Hoàn thiện kế toán lưu chuyển hàng hoá tại Công ty Thương mại Thuốc lá (chứng từ ghi sổ - ko lý luận)

Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
MỤC LỤC
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
LỜI NÓI ĐẦU
Kinh doanh thương mại ra đời tạo điều kiện cho ngành sản xuất ngày
càng phát triển. Kể từ khi ra đời cho tới nay, kinh doanh thương mại ngày
càng tạo được những thành quả rất đáng khích lệ cho ngành sản xuất. Là một
Tổng Công ty chuyên sản xuất mặt hàng thuốc lá điếu, Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam đã sớm nhận ra điều đó, và việc thành lập Công ty Dịch vụ và
Vật tư Thuốc lá mà sau này trở thành Công ty Thương mại Thuốc lá trực
thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã trở thành điều tất yếu đối với
những nhà lãnh đạo trong Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam.
Giống như đối với các công ty thương mại khác, Công ty Thương mại
Thuốc lá cũng rất chú trọng vào công tác nhập mua, bảo quản, xuất bán hàng
hoá và được gọi chung là công tác lưu chuyển hàng hoá. Công tác lưu chuyển
hàng hóa được tiến hành tốt sẽ tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh được
thông suốt.
Việc hạch toán lưu chuyển hàng hóa là nội dung chủ yếu trong hạch
toán kế toán của một Công ty Thương mại. Do vậy, sau một thời gian thực tập
tại Công ty Thương mại Thuốc lá, em đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện kế
toán lưu chuyển hàng hoá tại Công ty Thương mại Thuốc lá” làm Chuyên
đề thực tập tốt nghiệp. Kết cấu Chuyên đề, ngoài phần Mở đầu và Kết luận thì
nội dung bao gồm 3 chương:
Chương I: Tổng quan về Công ty Thương mại Thuốc lá
Chương II: Thực tế kế toán lưu chuyển hàng hoá tại Công ty Thương
mại Thuốc lá
Chương III: Một số ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện kế toán lưu
chuyển hàng hóa tại Công ty Thương mại Thuốc lá.
Vì kinh nghiệm thực tế không có nhiều, Chuyên đề thực tập lại được

thực hiện trong một thời gian ngắn, và do những hiểu biết của bản thân còn
1
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
hạn chế về mọi mặt, nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất cần được
bổ sung hoàn chỉnh.
Chuyên đề được hoàn thành là do có sự chỉ bảo tận tình và sâu sắc của
Cô giáo Tiến sĩ Phạm Thị Thuỷ cùng toàn bộ các cán bộ nhân viên trong
phòng Tài chính- Kế toán Công ty Thương mại Thuốc lá. Em xin được gửi lời
cảm ơn chân thành tới những cá nhân, tập thể đã giúp đỡ em hoàn thành
Chuyên đề này.
Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2009
Sinh viên
Lê Thị Dung
2
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ
1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Thương mại Thuốc lá
qua các giai đoạn
Công ty Thương mại Thuốc lá là một doanh nghiệp thành viên của
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, được thành lập ngày 20 tháng 7 năm 1996
theo Quyết định số 1900/QĐ/TC-CB của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp nhẹ với
tên gọi ban đầu là Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá.
Từ những ngày đầu thành lập, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã
hoàn thành tốt những nhiệm vụ do Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam giao, đó
là trở thành đầu mối cung cấp những dịch vụ và nhu cầu nguyên vật liệu cho
sản xuất, kinh doanh thuốc lá điếu và bước đầu làm nhà trung gian giữa các
nhà máy sản xuất thuốc lá thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam với các
nhà phân phối lẫn khách hàng.
Ngày 27 tháng 7 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam ra Quyết định số 11/TLVN-QĐ-TC về việc phê chuẩn

Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá. Kể từ
đây, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã có Điều lệ tổ chức và hoạt động
riêng, tiến hành những hoạt động hết sức phong phú nhằm giúp Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam trong việc tiêu thụ, mua bán các sản phẩm, vật tư, dịch vụ
liên quan tới công tác sản xuất, tiêu thụ thuốc lá điếu Vinataba. Trong phạm
vi hoạt động của mình, Công ty đã tiến hành các hoạt động trong khuôn khổ
chỉ tiêu mà Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam chỉ định thực hiện. Và trong
những năm hoạt động của mình, Công ty luôn hoàn thành và hoàn thành vượt
mức chỉ tiêu Tổng Công ty giao.
Đến ngày 30 tháng 8 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam ra Quyết định số 14/TLVN-QĐ-TC về việc giao thêm
nhiệm vụ kinh doanh thuốc lá điếu các loại cho Công ty Dịch vụ và Vật tư
3
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Thuốc lá, trong đó có cả kinh doanh thuốc lá nhập khẩu, hoạt động này chính
thức được đưa vào triển khai tại Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá kể từ
ngày 01 tháng 9 năm 2000.
Việc giao thêm nhiệm vụ mua bán kinh doanh các loại thuốc lá điếu
cho Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã biến Công ty trở thành một công
ty mang những đặc trưng của một công ty thương mại. Chính vì vậy, ngày 01
tháng 01 năm 2001, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá chính thức đổi tên
thành Công ty Thương mại Thuốc lá theo quyết định số 23/TLVN-QĐ-TC
ngày 17 tháng 11 năm 2000 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam. Tên giao dịch của Công ty là TOBACCO TRADING
COMPANY với tên viết tắt là TTC. Kể từ thời điểm này, Công ty chính thức
trở thành khâu trung gian giữa khách hàng mua thuốc lá với các nhà máy sản
xuất thuốc lá trong toàn Tổng Công ty. Việc đổi tên công ty là nhu cầu tất yếu
cho quá trình phát triển của Công ty, từ đây Công ty đã thực hiện nhiệm vụ
tập trung quản lý công tác tiêu thụ sản phẩm thuốc lá Vinataba- là sản phẩm
chính của Tổng Công ty; thực hiện chuyên môn hoá từng lĩnh vực kinh doanh,

tránh sự cạnh tranh không cần thiết và có hại giữa các nhà máy sản xuất trong
cùng Tổng Công ty.
Kể từ thời điểm ngày 01 tháng 01 năm 2006, Công ty Thương mại
Thuốc lá chuyển thành công ty hạch toán phụ thuộc theo mô hình Công ty
mẹ- Công ty con với đơn vị chủ quản trực tiếp là Tổng Công ty Thuốc lá Việt
Nam theo Quyết định số 4201/QĐ-BCN ngày 26 tháng 12 năm 2005 của Bộ
trưởng Bộ Công nghiệp.
Vào thời điểm 20 tháng 4 năm 2006, tại Công ty Thương mại Thuốc lá,
tổng số cán bộ, công nhân viên là 221 người, trong đó cán bộ quản lý là 50,
cán bộ có trình độ cao đẳng, đại học, trên đại học là 66, cán bộ có trình độ
trung cấp là 19 và số cán bộ công nhân viên khác là 49 người. Ngoài ra, do
4
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
đặc trưng của hoạt động bán hàng chủ yếu là bán thuốc lá, Công ty luôn duy
trì một số lượng lao động thời vụ, lao động khoán việc là trên 200 người để
đảm bảo công tác bán hàng đạt yêu cầu đề ra trong mỗi hoạt động của Công
ty.
Trong toàn bộ quá trình phát triển của mình, Công ty Thương mại
Thuốc lá đã hoàn thành những công việc thuộc phần việc được giao từ Tổng
Công ty Thuốc lá Việt Nam, trở thành một mắt xích quan trọng trong việc
phân phối mác thuốc nhãn hiệu Vinataba ra thị trường trong nước. Công ty đã
thực hiện tiêu chí ban đầu của việc thành lập là thực hiện chuyên môn hoá
từng lĩnh vực kinh doanh, đáp ứng nhiệm vụ tập trung quản lý tiêu thụ các sản
phẩm của các nhà máy thuộc Tổng Công ty và tránh sự cạnh tranh không cần
thiết giữa các nhà máy, công ty sản xuất trong cùng Tổng Công ty. Với những
thành tích đã đạt được, Công ty đã được các đơn vị cấp trên ghi nhận và đánh
giá là đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đặt ra. Thành tích chung của Công ty
đã được ghi nhận kể từ năm 2000 bao gồm:
- Năm 2000, 2001: Công ty được tặng Bằng khen của Bộ Công nghiệp.
- Năm 2002: Công ty được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công

