Mạch điện tử : MẠCH DAO ÐỘNG (Oscillators) part 6 doc

Thực tế |+V
SAT
| có thể khác |-V
SAT
| nên để được sóng vuông đối xứng, có thể sử dụng mạch như
hình 10.33


Trong các mạch hình trên ở ngõ ra ta được sóng vuông đều (t
1
= t
2
). Muốn t
1
 t
2
ta có thể
thế R
2
bằng mạch


10.4.2 Tạo sóng vuông, tam giác và răng cưa với mạch dao động đa hài:
Dạng tín hiệu ra của mạch dao động tích thoát có thể thay đổi nếu ta thay đổi các thành
phần của hệ thống hồi tiếp âm.
a. Tạo sóng tam giác:
Một cầu chỉnh lưu và JFET được đưa vào hệ thống hồi tiếp âm như hình 10.35. Ðể ý là điện

thế tại cực thoát D của JFET luôn dương hơn cực nguồn S (bất chấp trạng thái của ngỏ ra V0). JFET như
vậy hoạt động như một nguồn dòng điện và trị số của nguồn này tùy thuộc JFET và R1 khi V
DS
lớn hơn
3v. Thí dụ với JFET 2N4221, ta có:



- Giả sử v
0
= +V
SAT
thì D
1
, D
2
dẫn. Dòng điện qua D
1
, JFET, D
2
nạp vào tụ C từ trị
số
- Khi v
C
= V
UTP
, v
0
đổi trạng thái thành -V
SAT

; D
3
, D
4
dẫn, tụ C phóng điện cho đến hết và
nạp điện thế âm đến V
LTP
trong thời gian tn. Sau đó hiện tượng lại tiếp tục.




Nếu 4 diode đồng nhất thì ta có thời gian nạp điện bằng thời gian phóng điện, tức t
p
= t
n
, và
chu kỳ dao động T = t
p
+ t= = 2t
p


Như vậy ở ngõ ra ta có sóng vuông và ở ngõ vào trừ ta có sóng tam giác.
b. Thay đổi độ dốc của sóng tam giác
Ðể thay đổi độ dốc của sóng tam giác ta phải thay đổi t
p
và t
n
(nếu t

p
 t
n
ta có sóng tam giác
không đều). Muốn vậy ta tạo dòng nạp và dòng phóng khác nhau.
Gọi dòng phóng là I
n
và dòng nạp là I
p
, ta có:

Mạch minh họa như hình 10.37


c. Tạo sóng răng cưa:
Ðể tạo sóng răng cưa ta tìm cách giảm thật nhỏ thời gian phóng điện. Có thể dùng mạch
như hình 10.38

- Thời gian C phóng điện qua D
n
rất nhỏ (vài chục micro giây).
- Chu kỳ dao động T = t
p
+ t
n
 t
p

10.4.3 Tạo sóng tam giác từ mạch so sánh và tích phân:
Ta xem mạch tích phân sau đây:

Giả sử ở thời điểm t = 0, SW ở vị trí 1 (E
i
= 15v) dòng điện qua R là:
.
Dòng điện này sẽ nạp vào tụ C để tạo ra v
0
(giảm dần)

Giả sử khi v
0
= V
LTP
ta chuyển SW sang vị trí 2, tụ C sẽ phóng điện và nạp theo chiều
ngược lại để tạo ra v
0
(dương dần).

Khi v
0
= V
UTP
ta chuyển SW sang vị trí 1. Mạch tiếp tục hoạt động như trước.