Thực trạng và giải pháp nâng cao tính bắt buộc trong nghĩa vụ bảo hiểm của chủ xe cơ giới với người thứ 3 tại PJICO - 6 pdf

hiểm PJICO gồm 7 cổ đông sáng lập đã được thành lập theo giấy chứng nhận đủ
tiêu chuẩn về điều kiện kinh doanh bảo hiểm.
Số 06-TC/GCN ngày 27/5/1995 của Bộ Tài chính, giấy phép thành lập số
1873/GP-UB ngày 8/6/1995 của UBND thành phố Hà Nội và giấy chứng nhận
đăng ký kinh doanh số 060256 ngày 15/6/1995 UB Kế hoạch (nay là Sở Kế hoạch
- Đầu tư) thành phố Hà Nội.
Công ty cổ phần bảo hiểm PJICO được thành lập trong hoàn cảnh nền kinh tế
nước ta có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, phức tạp trong giai đoạn thị trường bảo
hiểm Việt Nam bắt đầu được hình thành và phát triển với nhiều thuận lợi khó khăn
nảy sinh trong quá trình hoạt động, đó là:
1. Những thuận lợi
- Nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN đã đạt được nhiều thành tựu đáng
khích lệ sau 10 năm đổi mới. Các năm 1995, 1996 là những năm phát triển mạnh
nhất, tỷ lệ tăng trưởng GDP trên 9%.
- Năm 1995 là năm đánh dấu việc thị trường bảo hiểm bắt đầu được mở rộng phát
triển. Trước đó thị trường bảo hiểm mới chỉ có mình Bảo Việt độc quyền (Bảo
Việt là doanh nghiệp bảo hiểm nhà nước) tiếp đến là PJICO và Bảo Long (trong
đó PJICO là công ty cổ phần bảo hiểm đầu tiên được thành lập tại Việt Nam).
- Chủ trương cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước đang tiếp tục được Đảng và
Nhà nước quan tâm.
- Sự tham gia góp vốn, tham gia bảo hiểm và ủng hộ của các cổ đông lớn, đặc biệt
là Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam, đối với công ty là thuận lợi nền tảng và
xuyên suốt đối với Công ty trong quá trình hoạt động phát triển.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
2. Khó khăn cơ bản của Công ty PJICO
- Cơ chế chính sách về công tác cổ phần đặc biệt liên quan tới hoạt động kinh
doanh bảo hiểm còn chưa đầy đủ, nên hoạt động của công ty gặp nhiều vướng mắc
khó khăn. Là công ty cổ phần thành lập mới theo luật công ty, công ty bị thiệt thòi
hơn các doanh nghiệp nhà nước khác, các doanh nghiệp cổ phần hoá, công ty
không được hưởng bất kỳ ưu đãi nào của nhà nước (thuế bảo toàn vốn), trong khi
đó nhận thức và thái độ của công chúng, các cơ quan chức năng của nhà ước đối

với công ty cổ phần hoá còn phân biệt đối xử.
- Từ năm 1997 đến nay nền kinh tế đã tăng trưởng chậm lại và đã gặp nhiều khó
khăn do khủng hoảng kinh tế khu vực. Tốc độ tăng GDP liên tục giảm cùng với sự
giảm sút của hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài.
- Thị trường bảo hiểm đã bước sang giai đoạn cạnh tranh gay gắt do sự ra đời
thêm nhiều công ty bảo hiểm mới (Công ty cổ phần, công ty liên doanh, công ty
100% vốn nước ngoài) dẫn đến sự chia sẻ thị trường bảo hiểm.
- Việc áp dụng luật thuế VAT tăng gấp 2,5 lần so với doanh thu trước đây. Trong
khi đó tỷ lệ phí giảm từ 20% đến 40% so với tỷ lệ phí bảo hiểm những năm trước
năm 1995, đã gây nhiều khó khăn cho hoạt động khai thác và hiệu quả kinh doanh
của PJICO.
- PJICO chưa nhận được sự giúp đỡ tận tình của các ngành chức năng liên quan
như công an giao thông, chưa có sự hợp tác chặt chẽ giữa các công ty bảo hiểm ở
Việt Nam. Trong việc thực hiện Nghị định 112/CP và Quyết định số 299/BTC.
3. Những tồn tại của PJICO
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Từ sau khi thành lập đến nay, PJICO đã trả qua những khó khăn trên thị trường
bảo hiểm đầy cạnh tranh.
- Với 6 năm hoạt động đó là khoảng thời gian ngắn hơn so với tổng công ty Bảo
Việt trên 30 năm hoạt động. PJICO với đồng vốn hạn hẹp và là công ty cổ phần
đầu tiên ở nước ta, trong khi Bảo Việt là công ty có số vốn là 776 tỷ ngay từ khi
thành lập và đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ, kinh nghiệm cao. Mặt khác,
Bảo Việt lại còn là doanh nghiệp Nhà nước nên có uy tín lớn và quan hệ rộng với
nhiều bạn hàng trong nước và quốc tế.
Bảo Minh tuy mới thành lập nhưng có tổ chức và bộ máy cán bộ chuyển từ công
ty bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh sang và họ đã có hơn 20 năm kinh nghiệm
trong nghề nên số khách hàng cũng rất quen thuộc, điều này tạo thuận lợi cho
công tác khai thác. Trong tình hình thị trường bảo hiểm vừa phát triển vừa cạnh
tranh càng làm cho PJICO trở nên khó khăn hơn trong việc thu hút, khai thác,
tuyên truyền, quảng cáo sản phẩm. Thêm vào đó tính độc quyền nhà nước trong

