TÂNG KALI MÁU doc

1
TNG KALI MÁU

BS NGÔ DNG CNG
KHOA CP CU TNG HP

I.
I CNG
:
- Tng Kali máu khi nng  Kali trong huyt thanh > 5mmol/L.
- Tng Kali máu là vn  chuyn hoá e do tính mng do (1) thn không
có kh nng ào thi Kali, ( 2) suy gim c ch chuyn Kali t máu vào t
bào, (3) hoc phi hp c 02 yu t này. Nhng yu t khi phát: thuc nh
hng n thng bng Kali, bnh lý và mt nc.  BN bnh thn do ái
tháo ng, tng Kali máu là do hi chng gim aldosterone máu gim
renine (syndrome of hyporeninemic hypoaldosteronism).
- Nhng thay i trên ECG hoc tng nhanh Kali máu là ch dn cho tính
mng b e do.
- Cho Calcium IV s hiu qu trên nhng thay i trên ECG và gim
nguy c ri lon nhp, nhng không làm gim nng  Kali trong máu.
- Insulin và Glucose, ng vn β
2
giao cm, c hai làm gim nng  Kali
máu nhng không gim lng Kali toàn c th.
- Sodium polystyrene

(Kayexalate), furosemide và Saline làm gim lng
Kali c th.

II.
THNG BNG KALI

-
SINH LÝ BNH:
A. Thng bng Kali:
* Kali là cation chính trong t bào (98%), 2% còn li  khu vc ngoài t
bào. T s Kali trong và ngoài t bào (K
i
/K
e
) là yu t quyt nh in th
màng lúc ngh và c iu hoà bi bm Na-K ATPase trên màng t bào.
Mc dù ch chim 2% tng lng Kali trong c th, Kali ngoài t bào nh
hng chính trên t s K
i
/K
e
và trên in th màng lúc ngh. Nng  Kali
bình thng trong huyt thanh là 3,5 – 5 mmol/L.
* Kali nhp mi ngày qua n ung (thc n nhiu Kali: tht, u, nc trái
cây, khoai tây) khong 1mEq/kg cân nng (60 – 100mEq/ngày). Có 02 c
ch iu hoà nng  Kali: (thi qua thn và di chuyn Kali qua li 02 khu
vc trong và ngoài t bào).
(1) Thn là con ng chính ào thi Kali (khong 90% Kali mt mi
ngày); 10% còn li thi qua ng tiêu hoá. Nh vy thng bng Kali ch
yu qua s iu hoà bài tit  thn (v trí quan tr!ng  ng góp vùng v" thn,
ni có nhiu th# th aldosterone).

2

@ Tng thi Kali qua thn gp trong:
+ Có aldosterone.

+ Lng Natri n ng ln xa tng (dùng li tiu).
+ Lu lng nc tiu tng (li niu th$m thu).
+ Nng  Kali máu tng.
+ Cung cp ion tích in (-) n ng ln xa (Bicarbinate).
@ Gim thi Kali qua thn:
+ Thiu aldosterone.
+ Lng Natri n ng ln xa gim.
+ Lu lng nc tiu thp.
+ Nng  Kali máu gim.
+ Suy thn
Thn thích ng vi thay i cp tính và mn tính c a lng Kali nhp.
Khi lng nhp tng kéo dài, s bài tit Kali c%ng gia tng. Khi thiu lng
nhp, vn mt Kali qua thn 10 – 15 mEq/ngày.
Thn duy trì s thng bng Kali ngay khi có suy thn cho n khi  l!c
c&u thn gim < 15 – 20 mL/p. Khi có suy thn, t l bài tit Kali qua rut
gia tng. Do ó nng  Kali vn bình thng. Tuy nhiên, khi suy gim
chc nng thn nng, thn không có kh nng duy trì s tng Kali nhp cp
tính. S tng quá mc Kali 100- 200mEq s' tng nng  Kali 1mEq/L.
(2) S phân phi Kali gia 02 khu vc trong và ngoài t bào:
Nng  Kali c%ng c iu hòa bi s di chuyn Kali gia khu vc
trong và ngoài t bào. Khi Kali nhp nhanh chóng hp thu qua rut làm tng
t ngt nng  Kali máu. Tuy nhiên, vài c ch sinh lý nhanh chóng
chuyn Kali vào trong t bào, cho phép Kali bài tit chm bi thn  duy trì
s thng bng Kali.
- Insulin và catecholamines kích thích bi nhng thc n có Glucose và
Kali. Nhng hormones này ch yu chuyn kali vào trong t bào (ch yu 
gan và và c vân). Catecholamines tác ng qua nhng th# th khác nhau:
kích thích β
2

