NHẬN THỨC KHOA HỌC 8 pps

không ph i là các đ i l ng b t bi n; xét đ n cùng, chúng bi n đ i tùy thu c vào trình đ vàả ạ ượ ấ ế ế ế ổ ộ ộ
tính ch t c a l c l ng s n xu t xã h i. ấ ủ ự ượ ả ấ ộ
+ N n văn minh nhân lo i có đ c nh ngày nay là thành qu ho t đ ng sáng t o quaề ạ ượ ư ả ạ ộ ạ
bao nhiêu thiên niên k c a c loài ng i. Tách riêng t ng ng i, t ng giai c p, t ng c ngỷ ủ ả ườ ừ ườ ừ ấ ừ ộ
đ ng dân t c không th t o nên văn minh nhân lo i. T t c nh ng gì là ồ ộ ể ạ ạ ấ ả ữ l i ích chung c aợ ủ
nhân lo iạ đòi h i ph i b o v và phát tri n b ng đ c cu c s ng c a nhân lo i, n n vănỏ ả ả ệ ể ằ ượ ộ ố ủ ạ ề
minh c a nhân lo i. N u n n văn minh nhân lo i b h y di t thì không m t ng i nào, giaiủ ạ ế ề ạ ị ủ ệ ộ ườ
c p nào, dân t c nào t n t i đ c. V n đ là ch , do đ a v và l i ích khác nhau, mà m iấ ộ ồ ạ ượ ấ ề ở ỗ ị ị ợ ố
quan h gi a cái riêng và cái chung, cái b ph n và cái toàn th , cái giai c p hay dân t c vàệ ữ ộ ậ ể ấ ộ
cái toàn nhân lo i đ c gi i quy t nh th nào. ạ ượ ả ế ư ế
+ Quy lu t t n t i và phát tri n chung nh t c a nhân lo i đòi h i m i th h ng iậ ồ ạ ể ấ ủ ạ ỏ ọ ế ệ ườ
không ng ng đ u tranh ừ ấ c i t o thiên nhiênả ạ b ng lao đ ng sáng t o, đ ng th i không ng ngằ ộ ạ ồ ờ ừ
đ u tranh ấ c i t o môi tr ng xã h i ả ạ ườ ộ c a mình. Đi đ u trong đ u tranh đ g t b các quan hủ ầ ấ ể ạ ỏ ệ
s n xu t l i th i là các giai c p ti n b , cách m ng. C u cánh c a nhân lo i, nh tri t h cả ấ ỗ ờ ấ ế ộ ạ ứ ủ ạ ư ế ọ
Mác v ch rõ, là xây d ng môi tr ng xã h i ạ ự ườ ộ nhân b n nh tả ấ , theo đó, m i ng i đ u có đi uọ ườ ề ề
Page 370 of 487
ki n phát tri n toàn di n các năng l c b n ch t c a mình. ệ ể ệ ự ả ấ ủ Con đ ng đi t i đó c a nhânườ ớ ủ
lo i ph i tr i qua nhi u n c thang l ch s , t hình thái kinh t – xã h i này lên hình thái kinhạ ả ả ề ấ ị ử ừ ế ộ
t – xã h i khác, cao h n.ế ộ ơ
T “th i đ i dã man” nguyên th y chuy n sang th i đ i văn minh, s phát tri n c a loàiừ ờ ạ ủ ể ờ ạ ự ể ủ
ng i di n ra trong các ườ ễ đ i kháng giai c p,ố ấ sau đó l i thêm ạ đ i kháng dân t cố ộ , kèm theo sự
tha hóa b n ch t ng iả ấ ườ không tránh kh i c phía b bóc l t l n phía bóc l t. Chính cu cỏ ở ả ị ộ ẫ ộ ộ
đ u tranh c a các giai c p ti n b và cách m ng cùng v i qu ng đ i qu n chúng lao đ ng bấ ủ ấ ế ộ ạ ớ ả ạ ầ ộ ị