thị trường bảo hiểm hiện nay từ trước đến nay đã tạo cho khách hàng thói quen sử
dụng sản phẩm bảo hiểm của Công ty cũ mà họ tham gia.
- Trình độ nhận thức của dân ta về bảo hiểm còn thấp, nên số lượng người tham
gia bảo hiểm còn chưa đạt yêu cầu (bình quân một người dân Việt Nam mới chỉ
bỏ ra 2 USD/1 người cho các loại bảo hiểm, thì con số đó ở Thái Lan chỉ bỏ ra 2
USD/1 người, ở Malaysia là hơn 120USD/1 người. Quan niệm "Cuộc sống không
có bảo hiểm như cầu thang không có tay vịn" chưa thực sự được người dân thấu
hiểu.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- Hơn nữa, bộ máy tổ chức cán bộ của PJICO còn chưa đầy đủ và ổn định theo hệ
thống thống nhất từ trụ sở chính xuống các chi nhánh và văn phòng đại diện. Số
lượng cán bộ trong các bộ, văn phòng còn thiếu cán bộ quản lý có kinh nghiệm,
đặc biệt là cán bộ khai thác, giám định. Chuyên môn nghiệp vụ và ý thức kỷ luật
của nhân viên trong giờ làm việc còn chưa cao. Vẫn có hiện tượng ăn quà, hút
thuốc, làm những việc cá nhân trong công ty, trong giờ làm việc. Tình trạng sử
dụng điện thaọi không đúng mục đích công việc còn xảy ra.
- Các văn phòng khu vực chưa có máy tính riêng để tiện cho việc quản lý thông
tin. Chưa có sự điều hành bằng quản lý mạng Internet từ trụ sở xuống văn phòng
khu vực.
Công tác khai thác, tuyên truyền quảng cáo còn chưa phát triển mạnh mẽ. Mức phí
PJICO áp dụng chưa được linh hoạt, chưa được phù hợp đôi khi còn quá cao hay
quá thấp so với những đòi hỏi yêu cầu của khách hàng.
- Giữa Công ty PJICO với ngành công an giao thông chưa có sự phối hợp thống
nhất, việc kiểm tra giấy chứng nhận bảo hiểm còn lơi là. Các trạm đăng kiểm chưa
nhiệt tình giúp đỡ cán bộ khai thác của PJICO. Chưa có những biện pháp xử phạt
nghiêm minh cho chủ xe (lái xe) tham gia hoạt động gây thiệt hại cho người thứ
ba mà không có bảo hiểm hoặc không gây tai nạn mà cũng không có bảo hiểm thì
cũng bị phạt. Chính vì do việc không nghiêm minh trong việc xử phạt mà các chủ
xe (lái xe) coi thường pháp luạat, coi thường bảo hiểm, vô trách nhiệm trong việc
lưu hành xe gây thiệt hại cho người khác. Thể hiện càng rõ hơn trong việc chủ xe