nghiệp; Bằng khen của Bộ Công nghiệp về an toàn vệ sinh lao động, phòng
chống cháy nổ; Bằng khen về nộp ngân sách của Uỷ ban nhân dân thành phố
Hà Nội.
- Năm 2003: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Công nghiệp về an
toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ; Bằng khen về nộp ngân sách của
Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội.
- Năm 2004: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Công nghiệp về an
toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ.
5
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
- Năm 2005: Công ty đã được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công
nghiệp; Bằng khen về công tác lao động tiền lương của Bộ Lao động Thương
binh xã hội.
Để đạt được những thành tích được ghi nhận như trên, Công ty Thương
mại Thuốc lá đã phấn đấu nỗ lực rất nhiều để đạt được những thành tựu đó.
Một số thành tích của Công ty qua các năm được phản ánh qua bảng sau:
Bảng 1.1: Một số chỉ tiêu năm 2006- 2008 tại Công ty
Thương mại Thuốc lá
Đơn vị tính: Triệu VNĐ
Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
Doanh thu thuần 608.955 2.731.397 3.536.923
Giá vốn hàng bán 581.444 2.727.874 3.108.625
Lợi nhuận sau thuế TNDN 902 15.060 10.032
Tổng TS 306.252 301.995 302.318
Thu nhập bình quân
CBCNV (triệu đồng/người)
2,932 3,062 4,128
1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại tại Công ty
Thương mại Thuốc lá
1.2.1 Lĩnh vực hoạt động của Công ty Thương mại Thuốc lá:

Công ty Thương mại Thuốc lá là doanh nghiệp thành viên trực thuộc
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, là một mắt xích quan trọng trong việc đưa
các sản phẩm của các nhà máy trực thuộc Tổng Công ty tới tay người tiêu
dùng, có nhiệm vụ chủ yếu là thực hiện tiêu thụ các loại sản phẩm của các nhà
máy, công ty sản xuất trong Tổng Công ty. Nhiệm vụ của Công ty bao gồm:
- Kinh doanh mua bán thuốc lá bao các loại;
- Sản xuất, kinh doanh thực phẩm và đồ uống;
- Sản xuất, kinh doanh hàng may mặc;
6
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
- Tổ chức vận chuyển các loại nguyên liệu, vật tư, phụ liệu và thuốc lá
bao phục vụ cho sản xuất thuốc lá điếu của Tổng Công ty;
- Tiến hành các hoạt động khác trong phạm vi phân cấp của Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam.
Như vậy, ngoài nhiệm vụ làm nhà trung gian phân phối những sản
phẩm hàng hoá mang nhãn hiệu Vinataba, Công ty Thương mại Thuốc lá còn
tiến hành các hoạt động kinh doanh như danh mục dịch vụ, hàng hoá kể trên.
Đây là một nhu cầu tất yếu trong sự phát triển ngày càng lớn mạnh của Công
ty nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu to lớn hiện nay của thị trường.
1.2.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty Thương mại Thuốc lá:
1.2.2.1 Thuận lợi và khó khăn của Công ty Thương mại Thuốc lá trong
hoạt động kinh doanh thương mại:
Là một công ty hạch toán phụ thuộc trực thuộc Tổng Công ty Thuốc lá
Việt Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá, với hoạt động kinh doanh đặc thù
của mình trong việc mua bán, phân phối sản phẩm chủ yếu là thuốc lá điếu,
công việc kinh doanh của Công ty đã gặp phải những khó khăn, thách thức
cũng như những thuận lợi cơ bản sau:
*) Khó khăn:
Thuốc lá là mặt hàng Nhà nước hạn chế sản xuất và tiêu dùng, cấm
quảng cáo nên công việc tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn trong khâu

