ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN NƯỚC ÁO doc

ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN
NƯỚC ÁO
Áo làquốc gianhỏ ở Trung Âu,giáp vớiĐức, Sés, Slovakia, Ývà Thụy Sĩ. Dãy Alpes
chiếm phần lớnlãnh thổ trừ phía bắc và phía đông của lãnh thổ.
Độ cao lớn nhấtcủa đất nước là núi Grosglocner ( 3.797m)ở dãy Tauern cao.
Các hồ lớn nhất Boden ở biên giới ThụySĩ và Đức,hồ Neisidler – Zeở biên giới
Hungari.Sông chính là Danube, giốngnhư ở Thụy Sĩ láng giềng,đặc trưngkhí hậu,
lớp phủ thực vật và hoạtđộng kinhtế thay đổi tùy thuộcvào độ cao cách mặt biển.
Ở các thunglũngcủa dãy Alpesmùa hè ngắn và mát, mùa xuân và thu dịu, còn mùa
đôngthì lạnh, đôi khi khắc nghiệt. Mùa đông thườngkết thúcbằng những đợt gió
nóngkhô thổi từ phía namđến kèm theosương mù và ấm.
Cơ sở kinhtế -nông nghiệp cung cấp cho nhucầu của đất nước vàcả xuất khẩu,
chế tạo, chế biến gỗ,công nghiệp hóa, sản xuất giày,dulịch.
Nằm ngaytrung tâm châu Âu, từ xưa đấtnước này đã đóng mộtvai trò chiến lược
quan trọng nhất. Trước khi bị La Mã xâmchiếm ( năm 15 TCN)người Illiris và Celt
đã đến ở vùng đất này. Hiểuđược tầmquan trọng của cácthung lũng bị dãy Alpes
cắt ngang này đốivới thương mại và quân sự, người La Mãđã xây dựng ở đây vài
điểm côngsự. Thế kỷ thứ 2, người Đức bắt đầuchiếm cáclãnh thổ phíanam. Đến
cuối thế kỷ thứ 4, các pháo đàibiên phòngcủa LaMã không còn lại mộtvết dấu
nào. Vào thế kỷ thứ 8, người Franc sinhsống ở đây. 200 năm sau vùng trungdu
Aples trở thànhđấu trườnggiữa người Hungvàvua Otto,nước Áo trở thành một
quốc gia chínhtrị nguyênvẹn.Vàothờicủadònghọ Babenberg (năm 1176– 1230)
thương mại phồn thịnh trong nước, thành phố và đườngsá được xây dựng.
Sự pháttriển của Áogắn liềnvới triều đại Habsburg. Họ chiếm đất nước vào năm
1278 vàtrong vòng 2thế kỷ tiếp theohọ mở rộng đángkể lãnh thổ của mình và
gọi Đế quốc La Mã thầnthánh của dân tộcĐức. Giữa thế kỷ 16, đế quốcrộng lớn bị
phân chiagiữacác nhánh của triều đại Áo và Tây BanNha. Cuộc nổi dậy của tínđồ
Tin Lànhnăm 1618gây nên cuộc chiến tranh 30năm, trong đó chống lại triều đại
Habsburglà Thụy Điển và HàLan theo đạo TinLành và cả… nước PhápThiên Chúa
Giáo. Kết quả là thế lực củacác triều đại bị suy yếu, các lãnh thổ bị thu hẹp.Thế kỷ
18, dòng họ Habsburgphải chiến đấu với cácláng giềngchâu Âucủa mình và cả