máy mua xe máy không có giấy tờ hợp lệ, mua xe không đổi tên chủ, các chủ xe
không khám xe định kỳ hàng năm mà vẫn lưu hành.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- Trong khâu giám định bồi thường chưa chính xác, luôn gây phức tạp, phiền hà
cho người bị nạn, điều này đã gây cho khách hàng không tin tưởng đối với công ty
và không muốn tham gia bảo hiểm nữa.
- Việc tuyển chọn cán bộ nhân viên cho Công ty còn lỏng lẻo vẫn có tình trạng khi
cử làm lệ, gây ra hiện tượng thừa những người không có năng lực nhưng lại thiếu
những cán bộ nhân viên có năng lực và trình độ chuyên môn.
- Ngoài ra, việc chi hoa hồng cho đại lý còn chưa hợp lý, còn có hiện tượng nhân
viên không làm mà vẫn được hưởng lương. Đây cũng là vấn đề không nhỏ đề nghị
cán bộ l•nh đạo công ty cần phải điều chỉnh lại.
Qua những thuận lợi, khó khăn và tồn tại của Công ty PJICO, sau hội nghị Hiệp
hội bảo hiểm lần thứ hai ngày 20/10/2000 gồm: PTI, Công ty bảo hiểm thành phố
Hồ Chí Minh, Bảo Việt, Bảo Minh, Công ty bảo hiểm Nhật, Công ty PJICO cùng
nhau tranh luận, đánh giá và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao tính bắt buộc
nghiệp vụ BHTN dân sự của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba.
II. Những giải pháp thực hiện bắt buộc BHTN dân sự của chủ xe cơ giới đối với
người thứ ba của một số công ty tại hội thảo lần 2 (20/10/2000).
1. Công ty cổ phần bảo hiểm bưu điện (PTI)
PTI là công ty bảo hiểm ra đời trong bối cạnh thị trường bảo hiểm Việt Nam đang
hoạt động nóng bỏng và gay gắt, tuy mới hoạt động được 2 năm nhưng PTI đã
triển khai hầu hết các nghiệp vụ bảo hiểm trong đó có loại hình bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ xe cơ giới.
* Theo nhận định của PTI:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với chủ xe cơ giới đã được triển khai
từ khi có Nghị định số 30/Hội đồng Bộ trưởng ngày 10/3/1998 về chế độ bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới. Tuy vậy đối tượng tham gia chủ yếu là chủ xe
ô tô, đối với chủ xe máy chỉ mua bảo hiểm lần đầu khi tiến hành đăng ký xe qua

một số cơ quan chức năng như: cơ quan thuế, trạm đăng kiểm, cảnh sát giao
thông…
- Đại đa số các chủ xe chưa ý thức được tầm quan trọng của việc tham gia bảo
hiểm trách nhiệm dân sự.
- Tuy đã có văn bản của Chính phủ quy định về bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ xe cơ giới, nhưng chưa có cơ quan giám sát chung việc thực hiện.
- Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp bảo hiểm để tổ chức
giám định, giải quyết tai nạn giao thông chưa chặt chẽ.
- Các doanh nghiệp bảo hiểm và các cơ quan chức năng có liên quan chưa được
phối hợp để tuyên truyền quảng cáo về tầm quan trọng trong việc mua bảo hiểm
đối với nền kinh tế xã hội.
- Các doanh nghiệp chưa liên kết chặt chẽ với nhau trong các vụ tai nạn giao thông
để xảy ra khi có liên quan trách nhiệm của mình.
Để thực hiện tốt việc bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối
với người thứ ba thì PTI có một số giải pháp cụ thể sau:
+ Các doanh nghiệp khai thác bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với chủ xe thông
qua hiệp hội bảo hiểm Việt Nam.
+ Các doanh nghiệp bảo hiểm cùng với các cơ quan chức năng liên quan phối hợp
chặt chẽ trong việc tuyên truyền quảng cáo, nâng cao ý thức trách nhiệm và tầm
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
quan trọng của việc tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới,
nhất là các chủ xe máy.
+ Phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp bảo hiểm với các cơ quan
chức năng trong giám định, bồi thường cho người thứ bao sao cho nhanh, gọn.
+ Do tình hình phát triển kinh tế cho thấy mức trách nhiệm của bảo hiểm trách
nhiệm dân sự bắt buộc hiệ nay 12/30 triệu đồng là thấp đối với chủ xe ô tô nên
điều chỉnh lên 30/80 triệu đồng (còn mức trách nhiệm xe máy thì vẫn giữ nguyên).
+ Các doanh nghiệp cần thực hiện đúng theo chủ trương số 115/CP/1997, nâng
cao hơn nữa vai trò của loại hình bảo hiểm bắt buộc này trong nền kinh tế - xã hội
hiện nay.

