Đôi điều về viêm tụy cấp docx

Đôi điều về viêm tụy cấp

Tụy là một tạng không dài lắm (từ 12-15cm) nằm dựa vào thành sau ổ bụng, tương
ứng với đốt sống lưng số 2 và nằm lọt vào trong khung tá tràng cho nên khi tụy bị
bệnh có thể dễ chẩn đoán nhầm với bệnh của tá tràng.
Có 2 loại viêm tụy:
Viêm tụy cấp không hoại tử
Tổn thương viêm tụy cấp thường gặp trong các trường hợp bệnh nhân có sỏi
đường mật như: Sỏi túi mật, sỏi các đường mật trong gan và sỏi ống mật chủ, giun
chui ống mật. Vì vậy, những trường hợp có cơn đau quặn nghi do sỏi hệ thống
đường dẫn mật hoặc giun chui ống mật cần thận trọng với bệnh viêm tụy cấp.
Triệu chứng của viêm tụy cấp không hoại tử là đau đột ngột, đau nhiều ở hạ sườn
bên phải lan ra sau lưng, lên vai. Nhiều khi đau chổng mông giống như triệu
chứng của giun chui ống mật. Người bệnh có sốt, rét run, ấn điểm sườn - lưng
bệnh nhân kêu đau, đặc biệt là điểm sườn - lưng bên trái. Cơn đau kéo dài khoảng
vài giờ rồi giảm dần. Bệnh nhân mệt lả và đôi khi cơn đau khác lại ập đến.
Xét nghiệm thấy bạch cầu, men amilase, bilirubin, urê máu tăng cao. Siêu âm rất
có giá trị trong chẩn đoán, nhưng đôi khi gặp khó khăn do hơi và dịch ứ đọng
trong ruột che hình ảnh của tụy.
Viêm tụy cấp xuất huyết
Khác với viêm tụy cấp không hoại tử, loại viêm tụy cấp xuất huyết thường ít gặp ở
bệnh nhân có sỏi mật kèm theo nhưng hay gặp do giun chui ống mật và viêm
nhiễm đường mật do vi sinh vật.
Bệnh nhân thường bị choáng rõ rệt. Triệu chứng chính là đau bụng vùng thượng vị
từ bờ sườn trái ra sau lưng. Đau liên tục với cường độ vừa phải nhưng thỉnh
thoảng lại có cơn kịch phát xuất hiện. Đồng thời có buồn nôn và nôn. Nôn ra thức
ăn, dịch màu vàng, tiêu chảy, phân có lẫn máu. Bệnh nhân trong trạng thái hốt
hoảng, toát mồ hôi.
Có thể bạn chưa biết
Viêm tụy cấp là một căn bệnh rất nguy hiểm, vì vậy phải luôn luôn cảnh giác để
chẩn đoán sớm và có hướng xử trí kịp thời, hạn chế tử vong. Khi phát hiện có sỏi

đường mật và sỏi túi mật cần điều trị dứt điểm.
Trong những giờ đầu mới bị bệnh đôi khi có tăng huyết áp nhưng sau đó huyết áp
tụt xuống. Khám thấy bụng đau, nhất là vùng thượng vị và vị trí sườn - lưng bên
trái. Trong những trường hợp này dễ chẩn đoán nhầm với thủng dạ dày. Cần chụp
X-quang không chuẩn bị để xem có liềm hơi hay không? Trên phim có thể thấy
những quai ruột ở vùng gần tụy như khung tá tràng và đoạn đầu của hỗng tràng bị
dãn. Đôi khi có thể xuất hiện tràn dịch màng phổi. Hình ảnh siêu âm cho thấy tụy
bị phù nề, xung quanh tụy có dịch tiết.
Xét nghiệm men amilase tăng cao trong 12-18 giờ đầu. Nếu đường máu và đặc
biệt amilase tăng cao trong 7 ngày liên tục là tiên lượng nặng và tăng cao sau 2
tuần là có khả năng hình thành nang tụy hoặc cổ trướng do dịch tụy thấm tràn ra.
Ngoài ra có thể thấy trong nước tiểu có albumin, hồng cầu, bạch cầu.
Nguyên tắc điều trị của viêm tụy
* Chống choáng (nếu có, nâng huyết áp, cho thở oxy dưỡng khí).
* Ức chế sự bài tiết dịch tụy và làm mất sự bài tiết của dịch tụy đã có sẵn.
* Bồi phụ nước và điện giải, đảm bảo nhu cầu năng lượng cần thiết cho cơ thể.
* Chống đau (tuyệt đối không dùng Mocphin vì làm co thắt cơ Oddi).
* Chống nhiễm khuẩn bằng kháng sinh đặc hiệu.
* Điều trị bằng ngoại khoa khi có hội chẩn xác định chắc chắn và có chỉ định.
Nguyên tắc phòng bệnh
* Xét nghiệm phân định kỳ để tẩy giun khi có chỉ định của thầy thuốc.
* Không uống bia rượu quá mức cho phép.
* Không nên ăn quá nhiều thịt, mỡ.