Nhập môn lý thuyết trò chơi

NH P MÔNẬ
LÝ THUY T TRÒ CH IẾ Ơ
Trò chơi
•
Gi i trí, th thao:ả ể
▫
C t ng, c vua,…ờ ướ ờ
▫
Bóng đá, qu n v t,…ầ ợ
▫
Võ lâm truy n kỳ, Angry Birds,…ề
▫
…
•
Công vi c:ệ
▫
C p trên – c p d i: th ng l ng m c l ng,…ấ ấ ướ ươ ượ ứ ươ
▫
Đ ng nghi p: phân công, chia th ng…ồ ệ ưở
▫
Khách hàng, nhà cung c p: th i đi m giao hàng, th i đi m tr ti n,…ấ ờ ể ờ ể ả ề
▫
…
Trò chơi (tt)
•
Gia đình:
▫
Trai gái đang yêu: ai làm lành tr c,…ướ
▫
V ch ng, con cái, anh ch em: vi c nhà,…ợ ồ ị ệ
▫

M ch ng nàng dâu (chăm cháu), h hàng,…ẹ ồ ọ
•
Xã h i:ộ
▫
Công dân v i công dân, nhà n c, các t ch c.ớ ướ ổ ứ
▫
T ch c (doanh nghi p) v i t ch c, nhà n c.ổ ứ ệ ớ ổ ứ ướ
▫
Nhà n c v i nhà n c.ướ ớ ướ
Trò chơi (tt)
•
Trò ch i – Tr i cho.ơ ờ
•
Trò:
▫
Chuy n trò, làm trò, bày trò, gi trò,…ệ ở
▫
Tung chiêu – Ti p chiêuế
•
Ch i:ơ
▫
Ch i đ p, ch i x u, ơ ẹ ơ ấ
▫
Ch i n i, ch i tr i,…ơ ổ ơ ộ
▫
Ch i x , ch i gác, ch i cha,…ơ ỏ ơ ơ
▫
Nhi u bên, khó l ng, có tính đ i kháng, tranh giành l i ích, có ề ườ ố ợ
th th ng l ng.ể ươ ượ
Trò chơi (tt)

•
Trò ch i:ơ
▫
Là quá trình t duy chi n l c nh m t i đa hóa l i ích có đ c ư ế ượ ằ ố ợ ượ
khi t mình l a ch n ph ng án t i u cho m t tình hu ng xác ự ự ọ ươ ố ư ộ ố
đ nh, ho c khi t ng tác v i các đ i th .ị ặ ươ ớ ố ủ
▫
Ng i ch iườ ơ : các bên tham gia trò ch i.ơ
▫
Lu t ch iậ ơ : khuôn kh c a trò ch i.ổ ủ ơ
▫
Chi n l cế ượ : các quy t đ nh đ c các bên l a ch n.ế ị ượ ự ọ
▫
K t c cế ụ : k t qu c a các chi n l c đ c l a ch n.ế ả ủ ế ượ ượ ự ọ
▫
Giá trị: l i ích các bên đ t đ c trong các k t c c.ợ ạ ượ ế ụ
▫
Th cân b ngế ằ : k t c c đ c gi nguyên, khi t t c các bên ế ụ ượ ữ ấ ả
không mu n thay đ i chi n l c c a mình.ố ổ ế ượ ủ
Lý thuyết trò chơi – Khái niệm
•
Là lý thuy t phát tri n các công c , ph ng pháp, ngôn ng giúp ế ể ụ ươ ữ
phân tích m ch l c các quá trình ra quy t đ nh, khi:ạ ạ ế ị
▫
có nhi u h n m t ng i ra quy t đ nh (ng i ch i).ề ơ ộ ườ ế ị ườ ơ
▫
và giá tr k t c c c a m i ng i ch i có kh năng ph thu c vào ị ế ụ ủ ỗ ườ ơ ả ụ ộ
các hành đ ng đ c th c hi n b i nh ng ng i ch i khác.ộ ượ ự ệ ở ữ ườ ơ
•
Là m t nhánh c a toán h c liên quan đ n vi c phân tích hành vi ộ ủ ọ ế ệ