bóc l t là ộ đ ng l c tr c ti p và m nh m nh tộ ự ự ế ạ ẽ ấ đ t ng b c gi i phóng con ng i kh i cácể ừ ướ ả ườ ỏ
tha hóa, kh i các đ i kháng giai c p và dân t c, phát tri n n n văn minh nhân lo i lên nh ngỏ ố ấ ộ ể ề ạ ữ
n c thang m i. V i ý nghĩa đó, ấ ớ ớ v n đ giai c p hay v n đ dân t c quy t không ph i là v nấ ề ấ ấ ề ộ ế ả ấ
đ riêng c a giai c p nào hay dân t c nào, mà cũng chính là v n đ nhân lo i.ề ủ ấ ộ ấ ề ạ Xét đ n cùng,ế
n i dung c b n c a quá trình gi i phóng con ng i kh i m i tha hóa t t y u đòi h i n l cộ ơ ả ủ ả ườ ỏ ọ ấ ế ỏ ỗ ự
chung c a loài ng i đ ti n t i xóa b m i đ i kháng giai c p và dân t c trên toàn th gi i.ủ ườ ể ế ớ ỏ ọ ố ấ ộ ế ớ
Các giai c p bóc l t th i kỳ đang lên c a mình, có th và c n ph i k t h p l i ích cănấ ộ ở ờ ủ ể ầ ả ế ợ ợ
b n c a mình v i l i ích chung c a dân t c và nhân lo i. Nh ng khi tr nên l i th i v l chả ủ ớ ợ ủ ộ ạ ư ở ỗ ờ ề ị

Page 371 of 487
s , l i ích căn b n ích k c a h đ i l p ngày càng sâu s c v i l i ích chân chính c a dânử ợ ả ỷ ủ ọ ố ậ ắ ớ ợ ủ
t c và nhân lo i. Và do đó, h th ng đ i l p m t cách gi t o “cái giai c p” v i “cái nhânộ ạ ọ ườ ố ậ ộ ả ạ ấ ớ
lo i”, coi đ u tranh giai c p là “phá ho i s th ng nh t xã h i”, là “phi nhân tính”. Trên th cạ ấ ấ ạ ự ố ấ ộ ự
t , vì đ c quy n đ c l i c a mình, h ti n hành đ u tranh giai c p h t s c kiên quy t. Cácế ặ ề ặ ợ ủ ọ ế ấ ấ ế ứ ế
chính khách t s n ph ng Tây ngày nay th ng nói t i “nhân quy n”, “l i ích toàn c u”ư ả ươ ườ ớ ề ợ ầ
nhi u nh t, nh ng bi t bao s th t đã ch ng minh ng c l i. ề ấ ư ế ự ậ ứ ượ ạ
T trong b n ch t cách m ng và nhân đ o cao c c a mình, giai c p công nhân ch đ cừ ả ấ ạ ạ ả ủ ấ ỉ ượ
gi i phóng khi nó “tiêu di t m i đi u ki n sinh ho t phi nhân tính c a xã h i hi n đ i” nhả ệ ọ ề ệ ạ ủ ộ ệ ạ ư
cách nói c a Mác, t c là xóa b m i hình th c áp b c, bóc l t, m i đ i kháng giai c p và dânủ ứ ỏ ọ ứ ứ ộ ọ ố ấ
t c. L i ích c a giai c p công nhân th ng nh t căn b n v i l i ích toàn nhân lo i. Lý t ngộ ợ ủ ấ ố ấ ả ớ ợ ạ ưở
XHCN và CSCN c a giai c p công nhân hoàn toàn phù h p v i lý t ng chân chính c a toànủ ấ ợ ớ ưở ủ
nhân lo i. Trong nh ng tr ng h p nh t đ nh n u có mâu thu n v i l i ích toàn nhân lo i,ạ ữ ườ ợ ấ ị ế ẫ ớ ợ ạ
giai c p công nhân, d i s lãnh đ o sáng su t c a Đ ng C ng s n, s n sàng ch p nh nấ ướ ự ạ ố ủ ả ộ ả ẵ ấ ậ