giới thiệu, tiếp thị và tiến hành khuyến mãi.
Nhà nước tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt của nhãn hàng thuốc lá điếu
từ 55% lên 65% làm ảnh hưởng tới tình hình tiêu thụ các sản phẩm thuộc
nhãn hàng này, từ đó trực tiếp ảnh hưởng tới doanh thu tiêu thụ và lợi nhuận
đạt được.
7
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Lời cảnh báo có hại cho sức khoẻ ghi trên vỏ bao thuốc lá làm hạn chế
nhu cầu tiêu thụ thuốc lá, ảnh hưởng không tốt tới tình hình tiêu thụ của Công
ty.
Tình hình tiêu thụ sản phẩm thương hiệu Vinataba của Công ty phụ
thuộc cơ bản vào nhu cầu của thị trường trong khi các nhà máy- đầu mối cung
cấp đầu vào chủ yếu sản phẩm cho Công ty lại sản xuất theo kế hoạch Tổng
Công ty giao, vì thế đã làm cho cung cầu mất cân đối tại một số thời điểm làm
ảnh hưởng không nhỏ đến khâu điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh
trong Công ty.
Trên thị trường, thuốc lá nhập lậu đưa vào trong nước ngày càng tăng,
ảnh hưởng không nhỏ tới tình hình tiêu thụ sản phẩm thuốc lá.
Thị phần tiêu thụ các loại sản phẩm thuốc lá cao cấp trên thị trường
tăng mạnh, cạnh tranh gay gắt với sản phẩm Vinataba trên thị trường.
Những tháng đầu 2008, lạm phát tăng cao làm chi phí bán hàng tăng
mạnh, sức mua hàng giảm sút, Tổng Công ty điều chỉnh giá Vinataba tăng 2
lần làm khách hàng bán không còn đạt lãi cao như trước, ảnh hưởng không
nhỏ tới doanh số tiêu thụ; những tháng cuối năm, tình hình suy thoái kinh tế
đã ảnh hưởng mạnh tới cầu thị trường các loại sản phẩm nói chung và sản
phẩm thuốc lá nói riêng. Những điều đó đã tác động không tốt tới tình hình
tiêu thụ và tạo lợi nhuận của các sản phẩm thuốc lá bao.
*) Thuận lợi:
Sản phẩm thuốc lá thương hiệu Vinataba có uy tín trong nhiều năm và
đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng trên thị trường nội địa cũng như thị

trường các nước.
Hệ thống mạng lưới phân phối mạnh mẽ và khả năng bán hàng, khả
năng tài chính ngày càng được củng cố mạnh mẽ.
8
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Công tác phân phối, kinh doanh hàng hoá thuốc lá đã nhận được sự
quan tâm chỉ đạo của Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam, đặc biệt là sự cố gắng của Ban lãnh đạo Công ty và toàn bộ cán
bộ công nhân viên trong Công ty.
Công tác phân phối thuốc lá bao đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của
lãnh đạo Đảng và Nhà nước, bằng chứng là việc ban hành chính sách mới về
quản lý và phân phối thuốc lá theo Nghị định 76/2001/NĐ-CP ngày 22 tháng
10 năm 2001 của Chính phủ đối với sản phẩm thuốc lá.
Sự phát triển như hiện nay của Công ty Thương mại Thuốc lá đều là
quá trình phấn đấu nỗ lực bền bỉ không mệt mỏi của cán bộ công nhân viên
toàn công ty. Để đạt được thành quả như vậy, đó là kết quả của nhiều yếu tố
cả bên trong lẫn bên ngoài Công ty. Tập thể cán bộ nhân viên Công ty đã cố
gắng nỗ lực thực hiện hoạt động kinh doanh bằng cách khắc phục những yếu
tố bất lợi, nắm bắt và lợi dụng triệt để những thuận lợi của môi trường bên
trong lẫn bên ngoài để phát triển kinh doanh cho Công ty.
1.2.2.2 Quá trình trao đổi thông tin nội bộ của Công ty Thương mại
Thuốc lá:
Là một công ty loại vừa, với số lượng công nhân viên nhiều và lượng
thông tin phát sinh lớn, Công ty Thương mại Thuốc lá luôn quan tâm tới việc
các thông tin quản trị nội bộ phải luôn được lưu chuyển thông suốt và tới
được những bộ phận có nhu cầu một cách nhanh nhất. Chính vì vậy, Công ty
đã xây dựng nên quy trình trao đổi thông tin phục vụ công tác quản trị nội bộ
của Công ty. Quy trình đó được tiến hành như sau:
Tuần đầu hàng tháng, Công ty họp Ban Giám đốc và họp giao ban
Công ty, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tháng trước và kế hoạch kinh

