Các bài thuốt Y Học Cổ Truyền pot

Các bài thuốt Y Học Cổ Truyền

1. độc hạt ký sinh thang- TP
Tang ký sinh 20g
Đỗ trọng, bạch thược, Tần giao, đương quy: mõi thứ 12
Độc hạt, phòng phong, xuyên khung, Sinh địa, Đảng sâm: mõi thứ 8g
Cam thảo: 6g
Quế chi, tế tân, ngưu tất, phục linh: mõi thứ 4 g
- Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ngày
- Tác dụng: Trừ phong thấp, bổ can thận, bổ khí huyết
- Ứng dụng lâm sàng: Chữa đau các khớp, đau các dây TK có kèm hư chứng(Chủ
yếu các chứng đau từ lưng trở xuống)
- Phân tích bài thuốc:
Độc hạt, phòng phong, tang ký sinh, tần giao, tế tân có tác dụng trừ phong thấp chỉ
thống
Đảng sâm, Phục linh, Cam thảo, Bạch thược, sinh địa, đương quy, xuyên khung bổ
khí huyết
2. lục vị địa hoàng
- TP
Thục địa: 320g
Sơn thù, hoài sơn: mõi thứ 160g
Trạch tả, Phục linh, Đan bì: 120g
- Cách dùng : Tán nhỏ thành bột hoàn thành viên nhỏ uống 12g/lần , 2-3 lần/ ngày.
- Tác dụng: Bổ can thận âm
- Ứng dụng lâm sàng
Chữa can thận âm hư: Hoa mắt, chóng mặt, lưng gối mõi yếu, ù tai, ra mồ hôi
trộm, nhức trong xương, mạch tế sác…
Chữa bệnh suy nhược thần kinh, lao phổi, tiểu đường, tăng huyết áp thể can thận
âm hư
- Phân tích bài thuốc
Thục địa tư âm trấn kinh là quân, sơn thù dưỡng can nhiếp tinh, sơn dược kiện tỳ

cố tinh là thần. Trạch tả thanh tả thận hỏa, đan bì thanh tả can hỏa, Phục linh lợi
niệu thẩm thấp là tá và sứ
3. Tứ quân tử thanh
- TP:
Đảng sâm, phục linh, trích thảo, bạch truật: lượng bằng nhau
- Cách dùng : Tán bột thành viên, mõi lần uống 8-12g
- Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ dưỡng vị
- Ứng dụng lâm sàng
Chữa tỳ vị khí hư vận hóa kém: Sắc mặt trắng bệch, nói nhỏ, ăn kém, chân tay mõi
mệt, cầu phân nát, mạch tế nhược
Chữa viêm loét dạ dày, tiêu chảy mãn tính.
- Ghi chú:
Từ bài tứ quân gia thêm Trần bì, bán hạ gọi là bài Lục quân tử thang tác dụng
chữa khí hư có đàm, tỳ hư cổ chướng.
Từ bài lục quân chỉ thang gia hương phục, sa nhân gọi là bài Hương sa lục chữa
trường hợp đau bụng, tiêu chảy thể hư hàn.
4. Bát vị quế phụ(thận khí hoàn)
- P: bài lục vị + Nhục quế: 40g, Phụ tử chế 20g
- ách dùng : tán bột làm hoàn nhỏ uống 12g/lần, 1-2 lần/ngày
- Tác dụng: Chữa chứng thận dương hư, chữa viêm thận mãn, tiểu đường, đau
lưng, thần kinh suy nhược thể thận dương hư.
- Ứng dụng lâm sàng
- Phân tích bài thuốc: Nhục quế, phụ tử chế ôn bổ thận dương là quân, Lục vị tư
bổ thận âm là thần và tá.
5. Bổ trung ích khí
- TP: Đảng sâm, hoàng kỳ, bạch truật: mõi thứ 12g
Đương quy 8g
Cam thảo, thăng ma, sài hồ: mõi thứ 6g
Trần bì 4g
- Cách dùng: Sắc uống