nh ng hy sinh c c b và t m th i c a mình đ ph c tùng l i ích toàn nhân lo i. ữ ụ ộ ạ ờ ủ ể ụ ợ ạ
Page 372 of 487
+ Giai c p công nhân Vi t Nam, th a h ng nh ng truy n th ng quý báu c a dân t cấ ệ ừ ưở ữ ề ố ủ ộ
Vi t Nam, đ c s lãnh đ o sáng su t c a Lãnh t H Chí Minh và Đ ng C ng s n Vi tệ ượ ự ạ ố ủ ụ ồ ả ộ ả ệ
Nam, đã và đang k t h p m t cách xu t s c l i ích c a mình v i l i ích c a dân t c và nhânế ợ ộ ấ ắ ợ ủ ớ ợ ủ ộ
lo i qua các giai đo n khác nhau c a cách m ng Vi t Nam và cách m ng th gi i. Tuy t đ iạ ạ ủ ạ ệ ạ ế ớ ệ ố
trung thành v i đ c l p dân t c và ch nghĩa xã h i, Đ ng, Nhà n c và nhân dân ta luôn sátớ ộ ậ ộ ủ ộ ả ướ
cánh k vai v i nhân dân th gi i trong cu c đ u tranh nhân lo i vì ề ớ ế ớ ộ ấ ạ hòa bình, đ c l p dânộ ậ
t c, dân ch , ti n b xã h i và ch nghĩa xã h i.ộ ủ ế ộ ộ ủ ộ
 Câu 45: Phân tích ngu n g c, b n ch t, đ c tr ng và ch c năng c b n c a nhàồ ố ả ấ ặ ư ứ ơ ả ủ
n c. ướ
1. Ngu n g cồ ố c a nhà n củ ướ
Nhà n c là m t hi n t ng l ch s , nó ch ra đ i và t n t i trong m t giai đ an nh tướ ộ ệ ượ ị ử ỉ ờ ồ ạ ộ ọ ấ
đ nh c a s phát tri n xã h i. Nhà n c s t tiêu vong khi nh ng c s t n t i c a nóị ủ ự ể ộ ướ ẽ ự ữ ơ ở ồ ạ ủ
không còn n a. ữ
Page 373 of 487

Ngu n g c sâu xaồ ố d n đ n s ra đ i c a nhà n c là ẫ ế ự ờ ủ ướ nguyên nhân kinh t , b t ngu n tế ắ ồ ừ
s phát tri n c a l c l ng s n xu tự ể ủ ự ượ ả ấ . Ngu n g c tr c ti p ồ ố ự ế d n đ n s ra đ i và t n t i c aẫ ế ự ờ ồ ạ ủ
nhà n c chính là ướ s xu t hi n ch đ t h u và mâu thu n giai c p không th đi u hòaự ấ ệ ế ộ ư ữ ẫ ấ ể ề
đ c.ượ
L ch s cho th y r ng, xã h i c ng s n nguyên th y d a trên ch đ công h u v tị ử ấ ằ ộ ộ ả ủ ự ế ộ ữ ề ư
li u s n xu t, m i ng i s ng bình đ ng, ch a có giai c p và ch a có nhà n c. T ch cệ ả ấ ọ ườ ố ẳ ư ấ ư ướ ổ ứ
đ u tiên c a xã h i loài ng i, phù h p v i tình tr ng kinh t còn th p kém lúc b y gi làầ ủ ộ ườ ợ ớ ạ ế ấ ấ ờ
ch đ th t c, b l c. Đ ng đ u các th t c, b l c là nh ng t c tr ng, h i đ ng các t cế ộ ị ộ ộ ạ ứ ầ ị ộ ộ ạ ữ ộ ưở ộ ồ ộ
tr ng; nh ng ng i và nh ng c quan này do nhân dân b u ra, h ch u trách nhi m tr cưở ữ ườ ữ ơ ầ ọ ị ệ ướ
nhân dân, coi sóc các công vi c chung và có th b bãi mi n n u không còn s tín nhi m trongệ ể ị ễ ế ự ệ