c a nh ng ng i ra quy t đ nh (ng i ch i) khi nh ng l a ch n ủ ữ ườ ế ị ườ ơ ữ ự ọ
c a h có tác đ ng l n nhau.ủ ọ ộ ẫ
Lý thuyết trò chơi – Khái niệm (tt)
•
Xem xét hành vi c a các ủ doanh nghi p ệ trong th tr ng ị ườ đ c quy n ộ ề
nhóm, b i vì đ t i đa hóa l i nhu n, h không ch tuân th MR = MC, mà ở ể ố ợ ậ ọ ỉ ủ
còn ph i tính đ n s t ng tác v i các đ i th .ả ế ự ươ ớ ố ủ
•
Nghiên c u các tình hu ng mà các bên tham gia đ a ra các quy t đ nh có tác ứ ố ư ế ị
đ ng t i l i ích và quy t đ nh c a các bên (bao g m chính h ).ộ ớ ợ ế ị ủ ồ ọ
•
Đã t o ra m t cu c cách m ng trong kinh t h c.ạ ộ ộ ạ ế ọ
•
Có nhi u ng d ng trong xã h i h c và tâm lý h c.ề ứ ụ ộ ọ ọ
•
Có liên quan đ n thuy t ti n hóa và sinh v t h c.ế ế ế ậ ọ
Lý thuyết trò chơi – Phân loại
•
Trò ch i ơ h p tác ợ (duy trì đ c giao kèo) và Trò ượ
ch i ơ b t h p tác ấ ợ (không duy trì đ c giao kèo).ượ
•
Trò ch i ơ đ thông tin ủ (ng i ch i tính toán ườ ơ
đ c k t c c c a nh ng ng i còn l i) và Trò ượ ế ụ ủ ữ ườ ạ
ch i ơ không đ thông tinủ .
•
Trò ch i ơ tĩnh (ng i ch i hành đ ng đ ng th i) ườ ơ ộ ồ ờ
và Trò ch i ơ đ ngộ (di n ra trong nhi u giai ễ ề
đo n, m i giai đo n có m t s ng i ch i hành ạ ỗ ạ ộ ố ườ ơ
đ ng).ộ
Lý thuyết trò chơi – Biểu diễn

•
D ng ma tr n:ạ ậ
Ng i ch i 2 (giá tr k t c c y)ườ ơ ị ế ụ
N
g
ư
i ờ
ch
i ơ
1
(g
iá
tr ị
k
t ế
cụ
c
x)
Chi n l c ế ượ
C
Chi n l c ế ượ
D
Chi n l c ế ượ
A
xAC, yCA xAD, yDA
Chi n l c ế ượ
B
xBC, yCB xBD, yDB
Lý thuyết trò chơi – Biểu diễn (tt)
• D ng cây:ạ

Ng i ch i ườ ơ
1
Ng i ch i ườ ơ
2
Ng i ch i ườ ơ
2
Chi n l c ế ượ
A
Chi n l c ế ượ
B
Chi n l c ế ượ
C
Chi n l c Dế ượ
Chi n l c Cế ượ Chi n l c Dế ượ
xAC, yCA xAD, yDA xBC, yCB xBD, yDB
Lý thuyết trò chơi – Lịch sử
•
John von Neumann
Lý thuyết trò chơi – Lịch sử (tt)
•
John von Neumann:
▫
Sinh năm 1903, t i Hungary.ạ
▫
Qua M năm 1930, đ tr thành giáo s t i Đ i h c ỹ ể ở ư ạ ạ ọ
Princeton.
▫
Năm 1928, v i bài vi t "Theory of Parlor Games”, ông b t ớ ế ắ
đ u tham gia th o lu n v LTTC và ch ng minh đ c đ nh ầ ả ậ ề ứ ượ ị
lý “Minimax”.

▫
Năm 1944, xu t b n cu n “Theory of Games and Economic ấ ả ố
Behavior” chung v i Morgernstern, không ch áp d ng cho ớ ỉ ụ
kinh t h c, mà còn tâm lý h c, xã h i h c, chính tr , chi n ế ọ ọ ộ ọ ị ế
tranh, trò ch i gi i trí,…ơ ả
Lý thuyết trò chơi – Lịch sử (tt)
•
John Forbes Nash Jr.
Lý thuyết trò chơi – Lịch sử (tt)
•
John Forbes Nash Jr.:
▫
Sinh năm 1928, t i M .ạ ỹ
▫
Năm 1950, l y b ng ti n sĩ ĐH Princeton v cân b ng ấ ằ ế ở ề ằ
Nash. Năm 1994, ông đo t gi i Nobel kinh t do nh ng ạ ả ế ữ
phân tích tiên phong v cùng ch đ .ề ủ ề
▫
Năm 1958, b ch n đoán m c tâm th n phân li t th hoang ị ẩ ắ ầ ệ ể
t ng, và đ c ĐH Princeton c u mang, cho đ n nh ng ưở ượ ư ế ữ
năm 1990 m i thuyên gi m.ớ ả
▫
Đ ng sáng ch ra c Hex.ồ ế ờ
▫
Là nhân v t chính c a sách và phim “M t tâm h n đ p”.ậ ủ ộ ồ ẹ