với đế quốc Ottoman.
Sau đó khi NapoleonI chiếm gần hết Đức vàonăm 1806,đế quốcLa Mã thầnthánh
suy vi.Đại hội Veinne( năm 1815)khôi phục lại biên giới trướccác cuộc chiến
tranh của Napoleonở châu Âu. Sự hùng mạnhcủa dòng họ Habsburglại bắt đầu
pháttriển và đạtđến đỉnh cao khi công tướcVon Metternich nắm chínhquyền. Đế
quốctrở thành trungtâm của châuÂu không nhữngvề địa lý và cả ýnghĩa về
chínhtrị. Làn sóngcách mạnglan rộng khắp lục địa vào năm 1848,đã xóasạch
nhiều chế độ. Không ngoại trừ Áo, dưới áp lực của quần chúngkhởi nghĩa,
Metternich buộc phải rút lui khỏichính trường, FrancoisJoseph I, hoàng đế mới
đưa ra hiến pháp mớicho đất nước.
Nửa saucủa thế kỷ 19trôi qua dưới dấu hiệuđấu tranh giành độc lập của các vùng
ngoại vi củađế quốc. Phổ,Ý và Hungari. Sau thất bạido Phổ đem lại ( năm 1866)
Áo phải nhượngbộ Hungari: đế quốc có tên kép( Áo – Hung),và cả hai phần của
đế quốc đều có hiếnpháp, chínhphủ,nghị viện vàtiếng nói riêng. Các nhóm dân
tộc khácnằm trong đế quốc trải rộngtrên diệntích 675.000km2làSlovakia, Séc,
một phần khálớn Ba Lan,Rumani, Ý,Slovenia,Croatia, Bosniavà Herzegovina
ngày nay và cả NamTư cũngđòi quyền tự trị. Nhữngcuộc xungđột nàylàm rung
độngđế quốc chođến ngày tan vỡ của nó.
Năm 1817,đế quốc Đức đượcthành lập, Áo – Hungmuốn giữ quan hệ nghị viện
với Đức.Năm 1878,Nga chiến thắng đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ. Các cường quốc dẫnđầu
ở châu Âu đềuthèm muốn nhữngvùngđất Balcan đã được giải phóng khỏi đất
nước Thổ Nhĩ Kỳ. Trong cuộc đấu tranhnày Đức và Áo– Hung chủ trương thành
mặttrận thống nhất, đặtnền móngcho khối liên minh mà năm1882 Ý cũng sáp
nhập vào đó. Các vùng Balcantrở thành quả táo bấthòa và vào đầuthế kỷ sau, khi
Serbia tuyên bố tham vọngcủa mìnhđến vùngđất Bosniavà Herzegovinaláng
giềng,nhưng Áo –Hung đã thông tínhtrước. Tháng 6 – 1914, người kế vị ngai vàng
Áo – Hunglà thái tử Franz Ferdinand và vợ bị giết ở thủ đô Sarajevo của Bosnia.
Áo – Hungtuyênchiến với Serbia, Ngatuyên chiến vớiÁo – Hung, Đức tuyên chiến
với Nga và Pháp. Thế chiến thứ nhấtbắt đầu, trong quá trình đó Ý rút khỏi liên
minh banước, sápnhập vào đối thủ của Đức và Áo – Hung.Quânđội Áo – Hung

thường bị thất bại, triều đình rệu rã. Năm 1918, Áo và Hungtuyên bố thànhlập hai
nước cộng hòa độc lập.
Những năm giữa hai cuộcchiến đốivới Áolà thời kỳ đìnhđốn sâu sắc cả về kinh tế
lẫn chính trị - xã hội. Tronghoàn cảnhnhư vậy, Áotrở thànhmiếng mồi dễ dàng
của Đứcvà năm 1938. Đứcthôn tínhquốc giađã một thời hùng mạnh, chính phủ
quốcxã được thành lập, trong suốtcuộc chiến, thực tế là Đức đã quản lýÁo. Năm
1945, đất nướcmới đượcgiải phóngkhỏi Đức và chiara bốn vùng chiếm đóng. Chỉ
đến năm 1915,sản xuất công nghiệp trongnước mớiđạt mức trước chiến tranh.
Bố năm sau,đã ký hiệp định về không phục nướccông hòa Áo,trunglập quân sự
của Áo và rút hết quân chiếm đóng.
Tên gọi: Nước Cộng hòa Áo. Diện tích. 83.858km2. Dân số ( 1999)
8.054.000 người. Ngôn ngữ chính. tiếng Đức. Các tín ngưỡng chính. Công giáo,
Tin Lành. các đạo khác. Nguyên thủ quốc gia. Tổng thống. Quyền lập hiến. Quốc
hội hai viện ( Bundesrat và Nationalrat). Đơn vị hành chính. 9 tỉnh ( kể cả
Vienne) Vienna ( 1.583.000 người) thủ đô, trung tâm công nghiệp quan trọng
nhất, đầu mối giao thông lớn của châu Âu, nằm ở đông bắc đất nước, trên
sông Danube, dưới chân núi Rừng Vienna về phía đông ( nhánh núi không cao
của dãy Alpes) Hệ thống tiền tệ. 1shilling Áo = 100 groshen.