nhân dân. Nh ng t c tr ng và h i đ ng các t c tr ng đi u ch nh các quan h xã h i duyữ ộ ưở ộ ồ ộ ưở ề ỉ ệ ộ
trì các quy t c đ i s ng xã h i và đi u khi n các công vi c c a công xã d a vào s c m nhắ ờ ố ộ ề ể ệ ủ ự ứ ạ
c a d lu n xã h i và uy tín c a h đ i v i xã h i. Trong tay h không có và không c n cóủ ư ậ ộ ủ ọ ố ớ ộ ọ ầ
m t công c c ng b c đ c bi t nào. Quy n hành và ch c năng c a c quan đ ng đ u thộ ụ ưỡ ứ ặ ệ ề ứ ủ ơ ứ ầ ị
t c và b l c không mang tính ch t chính tr , mang tính t qu n.ộ ộ ạ ấ ị ự ả
Page 374 of 487
S phát tri n c a l c l ng s n xu t vào th i kỳ cu i c a xã h i nguyên th y đã d nự ể ủ ự ượ ả ấ ờ ố ủ ộ ủ ẫ
t i ch đ t h u xu t hi n, và xã h i b t đ u phân chia thành nh ng giai c p đ i kháng:ớ ế ộ ư ữ ấ ệ ộ ắ ầ ữ ấ ố
giai c p ch nô và giai c p nô l ; quan h ng i áp b c ng i thay th quan h bình đ ng,ấ ủ ấ ệ ệ ườ ứ ườ ế ệ ẳ
h p tác t ng tr . S đ i kháng gi a giai c p bóc l t và giai c p b bóc l t ngày càng sâuợ ươ ợ ự ố ữ ấ ộ ấ ị ộ
s c và không th đi u hòa đ c. Đ b o v đ a v th ng tr c a mình, đ duy trì ách áp b cắ ể ề ượ ể ả ệ ị ị ố ị ủ ể ứ
bóc l t đ i v i nh ng ng i nô l , giai c p ch nô đã l p ra b máy b o l c, tr n áp bu cộ ố ớ ữ ườ ệ ấ ủ ậ ộ ạ ự ấ ộ
giai c p nô l ph i ph c tùng tuân theo nh ng tr t t do mình đ t ra, b máy đó là nhà n c.ấ ệ ả ụ ữ ậ ự ặ ộ ướ
Nhà n c đ u tiên xu t hi n trong l ch s là nhà n c chi m h u nô l . Ti p đó là nhàướ ầ ấ ệ ị ử ướ ế ữ ệ ế
n c phong ki n, nhà n c t s n. S ra đ i c a nhà n c ch ng t r ng nhà n c khôngướ ế ướ ư ả ự ờ ủ ướ ứ ỏ ằ ướ
ph i là c quan đ đi u hòa mâu thu n giai c p; mà ng c l i, nhà n c ra đ i chính là doả ơ ể ề ẫ ấ ựơ ạ ướ ờ
mâu thu n giai c p ngày càng sâu s c không th đi u hòa đ c. ẫ ấ ắ ể ề ượ đâu, lúc nào mà mâuỞ
thu n giai c p không th đi u hòa đ c thì nhà n c xu t hi n.ẫ ấ ể ề ượ ướ ấ ệ
Nhà n c xu t hi n và t n t i không ph i do ý mu n ch quan c a m t ai hay c a m tướ ấ ệ ồ ạ ả ố ủ ủ ộ ủ ộ
giai c p nào. Trái l i, s xu t hi n nhà n c là m t t t y u khách quan đ “kh ng chấ ạ ự ấ ệ ướ ộ ấ ế ể ố ế

nh ng đ i kháng giai c p”, đ làm “d u” s xung đ t giai c p, làm cho s xung đ t giai c pữ ố ấ ể ị ự ộ ấ ự ộ ấ
Page 375 of 487
di n ra trong vòng “tr t t ”; tr t t y hoàn toàn c n thi t đ duy trì ch đ kinh t , trongễ ậ ự ậ ự ấ ầ ế ể ế ộ ế