gây chuyn Kali vào t bào, trong khi kích thích ∝ gây tác d#ng
trái ngc.
- Khi Kali máu tng kích thích t bào cn c&u thn tit renin, t ó hot
hoá Angiotensin I  gan, sau ó chuyn thành Angotensin II  phi (di tác
d#ng c a men chuyn). Angiotensin II kích thích tu( thng thn tit
Aldosterone gây bài tit Kali.
Ngoài nhng cht iu hoà sinh lý trên, thng bng kali c%ng nh hng
bi nhng thay i áp lc thm thu và tình trng kim toan:
3
+ S thay i t ngt áp lc th$m thu, chuyn nc ra ngoài t bào gây
hin tng lôi kéo c a dung môi (solvent drag phenomenon) và giúp cho
$y Kali ra ngoài t bào.
+ )nh hng c a tình trng kim-toan thì phc tp hn và tu* thuc vào
bn cht c a nhng ri lon: (1) toan chuyn hoá vô c (mineral acidosis)
nh toan chuyn hoá do suy thn gây chuyn 0,24 – 1,7 mmol/L kali cho
mi 0,1 n v thay i pH, (2) toan hu c (organic acidosis) nh trong
toan chuyn hoá do ái tháo ng nhi+m ceton-acid hoc do tng acid
lactic thì ít hoc không nh hng n s di chuyn Kali, (3) Kim chuyn
hoá và hô hp hoc toan hô hp gây chuyn kali vào trong và ra ngoài t bào
ging nhau khong 0,1- 0,4 mmol/L, (4) Nhng ri lon kim-toan mn tính:
kali máu phn ánh ch yu là do bài tit c a thn, và ít hn là do s chuyn
Kali qua t bào.
B. Sinh lý bnh:
Tng Kali máu khi có 03 c ch sau:
* Nhp Kali quá mc:
Nhp Kali n c thì không là nguyên nhân thng gp c a tng Kali
máu vì có th bù li qua c ch di chuyn Kali vào t bào và thi Kali c a
thn. Ngay c khi cho Kali t,nh mch 60 mEq/gi trong vài gi ch làm tng
nh- kali máu  ngi kho. mnh. Do ó, tng kali máu do tng nhp h&u ht
xy ra trên BN có suy gim c ch chuyn Kali vào t bào hoc thi Kali

qua thn.
* Gim thi Kali:
Gim thi Kali, c bit nu kèm vi tng nhp, là nguyên nhân thng
gp c a tng Kali máu. Nh%ng nguyên nhân thng gp nht là: suy thn,
thuc làm ngn cn s thi Kali (li tiu gi Kali, c ch men chuyn, kháng
viêm không phi steroids), gim s áp ng c a ng thn xa vi aldosterone
(toan hoá ng thn typ IV gp trong ái tháo ng, bnh hng c&u hình
lim, t/c ngh'n mt ph&n ng tit niu mn tính).
* Dch chuyn Kali vào khoang ngoài t bào:
C ch này nu n thu&n thí ít gây tng Kali máu, nhng gây tng cp
nu phi hp vi tng nhp hoc suy gim thi Kali. Bnh cnh lâm sàng do
c ch này là: tng áp lc th$m thu, ly gii c vân, ly gii mô, và cho
succinylcholine. Ngoài ra, c%ng thng gp là thiu Insuline và toan máu
cp.


4
II.
NGUYÊN NHÂN TNG KALI MÁU
:

Trc ht c&n loi tr nhng yu t gây gi tng kali máu: (1) li do phòng
xét nghim, (2) ly gii hng c&u trong mu máu, (3) tng tiu c&u (thng >
900.000/mm
3
, tng bch c&u (> 70.000/mm
3
(Bng 3.1).

Bng 2.1. Nhng nguyên nhân Kali máu tht s trong máu thp

hn giá tr  phòng xét nghim


* Mu máu ly t t,nh mch ang truyn Kali.
* Li do phòng xét nghim.
* Ly gii hng c&u t mu máu.
* Tng tiu c&u.
* Tng bch c&u.
* Hng c&u hình c&u di truyn.

T c ch sinh lý bnh, nguyên nhân c a tng Kali máu bao gm: tng
lng nhp, gim thi kali, hoc di chuyn Kali vào khoang ngoài t bào.
Nguyên nhân thng gp nht là gim thi Kali; tng nhp kali n thu&n
hoc di chuyn Kali thì không thng gp. Thông thng, có s phi hp
ng thi vi nhau.
2.1. Tng nhp Kali:
Ít khi gây tng Kali máu, thng có s góp ph&n c a gim thi Kali c a
thn hoc s di chuyn c a Kali, hoc c hai.
- Kh$u ph&n n có Kali cao, ít Natri.
- Dung dch truyn dinh d0ng có nhiu Kali.
- Penicilline loi có Kali.
2.2. Gim thi Kali:
Là nguyên nhân thng gp c a tng Kali máu. Suy thn mc  nh-
thng không a n tng Kali vì c ch thích ng trong thn và ng
tiêu hoá (thi Kali qua ng tiêu hoá). Tuy nhiên khi  l!c c&u thn < 15 –
20 mL/phút, tng Kali máu xy ra ngay khi không tng nhp Kali.
Tng Kali do gim thi Kali xy ra trên bnh nhân có chc nng thn bình
thng hoc gim nh- là do c ch khác nh: thuc hoc toan hoá ng thn.
Hai nguyên nhân khác làm gim thi Kali là cung cp Natri n ng thn
xa gim và l lng ng thn gim. (gim ti máu thn trong suy tim, mt

nc).


5
Bng 2.2
.
Thuc gây tng Kali máu

Thuc C ch
Amiloride và
Triamterene
Gim thi Kali do gim khuynh  in th gia trong
và ngoài t bào ng thn.
Amino acids Lysine, Arginine, hoc epsilon-aminocaproic acid vào t
bào trao i vi Kali gây tng Kali máu
1c ch men
chuyn và c ch
th# th
Angiotensin
Gim tng hp Aldosterone; tng Kali máu ít xy ra
hn khi s dng ng thi vi li tiu; c ch th th
Angiotensin ít gây tng kali máu hn c ch men chuyn

1c ch Bêta
Gim hot tính Na
+
-K
+
ATPase. ng vn
β

2
làm gim
Kali máu.
Cyclosporine c ch phóng thích Renin làm gim tng hp
Aldosterone
Digoxin liu c Gim hot tính Na
+
-K
+
ATPase
Epherenone Ngn chn s gn Aldosterone trên th th.
Ethinyl estradiol/
drospirenone
ng vn Spironolactone
2c tính Fluoride Gim tng hp Aldosterone, th ng gp trên BN th!m
phân ung n c có nng  Fluoride cao.
Truyn Glucose
hoc thiu Insulin
Truy"n Glucose u tr ng làm tng áp lc th!m thu
gây di chuyn Kali ra ngoài t bào. C#ng gp khi truy"n
Mannitol
Heparine Tng Kali máu  BN suy thn, c ch tng hp
Aldosterone.
NSAIDS
Gim sn xut Prostaglandine

gim l ng máu n
ng mch vào; c ch renin và tit aldosterone
Truyn máu d
tr lâu

Tán huyt và phóng thích Kali trong máu
Penicilline G có
Kali
Tng Kali máu khi có gim chc nng thn
Cho Kali Tng Kali máu khi có gim chc nng thn
Spironolactone c ch Aldosterone gn vi th th trên t bào ng thn.

Succinylcholine Tng th th Acetylcholine trên c vân b tn th ng
(b$ng, chn th ng).
Trimethoprim Gim thi Kali do gim khuynh  in th gia trong
và ngoài t bào ng thn.

6
2.2.1. Thuc: gây gim thi Kali (bng 3.2)
- Potassium-sparing diuretics, spironolactone, triamterene, amiloride
- Nonsteroidal anti-inflammatory drugs
- Angiotensin-converting enzyme inhibitors
- Angiotensin receptor blockers
- Cyclosporine or tacrolimus
- Kháng sinh nh: Pentamidine, Trimethoprim/sulfamethoxazole
- Heparin
- Ketoconazole
2.2.2. Toan hoá ng thn typ IV (Typ IV renal tubular acidosis):
- 2ái tháo ng, bnh Hng c&u hình lim, t/c ngh'n ng tiu di
mt ph&n: nhng ri lon này gây gim aldosterone th phát sau gim renin.
(hyporeninic hypoaldosteronism). Thí d#: trong ái tháo ng, quá ti th
tích dn n gim renin.
- Suy thng thn.
- Hi chng Addison nguyên phát do bnh t mi+n, lao, hoc nhi máu.
2.2.3. Nhng ri lon chuyn hoá steroid và th# th mineralocorticoid:

- Thiu 21-hydroxylase và thiu aldosterone synthase dn n tng Kali
do nng  aldosterone thp. (S  2.1)
- Thiu 11 – beta hydroxylase, 3- beta hydroxysteroid dehydrogenase,
và thiu 17 alpha-hydroxylase/17,20-lyase thì thng không in hình c a
tin trin tng Kali máu.
7

S  2.1. Sinh tng hp nhng Steroids thng thn
*Chú thích: StAR (Steroidogenic acute regulatory protein); A’Dione
(Androstenedione); DHEA (Dehydroepiandrosterone); Doc
(Deoxycorticosterone).
*Trích t%:
Kronenberg: Williams Textbook of Endocrinology, 11th ed. 2008.


- Gi gim aldosterone typ I (Type I pseudohypoaldosteronism ) do t
bin bt hot th# th mineralocorticoid dn n suy gim thi Kali là do suy
gim tái hp thu Natri  ng thn xa.
2.2.4. Hi chng Gordon hoc gi gim aldosterone typ II (Type II
pseudohypoaldosteronism ) c trng bi tng Kali máu và tng huyt áp.
Là do t bin WNK1 hoc WNK4 là nhng proteine kinases nh v  ng
ln xa có v. có vai trò trong iu hoà chuyn vn Natri, Kali, Clo qua t
bào.


8
2.3. Di chuyn Kali vào khoang ngoài t bào:
Ging nh tng nhp, là nguyên nhân him c a tng Kali máu vì c ch
thi Kali rt hu qu. Tuy nhiên, không kh nng chuyn Kali vào trong t
bào làm nng thêm tng Kali máu trên bnh nhân co gim thi Kali.

- Lit chu k* tng Kali máu gia ình (familial hyperkalemic periodic
paralysis).
- Thiu Insulin hoc  kháng Insuline (2ái tháo ng typ I hoc typ II).
- 2iu tr c ch Beta (nh trong tng huyt áp và au ngc).
- Ly gii mô: ly gii c vân, hi chng ly gii mô, tán huyt nng.

- Thuc:
+ 1c ch beta không ch!n l!c (c ch bm Na-Kali ATPase).
+ 2c tính Digoxin (c ch bm Na-Kali ATPase).
+ Succhinylcholine.
- Tng áp lc th$m thu (2ái tháo ng không kim soát, truyn glucose
u trng, truyn Mannitol) gây tng Kali máu qua hai c ch:
(1) Mt nc trong t bào làm tng nng  Kali trong t bào to thun
li cho khuynh  nng  làm Kali ra ngoài t bào.
(2) Nc ra ngoài t bào lôi kéo theo Kali.

III. CHN OÁN:
Tip cn ch$n oán tp trung vào:
A. Lâm sàng:
1. Bnh s:
Triu chng thng không c hiu thng liên quan n chc nng c a
c và tim. Triu chng xy ra khi nng  Kali cao (thng > 7mEq/L) tr
khi tng nhanh Kali máu. BN thng biu hin yu c và mt, ôi khi than
phin au ngc và hi hp ánh trng ngc. Nhng triu chng khác liên
quan n nguyên nhân c a tng Kali máu.
Khi có tng Kali máu, bc tip theo là tìm nguyên nhân c a tng Kali
máu da vào c ch bnh sinh c a tng Kali máu:
a. Tng nhp quá mc.
b. Gim thi Kali.
c. Di chuyn Kali vào khoang ngoài t bào.

2. Triu chng thc th:
* Yu lit c: thng b/t &u t chi di, và sau ó n thân và chi trên.
Nu nng gây lit. Yu c hô hp him gp. BN thng có trng lc c
vòng và th&n kinh s! bình thng. Yu lit c hi ph#c khi tng Kali máu
c iu chnh.

9
* Bt thng dn truyn trong tim: (Hình 1):
- Biu hin ban &u là sóng T cao nh! i xng.
- PR kéo dài, mt sóng P, QRS rng
- Ri lon nhp tht: nhanh tht, rung tht.


HÌNH 4.1. Biu hiu c a tng Kali máu trên ECG
(Sóng T cao nh&n i xng, mt sóng P, và QRS rng)
B. Cn lâm sàng:
1. ánh giá chc nng thn:
- Xét nghim BUN, creatinine máu chng t" có suy thn không.
- 2ánh giá  thanh l!c Creatinine  xét mc  suy thn có nh hng
n tng Kali máu.


10
Phng trình Cockroft-Gault:
Clr
creatinine
= (140 - tui) x tr&ng l ng c th/ 72 x creatinine máu.
(
i vi n nhân thêm vi 0,8
).

2. o nng  Natri và Kali trong n c tiu, áp lc th!m thu n c tiu.
Nhm xác nh tng Kali máu có phi là do gim thi Kali  thn hay
không:
- K
+
nc tiu < 20 mEq/L  có kh nng do gim thi Kali  thn.
- K
+
nc tiu > 40mEq/L  s thi Kali qua thn bình thng. Tng
Kali máu có th do tng nhp và hoc do c ch di chuyn.
Tuy nhiên, Kali nc tiu n thu&n có khi thiu sót vì Kali trong nc
tiu không ch chu nh hng c a s bài tit c a t bào ng góp, mà còn
ph# thuc vào mc  cô c nc tiu.
Thí d#: K
+
máu là 6 mEq/L và K
+
nc tiu là 60mEq/L. Nu áp lc
th$m thu nc tiu là 300 mOsm/kg nc, ngh,a nc tiu không cô c so
vi máu  K
+
nc tiu = 60 mEq/L là do thi kali qua thn thích hp. Nu
áp lc th$m thu nc tiu là 1200 mOsm/kg nc, ngh,a là nc tiu cô
c gp 04 l&n so vi máu, lúc ó K
+
nc tiu (nu không có s cô c) là
15mEq/L (60mEq/4), ngh,a là rt thp.
Do ó  hiu chnh K
+
nc tiu so vi s cô c nc tiu c&n tính

toán khuynh  Kali qua ng thn: TTKG (Transtubular potassium
gradient).

TTKG = (K
+
n c tiu x ALTT máu) / (K
+
máu x ALTT n c tiu).
- TTKG < 3: Thiu tác d#ng c a Aldosterone trên t bào ng góp, thn
không thi Kali &y  .
- TTKG > 7: có tác d#ng c a Aldosterone, Thn thi Kali &y  .
TTKG tt hn K
+
nc tiu n thu&n  ánh giá s góp ph&n c a thn
trong tng Kali máu.
3. Huyt :
- Hb và Hct thp hoc bt thng v hình dng hng c&u có th nghi ng
tán huyt.
- Tng bch c&u và tiu c&u nng gây gi tng Kali máu.
4. ánh giá chuyn hoá:
- Khí máu ng mch: có toan máu.
- Tng ng huyt nghi ng ái tháo ng.
- LDH (Lactic dehydrogenase), uric acid, phosphate, và ALT tng nghi
ng có phá hu( mô: tán huyt, ly gii c vân, ly gii mô.
- Creatine Kinase (CK) tng ngi ng ly giài c vân.


11
5. Xét nghim khác: tu* theo kt qu xét nghim trên, mà tip t#c:
- 2o Cortisol huyt thanh (bình thng 5- 25 g/mL lúc 8 gi sáng, và 3-

12 g/mL lúc 04 gi chiu. Nu gim, nghi ng suy thng thn.
- Renin/huyt thanh (bình thng hot tính renin là 3,2 ± 1 ng/mL/gi, và
aldosterone huyt thanh (bình thng 5 – 20ng/mL). Nu gim, nghi ng
suy thng thn.
- 2ng huyt lúc ói (75 – 115mg/dL), HbA
1c
(bình thng 6,5%). Nu
tng, có ái tháo ng.
- Xét nghim 11-beta hydroxylase hoc 21-hydroxylase.

IV. IU TR :
Nhng yu t c&n thit  iu tr cp cu là: s thay i c a ECG, s tng
nhanh Kali máu, suy gim chc nng thn, và toan chuyn hoá nng.
Trc tiên c&n loi tr gi tng Kali máu.
Theo dõi ECG trên monitor liên t#c, ngng ngay Kali nhp.
2iu tr Cp cc tng Kali máu tp trung vào: chng li tác d#ng lên màng
c a Kali; chuyn Kali vào t bào; và ly kali ra kh"i c th. (Bng 4.3)
4.1. n nh in th màng:
* Calcium t,nh mch có tác d#ng n nh c tim, có tác d#ng h thp in
th ng0ng, nên chng li c tính c a Kali trên c tim. Calcium không làm
thay i nng  Kali máu, và ch s3 d#ng khi có thay i trên ECG (mt
sóng P, QRS rng mà không phi là sóng T cao nh!n i x"ng n
thu#n). Tác d#ng khi phát nhanh (ngay tc thì 2 – 3 phút) nhng thi gian
tác d#ng ng/n nên có th lp li liu (5 phút sau nu n còn thay i trên
ECG) trong khi s3 d#ng nhng phng pháp khác.
* C&n chú ý trên nhng BN có s3 d#ng Digoxin vì làm tng thêm c tính
c a Digoxin. Vài chuyên gia s3 d#ng Calcium truyn chm trong 20 – 30
phút trên Bn có s3 d#ng Digoxin. Có th s3 d#ng Magnesium thay th cho
Calcium  n nh c tim.
* Liu:

- Ngi ln: CaCl
2
500 – 1000mg (5 – 10mL CaCl
2
10%) t,nh mch trong
2-3 phút, thích hp qua ng t,nh mch trung tâm; Calcium gluconate 10%
c%ng t,nh mch chm 10mL (1000mg) cho TM ln ngoi biên.
- Tr. em: Calcium gluconate 10%, 0,5mL/kg cân nng.
Vì tác d#ng thoáng qua nên BN tng Kali máu c&n iu tr chuyn Kali
vào t bào; và ly kali ra kh"i c th.



12
4.2. Chuyn Kali vào t bào:
Bng Insulin và Glucose , và ng vn β
2
giao cm. Glucose  phòng h
ng huyt, nu ng huyt > 250mg/dL (13,9mmol/L) không c&n cho
Glucose.
* Insulin tác d#ng nhanh 10U trong 50mL glucose 10% t,nh mch, lp li
liu nu còn tng Kali máu. Khi phát tác d#ng 15 -30phút. Tr. em: 0,2 U
cho mi g Glucose (Glucose 1g/Kg). C&n theo dõi sát ng huyt.
* 2ng vn β
2
giao cm hít: 10 – 20mg Albuterol (Ventolin) phun khí dung
trong 20 phút. Khi phát tác d#ng c%ng nhanh (15 – 30 phút), thêm vào tác
d#ng vi Insulin và dùng ng thi. Liu tr. em: 0,1 – 0,2 mg/kg cân nng.
* Bicarbonate không c khuyn cáo s3 d#ng kéo dài  gim nng 
Kali máu, mc dù thích hp cho toan chuyn hoá nng (pH < 7,2).

4.3. Thi Kali ra kh$i c th:
* Resin trao i ion: sodium polystyrene sulfonate (Kayexalate):
- Kayexalate thng s3 d#ng cùng vi Sorbitol  chng táo bón. Tuy
nhiên, Sorbitol có th gây hoi t3 rut
- Liu: 25-50 g ung kèm 25-50 mL sorbitol mi 6 gi. Liu tr. em:
1g/kg.
Mc dù ít c dùng, có th th#t gi Kayexalate. Th#t gi không s3 d#ng
cùng vi Sorbitol, và ph$u thut trong 01 ph&n.
M$i g Kayexalate ly 0,5 – 1mEq Kali t% rut qua trao i v&i 2 -3mEq
Natri.
- Khi phát tác d#ng 1 -2 gi sau ung. Có th lp li mi 6 gi.
* Li tiu Furosemide (lasix):
- Furosemide 20 – 40mg IV; tr. em: 1 -2 mg/kg IV.
- Liu cao có th dùng khi suy thn; mt dch c#n 'c bù tr BN có quá
ti.
* L!c máu:
- Khi các bin pháp trên tht bi
- Tng Kali máu nng, suy thn, hoc tn thng mô nng làm phóng
thích Kali vi lng ln.









13

Bng 4.3. Thuc s dng trong tng Kali máu
[1]


Thuc Liu Kh(i
phát tác
d)ng
Thi
gian
tác
d)ng
C ch* tác
d)ng
Chú ý
Calcium
gluconate
10-20mL
dung dch
10% IV trong
2 -3phút
Ngay tc
thì
30
phút
Bo v c tim
t tác d#ng
c c a Kali,
không nh
h(ng trên
nng  Kali

máu
Có th làm
tng c tính
c a Digoxin
Insuline
10 U Insulin
thng +
50mL
Glucose 50%
15- 30
phút
2 -6
gi
Chuyn kali
vào trong t
bào. Không
nh h(ng
trên l'ng
Kali toàn b.
Nu ng
máu >
250mg/dL
(13,9mmol/L),
không c&n cho
Glucose.
Albuterol
(Ventolin)
10-20mg
phun khí dung
(dùng nng

 5mg/L)
15- 30
phút
2 -3
gi
Chuyn kali
vào trong t
bào. Không
nh h(ng
trên l'ng
Kali toàn b.

Furosemide
(Lasix)
20-40mg IV,
cho NaCl
0,9% nu có
gim th tích.
15 phút-
1 gi
4 gi Tng thi kali
qua thn
Ch hiu qu
khi thn còn
áp ng vi li
tiu quai
Sodium
polystyren
sulfonate
(Kayexalate)

* Ung: 50g
+30mL
Sorbitol
* Th#t gi:
50g
1-2gi
(th#t gi
nhanh
hn)
4-6gi Ly Kali t
rut qua trao
i vi Natri.
Sorbitol có th
gây hoi t3
rut. Nguy c
tng natri máu.








14

S  4.2. iu tr t+ng Kali máu
[1]

Kali máu tng?
(cn loi tr gi tng Kali)
Cho Calcium
gluconate tnh mch

Kali máu >6mEq/L hoc thay 
i
trên ECG
BN cn gim
nhanh Kali máu

Xét nghim: Kali, Á
p
lc thm thu,
creatinin
ECG bt thng ?

Cho Insulin+Glucose
và/hoc Albuterol
phun khí dung
Tip tc ánh giá

Kali máu < 6mEq/L ?

Khô
ng
C
ó


Kh
ô
ng
C
ó


Kh
ô
ng
C
ó


Lp li
Insulin+Glucose .
Chú ý lc máu.
Cho Kayexalate và
Furosemide
ánh giá thêm và
iu tr lâu dài
15

TÀI LI4U THAM KH)O

1. Joyce C. Hollander-Rodriguez, MD (2006), “Hyperkalemia), Am Fam
Physician, 73, pp:283-290.

2. A Rastergar,M Soleimani (2001), “Hypokalaemia and hyperkalaemia”,
Postgrad Med J ;77, pp:759–764

3. David Garth, MD (2006), “Hyperkalemia”, eMedicine.

4. Eleanor Lederer (2007), “Hyperkalemia”, eMedicine.

5. Burton D Rose, MD (2007), “Clinical manifestations and treatment of
Hyperkalemia”, Uptodate 15.3.

6. Burton D Rose, MD (2007), “Causes of hyperkalemia”, Uptodate 15.3.

7. Burton D Rose, MD, Lynnette K Nieman, MD (2007), “Diagnosis of
hyperkalemia and hypoaldosteronism (type 4 RTA)”,Uptodate 15.3.

8. Henry M. Kronenberg, MD (2008), “Williams Textbook of
Endocrinology, 11th ed”.

9. Kamel S. Kamel, Mitchell L.Halperin (2005), “Disorders of plasma
potassium concentration”, Textbook of critical care, fifth edition,
chapt.129, pp: 1079-1111.