doanh tháng tới.
9
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Căn cứ kết luận và chỉ đạo của Ban Giám đốc trong cuộc họp giao ban,
các đơn vị tiến hành tổ chức thực hiện theo những quyết định đó.
Xây dựng và duy trì thông tin nội bộ thông qua cuộc họp giao ban.
Quy định chế độ báo cáo thường xuyên hàng ngày, hàng tuần, tháng,
quý, năm.
Thông tin được trao đổi thông qua đại hội công nhân viên chức của
Công ty. Từ đại hội công nhân viên chức toàn Công ty, mọi thông tin được
thông qua phê duyệt và chuyển tới tất cả các phòng ban trong Công ty. Như
vậy, quyết định từ ban lãnh đạo công ty sẽ được chuyển tới các cá nhân trong
Công ty thông qua các hình thức khác nhau, đảm bảo thông tin được thông
suốt, rõ ràng. Điều này đã tác động rất lớn tới hiệu quả kinh doanh toàn Công
ty.
1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Thương mại
Thuốc lá
Là một công ty hạch toán phụ thuộc với đơn vị chủ quản là Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá tổ chức bộ máy quản lý
với đầy đủ các phòng ban trong đơn vị được phân theo chức năng mà đứng
đầu là Giám đốc Công ty, chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của Công ty
với Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam. Tổ chức bộ máy Công ty Thương mại
Thuốc lá được bố trí theo mô hình tập trung và có thể khái quát bằng sơ đồ
sau đây
10
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Thương mại
Thuốc lá
1.3.1 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Giám đốc Công ty Thương mại
Thuốc lá:

Giám đốc Công ty Thương mại Thuốc lá do Tổng Công ty tuyển chọn,
bổ nhiệm hoặc ký hợp đồng, chịu trách nhiệm trước Tổng Công ty về mọi
hoạt động điều hành của Công ty; có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các kế hoạch
sản xuất kinh doanh, đầu tư, tài chính, lao động,... đã được Tổng Công ty phê
duyệt.
Giám đốc Công ty có quyền kiến nghị với Tổng Công ty về các vấn đề
không thuộc phạm vi điều chỉnh của mình, chịu sự giám sát, theo dõi và đánh
giá hoạt động kinh doanh và quản lý của Công ty.
Giám đốc điều hành công ty, chịu trách nhiệm về hoạt động của Công
ty với Tổng Công ty dưới sự trợ giúp của bộ máy giúp việc.
Bộ máy giúp việc cho Giám đốc Công ty bao gồm 3 Phó Giám đốc
(Phó GĐ) và các phòng ban phân theo chức năng.
Giám đốc Công ty
Phó GĐ
phụ trách
hành chính
Phó GĐ phụ trách
những vấn đề chung
Phòng
Tài chính-
Kế toán
Phòng
Kinh
doanh
Phòng
Kinh doanh