- Tác dụng: Bổ tỳ vị, ích khí thăng dương
- Ứng dụng lâm sàng
Chữa tỳ vị khí hư: Ăn kém, mệt mỏi tự ra mồ hôi mạch vô lực.
Chữa chứng tỳ khí hư hạ hãm gây sa nội tạng như: sa dạ dày, sa trực tràng, sa sinh
dục
Chữa các chứng chảy máu kéo dài: Rong kinh, rong huyết do tỳ hư không thống
nhiếp huyết
- Phân tích bài thuốc: Hoàng kỳ bổ trung ích khí cố biểu là quân, Đảng sâm, Bạch
truật, Cam thảo kiện tỳ ích vị là thần, Trần bì lý khí hóa trệ, Thăng ma, Sài hồ
thăng dương khí là tá và sứ
6. Tứ vật thang
- TP: Thục địa, Đương quy, Bạch thược, Xuyên khung: mõi thứ 12g
- Cách dùng: Sắc uống hoặc làm viên mỗi ngày uống 12g
- Tác dụng: Bổ huyết, điều huyết
- Ứng dụng lâm sàng
chữa chứng khí hư, huyết trệ gây kinh nguyệt không đều, thống kinh, miệng nhạt,
mạch tế
Chữa chứng thiếu máu, dị ứng, nổi ban.
- Phân tích bài thuốc:
Thục địa tư âm bổ huyết là quân, Đương quy bổ huyết dưỡng can điều huyết là
thần, Bạch thược dưỡng huyết hòa âm, Xuyên khung hoạt huyết là tá và sứ
- Chú ý: Từ bài Tứ vật thang gia Đảng sâm,Huỳnh kỳ tác dụng bổ khí huyết, gia
đào nhân, Hồng hoa để chữa ứ huyết, gia Đại hoàng, Mang tiêu chữa táo bón.
7. ma hoàng thang- TP: Hạnh nhân 8g, Ma hoàng 6g, Cam thảo, quế chi: mõi thứ
4g
- Cách dùng: Sắc uống 2 lần/ ngày. Uống xong ăn cháo hành, đắp chăn cho ra mồ
hôi. Khi sắc vị Ma hoàng trước, sôi vớt bỏ bọt, cho các vị thuốc khác vào sắc từ
15-30 phút là được.
- Tác dụng: Phát tán giải biểu, bình suyễn, tuyên phế.
- Ứng dụng lâm sàng

Chữa cảm mạo, phong hàn biểu thực: Sợ lạnh, phát sốt đau đầu mình, không mồ
hôi, mạch phù khẩn.
Nếu có ho, chảy nước mũi, ngạt mũi, đờm nhiều thì bỏ quế chi gọi là bài Tam bảo
thang
Nếu kèm đau nhức các khớp thêm Bạch truật gọi là bài ma hoàng gia truật thang
Hiện nay hay dùng bài này để chữa cảm mạo, cúm thể biểu thực không có mồ hôi,
viêm phế quản mãn, hen phế quản.
- Phân tích bài thuốc:
Ma hoàng phát hãn giải biểu chữa ho hen suyễn là quân, Quế chi tăng tác dụng ra
mồ hôi của Ma hoàng là thần, Hạnh nhân tuyên phế chữa ho là tá, Cam thảo điều
hòa, hạn chế tác dụng ra mồ hôi quá mạnh của Ma hoàng là sứ
8. Quế chi thang
- TP: Quế chi, bạch thược: mõi thứ 12g, Đại táo, Gừng sống: mõi thứ 4g, Cam
thảo: 6g
- Cách dùng: Sắc uống 3 lần/ ngày. Uống xong cho ăn cháo nóng, đắp chăn cho ra
mồ hôi.
- Tác dụng: Giải cơ biểu điều hòa dinh vệ
- Ứng dụng lâm sàng
+ chữa chứng ngoại cảm phong hàn biểu hư: Phát sốt, đau đầu, có mồ hôi, nghẹt
mũi hay chảy nước mũi trong, không khát, rêu lưỡi trắng, mạch phù hoãn
+ Chữa nôn khi có thai
+ Nếu kèm hen suyễn gia thêm Hậu phác, Hạnh nhân
+ Chữa đau các khớp.
- Phân tích bài thuốc: Quế chi giải cơ biểu, thông dương khí là quân. Bạch thược
liễm mồ hôi, hòa dinh là thần. Sinh khương giúp cho quế chi phát tán phong hàn,
Đại táo giúp Quế chi, bạch thược điều hòa dinh vệ là tá. Cam thảo điều hòa các vị
thuốc là sứ
9. Bạch hổ thang
- TP: Thạch cao(bạch hổ) 40-100g, tri mẫu 12- 20g, Cam thảo 4-8g, Gạo tẻ(Ngạch
mễ) 20-40g