đó giai c p này bóc l t giai c p khác. Nhà n c - “đó là s ki n l p m t “tr t t ”, tr t tấ ộ ấ ướ ự ế ậ ộ ậ ự ậ ự
này h p pháp hoá và c ng c s áp b c kia b ng cách làm d u xung đ t giai c p ”ợ ủ ố ự ứ ằ ị ộ ấ
68
. Nhà
n c ch ra đ i, t n t i trong m t giai đo n nh t đ nh c a s phát tri n xã h i và s m t điướ ỉ ờ ồ ạ ộ ạ ấ ị ủ ự ể ộ ẽ ấ
khi nh ng c s t n t i c a nó không còn n a. ữ ơ ở ồ ạ ủ ữ
2. B n ch t c a nhà n cả ấ ủ ướ
Nhà n c là n n chuyên chính c a giai c p này đ i v i giai c p khác và đ i v i toàn xãướ ề ủ ấ ố ớ ấ ố ớ
h i. ộ Đó là n n chuyên chính c a giai c p n m quy n th ng tr v kinh t trong xã h i.ề ủ ấ ắ ề ố ị ề ế ộ
Ph.Ăngghen ch rõ: “Nhà n c ch ng qua ch là m t b máy c a giai c p này đ tr n áp m tỉ ướ ẳ ỉ ộ ộ ủ ấ ể ấ ộ
giai c p khác”ấ
69
. Nhà n c chính là m t b máy do giai c p th ng tr v kinh t thi t l p raướ ộ ộ ấ ố ị ề ế ế ậ
nh m h p pháp hoá và c ng c s áp b c c a chúng đ i v i qu n chúng lao đ ng. Giai c pằ ợ ủ ố ự ứ ủ ố ớ ầ ộ ấ
th ng tr s d ng b máy nhà n c đ đàn áp, c ng b c giai c p khác trong khuôn kh l iố ị ử ụ ộ ướ ể ưỡ ứ ấ ổ ợ
ích c a giai c p th ng tr . Đó là b n ch t c a nhà n c theo nguyên nghĩa, t c nhà n c c aủ ấ ố ị ả ấ ủ ướ ứ ướ ủ
68
V.I.Lênin, Toàn t p, T. 33,ậ Nxb Ti n b , Mátxc va, 1976, tr.10.ế ộ ơ
69
C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn t p, T. 22,ậ Nxb Chính tr qu c gia, Hà N i, 1995, tr. 290-291.ị ố ộ
Page 376 of 487
giai c p bóc l t. Không có nhà n c, m t t ch c b o l c chuyên dùng đ tr n áp, thì giaiấ ộ ướ ộ ổ ứ ạ ự ể ấ
c p th ng tr không th duy trì ách áp b c bóc l t c a nó đ i v i giai c p b th ng tr . ấ ố ị ể ứ ộ ủ ố ớ ấ ị ố ị
V i tính cách là ớ n n chuyên chính c a m t giai c p đ i v i giai c p khácề ủ ộ ấ ố ớ ấ , nhà n c c aướ ủ
giai c p bóc l t không th là k công b ng đ b o v l i ích chung cho các giai c p trong xãấ ộ ể ẻ ằ ể ả ệ ợ ấ
h i. ộ
M i ki u nhà n c có b n ch t riêng nh ng đ u mang m t s đ c đi m chung. Nhàỗ ể ướ ả ấ ư ề ộ ố ặ ể

n c xã h i ch nghĩa cũng có nh ng nét chung đó nh ng v i b n ch t là chuyên chính vôướ ộ ủ ữ ư ớ ả ấ
s n, nó không còn là nhà n c theo đúng nghĩa mà ch là “n a nhà n c”. Nhà n c xã h iả ướ ỉ ử ướ ướ ộ
ch nghĩa t n t i trên c s nguyên t c công h u nh ng t li u s n xu t ch y u và laoủ ồ ạ ơ ở ắ ữ ữ ư ệ ả ấ ủ ế