Đa ngành

Phòng

Tổ chức-
Hành
chính
Phòng
Thị trường
11
Phó GĐ
phụ trách
Thị trường
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phó Giám đốc Công ty:
Giúp việc cho Giám đốc là các Phó Giám đốc phụ trách các phần việc
khác nhau theo nhiệm vụ. Hiện tại tại Công ty Thương mại Thuốc lá, chức
danh Phó Giám đốc bao gồm 3 Phó Giám đốc phụ trách các chuyên môn khác
nhau: Phó Giám đốc phụ trách Hành chính chỉ đạo trực tiếp Phòng Tổ chức
Hành chính và chịu trách nhiệm về công tác tuyển dụng đối với cán bộ công
nhân viên trong Công ty; Phó Giám đốc phụ trách Thị trường làm công tác
quản lý thị trường đối với các nhãn hàng hoá tại Công ty. Khi cần thiết, Phó
Giám đốc phụ trách Thị trường sẽ triển khai mở rộng mạng lưới phân phối,
mở rộng thị trường đối với các hàng hoá; Ngoài ra, Công ty còn có Phó Giám
đốc phụ trách các vấn đề chung trong hoạt động của toàn Công ty.
Các Phó Giám đốc giúp việc cho Giám đốc và chịu trách nhiệm trước
Giám đốc về các công việc đã được phân công theo Điều lệ tổ chức của Công
ty, phụ trách từng phần việc cụ thể theo yêu cầu đặt ra, thực hiện các công
việc khác theo sự phân công của Giám đốc, thay mặt Giám đốc điều hành
công việc của Công ty khi Giám đốc đi vắng. Mỗi một Phó Giám đốc chịu
trách nhiệm về một mảng công việc cụ thể.
1.3.3 Chức năng, vai trò, nhiệm vụ của các phòng chuyên môn nghiệp vụ
trong Công ty Thương mại Thuốc lá:
Tham gia giúp việc cho Giám đốc trong việc quản lý hoạt động của

Công ty Thương mại Thuốc lá, ngoài 3 Phó Giám đốc còn có thêm các phòng
ban chuyên trách phân theo chức năng từng phòng ban. Các phòng chuyên
môn nghiệp vụ của Công ty Thương mại Thuốc lá có chức năng tham mưu
giúp việc cho Giám đốc Công ty thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý và
điều hành hoạt động kinh doanh của Công ty theo các quy định tại Điều lệ tổ
chức và hoạt động của Công ty Thương mại Thuốc lá.
12
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Khi cần thiết, Giám đốc Công ty có thể giao cho các trưởng phòng giải
quyết các công việc khác ngoài phạm vi, nhiệm vụ của phòng để đảm bảo đáp
ứng việc hoàn thành công việc được giao.
Trong mỗi lĩnh vực công tác của mỗi công việc có liên quan đến nhiều
phòng ban thì Giám đốc có thể phân công cho một phòng ban chủ trì có trách
nhiệm làm đầu mối, các phòng ban khác phải phối hợp theo chức năng nhiệm
vụ được giao.
Về phân công nhiệm vụ theo chức năng, Công ty Thương mại Thuốc lá
được chia thành các phòng như sơ đồ 1.1 kể trên.
1.3.3.1 Phòng Tổ chức- Hành chính (Phòng TC- HC):
Có chức năng tham mưu cho Giám đốc thực hiện quản lý các lĩnh vực
liên quan tổ chức của Công ty; là đầu mối phối hợp các phòng chức năng về
công tác pháp chế; tham gia xây dựng các quy chế; quy định các mối quan hệ
trong công ty; quản lý về các lĩnh vực: công tác tổ chức cán bộ, đào tạo, lao
động tiền lương, bảo hộ lao động, thi đua khen thưởng, kỷ luật,… thực hiện
chế độ chính sách đối với người lao động theo quy định của Nhà nước; thực
hiện công tác hành chính pháp chế và quản trị phục vụ cho quản lý và điều
hành hoạt động kinh doanh của Công ty theo quy định của Công ty, Tổng
Công ty và Nhà nước.
Ngoài ra, phòng Tổ chức- Hành chính còn có nhiệm vụ kiện toàn cơ
cấu tổ chức bộ máy Công ty Thương mại Thuốc lá và bổ sung lao động chất
xám cho phòng Kinh doanh Đa ngành.