- Cách dùng: Sắc thuốc đến khi gạo nhừ là được: Uống 3 lần/ngày
- Tác dụng: Thanh nhiệt sinh tân dịch
- Ứng dụng lâm sàng:
+ Chữa chứng nhiệt ở kinh dương minh: Sốt cao, đau đầu, miệng khô, phiền khát,
mặt đỏ, sợ nóng, rêu lưỡi vàng khô, mạch hồng đại.
+ Chữa thấp khớp cấp gia Quế chi gọi là bài Bạch hổ quế chi thang, chữa đợt cấp
viêm khớp dạng thấp gia Thương truật
+ Chữa viêm lợi miệng bỏ Ngạch mễ gia Mạch môn, Thiên hoa phấn, huyền sâm
- Phân tích bài thuốc: Thạch cao tác dụng tả hỏa là quân, Tri mẫu thanh nhiệt ở
phế vị, nhuận tràng sinh tân là thần, Cam thảo, Ngạch mễ ích vị sinh tân dịch là tá
và sứ.
10. Hoàng liên giải độc thang- TP: Hoàng liên 12-16g, Hoàng bá 8-12g, Hoàng
cầm 8-12g, Chi tử 10-12g
- Cách dùng: sắc chia làm 2 lần uống/ ngày
- Tác dụng: Tả hỏa giải độc
- Ứng dụng lâm sàng:
+ Chữa các hội chứng nhiễm trùng toàn thân, mụn nhọt, đinh râu, viêm phổi
+ Chữa lỵ nhiễm trùng, tiêu chảy nhiễm trùng
+ Chữa viêm não, màng não
+ Chữa viêm gan virut, viêm đường dẫn mật gia thêm nhân trần, đại hoàng
- Phân tích bài thuốc: Hoàng liên tả tâm nhiệt là quân. Hoàng cầm tả hỏa ở phế là
thần, Hoàng cầm tả hỏa ở phế là thần, Hoàng bá tả hỏa ở hạ tiêu là tá, Chi tử tả
nhiệt ở tâm tiêu, dẫn các vị thuốc đi xuống là sứ
11. Long đởm tả can thang- TP: Long đởm thảo: 8-12g, Hoàng cầm, chi tử, trạch
tả, sinh địa, Sài hồ, mộc thông: mõi thứ 8g. Đương quy 2-6g, Xa tiền tử 4g, Cam
thảo 2g.
- Cách dùng: Sắc uống
- Tác dụng: Tả thấp nhiệt ở kinh can
- Ứng dụng lâm sàng:
+ Chữa chứng thực hỏa ở can đởm: Đau mạng sườn, miệng đắng mắt đỏ

+ Chữa chứng viêm màng tiếp hợp, viêm túi mật, viêm tai giữa cấp
+ Chữa cao huyết áp thể thực nhiệt
+ Chữa viêm cầu thận cấp, viêm tinh hoàn, viêm bàng quang
+ Chữa viêm gan siêu vi gia Nhân trần
- Phân tích bài thuốc: Long đởm thảo tả hỏa ở can đởm là quân. Hoàng cầm, chi tử
giúp Long đởm thảo tả hỏa ở can đỡm là thần. Mộc thông, Trạch tả, Xa tiền thanh
thấp nhiệt lợi niệu, Đương quy, Sinh địa dưỡng huyết ích âm hòa can là tá.