* Đánh giá giải pháp của công ty bảo hiểm PTI:
Công ty đã đưa ra những giải pháp rất có hiệu quả theo đúng chủ trương Chính
phủ đề ra, nhưng hầu hết các giải pháp của PTI thì trách nhiệm và cải tổ chức hiện
lại đều rơi vào các doanh nghiệp bảo hiểm nhằm hoàn thiện nghiệp vụ mà lơi là đi
trách nhiệm của Chính phủ và nghĩa vụ của chủ xe (lái xe).
2. Giải pháp của Công ty bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh
Công ty bảo hiểm Thành phố Hồ Chí Minh (Bảo Minh) là công ty đứng thứ hai về
thị trường bảo hiểm trong triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ
xe cơ giới, chiếm tới 26% thị phần. Tuy cũng mới thành lập nhưng Bảo Minh đã
nhanh chóng thu hút khách hàng, triển khai nghiệp vụ này một cách có hiệu quả.
Sau khi ra đời Nghị định 115/CP thì Bảo Minh cũng là công ty mẫu mực thực hiện
nghiêm chỉnh, nhưng để cùng nhau thực hiện tốt hơn nữa Nghị định 115 (chế độ
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba) thì
bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh cũng có những giải pháp sau:
+ Cần phải chỉnh lại một số quy tắc và biểu phí phù hợp cụ thể tại điều 2, điều 13.
Về biểu phí: thì hiện nay tỷ lệ phí giữa xe kinh doanh và xe không kinh doanh
chênh lệch còn thấp, dẫn đến bồi thường cao hơn khi bảo hiểm cho loại xe kinh
doanh. Do đó phải nâng mức trách nhiệm, mở rộng điều khoản cho những chủ xe
muốn tham gia ở mức cao hơn mức trách nhiệm bắt buộc hoặc được mở rộng một
số quyền lợi cao hơn so với mức trách nhiệm cũng như quyền lợi của chủ xe được
quy định trong quy tắc bảo hiểm do Bộ Tài chính ban hành, các doanh nghiệp bảo
hiểm nên mở rộng điều khoản (theo hướng có lợi cho nhà bảo hiểm) và trên
nguyên tác: phí hạ hơn, phạm vi rộng, bồi thường trách nhiệm bắt buộc trước, tự
nguyện sau… Nhằm đáp ứng tốt hơn những yêu cầu mà chủ xe muốn tham gia.
Các doanh nghiệp bảo hiểm phải tự hoàn thiện mình, giảm bớt các thủ tục không
cần thiết trong khâu bồi thường trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới, hướng dẫn tận
tình khách hàng tạo niềm tin cho khách hàng khi mua bảo hiểm.
Chính phủ cho phép cơ quan công an (cảnh sát giao thông) đề ra mức phạt hợp lý,
kiểm tra và phạt những trường hợp chủ xe không tham gia bảo hiểm (dùng biện

pháp hành chính).
Ngoài ra Bảo Minh cũng giống như PTI cũng đề cập đến công tác tuyên truyền,
giáo dục ý thức trách nhiệm bản thân khi gây ra tai nạn cho người khác, để người
dân hiểu rõ thêm về quy định của Nhà nước về chế độ bảo hiểm trách nhiệm dân
sự chủ xe cơ giới đối với người thứ ba bắt buộc. Phải làm sao để các cấp, các cơ
quan công quyền chấp nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự là một biện pháp quan
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
trọng trong hệ thống các biện pháp đề phòng hạn chế tổn thất trong giai đoạn hoạt
động giao thông vận tải.
* Đánh giá giải pháp của Bảo Minh
Các giải pháp mà Bảo Minh đưa ra đều có tính tích cực và cũng như những công
ty bảo hiểm khác trong hiệp hội bảo hiểm 2 đưa ra, ngoài những ý kiến riêng biệt
là (thay đổi và xem xét lại quy tắc) thì hầu hết Bảo Minh và PTI đưa ra các giải
pháp có gần mục đích như nhau. Nhưng theo em trong các giải pháp của Bảo
Minh, có giải pháp "Chính phủ cho phép cơ quan công an (cảnh sát giao thông) đề
ra mức phạt hợp lý, kiểm tra và phạt những chủ xe không tham gia bảo hiểm (biện
pháp hành chính)". Đúng chúng ta cần phải sử dụng biện pháp này vì đây là biện
pháp có tính hiệu quả cao (đánh giá túi tiền của họ là họ sẽ sợ hơn). Và mức phạt
cần phải có sự thống nhất của Hiệp hội bảo hiểm (các công ty bảo hiểm trong
nước có triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới, cơ quan
công an và cơ quan chức năng là Bộ Tài chính dưới sự cho phép của chính phủ
cùng thực hiện, hợp tác; thống nhất chung để đưa ra mức phạt hợp lý cho chủ xe
sai phạm.
3. Giải pháp của The Tokyo Marine and fire insurace Co, Ltd. nhằm bắt buộc các
chủ phương tiện xe máy
Tại vì nước ta có số lượng xe máy dự báo năm 2001 lên tới xấp xỉ 6 triệu xe, hầu
như các chủ phương tiện xe máy chỉ tham gia bảo hiểm lần đầu còn những đợt sau
thì họ lại không tiếp tục mua, còn bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe ôtô còn dễ
bắt buộc hơn. Do chúng ta chưa có hệ thống kiểm tra hợp pháp cho xe máy dưới
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