đ ng t nguy n. Đó là s n ph m c a nhân dân lao đ ng nh m th c hi n s m nh l ch s làộ ự ệ ả ẩ ủ ộ ằ ự ệ ứ ệ ị ử
xây d ng m t xã h i không còn áp b c bóc l t, không còn giai c p.ự ộ ộ ứ ộ ấ
B n ch t c a nhà n c đ c th hi n trong các đ c tr ng và ch c năng c a nó. ả ấ ủ ướ ượ ể ệ ặ ư ứ ủ
3. Nh ng đ c tr ng c b n ữ ặ ư ơ ả
Nhà n c là m t b ph n quan tr ng trong ki n trúc th ng t ng c a xã h i, nó có baướ ộ ộ ậ ọ ế ượ ầ ủ ộ
đ c tr ng c b n sau:ặ ư ơ ả
Page 377 of 487
M t là,ộ nhà n c qu n lý dân c trênướ ả ư m t vùng lãnh th nh t đ nh.ộ ổ ấ ị Đ c tr ng này phânặ ư
bi t s khác nhau c a các t ch c nhà n c v i t ch c th t c, b l c tr c kia. Các tệ ự ủ ổ ứ ướ ớ ổ ứ ị ộ ộ ạ ướ ổ
ch c th t c, b l c đ c hình thành trên c s nh ng quan h huy t th ng, còn t ch c nhàứ ị ộ ộ ạ ượ ơ ở ữ ệ ế ố ổ ứ
n c g n li n v i vi c phân chia dân c theo ph m vi lãnh th mà h c trú. Nói cách khác,ướ ắ ề ớ ệ ư ạ ổ ọ ư
quy n l c nhà n c có hi u l c v i t t c các thành viên trong m t biên gi i qu c gia,ề ự ướ ệ ự ớ ấ ả ở ộ ớ ố
b t k h thu c quan h huy t th ng nào. ấ ể ọ ộ ệ ế ố
Hai là, b máy quy n l c chuyên nghi pộ ề ự ệ c a nhà n c mang tính c ng ch đ i v iủ ướ ưỡ ế ố ớ
m i thành viên trong xã h i.ọ ộ Đó là nh ng đ i vũ trang đ c bi t (quân đ i, c nh sát ), nh ngữ ộ ặ ệ ộ ả ữ
công c (tòa án, tr i giam ) và m t b máy đông đ o các viên ch c đ c tr l ng đụ ạ ộ ộ ả ứ ượ ả ươ ể
chuyên làm công vi c hành chính cai tr . ệ ị
Ba là, t n t iồ ạ m t h th ng thu khóa ộ ệ ố ế đ nuôi b máy nhà n c ho t đ ng. ể ộ ướ ạ ộ Nhà n cướ
không th t n t i, n u không d a vào h th ng thu khóa. Nói cách khác, v c b n m i nhàể ồ ạ ế ự ệ ố ế ề ơ ả ọ
n c đ u t n t i đ c nh vào s chu c p c a nhân dân b ng con đ ng c ng b c hay tướ ề ồ ạ ượ ờ ự ấ ủ ằ ườ ưỡ ứ ự
nguy n ho c ph i h p c hai.ệ ặ ố ợ ả
Page 378 of 487
Ngoài ba đ c tr ng c b n k trên, hi n nay, có quan đi m cho r ng, nhà n c mangặ ư ơ ả ể ệ ể ằ ướ
đ c tr ng ch quy n qu c gia và kh năng cai tr xã h i b ng pháp lu t. ặ ư ủ ề ố ả ị ộ ằ ậ
Ch quy n qu c giaủ ề ố th hi n đ c tr ng v quy n l i tuy t đ i c a nhà n c trong m tể ệ ặ ư ề ề ợ ệ ố ủ ướ ộ
lãnh th . Nhà n c là ng i đ i di n cho s toàn v n bên trong lãnh th và s đ c l p đ iổ ướ ườ ạ ệ ự ẹ ổ ự ộ ậ ố
