Tài liệu ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM pot

1
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ
ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
PGS.TS PHẠM NGUYỄN VINH
VIỆN TIM TP. HỒ CHÍ MINH
2
I.TRN DCH MNG TIM

1. Phỏt hin v nh v trớ trn dch mng tim:

Ba du hiu chớnh trờn ộcho ca trn dch mng tim
l:

- Khong trng ộcho mt sau ca tim (echo free
space, EFS)

- Khong trng gim nhiu hoc mt hn ch ni
nh trỏi v tht trỏi

- Mng ngũai tim khụng vn ng
ECHO TRONG CHAN ẹOAN VAỉ ẹIEU TRề BENH MAỉNG NGOAỉI TIM
3
•
Mặt cắt cạnh ức theo trục dọc, trục ngang
•
Mặt cắt 4 buồng từ mỏm, mặt cắt dưới sườn
•
Nhiều mặt cắt
•
Chỉnh độ thu thập thấp
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM

4
2. Định lượng dịch màng tim
•
20 ml dịch trong màng tim là có thể phát hiện bằng
écho
•
- Khi tràn dịch màng tim bao phủ tòan bộ tim, nhìn
rõ, lượng dịch sẽ khỏang trên 300 ml
•
- Khi độ rộng tràn dịch màng tim > 1 cm, lượng
dịch khỏang trên 500 ml
•
- Khi độ rộng tràn dịch màng tim khỏang 2 cm,
lượng dịch khỏang trên 700 ml
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
5
3. Xác định chất chứa trong dịch màng tim
•
Không giúp phân biệt tràn dịch màng tim
do viêm, tràn máu màng tim, tràn dịch
màng tim do dưỡng chấp
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
6
4. Vận động bất thường của tim trong
tràn dịch màng tim
•
- Sa van hai lá
•
- Sa van ba lá
•

- Vận động nghịch thường vách liên thất
(paradoxal septal motion)
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
7
5. Biểu hiện âm giả và dương giả tràn dịch màng tim
•
* Trường hợp âm giả (bỏ sót tràn dịch màng tim):
•
- Độ thu thập écho để quá cao, bỏ sót tràn dịch màng tim
lượng ít
•
- có máu cục trong tràn máu màng tim
•
* Trường hợp dương giả:
•
- Định danh sai các cấu trúc của tim
•
- Đầu dò hướng về phía trong nhiều quá có thể lầm thành
sau thất trái là khỏang trống echo do dịch màng tim
•
- Lớp mỡ ở thượng mạc tim
•
- Cổ trướng lượng lớn
•
- Tràn dịch màng phổi
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
8
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
9
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM

10
II. CHẸN TIM
•
1. Các dấu hiệu écho TM của chẹn tim là:
•
Thay đổi nghịch thường kích thước buồng thất trái
và thất phải theo chu kỳ thở
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
11
2. Echo 2D giúp nhiều hơn trong chẩn đóan
chẹn tim
•
- Dấu đè sụp thất phải, nhĩ phải và nhĩ trái
•
- Dấu đè sụp nhĩ phải có trong 100% chẹn tim. Dấu
đè sụp thất phải chuyên biệt hơn, thấy ở écho khi
cung lượng tim đã giảm trên 20% do chẹn tim
•
- Dấu đè sụp thất trái
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
12
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
13
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
14
3. Doppler
•
Bình thường vận tốc máu qua van nhĩ thất, van động
mạch phổi thay đổi dưới 20% theo chu kỳ thở. Ở
bệnh nhân chẹn tim, tăng hơn 40% ở tim phải và

giảm trên 40% ở tim trái
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
15
Doppler (1)
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
16
Doppler (2)
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
17
III. VIÊM MÀNG NGOÀI TIM CO THẮT
•
- Dầy màng tim và rối loạn đổ đầy.
•
- Viêm màng ngoài tim co thắt vôi hóa nặng, vỏ bọc
vôi hóa bao quanh tim, cả écho TM và 2D đều
không giúp đo đúng bề dầy của màng ngoài tim
•
- Trên écho Doppler, rối loạn đổ đầy thất trái thấy
được bằng sự gia tăng tỷ lệ E/A
•
- Vận tốc máu qua buồng tim trái và tim phải cũng
thay đổi nhiều (> 25%) theo chu kỳ thở
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
18
VIÊM MÀNG NGOÀI TIM CO THẮT (1)
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
19
VIÊM MÀNG NGOÀI TIM CO THẮT (2)
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
20

IV. ECHO TRONG CHỌC DÒ MÀNG TIM
•
- Đầu dò được đặt ở mỏm, ghi liên tục trong khi
chọc dò từ mũi ức
•
Khi đã hút được chừng 10-50 ml dịch màng tim, sẽ
tiêm qua kim 5 ml dung dịch nước muối NaCl đã lắc
(bằng ống tiêm + 2 bộ nối 3 đầu). Hình ảnh cản
sóng écho thấy bằng écho 2D sẽ giúp xác định vị trí
của kim
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM
21
ECHO TRONG CHỌC DÒ MÀNG TIM
ECHO TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH MÀNG NGOÀI TIM