GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 7 pot

103
Chương 7

HIỆU ỨNG NHÀ KÍNH
VÀ QUI HOẠCH ĐÔ THỊ
(Bài giảng điện tử Power Point)


7.1. Hiệu ứng nhà kính

Sự hiện diện của các chất ô nhiễm, đặc biệt là những chất khí gây hiệu ứng nhà
kính, trong không khí trước hết ảnh hưởng đến quá trình cân bằng nhiệt của bầu khí
quyển. Trong số những chất khí gây hiệu ứng nhà kính, người ta quan tâm đến khí
carbonic CO
2

vì nó là thành phần chính trong sản phẩm cháy của nhiên liệu có chứa
thành phần carbon. Sự gia tăng nhiệt độ bầu khí quyển do sự hiện diện của các chất khí
gây hiệu ứng nhà kính ngày nay đã được biết một cách tường tận.

Thật vậy, ban ngày quả đất nhận năng lượng từ mặt trời và ban đêm nó bức xạ ra
không gian một phần nhiệt lượng mà nó nhận được. Phổ bức xạ nhiệt của mặt trời và vỏ
trái đất trình bày trên các hình 7.1 và hình 7.2. Bức xạ mặt trời đạt cực đại trong vùng ánh
sáng thấy được (có bước sóng trong khoảng 0,4-0,73µm) còn bức xạ cực đại của vỏ trái
đất nằm trong vùng hồng ngoại (7-15µm).

Hình 7.1: Phổ bức xạ từ mặt trời Hình 7.2: Phổ bức xạ từ mặt đất



λ(µ
m
0,4
0,73
Vùng
thấy
được
0,73
10
20
30
0
oC
30

oC

Hồng ngoại
λ
(µm)

104

Hình 7.3: Hiệu ứng nhà kính

Các chất khí khác nhau có dải hấp thụ bức xạ khác nhau. Do đó, thành phần các
chất khí có mặt trong khí quyển có ảnh hưởng đến sự trao đổi nhiệt giữa mặt trời, quả đất
và không gian. Carbonic là chất khí có dải hấp thụ bức xạ cực đại ứng với bước sóng
15µm, vì vậy nó được xem như trong suốt đối với bức xạ mặt trời nhưng là chất hấp thụ
quan trọng đối với tia bức xạ hồng ngoại từ mặt đất. Một phần nhiệt lượng do lớp khí CO
2

giữ lại sẽ bức xạ ngược lại về trái đất (hình 7.3) làm nóng thêm bầu khí quyển theo hiệu
ứng nhà kính (Serre)

Với tốc độ gia tăng nồng độ khí carbonic trong bầu khí quyển như hiện nay, người
ta dự đoán cứ mỗi thế kỷ, nhiệt độ bầu khí quyển sẽ gia tăng khoảng 2°C. Sự ấm dần lên
của bầu khí quyển dẫn đến những hậu quả sau đây:

- Gây các hiện tượng bất thường của thời tiết
- Gia tăng nguy cơ xảy ra các thảm họa thiên nhiên
- Mực nước biển dâng cao, nhấn chìm những phần đất thấp ven biển
- Tăng diện tích sa mạc hóa

7.2. Các biện pháp giảm nồng độ chất khí gây hiệu ứng nhà kính

Để giảm nồng độ phát thải CO
2
, chúng ta phải sử dụng nhiên liệu có chứa thành
phần C thấp thay thế dần các loại nhiên liệu hóa thạch truyền thống sử dụng trong các
quá trình cháy nói chung.

Mặt khác, việc sử dụng các nguồn năng lượng tái sinh như thủy điện, năng lượng
gió, năng lượng mặt trời để tạo điện năng cung cấp cho phương tiện giao thông vận tải
và cấp nhiệt cho các quá trình công nghiệp là biện pháp tích cực giảm chất khí gây hiệu
ứng nhà kính.

Tăng diện tích trồng cây xanh để hấp thụ khí CO
2
trong khí quyển. Trong chu
trình này, carbon ở thể khí trong CO
2
sẽ biến thành carbon thể rắn trong thực vật nên hàm
lượng CO
2
trong khí quyển giảm.

BÙc
x
å m¥t tr©
i
BÙc
x
å m¥t ÇÃ
t

BÙc
x
å m¥
t
tr©
i

BÙc
x
å m¥t ÇÃ
t

L§p khí gâ
y
hiŒu Ùng nhà kín
h

105
Các biện pháp giảm chất khí gây hiệu ứng nhà kính đã là đối tượng bàn cãi của
nhiều diễn đàn khu vực và thế giới. Công ước Kyoto đã đặt ra chỉ tiêu cắt giảm mức độ
phát thải chất khí gây hiệu ứng nhà kính. Đây là cam kết lý tưởng của cộng đồng thế giới
trong mục tiêu chung là bảo vệ môi trường. Tiếc rằng công ước này không được Mỹ đồng
thuận do những lợi ích của các tập đoàn công nghiệp.

7.3. Qui hoạch đô thị trên quan điểm giảm ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính

Bài giảng điện tử sau đây sẽ giới thiệu cho sinh viên những kiến thức cơ bản về
qui hoạch đô thị nhằm giảm tác động do hiệu ứng nhà kính gây ra. Nội dung của bài
giảng gồm:

- Nguyên lý hiệu ứng nhà kính, những ứng dụng trong thực tiễn của hiện ứng
này và hiện tượng ấm dần lên của bầu khí quyển
- Quan điểm qui hoạch đô thị nên được xem xét theo thứ tự: diện tích trồng cây
xanh, hệ thống giao thông công cộng, nhà ở và cơ sở hạ tầng khác
- Lựa chọn kiểu nhà, vật liệu xây dựng và kiến trúc thành phố

Bài giảng cũng minh họa qui hoạch thành phố của các nước công nghiệp phát
triển, các nước đang phát triển để sinh viên có ý tưởng nhất định trong hoạt động nghề
nghiệp về sau.