v i bên ngoài. Ch quy n qu c gia còn th hi n vi c nhà n c thay m t toàn dân tham giaớ ủ ề ố ể ệ ở ệ ướ ặ

các quan h đ i ngo i, tham gia các công c qu c t , v.v ệ ố ạ ướ ố ế
Nhà n c cai tr xã h i b ng pháp lu tướ ị ộ ằ ậ . Nhà n c là c quan duy nh t có quy n làm raướ ơ ấ ề
lu t, t ch c th c hi n lu t, giám sát và xét x đ i v i nh ng vi ph m pháp lu t. Đây là đ cậ ổ ứ ự ệ ậ ử ố ớ ữ ạ ậ ặ
quy n c a Nhà n c mà các t ch c xã h i khác không có. Pháp lu t do nhà n c đ t ra, thề ủ ướ ổ ứ ộ ậ ướ ặ ể
hi n ý chí c a giai c p th ng tr , nh m đi u ch nh m i quan h xã h i theo đ nh h ng vàệ ủ ấ ố ị ằ ề ỉ ọ ệ ộ ị ướ
m c tiêu xác đ nh. Tính c ng ch c a pháp lu t th hi n s c m nh c ng ch c a nhàụ ị ưỡ ế ủ ậ ể ệ ứ ạ ưỡ ế ủ
n c đ i v i toàn b xã h i. ướ ố ớ ộ ộ
4. Nh ng ch c năng c b n ữ ứ ơ ả
B n ch t giai c p c a nhà n c còn đ c th hi n các ch c năng c a nó. Ch c năngả ấ ấ ủ ướ ượ ể ệ ở ứ ủ ứ
c a nhà n c đ c hi u là nh ng ph ng di n ho t đ ng ch y u c a nhà n c. Tùy theoủ ướ ượ ể ữ ươ ệ ạ ộ ủ ế ủ ướ
Page 379 of 487
góc đ khác nhau mà ch c năng c a nhà n c đ c phân chia khác nhau. D i góc đ tínhộ ứ ủ ướ ượ ướ ộ
ch t c a quy n l c chính tr , nhà n c có ấ ủ ề ự ị ướ ch c năng th ng tr chính tr c a giai c p ứ ố ị ị ủ ấ và ch cứ
năng xã h iộ . D i góc đ ph m vi tác đ ng c a quy n l c, nhà n c có ướ ộ ạ ộ ủ ề ự ướ ch c năng đ i n iứ ố ộ
và ch c năng đ i ngo i. ứ ố ạ
a) Ch c năng th ng tr chính tr và ch c năng xã h i ứ ố ị ị ứ ộ
Ch c năng th ng tr chính trứ ố ị ị c a giai c p nói lên r ng b t c nhà n c nào cũng làủ ấ ằ ấ ứ ướ
công c chuyên chính c a m t giai c p, nó s n sàng s d ng m i công c , m i bi n pháp cóụ ủ ộ ấ ẵ ử ụ ọ ụ ọ ệ
th có đ b o v s th ng tr c a giai c p đó. ể ể ả ệ ự ố ị ủ ấ
Ch c năng xã h iứ ộ c a nhà n c nói lên r ng b t kỳ nhà n c nào cũng ph i th c hi nủ ướ ằ ấ ướ ả ự ệ
vi c qu n lý nh ng ho t đ ng chung vì s t n t i c a xã h i, ph i lo m t s công vi cệ ả ữ ạ ộ ự ồ ạ ủ ộ ả ộ ố ệ
chung c a tòan xã h i; trong gi i h n có th đ c, ph i th a mãn m t s nhu c u chung c aủ ộ ớ ạ ể ượ ả ỏ ộ ố ầ ủ
c ng đ ng dân c n m d i s qu n lý c a nhà n c. ộ ồ ư ằ ướ ự ả ủ ướ
Trong hai ch c năng đó thì ch c năng th ng tr chính tr là c b n nh t, ch c năng xã h iứ ứ ố ị ị ơ ả ấ ứ ộ
ph i ph thu c và ph c v cho ch c năng th ng tr chính tr . ả ụ ộ ụ ụ ứ ố ị ị
Page 380 of 487