Địa lí tỉnh Bạc Liêu - Địa lý
tỉnh Bạc Liêu
Diện tích : 2.525,7 km2 (năm 2003)
Dân số : 797,7 nghìn người (năm 2005)
Tỉnh lị : thị xã Bạc Liêu
Mã điện thoại : 0781
Biển số xe : 94
Vị trí địa lý: Bạc Liêu là một tỉnh thuộc bán đảo Cà Mau. Tỉnh có chung địa giới
với tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang ở phía Tây Bắc, Sóc Trăng ở phía Đông Bắc,
Cà Mau ở phía Tây Nam, phía Đông Nam giáp biển Đông. Bạc Liêu có bờ biển
dài 56km nối các biển như Gành Hào, Nhà Mát, Cái Cùng.
Diện tích tự nhiên 2.525,7 km2 (số liệu năm 2003).
Dân số năm 2005 là 797,7 nghìn người, mật độ 316 người/km2.
Đơn vị hành chính: Bạc Liêu có 6 huyện: Hòa Bình, Vĩnh Lợi, Hồng Dân, Giá
Rai, Phước Long, Đông Hải và thị xã Bạc Liêu – trung tâm hành chính của tỉnh.
Địa hình: Bạc Liêu có đia hình tương đối bằng phẳng, chủ yếu nằm ở độ cao
trên dưới 1,2m so với mặt biển, còn lại là những giồng cát và một số khu vực
trũng ngập nước quanh năm. Địa hình có xu hướng dốc từ bờ biển vào nội
đồng, từ Đông Bắc xuống Tây Nam. Trên địa bàn tỉnh có nhiều kênh rạch lớn
như kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp, Cạnh Đền, Phó Sinh, Giá Rai.
Khí hậu: Bạc Liêu nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa với 2 mùa rõ rệt.
Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11. Mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau.
Lượng mưa trung bình hàng năm từ 2.000 - 2.300 mm. Nhiệt độ trung bình 26
độ C. Số giờ nắng trong năm 2.500 – 2.600 giờ. Độ ẩm trung bình mùa khô
80%, mùa mưa 85%. Vùng này ít chịu ảnh hưởng của bão và áp thấp nhiệt
đới; không chịu ảnh hưởng trực tiếp của lũ lụt từ hệ thống sông Cửu Long,
nhưng lại chịu tác động mạnh của thủy triều biển Đông và một phần chế độ
nhật triều biển Tây.
Tài nguyên thiên nhiên:
Tài nguyên đất: tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh là 258.247 ha. Trong đó,
đất có khả năng trồng lúa, cây lâu năm, hoa màu và cây công nghiệp hàng
năm là 98.295 ha,chiếm 38,1% tổng diện tích đất; đất có khả năng trồng rừng,
nuôi tôm, làm muối 125.546 ha, chiếm 48,62%. Phần lớn đất đai của Bạc Liêu
là đất phù sa bồi đắp lâu năm và ổn định, thích hợp phát triển nền nông nghiệp
toàn diện.
Tài nguyên rừng: Diện tích rừng và đất rừng chiếm 1,87% diện tích đất tự
nhiên, trong đó chủ yếu là rừng phòng hộ ( 4.657 ha). Rừng Bạc Liêu là rừng
ngập mặn, úng phèn, có năng suất sinh học cao, có giá trị lớn về phòng hộ và
môi trường. Cây trồng chủ yếu là tràm, đước.
Tài nguyên biển: Bờ biển dài 56km, diện tích vùng biển 4 vạn km2. trữ lượng
tôm có thể đánh bắt hơn 10.000 tấn/năm. Trữ lượng cá đáy và cá nổi hơn
100.000 tấn/năm, có thể trở thành nơi xuất, nhập khẩu trực tiếp.
TƯ LIỆU THAM KHẢO VỀ BẠC LIÊU
Bạc Liêu là một tỉnh thuộc duyên hải vùng đồng bằng sông Cửu
Long, miền Nam Việt Nam. Phía bắc giáp tỉnh Hậu Giang, phía đông bắc giáp
tỉnh Sóc Trăng, tây bắc giáp Kiên Giang, tây và tây nam giáp Cà Mau, đông và
đông nam giáp biển với 56 km bờ biển. Tỉnh lỵ hiện nay là Thị xã Bạc Liêu,
cách Thành phố Hồ Chí Minh 280 km.
Diện tích, dân cư
Bạc Liêu có diện tích tự nhiên 2.520,6 km² và dân số năm 2004 là ước tính
khoảng 786.200 người với mật độ dân số 300,2 người/km². Nếu so với 64 tỉnh,
thành phố thì Bạc Liêu đứng thứ 40 về diện tích và thứ 48 về dân số.
Trên địa bàn Bạc Liêu có 20 dân tộc, nhưng chủ yếu là người Kinh, tiếp đến
là người Khmer và người Hoa. Theo tài liệu tổng điều tra dân số (1999) thì
trong tổng số dân trên địa bàn Bạc Liêu, người Kinh chiếm gần 90,0%; người
Khmer chiếm 7,9%; người Hoa chiếm 3,1%; các dân tộc còn lại, mỗi dân tộc
chỉ có dưới 100 người, thậm chí chỉ có trên dưới một chục người.
Diện tích, dân cư qua các thời kỳ:
• 1971: 2.559 km², 352.230 người1
• 1996 (số liệu Tổng cục Thống kê): 2.487,1 km², 768.900 người
• 1997: 2.485 km², 768.900 người
• 1998: 2.485 km², 800.100 người
• 1999 (Tổng điều tra dân số 1-4): 2.521 km², 736.325 người; (Tổng cục
Thống kê) 738.200 người (trung bình năm)
• 2000 (Tổng cục Thống kê): 744.300 người
• 2001: 2.485 km², 756.800 người
• 2002: 768.300 người
• 2003 (TĐBKQSVN): 2.520,63 km², 770.000 người
• 2004 (Tổng cục Thống kê): 2525,7 km², 786.200 người (trung bình năm)
Chú giải 1: Whitfield, D. Historical and Cultural Dictionary of Vietnam.
Metuchen, NJ: The Scarecrow Press, 1976.
Địa hình, thổ nhưỡng
Bạc Liêu là vùng đất trẻ, được hình thành chủ yếu do sự bồi lắng phù sa ở các
cửa biển tạo nên. Phần lớn diện tích tự nhiên của tỉnh là đất bằng nằm ở độ
cao trên dưới 1,2 m so với mặt biển, còn lại là những giồng cát và một số khu
vực trũng ngập nước quanh năm. Địa hình có xu hướng thấp dần từ đông bắc
xuống tây nam và khu vực nội đồng thấp hơn vùng gần bờ biển. Trên địa bàn
tỉnh có nhiều kênh rạch lớn như kênh Quản Lộ-Phụng Hiệp, kênh Cạnh Đền,
kênh Phó Sinh, kênh Giá Rai. Hệ thống sông ngòi, kênh rạch của Bạc Liêu nối
với biển bằng cửa Giành Hào, cửa Nhà Mát và cửa Cái Cùng. Ngoài phần đất
liền còn có vùng biển rộng 40.000 km². Biển Bạc Liêu có tiềm năng hải sản
tương đối lớn với 661 loài cá và 33 loài tôm, cho phép đánh bắt mỗi năm 24-30
vạn tấn cá và khoảng 1 vạn tấn tôm.
Đơn vị hành chính
Hiện nay, Bạc Liêu có 7 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm thị xã Bạc
Liêu và 6 huyện (với 52 xã, phường và thị trấn) là:
• Phước Long
• Hồng Dân
• Vĩnh Lợi
• Giá Rai
• Đông Hải
• Hòa Bình (mới thành lập tháng 7 năm 2005)
Lịch sử
Tỉnh Bạc Liêu được thành lập ngày 1 tháng 1 năm 1900 theo Nghị định
ngày 20 tháng 12 năm 1899 của Toàn quyền Đông Dương đổi tất cả các hạt
tham biện thành tỉnh, gồm 7 tổng: Long Thủy, Quảng Xuyên, Quảng Long,
Quảng An, Thạnh Hòa, Thạnh Hưng, Long Thới. Trước kia Bạc Liêu tách từ
tỉnh Hà Tiên ra. Địa bàn tỉnh Bạc Liêu khi đó bao gồm cả tỉnh Cà Mau hiện nay.
Năm 1904, Bạc Liêu có 3 quận: Vĩnh Lợi, Cà Mau và Vĩnh Châu. Năm 1914,
lập thêm quận Giá Rai. Năm 1947, quận Phước Long được nhập từ tỉnh Rạch
Giá, còn quận Cà Mau được tách ra thành 1 tỉnh riêng.
Ngày 22/10/1956, Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đã nhập tỉnh Bạc Liêu với
tỉnh Sóc Trăng thành tỉnh Ba Xuyên. Tỉnh Bạc Liêu được tái lập theo Sắc lệnh
245-NV ngày 8/9/1964, gồm 4 quận: Giá Rai, Phước Long, Vĩnh Lợi và Vĩnh
Châu, với 5 tổng, 17 xã. Dân số năm 1965 là 76.630 người.
Năm 1976, sau khi Việt Nam thống nhất, hai tỉnh Bạc Liêu và An Xuyên (Cà
Mau) hợp nhất thành tỉnh Minh Hải. Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tỉnh Minh Hải
được chia thành hai tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau. Hai tỉnh mới chính thức đi vào
hoạt động từ ngày 1 tháng 1 năm 1997.
Văn hóa
Bạc Liêu xưa kia nổi tiếng là đất ăn chơi với nhiều giai thoại về "công tử
Bạc Liêu", bởi người dân xứ này có tư duy khoáng đạt, thích giao lưu tìm bạn
qua hội hè và qua sinh hoạt văn hoá cộng đồng. Do cởi mở và có phần sành
điệu nên đất Bạc Liêu không chỉ giữ được đôi chân phiêu lãng của cố nhạc
sĩ Cao Văn Lầu, tác giả bài Dạ cổ hoài lang bất hủ, mà còn có sức hút mạnh
mẽ đối với tầng lớp đại điền chủ Nam Kỳ lục tỉnh vào những năm cuối thế kỷ
19, đầu thế kỷ 20, buộc họ phải đến đây xả túi xây cất dinh thự. Bởi thế, nhiều
người tới thị xã Bạc Liêu ngày nay đã không khỏi ngỡ ngàng khi nhìn thấy tại
nơi đất chua phèn ngập mặn tận cùng của đất nước lại có những dãy nhà Tây
sang trọng và đường bệ, khác hẳn những biệt thự Pháp ở Hà Nội, Sài Gòn, Đà
Lạt. Đáng chú ý là những vật liệu chủ yếu trang trí nội thất các biệt thự này như
cửa và chấn song cửa, gạch và đá cẩm thạch ốp tường hoặc lát nền đều được
các đại điền chủ bỏ công tốn của sang tận Paris mua về.