1.3.3.2 Phòng Kinh doanh Đa ngành (Phòng KDĐN):
Là phòng có nhiệm vụ phát triển thêm các sản phẩm kinh doanh. Ngoài
mặt hàng chủ yếu là thuốc lá điếu, phòng có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất
những giải pháp mới trong vấn đề thị trường để nhanh chóng xây dựng và
phát triển sản phẩm kinh doanh mới.
13
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Phòng có chức năng tham mưu cho Giám đốc trong công tác nghiên
cứu hệ thống sản phẩm kinh doanh đa ngành, tiến hành theo dõi, phân tích
diễn biến thị trường qua các kênh thông tin khác nhau nhằm mở rộng các sản
phẩm cũng như các hình thức kinh doanh mới.
1.3.3.3 Phòng Kinh doanh (Phòng KD):
Có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc Công ty và trực tiếp tham gia
vào công tác thực hiện quản lý điều hành hoạt động kinh doanh về các lĩnh
vực lập kế hoạch tiêu thụ, tiêu thụ, vận chuyển cũng như kiểm tra chất lượng
sản phẩm.
*) Ban Kiểm tra chất lượng sản phẩm:
Trực thuộc Phòng Kinh doanh còn có một bộ phận gọi là Ban Kiểm tra
chất lượng sản phẩm, Ban này có nhiệm vụ quản lý kho hàng hóa, bảo quản,
nhập xuất sản phẩm theo đúng số lượng, chủng loại, đảm bảo an toàn kho
hàng hóa, phòng chống cháy nổ. Ngoài ra, Ban còn phối hợp với khách hàng,
các đơn vị quản lý Nhà nước và các địa phương trong việc chống hàng giả,
phối hợp với phòng kỹ thuật của Tổng Công ty quản lý theo dõi chất lượng
sản phẩm kho hàng hóa nhằm đạt tiêu chuẩn theo quy định hiện hành của
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam về tiêu chuẩn chất lượng và quy cách sản
phẩm mang nhãn hiệu Vinataba.
Định kỳ hoặc đột xuất, Ban còn phối hợp với Viện kinh tế kỹ thuật
thuốc lá tổ chức kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hoá đang lưu thông trên
thị trường. Ban Kiểm tra chất lượng sản phẩm cũng như Phòng Kinh doanh đã
có những hoạt động tích cực trong việc phòng chống hàng nhái, hàng giả,

đảm bảo cho hàng hoá nhãn hiệu Vinataba lưu thông trên thị trường một cách
dễ dàng.
1.3.3.4 Phòng Tài chính- Kế toán (Phòng TC- KT):
14
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Có chức năng tham mưu và tham gia quản lý các hoạt động trong toàn
bộ Công ty. Phòng có nhiệm vụ duy trì các chế độ báo cáo thống kê định kỳ
theo quy định và trong thời gian ngắn. Nâng cao chất lượng các phần hành kế
toán nhằm thực hiện mục tiêu của Công ty, phục vụ công tác thu thập số liệu
chính xác, kịp thời, quản lý bảo tồn và phát triển nguồn vốn kinh doanh;
nhanh chóng xây dựng và hoàn thiện quy chế tài chính, thực hiện tiết kiệm chi
phí nhằm nâng cao lợi nhuận kinh doanh.
Phòng Tài chính- Kế toán của Công ty còn thực hiện nhiệm vụ phân
tích báo cáo kết quả kinh doanh, thực hiện lập báo cáo quản trị nhằm phục vụ
yêu cầu quản lý và điều hành chung của Giám đốc Công ty và cơ quan cấp
trên, giúp lãnh đạo và cơ quan cấp trên theo dõi và quản lý, đôn đốc kịp thời
các hoạt động kinh doanh của Công ty nhằm đem lại hiệu quả kinh doanh cao
nhất.
1.3.3.5 Phòng Thị trường (Phòng TT):
Có chức năng tham gia vào hoạt động kinh doanh như một đầu mối
chính thức; tham mưu cho Giám đốc về công tác thị trường như mở rộng thị
trường tiêu thụ, đưa thông tin về sản phẩm cạnh tranh, xây dựng và phát triển
kênh phân phối nhằm mở rộng hơn nữa thị trường thuốc lá điếu Vinataba.
Ngoài ra, phòng còn lập kế hoạch và thực hiện chương trình khuyến mãi từng
đợt theo quyết định của Công ty.
Mỗi một phòng chức năng trong Công ty Thương mại Thuốc lá đều có
chức năng, nhiệm vụ và các hoạt động riêng, song mục đích chung và cuối
cùng của tất cả các phòng trong Công ty đều nhằm mục đích phát triển Công
ty, hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu do Tổng Công ty đặt ra.
1.4 Đặc điểm tổ chức kế toán tại Công ty Thương mại Thuốc lá