125 phân khối (125 CC), do tình hình như vậy công ty bảo hiểm Tokyo Marine đã
có các giải pháp sau:
- Đưa ra luật yêu cầu chủ phương tiện xe máy dán nhãn chứng nhận đã bảo hiểm
trên góc của biển số xe. Các công ty bảo hiểm khai nghiệp vụ bảo hiểm trách
nhiệm dân sự chủ xe cơ giới của Việt Nam cũng nên thực hiện việc dán tem bảo
hiểm để dễ kiểm tra, kiểm soát số lượng xe máy có tham gia bảo hiểm hay không.
Nhãn chứng nhận này người bảo hiểm phát cùng với đơn bảo hiểm cho người
được bảo hiểm (chủ xe máy), và tháng, năm của ngày hết hạn bảo hiểm được thể
hiện rõ trên đó bất cứ ai cũng có thể nhìn thấy từ xa.
Việc đáng bàn nữa là chất liệu tem phải làm như thế nào để chịu được cả mưa, cả
nắng. Cần kéo dài thời hạn bảo hiểm bằng cách khuyến khích các chủ xe máy mua
bảo hiểm dài hạn.
Còn ngày tháng ghi tem, không nên ghi ngày mua tem bảo hiểm mà chỉ cần ghi
ngày hết hạn và thời hạn là bao nhiêu năm để công an dễ nhận ra ngay khi tem hết
hạn.
Màu sắc của tem cần phải đặc biệt, nhìn thấy là bắt mắt ngay và nhận ra ngay,
tránh trùng khít với màu xe.
Nếu được sự thống nhất chung với cả nước về cùng loại tem (màu sắc, biểu tượng,
chất liệu, phí…) thì càng tốt. Còn nếu không thì phải có sự thống nhất màu sắc,
biểu tượng tem để tránh nhầm lẫn.
- Cần kết hợp với công an có biện pháp xử phạt trên phạm vi toàn quốc đối với
những người không thực hiện bảo hiểm xe máy và không dán nhãn trên xe.
- Mức phạt có thể là:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
+ Những người không thực hiện việc mua bảo hiểnm xe máy: phạt tiền 50.000
đồng hoặc nặng hơn là phạt từ vài tháng.
+ Không dán nhãn trên xe phạt 20.000 đến 30.000 đồng
- Người bảo hiểm phát hành thông báo tái tục đến người mua bảo hiểm (chủ xe
máy) khi hợp đồng bảo hiểm hết hạn.
Hiện tại, tất cả những người bảo hiểm đều gửi thông báo tái tục tới người được

bảo hiểm (người chủ xe máy) hai tháng trước khi đơn bảohiểm hết hạn và thực
hiện việc tái tục bảo hiểm.
- Tiến hành chiến dịch bảo hiểm và các hoạt động công cộng
+ Thực hiện chiến dịch "không có xe máy không được bảo hiểm", với sự hợp tác
của cơ quan chức năng liên quan, hiệp hội bảo hiểm và các nhà bảo hiểm, cần tiến
hành chiến dịch bằng cách phân phát tờ rơi thông qua đại lý xe máy, trạm bảo
hành, sửa chữa, đại lý bảo hiểm… và treo những tờ áp phích.
+ Những hoạt động công cộng quảng cáo trên các phương tiện thông tin như báo,
tạp chí, ti vi, đài.
* Đánh giá giải pháp của Tokyo Marine:
Công ty đã có được giải pháp vô cùng hiệu quả cao vừa thực hiện áp đặt ngay, vừa
đưa ra phương thức thực thi và số tiền phạt cụ thể. Đây là công ty của Nhật nên có
rất nhiều kinh nghiệm trong vấn đề bắt buộc mọi người dân đều phải tham gia.
Các công ty bảo hiểm Việt Nam nên áp dụng ngay vào thực thi trong thời gian gần
nhất.
4. Giải pháp của PJICO trong việc thực hiện nghiệp vụ bảo hiểm bắt buộc trách
nhiệm dân sự chủ xe cơ giới.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -