Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Tình huống truyện trong “Yêu ngôn” của Nguyễn Tuân" ppt

trờng Đại học Vinh Tạp chí khoa học, tập XXXVIIi, số 2b-2009


35

Tình huống truyện trong yêu ngôn của nguyễn tuân

Nguyễn Hoàng Liêm
(a)

Tóm tắt. Bài báo tập trung phân tích những nét độc đáo trong nghệ thuật xây
dựng tình huống truyện ở loạt truyện Yêu ngôn của Nguyễn Tuân. Qua các tình
huống nhận thức - phản tỉnh và các tình huống mang đậm chất Liêu trai, Nguyễn
Tuân một mặt đã làm nổi bật đợc tính cách của những con ngời biết giữ thiên lơng
trong sáng, biết tôn thờ cái đẹp, mặt khác cũng đã thể hiện đợc khả năng mê hoặc
độc giả bằng trí tởng tợng phong phú của mình.

1. Tình huống là một trong những
yếu tố nghệ thuật cốt lõi và độc đáo
trong sáng tạo nghệ thuật. Trong thi
pháp truyện ngắn hiện đại, thuật ngữ
tình huống không còn xa lạ với nhiều
nhà nghiên cứu và với cả độc giả. Thế
nhng, để hiểu một cách cụ thể, tờng
minh về nó thật không đơn giản. Mỗi
nhà nghiên cứu, mỗi nhà văn có một
cách nhìn nhận chúng khác nhau, do
đứng trên những quan điểm, lập trờng

khác nhau. Đi tìm điểm thống nhất
giữa các quan niệm, chúng tôi thấy
rằng các nhà nghiên cứu về cơ bản đều
thừa nhận: tình huống chính là yếu tố
nghệ thuật cốt yếu, là huyệt điểm trung
tâm tạo nên độ âm vang và sức tác động
mạnh mẽ của tác phẩm.
Nhà văn Bùi Hiển cho rằng tình
huống là khoảnh khắc và nhấn mạnh:
Vấn đề đặt ra với ngời viết là lựa
chọn thật xác đáng và đắc địa cái
đoạn, cái chơng, cái khoảnh khắc ấy
và Khoảnh khắc, đúng vậy, phải là cái
khoảnh khắc cốt yếu, khi nhân vật đặt
trong một hoàn cảnh nhất định, tất
phải bộc lộ tính cách chủ yếu của mình,
cái tính cách chi phối cách sống, cách
nghĩ, cách ứng xử, đờng đi nớc bớc
và số phận của đời mình [1, 187-188].
Nhà văn Nguyễn Kiên xem truyện
ngắn là một trờng hợp hay một tình
thế: Tôi cho rằng mỗi truyện là một
trờng hợp [3, 45] và Theo tôi mỗi
truyện ngắn chỉ chứa đựng một tình thế
nh thế nào đó đã xảy ra trong đời
sống, nếu có đến hai tình thế trở lên,
truyện ngắn sẽ bị phá vỡ [3, 47].
Xét đến cùng tình huống là sự kiện
đặc biệt của đời sống đợc nhà văn sáng
tạo trong tác phẩm theo lối lạ hoá,

nghĩa là nhà văn làm sống dậy trong sự
kiện ấy một tình thế bất thờng của
quan hệ đời sống: quan hệ giữa nhân
vật tham gia vào sự kiện hoặc giữa
nhân vật với ngoại giới (tuy nhiên cũng
cần phân biệt tình huống với khái niệm
đỉnh điểm và hoàn cảnh điển hình).
2. Vào thập niên 40 của thế kỷ XX,
trên văn đàn xuất hiện một số truyện
ngắn của Nguyễn Tuân viết theo kiểu
Liêu trai chí dị của Bồ Tùng Linh với
tên gọi chung là truyện yêu ngôn. Đó
toàn là những truyện thần tiên, ma
quái, hoang đờng. Tập Yêu ngôn có
tám câu chuyện ma quái hấp dẫn mang
đậm dấu ấn phong cách Nguyễn Tuân
là: Khoa thi cuối cùng, Trên đỉnh non
Tản, Đới roi, Xác ngọc lam, Rợu bệnh,
Lửa nến trong tranh, Loạn âm, Tâm sự
nớc độc (riêng Tâm sự nớc độc trích
trong Chùa Đàn - một truyện đã đợc
chuyển thể thành kịch bản phim Mê
Nhận bài ngày 25/02/2009. Sửa chữa xong 08/4/2009.



N. H. Liêm Tình huống truyện trong yêu ngôn của , tr. 35-40


36

Thảo - Thời vang bóng do Việt Linh làm
truyền kỳ, chí quái thời trung đại.
Thông thờng ngời xa viết truyện
hoang đờng, ma quái hay thần tiên với
mục đích răn đời, tải đạo, hớng con
ngời đến chân - thiện - mỹ. Thế nhng,
với Nguyễn Tuân, yêu ngôn trớc hết
phải là yêu ngôn, tức là tác giả luôn có
ý thức gia công nhiều vào cái gọi là thần
kỳ, quái đản của nhân vật, cảnh vật,
tình tiết, nhất là cái không khí ma quái
của truyện. Tất nhiên, truyện của
Nguyễn Tuân dù yêu ngôn thế nào đi
chăng nữa vẫn mang nội dung luân lý,
đạo lý. Điều này thể hiện rõ nhất qua
tình huống truyện, bởi tình huống bộc
lộ tính cách nhân vật.
2.1. Trớc hết, chúng tôi xin đi vào
làm rõ những tình huống đợc nhà văn
tạo ra nhằm soi tỏ các bớc ngoặt nhận
thức hay sự phản tỉnh của nhân vật. Về
cơ bản, lô gích của chúng là lô gích hiện
thực, cho dù không khí chung của
truyện là không khí ma quái.
Trong truyện Đới Roi, Cậu Đới (tức
ấ
m Đái) là con Bố Nam. Mặc dù chữ
Đái đợc các cụ nhà nho diễn giảng đẹp
và hay nhng tất cả chị em trong giáo

phờng đều gọi chệch đi là Đới. Cậu Đới
là ngời rất tài hoa nhng rơi vào hoàn
cảnh bần cùng, sống bằng nghề chuốt
roi chầu và vót gọng ô nan hoa xe đạp
làm tiêm bán cho các tiệm. Là một con
ngời thực thụ, Đới cũng hằng mong
ớc có cuộc sống sung sớng, hạnh phúc
bên ngời mình yêu. Thế nhng do
hoàn cảnh bản thân bần cùng, tơng lai
mù mịt nên anh ngày càng chai lì đến
mức cố chấp. Đối diện với tình yêu nồng
nàn của cô đào Vy, anh luôn tìm cách
trốn chạy, mặc dù anh xem cô là ngời
tri kỷ: Đới Roi hiểu Vy thơng mình
lắm. Nhng gắn cái thân mình vào đời
Vy, chàng thấy là buộc một quả chì vào
.

đời ngời ta để rồi mà chịu ơn đời đời
[2, 75]. Và đỉnh điểm dồn nén của sự tự
ti mặc cảm đã đến khi đào Vy quyết
định chung sống với anh ta. Đới Roi biết
rằng chỉ tối tân hôn này là đời đào Vy
sẽ bị buộc chặt vào kiếp sống bần cùng,
đơn điệu của chàng. Thế rồi Đới Roi
quyết định treo cổ. Một tình huống hết
sức bi đát, một sự quyết định táo bạo.
Thà anh treo cổ làm một con ma tài tử
đêm đêm hiện về đánh trống chầu trên
mái nhà nơi hàng viện, chứ nhất quyết

không nhận một thứ tình yêu mà anh
cho là bố thí, ban ơn. Phải chăng
trong nhận thức của Đới Roi, tình yêu
là phải sòng phẳng, phải đem lại hạnh
phúc và chỗ dựa vững chắc cho ngời
mình yêu.
Loạn âm cũng có kiểu tình huống
nh thế. Ông Kinh Lịch họ Trịnh ở làng
Phú Giang tỉnh Đông, làm quan ở tỉnh
Bắc, cáo quan về quê chịu tang mẹ.
Đêm đêm ông Kinh Lịch thờng thức
khuya để nghiền ngẫm sách thánh
hiền. Bỗng đêm nọ ông thấy hiện hai
tên lính ăn mặc dị thờng bớc vào nhà
với khay lễ vật rất xinh và kính cẩn:
Tha ngài, ông Lớn chúng con hành
lạc qua vùng đây, có chút lễ vật truyền
cho chúng con đa đến hầu ngài [2,
145]. Ông Kinh Lịch hết sức ngạc nhiên
không hiểu Quan Lớn nào. Té ra Quan
Lớn dới âm ty trớc kia là học trò cụ
Đắc (bố Kinh Lịch). Qua Quan Lớn mà
ông biết đợc quê ông sắp có một trận
dịch tả lớn, vì Diêm Vơng cần nhiều
phu để dắp đờng nơi địa phủ. Do quen
biết và nể tình thế huynh nên quan địa
phủ cho ông Kinh Lịch xem qua danh
sách những ngời làng ông sẽ bị bắt
xuống địa phủ làm phu. Quả là khó
khăn khi phải đối diện với một tình

huống nh vậy. Toàn là những ngời
quen, biết bắt ai và chừa ai đây? Kinh
Lịch nói: trong cái đời liêm chính của



trờng Đại học Vinh Tạp chí khoa học, tập XXXVIIi, số 2b-2009


37

tôi, cha lúc nào tôi có làm điều gì
khuất tất trong lòng Xin Quan Lớn cứ
thừa thiên mà hành đạo [2, 151]. Một
khoảnh khắc dẫn đến một quyết định.
Câu nói thừa thiên mà hành đạo đã đủ
nói lên tính cách khẳng khái của một
ông quan liêm chính. Nh vậy, với tính
cách và phẩm hạnh của mình, họ Trịnh
không vì tình riêng mà cố chữa lại
mệnh trời - nghĩa là xin xoá tên những
ngời thân trong cuốn sổ bắt phu của
Diêm Vơng.
Truyện Xác ngọc lam dựa trên một
môtíp có phần quen thuộc trong dân
gian: môtíp nhập vai. Một cây dó cổ thụ
thành tinh có ngời con gái áo chàm ẩn
ngụ. Hằng ngày, nàng vẫn từ gốc cây ra
ngoài dạo chơi thơ thẩn và cất tiếng
hát. Giọng hát của nàng khi thì bi

tráng nh của ngời khách hiệp gặp
đờng cùng, khi thì trong trẻo nh
pha lê và vui nh tiếng thông reo giữa
giời nổi gió, khi lại rờn rợn ( ) nh
lối ma Hời đa võng ru con. Vì có tình
cảm với cậu Năm nhà họ Chu, cô Dó đã
nhập vào hòn đá để đợc chung sống với
chàng. Đêm đêm cô hiện ra giúp cho
nghề làm giấy của gia đình họ Chu ở
làng Hồ có đợc trình độ tinh tế. Thế rồi
ông Chiêu Hiện tìm cách đánh tráo
phiến ngọc thạch kia về tặng cho ông
Huyện Khoẻ - ngời mà mình chịu ơn.
Từ đó cô Dó chết dần chết mòn vì buồn
và thiếu vỏ dó ăn, cuối cùng nàng chết
biến thành một viên ngọc toàn bích
trong suốt. Bản chất ô trọc của Huyện
Khoẻ hiện rõ khi ông nhìn thấy xác
ngọc lam. Biết đợc lòng tham của ông
Huyện Khoẻ, Chiêu Hiện hối hận vì trót
thờ nhầm phải một ngời có nhân cách
đê hạ. Ông đã quyết định từ chối mọi
tặng phẩm quý giá của tên bạo phú để
trở về quê chịu chết trong cảnh nghèo
đói. Tình huống Chiêu Hiện phản tỉnh -
hối hận diễn ra một cách tất yếu. Nếu
ông không đánh tráo ngọc thạch thì đâu
xảy ra điều đau lòng đáng tiếc kia và cô
Dó sẽ còn hiện hữu với cõi đời cùng với
nụ cời, tiếng hát và sự cống hiến lớn

lao cho nghề giấy làng Hồ. Qua đó,
thiên truyện khẳng định một luân lý tự
nhiên: cái đẹp, cái cao cả thiêng liêng
của tạo hoá không là sở hữu riêng một
cá nhân nào, nhất là kẻ tham lam bần
tiện kiểu ông Huyện Khoẻ. Và cái đẹp
sẽ tiêu biến, mất giá trị khi ở trong
hoàn cảnh không phù hợp. Phải chăng
sự từ chối mọi đặc ân cũng nh sự day
dứt của Chiêu Hiện là quá trình tự ý
thức tìm lại chính mình ngay trong cõi
chết.
Thiên truyện Rợu bệnh kể về nhân
vật Bố Ô - cái tên mà các cô nàng hàng
rợu đặt cho ông già đánh thuế rợu
một cách kỳ dị. Bố Ô - một ngời nát
rợu đến mức quái đản: cả thân xác
biến thành một khối men bốc lửa không
gì dập tắt nổi. Mỗi buổi sáng khi hơi
sơng còn dày đặc, Bố Ô đã lên đờng
làm kẻ hành khất, mà hành khất rợu
mới lạ chứ. Có thể nói cách ăn xin của
lão quả là cách của một tay điệu nghệ,
già đời. Hễ thấy cô hàng rợu nào đi
qua ông đều gọi: Có rợu ngon cho lão
mua vài cân rồi ông lão liền đa cái
chén gỗ cho cô hàng rót đầy vào để nếm
thử. Nếm xong ông già hoặc kêu nhạt,
hoặc chê là khê, xua tay cho cô hàng đi
( ). Một cô hàng rợu, hai cô hàng

rợu, dăm bảy cô hàng rợu [ 2, 107-
108]. Cứ thế mà ngày nào lão cũng no
bữa rợu. Những tởng kẻ chỉ biết ăn
xin và nát rợu nh thế là một kẻ hoàn
toàn vô tích sự, thậm chí không thấy
đợc trắng đen của trò đời. Nhng có ai
ngờ, chứng kiến cảnh cô Cốm - một cô
hàng rợu mồ côi cha mẹ bị cậu T con
quan Thợng bắt về phủ mà hiếp - lão
điên tiết xông vào dinh quan Thợng,
gạt phăng cả lính canh cổng ngoài và



N. H. Liêm Tình huống truyện trong yêu ngôn của , tr. 35-40


38

bất chấp cả lũ lính hầu võng trong [2,
113]. Tình huống phản kháng bất ngờ
nh thế đủ cho thấy trong sâu thẳm con
ngời bốc hơi men ấy vẫn còn lơng
tri trong sáng. Hành động bất chấp tính
mạng cứu cô Cốm cũng có thể xem là sự
đền ơn, một sự đấu tranh vì lẽ phải.
Dờng nh khi chìm vào men say bí tỉ
thì con ngời mới sống thật ngời hơn.
Nh vậy, các tình huống kể trên đã
thể hiện một cách sâu sắc quá trình tự

ý thức của mỗi nhân vật. Truyện ngắn
sống bằng nhân vật và nhờ vào tình
huống độc đáo mà tính cách của nhân
vật thể hiện rõ nét. Nguyễn Tuân đã rất
thành công ở điểm này. Hơn thế nữa,
truyện ngắn Nguyễn Tuân có yêu
ngôn thế nào đi nữa vẫn có nội dung
đạo lý, luân lý của nó.
2.2. Ngoài các tình huống đợc xây
dựng theo lô gích hiện thực, Yêu ngôn
của Nguyễn Tuân còn có nhiều tình
huống đợc xây dựng theo lô gích của
thế giới Liêu trai, mà ở đó, diễn biến
của sự vật, sự việc luôn chịu sự chi phối
của các lực lợng siêu nhiên, con ngời
không thể nào can thiệp đợc. Qua
chúng, Nguyễn Tuân cho ta thấy thêm
một chiều kích tồn tại, một phơng diện
tồn tại khác của con ngời - cái chiều
kích, phơng diện đợc bộc lộ khi con
ngời đối mặt với những điều kỳ bí,
huyền diệu của thế giới. Đỗ Đức Hiểu
từng cho rằng truyện Nguyễn Tuân
xoay quanh ba môtíp chính: môtíp buổi
chiều máu, môtíp sơng mờ và môtíp
Liêu trai. Ta thấy môtíp Liêu trai thể
hiện rõ qua tập truyện Yêu ngôn, trong
đó có hai truyện đợc rút từ Vang bóng
một thời (đó là Khoa thi cuối cùng và
Trên đỉnh non Tản). Nguyễn Tuân là

một con ngời hiếu kỳ, thích cảm giác
mạnh. Săn tìm cảm giác ở cõi dơng
gian mãi cũng chán, Nguyễn Tuân tìm
.

đến cõi thần tiên, cõi âm, cõi ma và ông
đã gặp Bồ Tùng Linh ở đấy.
Tình huống trong truyện Trên đỉnh
non Tản đợc xây dựng dựa trên sự
giao ớc giữa con ngời với thần linh.
Truyện đa ta vào một thế giới huyền
ảo chỉ có trong mơ. Khi đối diện với thế
gian ô trọc, con ngời thờng hớng đến
một thế giới huyền ảo mộng mơ để giải
khuây. Trên đỉnh non Tản kể về chuyện
Thánh Tản Viên gây thù kết oán với
Tiểu Long hầu, con vua Thủy Tề. Thần
Núi và hoàng tử Nớc là hai tình địch
trong một thiên tình sử kiểu Sơn Tinh
Thủy Tinh. Cứ sau mỗi trận đánh nhau
nh thế thì đền Thợng trên núi Tản
Viên xuống cấp, h hao và nhóm thợ
mộc làng Chàng Thôn có dịp gọi lên
trùng tu. Đúng thật, thế giới non tiên
hiện ra trớc mắt nhóm thợ quả nh
trong giấc mơ: không gian yên tĩnh
trong trẻo, tiếng suối róc rách, hồ đào
trĩu quả, chim trên cành, cá dới khe
nhiều vô số kể. Cách săn bắn cũng rất
đặc trng: cái tên vàng dùng bắn chim,

tên bạc dùng bắn cá, cứ bắn ra, rồi mũi
tên sẽ vòng quay lại, không bao giờ hết
tên. Thật hấp dẫn và lý thú biết bao.
Muốn có cơm ăn chỉ cần đập vỡ hòn cuội
sẽ có tất cả: cuội xanh là lúa tẻ, cuội
vàng lúa nếp. Còn muốn thởng thức
một chút men cay thì khỏi lo. Chỉ cần
đập cuội trắng lấy nhân hoà vào nớc
suối thành rợu mà uống Thế nhng,
khi việc trùng tu đền Thợng sắp xong
là khi nhóm thợ cảm thấy buồn tiếc vì
sắp phải xa chốn tiên cảnh. Vả lại, cứ ở
trên này, thì bọn thợ còn đợc tha hồ
bàn tán đến những cái lạ của ngàn
thăm thẳm kín mật . Phải chăng
chính Nguyễn Tuân đặt con ngời trớc
tình huống phải rời xa cái đẹp trong
một tâm thế bị động. Và cái đẹp chỉ
hiện hữu trong giấc mơ bất khả tiết lộ.



trờng Đại học Vinh Tạp chí khoa học, tập XXXVIIi, số 2b-2009


39

Những cái đẹp của cõi mộng mơ, những
ớc muốn trần tục của con ngời chính
là khát vọng ngàn đời của trần thế.

Khoa thi cuối cùng đợc triển khai
xoay quanh tình huống hồn ma báo oán.
Hai anh em Đầu Xứ Anh và Đầu Xứ Em
thuộc nòi tài hoa. Thơ phú làm rất
nhanh, sách vở nhớ có thể vạch ra từng
chơng, từng tiết một. Thế nhng, cứ
mỗi bận lều chõng lên kinh ứng thí thì
lại hỏng bởi sự báo ứng của hồn ma. Hồi
còn mồ ma cụ Huấn, cụ đã mang lấy
trách nhiệm tinh thần về cái chết của
một nàng hầu tài hoa nổi tiếng. Và
ngời thiếp ấy, lúc tự ải đang có mang
đợc sáu bảy tháng. Vì oán hận, nên
hồn ma ấy cứ bám riết con cháu ông
Huấn không cho dòng họ này mở mày
mở mặt. Năm ấy, ông Đầu Xứ Anh vào
trờng thi thì hồn ma lại hiện lên báo
oán: Một ngời đàn bà trẻ, xõa tóc, ẵm
con, hiện ngay lên dới lều, ngay chỗ
đầu chõng kêu khóc giữ rịt lấy tay
không cho viết quyển nữa. Gào khóc
chán, ngời đàn bà ấy lấy mớ tóc xõa
quất vào mặt ông cứ bỏng rát lên. Lại
cời sằng sặc, [2, 23]. Một tình huống
kỳ ảo đến mức rùng rợn. Nh vậy, ông
Đầu Xứ Anh vốn dĩ thi hỏng không vì
bất tài, vô dụng mà do hồn ma tìm mọi
cách để phá hoại. Tình huống càng đẩy
lên đến mức đỉnh điểm, cao trào, khi gia
đình hai anh em ông Đầu Xứ đứng

trớc khoa thi cuối cùng của buổi giao
thời, cũng là cơ hội cuối cùng của dòng
họ. Và hồn ma vô tình kia cũng nhẫn
tâm báo oán đến cùng. Thông qua tình
huống mang tính cách báo oán vốn ám
ảnh nhiều sĩ tử thời xa, truyện ngắn
này đã đa đến một cách giải thích về
nguyên nhân của sự thi trợt của nhiều
kẻ tài cao học rộng.
Truyện Tâm sự nớc độc cũng có
tình huống gần giống nh tình huống
hồn ma báo oán nói trên, tuy không
hớng tới việc vạch ra cái thù hằn nhỏ
nhen mang tính ngời chung chung.
Cái thù hằn đợc nói tới ở đây là cái
thù hằn đặc trng của những kẻ thuộc
nòi tình. Cậu Lãnh
ú
t trong truyện có
vợ bị chết vì tai nạn xe lửa. Cậu đâm ra
chán nản bỏ bê mọi việc của ấp và thù
hằn thời đại cơ khí, phủ nhận sự phát
triển của thời đại. Cậu Lãnh cứ ngồi im
nh thế suốt một năm bóng in hẳn vào
tờng, đờng viền quanh bóng in trông
sắc gọn nh nét cắt. Lấy nớc cọ không
đi và lấy vôi đặc quét lên mấy lần, cục
bóng xám trên vách ấy cứ hiện bật lên
[2, 179].
Một nhân vật thứ hai là ông Chánh

Thú khi chết đi, hồn ma nghệ sĩ còn
nặng nợ với cõi trần đầy oan khiên. Bá
Nhỡ - ngời quản gia trung thành - bất
chấp cả tính mạng của mình để làm cho
chủ đợc vui lòng. Đoạn hay nhất của
tác phẩm, đáng gọi là những trang kiệt
tác, chính là đoạn tả cảnh Bá Nhỡ đánh
đàn, cô Tơ hát và Lãnh
ú
t cầm chầu.
Đặc biệt có ấn tợng là chi tiết bình
hơng bỗng nứt toác và có tiếng cời
khanh khách vang ra - tiếng cời của
hồn ma còn vơn vấn cõi trần
Riêng truyện ngắn Lửa nến trong
tranh ít nhiều thể hiện tình huống vỡ
mộng. Cụ Lê Bích Xa (tức Rê-Bít-Xê) là
ngời đam mê nghệ thuật - nghề buôn
tranh cổ. Cụ có thể bỏ ra hàng nghìn
đồng để mua một bức tranh cũ nát.
Những tởng mình là ngời thiên hạ vô
địch am tờng về tranh cổ: Ai biết thế
giới chơi tranh lại có ngời quái quỷ
nh mình. Và một bức tranh về tớng
Hàn Kỳ đã bị tên khách bồi tranh đánh
tráo ruột. Cụ Lê Bích Xa phẫn nộ và
tuyệt vọng khi ngời đời chỉ biết chạy
theo những vật chất tầm thờng đến
nỗi dửng dng với Nghệ Thuật.

N. H. Liêm Tình huống truyện trong yêu ngôn của , tr. 35-40


40

3. Có thể nói Yêu ngôn của Nguyễn
Tuân đã tái hiện một cách thành công
và độc đáo một thế giới kỳ ảo, hoang
đờng, thần tiên, ma quái. Dù là truyện
ma, truyện quỷ thì cũng là ma quỷ theo
kiểu Nguyễn Tuân - rất mực tài hoa, tài
tử. Nguyễn Tuân tìm vào thế giới yêu
ma có lẽ còn do nhu cầu tìm một cảm
giác mới lạ và mãnh liệt: Tôi muốn mỗi
ngày trong cuộc sống của tôi phải cho
tôi cái say của rợu tối tối tân hôn.
Nh ta đã nói, tình huống chính là
một yếu tố cốt yếu của truyện ngắn. Tổ
chức đợc tình huống chính là thành
.

công của ngời sáng tạo và đối với độc
giả, nắm đợc tình huống thì mới có thể
xem là nắm đợc chìa khóa vàng để
khai thác bí ẩn của tác phẩm. Tình
huống luôn có vai trò cực kỳ quan trọng
trong sáng tác, là cầu nối diệu kỳ giữa
ngời sáng tạo và ngời đồng sáng tạo

(tức ngời đọc). Tình huống trong Yêu
ngôn chủ yếu là kiểu tình huống mang
tính kỳ ảo, nhng thông qua cái kỳ ảo
ấy, Nguyễn Tuân đã chuyển tải đến độc
giả những luân lý, đạo lý của con ngời
và khát khao cái đẹp của cuộc đời.

Tài liệu tham khảo

[1] Nhiều tác giả, Công việc viết văn, NXB Hà Nội, 1985.
[2] Nguyễn Đăng Mạnh, Nguyễn Tuân - Yêu ngôn, NXB Hội Nhà văn, 1998.
[3] Vơng Trí Nhàn, Sổ tay truyện ngắn, NXB Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh, 2001.

Summary

The moment of the story in yEu ngOn
(Fantastiques) by Nguyen Tuan

This article focuses mainly on analyzing the originality in the art of building up
the moment of the story Yeu ngon written by Nguyen Tuan. Throughout the
moments awareness - reflection and some moments that include much mystery, for
one side Nguyen Tuan highlighted the virtue of men who kept conscience purely,
and respected the beauty. For the other side, he also expressed himself the aptitude
which fascinated readers attention by their plentiful imagination.

(a)
trờng THPT Vĩnh Viễn,

Huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang.