-TTg ngy 21/12/2010 ca Th tng
Chớnh ph v ban hnh mt s chớnh sỏch h tr hc sinh bỏn trỳ v trng ph
thụng dõn tc bỏn trỳ, thng nht tờn gi l trng ph thụng dõn tc bỏn trỳ
(PTDTBT) v hc sinh bỏn trỳ. Theo thụng t v Quyt nh nờu trờn, trng

PTDTBT l trng chuyờn bit, c Nh nc thnh lp cho con em cỏc dõn tc
thiu s, con em gia ỡnh cỏc dõn tc nh c lõu di ti vựng cú iu kin kinh t-
xó hi c bit khú khn nhm gúp phn to ngun cỏn b cho cỏc vựng ny. Hc
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 2 -

sinh bỏn trỳ l hc sinh vựng cú iu kin kinh t - xó hi c bit khú khn,
c cp cú thm quyn cho phộp li trng hc tp trong tun, do khụng th
i n trng v tr v nh trong ngy. Nh vy, trng PTDTBT cú tớnh cht ph
thụng, dõn tc v bỏn trỳ. Trng thc hin cỏc nhim v quy nh ti iu l
trng ph thụng v nhim v liờn quan n t chc cỏc hot ng dy hc, giỏo
dc, lao ng, vn húa th thao v t chc nuụi dng phự hp vi hc sinh bỏn
trỳ. Hc sinh bỏn trỳ c Nh nc h tr tin n, h tr nh ; trng PTDTBT
c h tr u t c s vt cht, thit b nh ging nm, nh bp, phũng n, nh
tm, cụng trỡnh v sinh v cỏc thit b kốm theo; hng nm c mua sm, b sung
dng c phc v sinh hot vn húa, th dc th thao.
Cú th núi vi vic ra i ca mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT THCS (Ph
thụng dõn tc bỏn trỳ trung hc c s) i vi 4 trng ti huyn Than Uyờn l
mt thi c vng i vi ng bo con em cỏc dõn tc 04 xó ti huyn Than
Uyờn (xó Khoen On, xó Ta Gia, xó T Ha, xó Phỳc Than). Vic ra i mụ hỡnh
cỏc trng PTDTBT núi chung v cỏc trng PTDTBT THCS núi riờng ó l mt
thi c vng nhng lm sao cho nhng thi c vng ú tht s l vng vi
con em cỏc dõn tc ni õy hay núi cỏch khỏc lm th no thc hin tt mụ hỡnh
cỏc trng PTDTBT l iu khụng phi d dng?
Xut phỏt t trn tr ú, trong 03 nm hc (nm hc 2010-2011; 2011-2012;
2012-2013) bn thõn tụi cng nh mt s ng chớ lm cụng tỏc qun lớ ti cỏc
trng PTDTBT THCS trờn a bn huyn Than Uyờn luụn cựng nhau chia s
nhng khú khn, tng bc ra nhng gii phỏp thc hin tt cụng tỏc chm

súc v nuụi dng hc sinh bỏn trỳ m bo 4 hn an ton hn nh, vui hn
nh, n ngon hn nh, hc tp tt hn nh. Vi thnh cụng t c ca mụ
hỡnh PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn, ó thụi thỳc v giỳp tụi mnh dn
tng kt nhng phng phỏp, cỏch lm trong cụng tỏc qun lớ hc sinh bỏn trỳ qua
sỏng kin Mt s kinh nghim trong cụng tỏc qun lớ hc sinh bỏn trỳ cỏc
trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn.

SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 3 -

II. PHM VI V I TNG NGHIấN CU.
1. Phm vi nghiờn cu.
Phm vi tin hnh nghiờn cu õy l hot ng ca cỏc trng PTDTBT
THCS ti huyn Than Uyờn. õy l nhng trng cũn gp rt nhiu khú khn v
c s vt cht cng nh trong cụng tỏc qun lý hc sinh bỏn trỳ v xõy dng cỏc
hot ng bỏn trỳ lm sao to mt mụi trng hc tp v sinh hot tht s cú
hiu qu cho cỏc em.
2. i tng nghiờn cu.
Mt s kinh nghim trong cụng tỏc qun lý hc sinh bỏn trỳ cỏc trng
PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn.
III. MC CH NGHIấN CU.
Mc dự thi gian ca bn thõn cụng tỏc trong ngnh cũn cha nhiu, trong
khi ú thi gian ph trỏch cụng tỏc bỏn trỳ núi chung mi c 04 nm. Nm hc
2010-2011 l Phú ban qun lớ bỏn trỳ ti trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than,
nm hc 2011-2012 l Phú Hiu trng (ph trỏch) trng PTDTBT THCS s 1
xó Khoen On, nm hc 2012-2013 l Hiu trng trng PTDTBT THCS s 1 xó
Khoen On. Nhng bn thõn luụn thy rừ vai trũ v ý ngha ca mụ hỡnh trng
PTDTBT núi chung v mụ hỡnh trng PTDTBT THCS núi riờng. Chớnh vỡ vy,

tụi ó mnh dn a ra mt s bin phỏp cng nh tham kho mt s kinh nghim
trong cụng tỏc qun lý hc sinh bỏn trỳ cỏc trng PTDTBT THCS ti huyn
Than Uyờn. Mong rng, qua sỏng kin ny s cựng cỏc ng chớ qun lớ cỏc
trng PTDTBT THCS núi riờng v cỏc ng chớ trong ngnh giỏo dc núi
chung cựng nhau trao i, chia s nhng cỏch lm hay, sỏng to sao cho phự hp
vi n v mỡnh nht, cỏc mụ hỡnh trng PTDTBT THCS hot ng tht s
hiu qu, tng bc nõng cao cht lng hai mt giỏo dc, xng ỏng vi lũng tin
ca ng, nh nc v nhõn dõn giao cho.
IV. IM MI TRONG KT QU NGHIấN CU.
Vic vit mt sỏng kin kinh nghim ó khú, vit mt sỏng kin kinh
nghim hon ton mi v cụng tỏc qun lý hc sinh bỏn trỳ cỏc trng PTDTBT
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 4 -

THCS li cng khú khn. Mc dự vy, bn thõn tụi cng mnh dn khỏi quỏt
nhng cụng vic ó lm, cng nh tham kho, chia s, hc hi mt s kinh nghim
qun lớ ca 03 trng PTDTBT THCS cũn li a ra nhng bin phỏp mi cú
hiu qu trong vic thc hin v xõy dng mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT THCS ti
huyn Than Uyờn. Nhng bin phỏp ny ó tin hnh ỏp dng c th i vi 04
trng PTDTBT THCS (mi trng cú th la chn nhng im thớch hp). õy
l ti khỏ rng, vi nhiu ni dung li rt mi m i vi bn thõn tụi. ó cú
lỳc, tụi ó ngh mỡnh hi tham hoc lm mt ti quỏ sc nhng mong mun
ca bn thõn tụi l sỏng kin sau khi hon thnh cú th phự hp vi nhiu n v.
Mi n v cú th ỏp dng mt phn v bờn cnh ú l cựng nhau chia s nhng
khú khn cú th da trờn nhng im tng ng. Bi khụng phi n v no cng
ging n v no, nhng khú khn cú th l ging nhau nhng bin phỏp khc
phc cú th khỏc nhau do hon cnh, mụi trng giỏo dc khỏc nhau.

SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 5 -

PHN NI DUNG
I. C S Lí LUN.
Ngay t bộ cỏc em ó nm trong vũng tay chm súc ca cha m. Khi n
tui ti trng cỏc em c gia ỡnh a i ún v, chm súc ng viờn ca y
nhng ngi thõn trong gia ỡnh. Nhng khi ln hn chỳt na cỏc em phi t i
n trng, phi t chm súc bn thõn mỡnh. Nh trng khụng nhng l ni nuụi
dng nhng c m ca cỏc em c bay cao, bay xa m ni õy cũn giỳp cho
cỏc em cú nhng ngi bn, ngi cha ngi m th hai ca mỡnh.
i vi nhng vựng thun li, nhng gia ỡnh cú iu kin l vy. Nhng
i vi cỏc em hc sinh vựng khú khn, cỏi n cỏi mc cũn ang ba võy n gia

ỡnh cỏc em thỡ s quan tõm, chm súc hu nh l rt hn ch. Cú khi cỏc em phi
nhn n n trng, cú khi c tun, c thỏng cỏc em ch mc mt b qun ỏo.
M cú khi b qun ỏo ú cng khụng c lnh ln l bao. Ri cú khi do hon
cnh gia ỡnh, cỏc em phi b hc gia chng, nhng ỏnh mt y tic nui, nhng
gng mt xm i vỡ nng giú do ng n trng quỏ xa, cỏnh ca tng lai
ang m ó vi úng sp li trc mt cỏc em.
La tui cỏc em bc THCS l la tui thiu niờn õy l giai on phỏt
trin ca tr t 11 - 15 tui, cỏc em c vo hc trng trung hc c s (t lp
6 - 9). La tui ny cú mt v trớ c bit v tm quan trng trong thi k phỏt trin
ca tr em, vỡ nú l thi k chuyn tip t tui th sang tui trng thnh v c
phn ỏnh bng nhng tờn gi khỏc nhau nh: thi k quỏ , tui khú bo,
tui khng hong, tui bt tr õy l la tui cú bc nhy vt v th cht
ln tinh thn, cỏc em ang tỏch dn khi thi th u tin sang giai on phỏt
trin cao hn (ngi trng thnh) to nờn ni dung c bn v s khỏc bit trong
mi mt phỏt trin: th cht, trớ tu, tỡnh cm, o c ca thi k ny. la
tui thiu niờn cú s tn ti song song va tớnh tr con, va tớnh ngi ln, iu
ny ph thuc vo s phỏt trin mnh m v c th, iu kin sng, hot ng
ca cỏc em. Mt khỏc, nhng em cựng tui li cú s khỏc bit v mc phỏt
trin cỏc khớa cnh khỏc nhau ca tớnh ngi ln - iu ny do hon cnh sng,
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 6 -

hot ng khỏc nhau ca cỏc em to nờn.
V s xut hin mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT núi chung v mụ hỡnh cỏc
trng PTDTBT THCS núi riờng chớnh l iu kin chp cỏnh cho nhng c m
ca cỏc em tr thnh hin thc. Cỏc em n trng c hc tp, c sinh hot
c vui chi. Ti õy mỏi trng thc s ó tr thnh ngụi nh th hai ca cỏc
em. Khụng cũn khong cỏch gia gia ỡnh cỏc bn cú iu kin, v gia ỡnh cỏc

bn khụng cú iu kin. Khụng cũn khong cỏch gia dõn tc ny vi dõn tc kia.
Mt mụi trng tht s hũa ng, mt mụi trng m nhiu em ó tng ao c gi
mi tr thnh hin thc. Cụng tỏc bỏn trỳ dõn nuụi cỏc trng PTDTBT THCS
cú ý ngha tht to ln. Nú gúp phn o to lc lng c bit ca a phng - lao
ng cú trớ tu vựng khú khn. Vỡ vy, xõy dng v t chc tt mụ hỡnh cỏc
trng PTDTBT núi chung v mụ hỡnh trng PTDTBT THCS núi riờng cú ý
ngha tht s quan trng trong quỏ trỡnh hỡnh thnh, phỏt trin ton din cỏc em.
II. THC TRNG CA VN .
1. Khỏi quỏt c im kinh t - xó hi ca 04 xó: Khoen On, Ta Gia, T
Ha, Phỳc Than.
Trong 04 trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn hu ht u cỏch xa
trung tõm huyn ch cú trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than l thun li nht v
c s vt cht cng nh giao thụng khi cỏch trung tõm huyn khong 9km (Trng
PTDTBT THCS xó T Ha cỏch trung tõm huyn khong 50km; Trng PTDTBT
THCS s 1 xó Khoen On cỏch trung tõm huyn khong 30km; Trng PTDTBT
THCS xó Ta Gia cỏch trung tõm huyn khong 23km).
im chung nht ca 04 xó: Khoen On, Phỳc Than, T Ha, Ta Gia ú l
a bn cú nhiu dõn tc anh em cựng chung sng nh dõn tc Thỏi, Kh Mỳ,
H.Mụng, Dao, Ty Trong ú nhiu nht l dõn tc Thỏi. i sng nhõn dõn cũn
gp nhiu khú khn, giao thụng i li vt v nhiu i nỳi him tr, khớ hu khc
nghit. Trờn a bn vn cũn tn ti mt s h tc nh nn to hụn, cỳng ma
2. c im kinh t - xó hi riờng bit ca 04 xó: Khoen On, Ta Gia, T
Ha, Phỳc Than.
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 7 -

Sau õy l mt s thụng tin khỏi quỏt nht ca cỏc xó cú trng PTDTBT
THCS úng trờn a bn. (s liu tớnh n thi im thỏng 9 nm 2012).

Xó Khoen On l xó vựng cao, phớa Bc giỏp xó Ta Gia, phớa nam giỏp tnh
Yờn Bỏi, phớa tõy giỏp tnh Sn La, phớa ụng giỏp xó T Mung vi 10 thụn bn. a
hỡnh xó Khoen On rt phc tp, nỳi non him tr, giao thụng i li ht sc khú khn,
iu kin khớ hu khc nghit. Din tớch t nhiờn ca xó Khoen On l 10.145.96 ha,
din tớch t nụng nghip l 73 ha. Dõn s cú 4.269 nhõn khu, bao gm 3 dõn tc
anh em, trong ú dõn tc Thỏi chim 83.7%, dõn tc HMụng chim 12,3%, dõn tc
Kh Mỳ chim 4%. Xó Khoen On cú 711 h/4.269 nhõn khu sng 10 thụn bn
khỏc nhau, vi s h nghốo hin ti ca xó chim 47,1% (338/718 h), s h cn
nghốo ca xó l 18,8% (135/718 h). Trong nm 2012, kinh t - xó hi ca xó ó cú
bc phỏt trin, i sng ca nhõn dõn cỏc dõn tc trong xó tng bc c ci
thin nhng do xut phỏt im thp cho nờn Khoen On vn l mt xó nghốo, trỡnh
dõn trớ cũn rt thp, i sng ca nhõn dõn cũn khú khn. Nhng nm qua, cựng
vi s phỏt trin kinh t - xó hi ca t nc, Khoen On ó cú giao lu thụng
thng vi cỏc a phng khỏc nờn i sng nhõn dõn ó cú nhng ci thin.
Phỳc Than l xó mi c chia tỏch ra t xó Mng Than, phớa ụng giỏp
tnh Lo Cai, phớa Tõy giỏp xó Mng Mớt, phớa Nam giỏp xó Mng Than, phớa
Bc giỏp xó Pc Ta. Trng THCS xó Phỳc Than c thnh lp ngy 13/8/2007
theo Quyt nh s 804B/Q-UBND ngy 13/8/2007 ca UBND huyn Than
Uyờn (tin thõn l trng THCS s 2 xó Mng Than). Ngy 01/5/2011 trng i
tờn l trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than theo Quyt nh s 768/Q-UBND
ngy 17/5/2011 ca UBND huyn Than Uyờn v vic chuyn i mụ hỡnh trng
THCS xó Phỳc Than thnh trng PTDT bỏn trỳ THCS xó Phỳc Than. Xó cú quc
l 32 chy qua, giao thụng liờn thụn bn vn cũn khú khn, nht l tri ma. Din
tớch t nhiờn ca xó l 5.628 ha. Tng s dõn nm nay l 8666 ngi, xó cú 09 dõn
tc anh em cựng chung sng. Trong ú, dõn tc Thỏi: 5824/8520 chim 68,36%;
dõn tc Kinh: 526/8520 chim 6,17%; dõn tc H'mụng: 1786/ 8520 chim 20,96%;
dõn tc Dao: 334/ 8520 chim 3,92%; dõn tc Ty: 31/ 8520 chim 0,36 %; dõn
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 8 -

tc Mng: 9/ 8520 chim 0,11%; dõn tc Cao Lan: 04/8520 chim 0.05%; dõn tc
Dỏy: 04/8520 chim 0.05%; dõn tc Nựng: 02/8520 chim 0,02% c trỳ ri rỏc
trong ton xó. Tỡnh hỡnh kinh t - xó hi ca xó: 22/22 thụn bn thuc xó c bit
khú khn, cũn tỡnh trng h tc lc hu nh to hụn, cỳng ma i sng ca nhõn
dõn cỏc dõn tc trong xó tng bc c ci thin nhng do a s nhõn dõn trong
xó sn xut nụng nghip, canh tỏc cũn lc hu, nhiu hn ch nờn s h nghốo vn
chim 29,3% (xó khụng cú h cn nghốo), trỡnh dõn trớ cũn rt thp, i sng
ca nhõn dõn cũn rt khú khn.
a hỡnh xó Ta Gia rt phc tp, nỳi non him tr, giao thụng i li ht sc
khú khn, iu kin khớ hu khc nghit. Din tớch t nhiờn ca xó Ta Gia l
9564,6 ha, dõn c sng tng i tp trung, gm 12 thụn bn, cú 3 dõn tc anh em
cựng chung sng trong ú: Dõn tc Thỏi chim 84%; Dõn tc H'Mụng chin
10,4%; Dõn tc Kh Mỳ chim 5,56 %. Hin ti s h nghốo ca xó l 233/791
chim 29,5%, s h cn nghốo ca xó l 7,1%.
T Ha l xó vựng sõu cỏch xa trung tõm huyn, phớa Bc giỏp xó Pha Mu,
phớa Tõy v Nam giỏp tnh Sn La, phớa ụng giỏp xó Mng Kim ton xó cú 7 thụn
bn; trong ú c 7 thụn bn u thuc chng trỡnh 135 ca chớnh ph, cú nhiu
thụn bn cỏch xa trung tõm xó. a hỡnh xó T Ha rt phc tp, nỳi non trựng ip,
giao thụng i li ht sc khú khn, mựa ma l i li rt nguy him. Din tớch t
nhiờn ca xó l hn 6482,16 ha, dõn s cú 3486 khu bao gm 03 dõn tc anh em,
trong ú 100% l dõn tc ớt ngi, c trỳ ri rỏc trong ton xó. S h nghốo v cn
nghốo ca xó hin ti chim 42,8% (Trong ú s h nghốo l 22,5%; s h cn
nghốo l 20,3%).
Vỡ vy vic xõy dng mụ hỡnh cỏc PTDTBT núi chung v mụ hỡnh trng
PTDTBT THCS núi riờng l mt cụng vic tht s quan trng i vi ngnh giỏo
dc cng nh nhim v nõng cao dõn trớ, phỏt trin ngun nhõn lc cho a
phng. Cụng tỏc bỏn trỳ ti cỏc nh trng luụn c cỏc cp cỏc ngnh quan tõm
v to mi iu kin tt nht v c s vt cht cng nh trang thit b cỏc nh

trng thun li nht trong vic xõy dng cú hiu qu mụ hỡnh cụng tỏc bỏn trỳ
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 9 -

cỏc trng hc.
Cú th núi s hc sinh cú hon cnh gia ỡnh khú khn, s hc sinh xa
trng chim s lng rt ụng tt c cỏc trng úng trờn a bn cỏc xó c
bit khú khn. Nh vy nu khụng cú mụ hỡnh PTDTBT chc chn khụng nhng
s lng ca cỏc em khụng duy trỡ m bo, nhiu em s b hc gia chng. Bờn
cnh ú l t l chuyờn cn thp (c bit l nhng ngy ma to, giú ln, thi tit
khc nghit), m cht lng giỏo dc cng khụng m bo do cỏc em khụng cú
thi gian hc tp. V n nh cỏc em phi i rng ly ci, phi i chn trõu,
trụng em bi hu nh cỏc em l lc lng lao ng chớnh trong gia ỡnh. Bờn
cnh ú l mt s h tc a phng nh ly chng ly v sm, i r Tt c
nhng iu ú ó lm cho cụng tỏc giỏo dc cỏc xó vựng 3, vựng c bit khú
khn vụ cựng vt v m cht lng li khụng tht cao. Nm hc 2010-2011, bn
thõn tụi ó chng kin mt hc sinh vỡ s ly chng, s b bt lm v nờn ngy
ngh ch nht cng khụng dỏm v nh m li luụn trng? Vy nu khụng cú mụ
hỡnh cỏc trng PTDTBT, khụng cú mt thi c vng nh th, nhng hc sinh
ny s ra sao?
Qua trao i v gp g cỏc ng chớ qun lớ cng nh giỏo viờn, nhõn viờn
cỏc trng PTDTBT núi chung v cỏc trng PTDTBT THCS núi riờng ó giỳp
bn thõn tụi cng thy vai trũ to ln ca cụng tỏc bỏn trỳ. Nhỡn cỏc em hc sinh
ngi dõn tc, hng ngy c cp sỏch n trng, c sinh hot v hc tp
trong mt mụi trng thun li, c cỏc cp cỏc ngnh quan tõm to iu kin
bn thõn tụi li luụn thm ha vi mỡnh phi thc hin tt vai trũ ca mt ngi
qun lớ. Thc t trờn ó giỳp tụi nhn thc sõu sc hn v cụng tỏc bỏn trỳ dõn
nuụi, mt mụ hỡnh ó tng l m c, khỏt khao ca bao th h hc trũ ngi

dõn tc nghốo gi õy ó tr thnh hin thc.
2. S liu v hc sinh.
Hin ti s lng hc sinh bỏn trỳ ca cỏc trng PTDTBT THCS ti
huyn Than Uyờn nh sau: (s liu tớnh ti thi im thỏng 03 nm 2013)

SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 10 -

S hc sinh bỏn trỳ
Thụng tin
Trng

Tng s
HS ton
trng
Tng
s
T l %
(so vi ton
trng)
N
T l %
( l n so vi
HS bỏn trỳ)

Ghi
chỳ
Trng PTDTBT THCS

s 1 xó Khoen On
195 114 58,4 52 45,6
Trng PTDTBT THCS
xó Ta Gia
344 189 55,4 83 43,9
Trng PTDTBT THCS
xó T Ha
136 82 60,7 33 40,2
Trng PTDTBT THCS
xó Phỳc Than
547 131 20 68 51,9
Tng 1222 516 42,2 236 45,7

III. CC BIN PHP TIN HNH GII QUYT VN .
Do l nm th hai thc hin mụ hỡnh PTDTBT nờn hu ht cỏc trng mc
dự ó cú rt nhiu c gng trong vic qun lý n np bỏn trỳ v nõng cao cht
lng giỏo dc cng nh lm phong phỳ i sng sinh hot, ba n ca hc sinh.
Tuy nhiờn do cũn mt s hn ch nh c s vt cht nh trng cha tht m bo,
cỏc trang thit b phc v cho cụng tỏc bỏn trỳ cũn hn ch (Trong 04 trng
PTDTBT THCS hin nay ti huyn Than Uyờn ch cú 02 trng nu n bng bp
gas; 02 trng cú mỏy lc nc ú l trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than v
trng PTDTBT THCS xó Ta Gia). Bờn cnh ú bin phỏp qun lý ụi khi cũn
cha tht phự hp vi trng PTDTBT THCS; nng lc dy hc ca khụng ớt giỏo
viờn cũn hn ch. c bit cht lng hc tp ca hc sinh cũn thp. Vỡ vy
nõng cao cht lng hc tp i vi hc sinh ti trng PTDTBT THCS cú nhiu
yu t v bin phỏp tỏc ng, song cú th khng nh vai trũ qun lý ca Hiu
trng nh trng l yu t quyt nh hng u. Do vy, tụi s ginh phn ln
trang vit trong sỏng kin ny xut cỏc bin phỏp qun lý ca Hiu trng
cỏc trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn.
1. i mi cụng tỏc qun lý ca Hiu trng.

Nm hc 2012-2013 l nm hc: Tip tc i mi cụng tỏc qun lý v nõng
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 11 -

cao cht lng giỏo dc. Bi vy, cụng tỏc qun lý ca ngi Hiu trng rt
quan trng i vi cỏc trng hc núi chung v cỏc trng PTDTBT THCS núi
riờng.
1. 1. Bin phỏp th nht: Tuyờn truyn sõu rng ti gia ỡnh v nhõn dõn a
phng v quy ch t chc, hot ng v chớnh sỏch h tr hc sinh bỏn trỳ
trng PTDTBT THCS.
Gia ỡnh l t bo ca xó hi, gia ỡnh cú yờn m ho thun thỡ xó hi mi
lnh mnh. Vn gia ỡnh ó thnh vn quc t. Liờn Hip Quc ó chn ngy
15-5-1994 lm ngy Quc t gia ỡnh. Tng th ký Liờn Hip Quc ó nhn mnh:
Chỳng ta quay tr li nhng yu t c bn ca xó hi loi ngi nhm hng n
mt chng trỡnh rừ rng hn v mnh m hn cho cụng bng xó hi''. í kin ny
thc s ỏng lu ý i vi mi ngi, mi ngnh, mi gii quan tõm n gia ỡnh.
Bi vy ch cú khi gia ỡnh hiu rừ nhng li ớch c th m con em h t c, cú
c khi bỏn trỳ thỡ mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT THCS mi tht s thnh cụng.
Bi giỏo dc khụng ch n thun ca nh trng ú l cụng vic ca c 3 nhõn t:
Gia ỡnh, nh trng v xó hi.
Mụ hỡnh kt hp giỏo dc

Ngay t khi cú quyt nh chuyn i mụ hỡnh cỏc trng THCS thnh mụ
hỡnh cỏc trng PTDTBT THCS, thỡ ngi Hiu trng cn tham mu vi chớnh
quyn xó t chc bui hp ph huynh ton trng, v hp vi ph huynh cú con
em bỏn trỳ. Trong bui hp ny, ngi Hiu trng cn ph bin rừ nhng ch
trng ca ng, Nh nc i vi chớnh sỏch giỏo dc dõn tc núi chung; v quy

Xó
hi

Gia
ỡnh




Nh trng

Hc
sinh
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 12 -

ch t chc, hot ng v mt s chớnh sỏch h tr hc sinh bỏn trỳ v trng
PTDTBT THCS núi riờng. Ngi Hiu trng cng cn thụng qua mt s iu
kin v vic n, ca cỏc em. Cỏc ph huynh c trao i, tho lun cng nh
cho ý kin v cỏc vn m ngi Hiu trng ó tuyờn truyn. Bờn cnh ú,
Hiu trng cng cn xin ý kin ca lónh o xó v cỏc ni dung trờn, c bit v
vai trũ ca mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT THCS vi vic hc ca con em trờn a

bn xó.
Trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On, l mt trng cũn gp rt nhiu
khú khn c bit l v c s vt cht. Trong a bn xó, cú bn Noong Quang l
mt bn rt xa trung tõm xó. Cú gia ỡnh cỏch nh trng hn 20km, ng i li
thỡ vụ cựng khú khn v nguy him. Hn na 100% cỏc em l ngi dõn tc
H.Mụng cũn khỏ ớt núi v rt rố. Trong dp tt c truyn ca ngi H.Mụng va
qua, nh trng ó lờn n tt v tng qu cho hc sinh ni õy. Nhng n ci ó
n tht s rng r trờn mụi cỏc em ó khin chỳng tụi tht s m lũng v nhen lờn
mt nim vui khú t
1.2. Bin phỏp th hai: Ph bin, quỏn trit cho giỏo viờn, nhõn viờn v hc
sinh v quy ch t chc, hot ng v chớnh sỏch h tr hc sinh bỏn trỳ trng
PTDTBT THCS.
Ngi Hiu trng phi quỏn trit cho i ng CB, GV, NV (cỏn b, giỏo
viờn, nhõn viờn) v hc sinh v cỏc ch trng, ng li ca ng v chớnh sỏch
dõn tc, v tm quan trng ca cụng tỏc giỏo dc, vựng cú kinh t xó hi c bit
khú khn núi riờng, v o to núi chung, trong ú cú v trớ, tớnh cht ca trng
PTDTBT THCS cỏc bui hp hi ng nh trng, bui sinh hot bỏn trỳ Hỡnh
thc ph bin nh thụng bỏo ti ton th CB, GV, NV nhng phi cú kim tra,
ỏnh giỏ. Cú th lng ni dung ny vo cỏc bi kho sỏt kim tra vic hiu v
nm rừ v chớnh sỏch giỏo dc dõn tc núi chung; v quy ch t chc, hot ng v
mt s chớnh sỏch h tr hc sinh bỏn trỳ v trng PTDTBT THCS núi riờng nh
th no? Bờn cnh ú cú th trũ chuyn, trao i ca ngi Hiu trng vi giỏo
viờn, nhõn viờn qua ú ngi Hiu trng cng hiu c s nm bt ca CB, GV,
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 13 -

NV mỡnh. t ú CB, GV, NV cú ý thc hn trong vic dy hc, chm súc,
tht s mi ngi thy, ngi cụ tr thnh ngi cha ngi m th hai ca hc

sinh gúp phn vo nõng cao cht lng giỏo dc v hiu qu o to trong nh
trng.
i vi hc sinh cỏc em cú quyn v phi c bit ch ca cỏc em ra
sao? Nhng chớnh sỏch cỏc em c hng l nh th no? iu ny phi c
nh trng thc hin ngay t khi cỏc em vo bỏn trỳ. Tt c nhng ni dung ny
phi c ph bin ti cỏc em mt cỏch c th, v thụng qua cỏc bui sinh hot
bỏn trỳ theo nh kỡ (Trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On tin hnh 01
tun/ln) Ban qun lớ bỏn trỳ cú th nhc li hoc hi mt s hc sinh v cỏc chớnh
sỏch ca cỏc em c nhn nh trng cú th cú cỏc bin phỏp iu chnh v
cụng tỏc ph bin v tuyờn truyn (nu cú).
1.3. Bin phỏp th ba: Chỳ trng vic xõy dng, phỏt trin i ng cỏn b, giỏo
viờn, nhõn viờn v lng v m bo v cht trong cỏc trng PTDTBT
THCS.
Ngay t gia nm hc, ngi Hiu trng cn xõy dng k hoch nm hc
sau mt cỏch chớnh xỏc (nu khụng cú bin ng t xut) t ú cú c s
lng hc sinh ca nm hc sau. Khi cú c s lng hc sinh ca nm hc sau,
s cú k hoch c th v giỏo viờn, nhõn viờn, s lp hc, phũng bỏn trỳ Da
vo quy mụ nh trng, Hiu trng phi xõy dng k hoch c th v tham mu
vi Phũng Giỏo dc v o to b trớ v s lng CB, GV, NV c bit l nhõn
viờn cp dng v nhõn viờn y t. Bờn cnh ú, ngi Hiu trng cn nm rừ
hon cnh, nng lc s trng ca CB, GV, NV sao cho khi phõn cụng cú th
phỏt huy c sc mnh ca i ng qua ú mang li hiu qu cao trong qun lý,
chuyờn mụn v cỏc hot ng bỏn trỳ ca nh trng. im chung ca nhiu
trng PTDTBT THCS l quy mụ s lp ụi khi cũn thp, (nhỡn chung i vi 04
trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn s lp ớt nht t 8 n 22 lp, HS t
136 n 547 em; Trong ú s hc sinh bỏn trỳ t 82 cho n 189 em ); s giỏo viờn
m bo so vi nhu cu dy v hc, phn ln l tr v tui i v ớt v tui ngh;
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 14 -

mi xó cú mt trng THCS (Tr xó Khoen On), khong cỏch gia cỏc trng
thng cỏch xa nhau; giao thụng i li khụng thun tin (tr trng PTDTBT
THCS xó Phỳc Than) nờn giỏo viờn ớt cú iu kin trao i, hc hi ln nhau
v chuyờn mụn, nghip v. Do ú, Hiu trng cn phi t chc nhiu hỡnh thc
sinh hot chuyờn mụn, thao ging, d gi; to iu kin v thi gian, trang b
phng tin, cỏc loi bỏo, tp chớ, u t mng Intenrnet (Tp on Vin thụng
Quõn i Viettel ó cp cho mi trng mt mng khụng dõy 3G) giỏo viờn
nghiờn cu, t hc, t bi dng v chuyờn mụn, nghip v s phm. ng thi
phi xõy dng c tp th s phm nh trng on kt, sỏng to, bit hc hi v
cựng chia s. Yờu cu CB, GV, NV hc hi, nõng cao kin thc Tin hc, Ngoi
ng, ting dõn tc thiu s ni cụng tỏc. i vi trng PTDTBT THCS s 1 xó
Khoen On nh trng ó ng dng tớch cc cụng ngh thụng tin vo cụng tỏc dy
hc. ó t chc c cỏc chuyờn cú ng dng cụng ngh thụng tin trong ú
Ban giỏm hiu l ngi phi u tiờn v tớch cc s dng. Cụng tỏc Hi ging cng
c nh trng rt coi trng. Cỏc tit hi ging cú phõn cụng c th cỏc ng chớ
i d, ỏnh giỏ mt cỏch cụng bng khỏch quan khuyn khớch s sỏng to v cú
ng dng cụng ngh thụng tin. Sau khi cụng tỏc hi ging hon thnh, nh trng
cú tng kt cng nh khen thng cỏc ng chớ cú nhiu thnh tớch. Ban giỏm hiu
cng phi tớch cc tham gia hi ging cỏc cp, khụng vin lớ do cụng vic khụng
tham gia. Ngoi ra, nh trng cng t chc kho sỏt giỏo viờn 2 ln/ nm hc,
ngi Hiu trng nm c vic bi dng chuyờn mụn ca giỏo viờn ra sao?
Vic nm bt v hiu c nhng ch trng ng li ca ngnh nh th no?
cú bin phỏp iu chnh sao cho phự hp.
Bờn cnh ú, nõng cao vic bi dng chuyờn mụn, nghip v s phm
cho giỏo viờn, khuyn khớch giỏo viờn t hc, t bi dng. Ban giỏm hiu nh
trng ó t chc giao lu chuyờn mụn vi trng THCS th trn Than Uyờn. õy
l ngụi trng cú nhiu thy cụ giỏo tht s vng v tay ngh, chc v phng
phỏp. Bi vy qua cỏc tit d gi hc hi, cng nh trao i phng phỏp anh em

trong nh trng cng ó hc hi c rt nhiu iu b ớch. Ngoi ra, nh trng
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 15 -

cng t chc 02 bui giao lu chuyờn mụn vi trng PTDTBT THCS xó Ta Gia,
mt ngụi trng cng cú khỏ nhiu im tng ng vi trng PTDTBT THCS
s 1 xó Khoen On, v trng PTDTBT THCS xó T Ha.
1.4. Bin phỏp th t: i mi trong cụng tỏc qun lý hot ng ging dy.
i ụi vi qun lý cụng tỏc dy hc ca giỏo viờn theo chng trỡnh, k
hoch, quy ch chuyờn mụn ca B Giỏo dc v o to; qun lý hot ng ca
cỏc t, nhúm chuyờn mụnHiu trng cn coi trng vic t chc v ch o cú
hiu qu quỏ trỡnh i mi phng phỏp dy hc ca giỏo viờn theo hng phự
hp tng nhúm i tng hc sinh, trỏnh li dy dp khuụn, ỏp t. lm c
iu ny, Ban giỏm hiu cng nh t kho thớ ca nh trng phi tớch cc i d
gi c bit l d gi t xut nm c quỏ trỡnh i mi phng phỏp, vic
dy ca giỏo viờn v hc ca hc sinh nh th no? Qua cỏc tit d gi phi cú s
nhn xột c th, trao i thng thn nhng vic cha lm c ca giỏo viờn nhng
cng cn ghi nhn nhng iu giỏo viờn ó lm c. Cỏc bui sinh hot ca t
chuyờn mụn v nhúm chuyờn mụn cn tin hnh mt cỏch hiu qu, c bit phi
trin khai lớ thuyt v thc hnh trờn lp.
i vi vic ch o vic tng cng qun lý, khai thỏc v s dng cú hiu
qu thit b dy hc. Mt cụng vic ó tng thc hin ti trng PTDTBT THCS
s 1 xó Khoen On ú l giao cho ng chớ th vin qun lớ vic mn v s dng
dựng dy hc. Hng thỏng khi hp hi ng Ban giỏm hiu tng kt li v c
bit tuyờn dng nhng ng chớ tớch cc s dng dựng dy hc cng nh phờ
bỡnh ỏnh giỏ cú khi h xp loi i vi nhng ng chớ giỏo viờn cú dựng m
khụng s dng. Bờn cnh ú nh trng cng gp trc tip i vi hc sinh, lm
nhng phiu kho sỏt giỏo viờn thụng qua hc sinh. Tuy nhiờn cng cn lu ý s

dựng tng mụn l khỏc nhau nhng s cn c vo danh mc th vin. Bờn cnh
ú, ngi Hiu trng cũn cn ch o vic ci tin phng phỏp kim tra, ỏnh
giỏ v kim nh cht lng i vi hc sinh, qua cỏc bi kim tra sau khi d gi,
bi kim tra kho sỏt thy rừ c u im v hn ch ca quỏ trỡnh dy hc,
t ú ra cỏc bin phỏp ci thin thc trng, nõng cao cht lng v hiu qu dy
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 16 -

hc.
1.5. Bin phỏp th nm: i mi trong cụng tỏc qun lý hc tp ca hc sinh
trng PTDTBT THCS.
Trong thi i khoa hc tiờn tin nh hin nay, giỏo dc úng vai trũ vụ
cựng quan trng. Hc tp l vn c ton xó hi quan tõm. Vy hc lm gỡ?
Tr li cho cõu hi ny UNESCO ó xng mc ớch hc tp: "Hc bit, hc
lm, hc chung sng, hc t khng nh mỡnh". Cht lng hc tp ca
hc sinh dõn tc thiu s ph thuc vo nhiu yu t, trong ú phng phỏp v k
nng hc l ht sc quan trng. Hc sinh THCS dõn tc thiu s hu ht rt yu v
phng phỏp hc tp v cha cú thúi quen t hc. M k nng hc tp va l iu
kin hc tp cú cht lng, va l kt qu hc tp ca hc sinh. Vỡ vy, thụng qua
giỏo viờn, cn bi dng cho hc sinh phng phỏp v k nng hc tp tớch cc,
ch ng, trỏnh li hc vt, th ng v phỏt huy nng lc t hc, t tỡm hiu.
Hiu trng cn ch o thc hin vic xõy dng thi gian biu cho cỏc hot
ng hc tp hng ngy, tun, thỏng; rốn cho hc sinh k nng hc tp trờn lp
(túm tt ý chớnh bi hc, ghi nh tỏi hin tri thc ó hc, ng dng lm bi tp, rốn
t duy c lp, kh nng din t ngụn ng ting Vit, k nng liờn tng, so
sỏnh.). c bit hng dn cho hc sinh cỏch thc hc tp nh (khu bỏn trỳ);
hng dn hc sinh hc theo nhúm, hc t qun trờn lp Ngi hiu trng v
giỏo viờn trỏnh tỡnh trng núng vi, mun gũ ộp hc sinh hc tp quỏ nhiu ngay t

u. Cn to cho hc sinh mt tõm lý thoi mỏi hc m chi, chi m hc cỏc
em va sinh hot vui chi, lao ng, va hc tp.
Qun lý tt nn np, gi gic hc tp ca hc sinh l mt vic ht sc quan
trng nht l trng PTDTBT THCS. Do gia ỡnh cỏc em cú th hc bt kỡ vo
thi gian no cỏc em mun, tuy nhiờn thi gian hc ca cỏc em nh cú l s
khụng tht m bo do cỏc em hu nh l lao ng chớnh trong gia ỡnh. Bi vy
khi mụi trng bỏn trỳ cỏc em phi sinh hot theo mt thi gian biu nht nh.
Do ú ngi giỏo viờn ch nhim, giỏo viờn ph trỏch theo cỏc phũng cn un nn
t t, nhc nh cỏc em kp thi. Trỏnh thỏi quỏt mng hc sinh ngay t u bi
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 17 -

hu ht cỏc em ban u cũn khỏ nhỳt nhỏt v cú tớnh t ỏi cao. Nu qun lớ tt c
vic hc tp ca hc sinh bỏn trỳ thỡ chc chn cht lng hai mt giỏo dc ca
nh trng s khụng ngng c nõng lờn rừ rt.
Vi kh nng tip thu ca hc sinh dõn tc thiu s cú hn, trong khi dung
lng khụng ớt bi hc di, kin thc nhiu, qu thi gian giỏo viờn truyn th
tng bi hc trờn lp li theo quy nh chung. Vỡ vy, Hiu trng phi xõy dng
k hoch, ch o giỏo viờn dy gión tit, dy thờm bui. Riờng i vi Trng
PTDTBT THCS s 1 Khoen On nh trng ó cho cỏc t thng nht ni dung dy
hc bui ti, 100% giỏo viờn ng ý dy bui ti cho hc sinh thi gian t 19h45
n 21h35 c bit tp trung vo nhng mụn hc sinh cũn yu v k nng; cỏc
trng bỏn trỳ cũn li u cú k hoch cho hc sinh hc tp, trong ú ngi giỏo
viờn qun lý, hng dn cỏc em. Trng PTDTBT THCS xó T Ha do cha cú
in, nờn ó t chc cho cỏc em hc vo bui chiu.
Bờn cnh ú Ban giỏm hiu cn da vo kho sỏt cht lng hc lc hc
sinh u nm hc v kt qu hc lc gia hc k 1, hc k 2, phõn loi kin thc
v k nng ca hc sinh tng khi lp, t chc cỏc nhúm (lp) c bit ph

o hc sinh yu kộm (nu cú), hc sinh mt cn bn lp di, hn ch ti a tỡnh
trng hc sinh ngi nhm lp. Hc sinh ti trng PTDTBT THCS hu ht l
ngi dõn tc thiu s, vn ting Vit hn ch, hc sinh li thiu mnh dn, thiu
t tin trong giao tip, nờn Hiu trng cn quan tõm ch o v yờu cu tng giỏo
viờn theo c thự b mụn, tng cng vn ting Vit i vi hc sinh, nht l k
nng nghe, núi, c, vit. Khụng ch trong hc tp, hot ng ny cũn cn tớch cc
trong cỏc hot ng ngoi khúa. hu ht cỏc trng ti huyn Than Uyờn gi
cho c khụng cũn n thun l nhng gi hc khụ khn, ch kim im nhc nh,
v ph bin k hoch tun ti. M õy cũn l thi gian cỏc lp trc tun v i vn
ngh bỏn trỳ (i vi cỏc trng PTDTBT) th hin nhng bi ca, iu mỳa nh
cho mng mt tun hc mi vi nhiu kt qu cao hn.
Mt bin phỏp m tt c cỏc trng PTDTBT núi chung v trng PTDTBT
THCS ti huyn Than Uyờn núi riờng ó thc hin v thy rt hiu qu ú l vic
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 18 -

giao c th cho cỏc giỏo viờn ph trỏch theo phũng. Nhng kt qu t c cng
nh nhng tn ti ca phũng ú s l mt c s ỏnh giỏ xp loi giỏo viờn theo
thỏng, hc kỡ v c nm. Ch cú khi giao trỏch nhim c th ti tng thnh viờn c
th trong nh trng thỡ ý thc trỏch nhim cng nh lũng nhit tỡnh mi phỏt huy
c cao nht. V khi ú n np cỏc em c m bo m cỏc em khụng ch cú
nhng ngi cha, ngi m rt chung m cỏc em cú nhng ngi cha, ngi m c
th. ú l c s cỏc em tõm s, by t nhng mong mun cng nh suy ngh
ca bn thõn. t ú nhng ngi thy, ngi cụ ph trỏch phũng cú th nhanh
chúng gii quyt hoc trao i vi ngi qun lớ cú th giỳp cỏc em thy c
s quan tõm ca nh trng dnh cho cỏc em.
1.6. Bin phỏp th sỏu: Cn to ra mt mụi trng bỏn thỳ thõn thin, ni
cỏc em cựng v sinh hot trong mt mỏi nh: Mỏi nh em yờu.

Ngay trong phn u ca sỏng kin, bn thõn tụi ó thy rng mụ hỡnh cỏc
trng PTDTBT THCS núi riờng v trng PTDTBT núi chung l mt thi c
vng vi con em dõn tc cỏc vựng c bit khú khn. Mụi trng bỏn trỳ khụng
phi ch giỳp nh trng v ngnh giỏo dc nõng cao cht lng giỏo dc m õy
cũn l mt iu kin thun li giỳp cỏc em phỏt trin ton din. Ngoi kin thc
tip thu qua bi hc, thụng qua mụi trng bỏn trỳ, cn giỳp hc sinh cng c, m
rng nhn thc xó hi; tớnh hũa ng, mnh dn t tin, nng ng; rốn úc thm m;
tng cng th cht; tỡnh yờu quờ hng bn lng, t nc; tinh thn on kt
gia cỏc dõn tc. Vỡ vy, Hiu trng phi quan tõm ch o cỏc hot ng ngoi
gi lờn lp luụn m bo tớnh thit thc v hiu qu. ng thi cn y mnh cỏc
hot ng vn húa, th dc th thao, t chc cỏc trũ chi dõn gian gi gỡn, bo
tn v phỏt huy bn sc vn húa dõn tc. i vi trng PTDTBT THCS s 1 xó
Khoen On, nh trng ó tớch cc t chc cỏc hot ng theo tng thỏng. Thỏng 9
nh trng t chc phong tro Mỏi nh em yờu, thỏng 10 l chng trỡnh Rung
chuụng vng, thỏng 11 l cỏc phong tro nh Hoa im tt, Ting hỏt dõn ca,
thỏng 12 l phong tro Lp hc thõn thin, thỏng 1,2 l phong tro Mng ng,
mng xuõn Tt c cỏc phong tro u c cỏc em tớch cc tham gia hng ng
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 19 -

v t kt qu cao. c bit nh hai phong tro Mỏi nh em yờu, Lp hc thõn
thin cỏc em ó by t nhng suy ngh chõn thnh ca mỡnh cú khi rt hn nhiờn.
ú cú th l nhng cõu th ụi khi cha tht hay, hay l nhng bc tranh trang trớ
lp hc cũn khỏ nghch ngoc
Khoen On chung mt mỏi trng
Phũng hai chung mt con ng c m
Ngay t u nm hc Hiu trng cỏc nh trng PTDTBT THCS ti huyn
Than Uyờn ó thnh lp ngay Ban qun lý, chm súc v nuụi dng hc sinh Bỏn

trỳ. Trong ú trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On ó thnh lp Ban qun lý,
chm súc v nuụi dng hc sinh Bỏn trỳ, giao nhim v c th cho cỏc thnh
viờn.
- Trng ban (Hiu trng): Xõy dng cỏc loi k hoch bỏn trỳ, ch o
chung; Ph trỏch thi ua khen thng chu trỏch nhim trc Hiu trng v
nhim v chm súc, nuụi dng v chi ch chớnh sỏch hc sinh; cựng Hiu
trng gii quyt cỏc khú khn vng mc v cỏc kin ngh ca hc sinh.
- Phú ban 1 (Phú Hiu trng): Giỳp trng ban iu hnh cỏc thnh viờn,
giỏm sỏt vic chi tr ch v chm súc nuụi dng hc sinh, chm lo i sng
cho hc sinh v cỏc thnh viờn trong ban, iu hnh cụng vic khi trng ban i
vng.
- Phú ban 2 (Ch tch Cụng on): Giỳp trng ban iu hnh cỏc thnh
viờn, giỏm sỏt vic chi tr ch v chm súc nuụi dng hc sinh, chm lo i
sng cho hc sinh v cỏc thnh viờn trong ban, iu hnh cụng vic khi trng ban
v Phú ban 1 i vng.
- U viờn 1 (Th qu): Qun lý chi tr vic mua thc n, dựng t trang
cho cỏ nhõn; lm cỏc th tc nhp kho, xut kho theo quy nh ca th kho; chm
súc, nuụi dng.
- U viờn 2 (K toỏn): Hon thờn cỏc th tc chng t k toỏn; mua thc n
cho hc sinh v lm th tc nhp kho theo quy nh; chm súc, nuụi dng.
- U viờn 3 (Tng ph trỏch i, Bớ th on): T chc cỏc trũ chi, hot
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 20 -

ng ngoi khoỏ , ph trỏch vn ngh, th dc th thao, rốn luyn k nng sng
cho hc sinh; t chc tuyờn truyn giỏo dc phỏp lut; chm im nn np bỏn trỳ,
tuyờn dng phờ bỡnh vo th 2 u tun; .chm súc, nuụi dng. T chc cho
hc sinh th dc bui sỏng, cỏc hot ng vui chi. Bo v c s vt cht, bo v

cỏc vn an ninh. chm súc, nuụi dng.
- U viờn 4 (Trng ban lao ng): Ph trỏch cụng tỏc t chc; sp xp ch
n ngh; t chc, hon thin v xõy dng cỏc iu kin c s vt cht cho bỏn trỳ,
ch o cụng tỏc trng rau xanh, chn nuụi gia sỳc, gia cm.
- y viờn 5 (Y t): Ph trỏch cụng tỏc chm lo ti sc khe ca cỏc em hc
sinh bỏn trỳ.
- U viờn 6 (Cỏc giỏo viờn): phi hp cỏc thnh viờn trong ban chm súc,
nuụi dng.
- y viờn 7 (Cỏc nhõn viờn cp dng): phi hp cỏc thnh viờn trong ban
chm súc, nuụi dng.
Tựy iu kin tng trng, cú th t chc lao ng, tng gia sn xut (nuụi
gia cm, nuụi cỏ, trng rau) rốn k nng sng cho hc sinh v ci thin ba n
hng ngy, cng qua ú HS hiu c giỏ tr cụng sc, thnh qu ca lao ng,
ng thi to cho hc sinh s on kt, thng yờu, gn bú nhau v yờu mn
trng lp hn. Cỏc trng PTDTBT ti huyn Than Uyờn núi chung, v cỏc
trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn núi riờng ó tớch cc tng gia sn
xut. Hu nh tt c cỏc trng ó t tỳc c rau xanh, cú thi im ó tha rau
v bỏn c rau (nh trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On).
1.7. Bin phỏp th by: i mi vic qun lý c s vt cht, thit b dy hc;
m bo y cỏc ch chớnh sỏch ca giỏo viờn v hc sinh.
Cú th thy rng cỏc trng PTDTBT THCS s c trang b v c s vt
cht, v thit b khỏ y trong thi gian ti (mc dự hin ti cha cú). Nờn
ngi Hiu trng cn cú nhng quy nh v s dng ti sn, mn v s dng
dựng hc tp, ni quy th vin, phũng c (nu cú). trỏnh tỡnh trng b mt,
hoc nhanh h hng. Bờn cnh ú, ngi Hiu trng cn nm vng vic s dng
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 21 -

cụng ngh thụng tin, cng nh phi nm c vic mn dựng dy hc ca
giỏo viờn.
Hiu trng phi nm vng v thc hin ỳng, kp thi ch chớnh sỏch
i vi CB, GV, NV v hc sinh ca trng PTDTBT THCS theo quy nh. i ụi
vi vic cụng khai minh bch cỏc ngun thu chi hng tun, hng thỏng, hc k
CB, GV, HS v ph huynh cựng bit.
1.8. Bin phỏp th tỏm: T chc, phi hp tt vi cỏc on th, c quan trong
v ngoi trng hc.
Giỏo dc l ũn by thỳc y xó hi phỏt trin, ch cú giỏo dc mi cú vai
trũ quyt nh i vi tng lai ca t nc. Nguyờn lý giỏo dc ca ng ta ó
khng nh: Giỏo dc nh trng gn vi giỏo dc gia ỡnh v giỏo dc xó hi.
Chỳng ta cú th thy rng, cng ngy cỏc t chc ngoi trng hc cng cú s
quan tõm sõu sc i vi giỏo dc núi chung v c bit l hc sinh nghốo núi
riờng. Bi vy, cụng tỏc vn ng, tuyờn truyn cỏc lc lng ngoi nh trng,
chớnh quyn a phng cựng hp tỏc, chia s nhng khú khn l rt quan trng.
Ngi Hiu trng cn giỳp cỏc t chc dn nõng cao vai trũ ca mỡnh nh:
T chc Cụng on, on thanh niờn, i thiu niờn tin phong H Chớ Minh
trong vic xõy dng chng trỡnh, k hoch cụng tỏc; qun lý nh trng; cụng tỏc
thi ua khen thng Vi t chc Cụng on ó trc tip tham gia vo Ban qun
lớ bỏn trỳ v c giao nhim v l Phú ban, t chc tt cỏc hot ng ca tp th
nh trng, cỏc phong tro thi ua ca hc sinh. i vi on thanh niờn, i
thiu niờn tin phong H Chớ Minh cng trc tip tham gia vo Ban qun lớ bỏn trỳ
cú nhim v duy trỡ n np ca hc sinh bỏn trỳ núi riờng v ton trng núi
chung. Xõy dng v thc hin cỏc k hoch m bo nh t chc cỏc trũ chi dõn
gian, giỳp cỏc gia ỡnh khú khn, nht l nhng gia ỡnh cú cụng vi cỏch
mng, ngi gi neo n bng cỏc hỡnh thc nh n thm hi, ng viờn, dn
dp v sinh, tu sa c s vt cht
õy l mt ti khỏ rng bi vy nhng bin phỏp m bn thõn tụi a ra
cú tớnh cht v vai trũ ụi khi khỏc nhau cú th thớch hp tng a phng nht
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại

huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 22 -

nh. Cú th gii phỏp no ú l cp thit, gi quan trng mt thi im ca
trng ny nhng li cú tớnh lõu di, gi vai trũ iu kin mt trng khỏc. Tuy
cú s phõn chia tng bin phỏp nhng gia cỏc bin phỏp u cú quan h h tr,
b sung nhau. V mc tiờu duy nht ú l tng bc nõng cao cht lng giỏo dc
hai mt i vi hc sinh ti cỏc trng PTDTBT THCS. Do ú, nõng cao cht
lng giỏo dc hai mt i vi hc sinh ti trng PTDTBT THCS, cn phi vn
dng linh hot, phự hp thỡ mi t hiu qu cao nht.
1.9. Bin phỏp th chớn: Lm tt cụng tỏc xó hi húa giỏo dc.
Vi s tin h tr cho cỏc em bỏn trỳ l 420.000/1 thỏng/1 hc sinh. M
so vi tỡnh hỡnh giỏ c nh hin nay, mi ngy cỏc em ch cú khong 14.000
ng/1 ngy do vy cha th ỏp ng tt nhu cu cho cỏc em. Bi vy, Hiu
trng cn huy ng thờm cỏc ngun úng gúp t cha m hc sinh, t chc on
th, cỏc c quan doanh nghip úng trờn i bn, cỏc t chc khỏc cú th cựng
úng gúp ngy cụng, lng thc, qun ỏo, thit b dy hc m bo cụng tỏc
dy hc v cỏc hot ng trong nh trng. ng thi ci thin iu kin lao ng
ca giỏo viờn tt hn, nhm nõng cao hiu qu cụng vic v ng viờn, kớch thớch
s hng say ngh nghip, an tõm cụng tỏc ca CB, GV, NV, bi cụng tỏc giỏo dc
khụng ch l nhim v ca ngnh giỏo dc ú cũn l nhim v ca ton xó hi. Ch
cú khi chung tay thỡ cụng tỏc giỏo dc mi t c kt qu cao nht. Hu ht tt
c cỏc trng PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn u lm rt tt cụng tỏc xó hi
húa giỏo dc. Trong ú nh trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than c tớnh khong
400 triu ng, trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On khong 100 triu ng
lm c nhng iu ny, hu ht cỏc trng cn phi hp vi cỏc t chc
on th a phng, giao lu kt ngha vi cỏc n v khỏc trờn a bn, tranh
th s ng h ca cỏc t chc khỏc. Vi riờng trng PTDTBT THCS s 1 xó
Khoen On, nh trng ó phi hp vi on thanh niờn ca xó v hi ph huynh

cựng cha m hc sinh ca nh trng dng c 3 lp hc tm, 7 phũng bỏn trỳ, 1
bp n Vi cỏc c quan khỏc úng trờn a bn nh trng ó t chc giao lu
kt ngha tranh th s h tr v cỏc hot ng nh Vui tt trung thu, hi khe
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 23 -

Phự ng nh trng cng luụn nhn c s quan tõm giỳp c v vt cht
v tinh thn. Bờn cnh ú, trờn din n otofun.net ó kờu gi cỏc c quan, cỏ
nhõn n thm tng qu v khỏm sc khe cho ton b 06 n v nh trng trong
xó, trong ú cú trng PTDTBT THCS s 1 Khoen On bng cỏc hin vt nh qun
ỏo ng phc, thc phm, cỏc loi thuc Tng s kinh phớ h tr 06 n v nh
trng l gn 150.000.000 (Mt trm nm mi triu ng).
1.10. Bin phỏp th mi: Cỏc cuc vn ng, cỏc phong tro thi ua do
ngnh, cỏc t chc khỏc phỏt ng cn tham gia tớch cc, cú hiu qu.
Trc tiờn t chc tt vic hng ng v tham gia tớch cc cỏc cuc vn
ng, cỏc phong tro thi ua do ngnh, cỏc t chc khỏc phỏt ng. Ngi Hiu
trng phi ph bin cho CB, GV, NV v nhng vn bn cú tớnh phỏp quy m CB,
GV, NV ngnh giỏo dc v hc sinh phi tuõn th t ú mi CB, GV, NV v
hc sinh bit c nhng vic mỡnh c lm v khụng c lm. Nh trng cn
tớch cc hng ng, tham gia cỏc cuc vn ng, cỏc phong tro do ngnh phỏt
ng nh: Hc tp v lm theo tm gng o c H Chớ Minh, Mi thy cụ
giỏo l mt tm gng o c, t hc v sỏng to v phong tro thi ua Xõy
dng trng hc thõn thin, hc sinh tớch cc c bit l ch nm hc 2012-
2013 Tip tc i mi cụng tỏc qun lớ v nõng cao cht lng giỏo dc. Cựng
vi vic hng ng cỏc phong tro do ngnh phỏt ng, cỏc phong tro thi ua
trong nh trng cng cn c chỳ ý. Tt c cỏc phong tro khi thc hin, nh
trng phi cú s kim tra ỏnh giỏ v s kt thi ua khen thng. Thng xuyờn
ụn c, nhc nh kp thi nhng ch cha m bo, nhng thiu sút GV, NV

iu chnh kp thi t ú giỳp hiu qu ca cỏc phong tro tng cao.
Trờn thc t cú mt s giỏo viờn, nhõn viờn khi cụng tỏc cũn khỏ rt rố,
khụng dỏm hoc ngi th hin mỡnh. Thỡ ngi qun lý cn giỳp cho i ng ca
mỡnh tht s t tin, mang trong mỡnh mt ch Tõm: Tõm huyt vi ngh, tn tõm
vi hc sinh. Vn ny tng chng nh n gin nhng li ht sc cú ý ngha,
bi ch khi no cỏc ng chớ giỏo viờn, nhõn viờn cú lũng yờu ngh, sn sng cng
hin thỡ hiu qu cụng vic s tng cao nú khỏc vi quan im lm trũn nhim
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 24 -

v, lm hng thỏng lnh lng. Nhng ngi Hiu trng cn lm nh th
no? Trc tiờn ngi Hiu trng núi riờng v ngi qun lớ núi chung cn to
mt mụi trng thun li cú th phỏt huy tt c nhng kh nng ca giỏo viờn,
nhõn viờn. Mụi trng ú l gỡ? Mụi trng ú l ỏnh giỏ cụng bng, khỏch quan
v tht s dõn ch. Ngi Hiu trng v ngi qun lớ hóy ghi nhn trc
nhng kt qu m giỏo viờn, nhõn viờn lm c trc khi ch ra nhng tn ti,
thiu sút. Bn thõn mỡnh phi tht s gng mu trong cỏc cụng vic, chu khú,
chu kh cựng anh ch em, phi sng hũa ng luụn to iu kin tt nht mi
ngi cựng cú th phỏt trin. Phi nm rừ nhng hon cnh c bit, khú khn
trong c quan ng viờn, chia s kp thi. Mt tp th tht s vng mnh l mt
tp th phi tht s on kt v iu ny cng rt cn i vi cỏc trng PTDTBT
THCS.
2. Mt s bin phỏp ci thin, nõng cao cht lng nuụi dy hc sinh
bỏn trỳ ca nh trng.
Trong ba nm qua (c bit l nm hc 2012 - 2013), cỏc nh trng
PTDTBT THCS ti huyn Than Uyờn ó cú mt s bin phỏp tng bc khc
phc khú khn, nõng cao cht lng nuụi dy hc sinh bỏn trỳ ca cỏc nh trng.
Nhng bin phỏp ú c th nh sau:

2.1. Luụn chỳ trng v c s vt cht bỏn trỳ.
thc hin c tt mụ hỡnh cỏc trng PTDTBT núi chung v cỏc nh
trng PTDTBT THCS núi riờng thỡ mt trong nhng iu kin rt quan trng ú
l c s vt cht phc v cho cụng tỏc bỏn trỳ. M hu nh 3/4 nh trng c s
vt cht cũn rt thiu thn (tr trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than). ng trc
khú khn ú, ó cú lỳc nim tin ca cỏc bc ph huynh v vic m bỏn trỳ ca nh
trng l rt mng manh. Thm chớ, cú mt s ph huynh ra mt phn i, ũi
nhn ch v nh cho hc sinh.
T nhng khú khn ú, Ban giỏm hiu cỏc trng ó tham mu lờn ng u,
Chớnh quyn xó, Hi cha m hc sinh v li ớch v cỏch thc t chc bỏn trỳ cho
hc sinh. Bờn cnh ú nh trng cng c cung cp mt s iu kin c s vt
SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác quản lí học sinh bán trú ở các trờng PTDTBT THCS tại
huyện Than Uyên - Tác giả: Đoàn Văn Đạt.

- 25 -

cht ban u cỏc vt dng (nh: xoong ni, õu ng cm, king ), ba trng c
cung cp thờm bp gas, t nu cm ú l trng PTDTBT THCS xó Ta Gia,
trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than v trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen
On. Ba trờn bn trng PTDTBT ti huyn Than Uyờn thỡ cỏc c s vt cht nh
phũng , nh tm, nh v sinh (tr trng PTDTBT THCS xó Phỳc Than) u l
nhng cụng trỡnh tm, nh tm. lm c nhng c s vt cht nh trờn cỏc
nh trng ó lm tt cụng tỏc tham mu vi cỏc cp. c bit ó tuyờn truyn sõu
rng ti cỏc h gia ỡnh vn ng gia ỡnh, nh trng v xó hi cựng lm vi
tinh thn tt c vỡ s nghip giỏo dc. Bi vy cỏc gia ỡnh cỏc em cựng cỏc on
th khỏc ó tớch cc ng h ngy gi cụng tng bc nõng cao c s vt cht
vi mc ớch phc v cỏc em tt nht cú th. Trng PTDTBT THCS xó Ta Gia
ó lm tt cụng tỏc tham mu, cng nh c s giỳp ca cỏc chi on cỏc
trng, mt s c quan úng trờn a bn huyn o c hn 2km chụn ng
ng nc. Mt s trng ó c ngi dõn hin t cho dng phũng hc,

phũng v vn rau nh trng PTDTBT THCS s 1 xó Khoen On.
õy l kt qu ca thc tin m hc sinh c hng li t bỏn trỳ m ph
huynh thy c v nhit tỡnh h tr, chớnh quyn a phng cng cú s quan tõm
u t hn. Chớnh nhng iu ny ó khụng nhng giỳp cho cỏc em yờn tõm li
trng hc tp v sinh hot. M bờn cnh ú cũn giỳp cỏc gia ỡnh yờn tõm hn
cho con em mỡnh li trng. S thnh cụng bc u ó n, nhng iu lm
nhng ngi thy nh chỳng tụi hnh phỳc nht khụng phi ch l ó xõy dng
c mụ hỡnh trng PTDTBT tng i thnh cụng m cũn l ó xõy dng c
hỡnh nh ca ngnh giỏo dc, nim tin trong lũng nhõn dõn.
2.2. Luụn chỳ trng vic cn ci thin ba n cho hc sinh.
Vi s tin 420.000/thỏng/1 hc sinh, mi ngy n ca hc sinh ch cú
khong 14.000 ng l rt ớt i (cú nhng hc sinh ch nht vn li trng). Nh
trng ó giao cho ban qun lớ tớnh toỏn v lờn thc n khu phn n cho hc sinh
hng ngy. Nh trng thng xuyờn kim tra, i chiu thc n v s lng,
cht lng. Tuyt i khụng xy ra tỡnh trng bt xộn khu phn, hoc khụng