1.4.1 Tổ chức bộ máy kế toán
15
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Hoạt động kế toán trong Công ty Thương mại Thuốc lá được phân theo
từng phần hành cụ thể, mỗi phần hành lại được phụ trách bởi một kế toán viên
chịu trách nhiệm cho toàn bộ những hoạt động liên quan phần hành đó. Về
thực chất, Phòng Tài chính- Kế toán của Công ty Thương mại Thuốc lá đã
thực hiện lưu trữ và cung cấp toàn bộ những thông tin liên quan tới hoạt động
của công ty khi có yêu cầu của nhà quản lý.
Công ty Thương mại Thuốc lá là một doanh nghiệp có quy mô hoạt
động vừa, để phù hợp với đặc điểm kinh doanh và đáp ứng yêu cầu quản lý,
công tác kế toán của Công ty được tổ chức theo mô hình tập trung, nghĩa là
công tác kế toán được thực hiện toàn bộ trên phòng Tài chính- Kế toán, tất cả
các chứng từ phát sinh trong mọi hoạt động của Công ty sẽ được tập trung về
tại phòng, từ đó phân theo từng phần hành cụ thể để kế toán phần hành lấy
làm căn cứ nhập số liệu vào phần mềm.
Tại Công ty Thương mại Thuốc lá, các nghiệp vụ kinh tế được tập
trung xử lý trong phòng Tài chính- Kế toán dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Kế
toán trưởng. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của Công ty có thể được cụ thể
hoá qua sơ đồ 1.2.
Nhiệm vụ của từng nhân viên phụ trách kế toán trong phòng Kế toán-
Tài chính Công ty Thương mại Thuốc lá được cụ thể hoá theo từng phần hành
kế toán mà kế toán viên đó đảm nhiệm, chịu sự quản lý chủ yếu và trực tiếp từ
Kế toán trưởng kiêm trưởng phòng Tài chính- Kế toán của Công ty.
1.4.1.1 Kế toán trưởng kiêm Trưởng phòng Tài chính- Kế toán Công ty
Thương mại Thuốc lá:
Chịu trách nhiệm đối với toàn bộ hoạt động của phòng, bao gồm cả
công tác đối nội và đối ngoại, công tác tổ chức đào tạo, công tác thi đua khen
thưởng của Phòng Tài chính- Kế toán; ký các chứng từ thu chi, hoá đơn bán
hàng, hoá đơn hàng khuyến mãi, các báo cáo tài chính được lập ra.

16
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức phòng Tài chính- Kế toán Công ty
Thương mại Thuốc lá
1.4.1.2 Phó trưởng phòng kiêm Kế toán tổng hợp:
Có nhiệm vụ tổng hợp chi phí kinh doanh, lập các loại báo cáo định kỳ
theo yêu cầu của nội bộ Công ty, của Tổng Công ty và gửi các báo cáo tổng
hợp tới cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước như báo cáo thuế thu nhập
doanh nghiệp, tờ khai thuế thu nhập cá nhân. Kế toán tổng hợp của Công ty
còn có nhiệm vụ phổ biến nhiệm vụ cho từng thành viên của phòng thực hiện,
làm kế hoạch tài chính quý, năm theo quy định.
Ngoài những nhiệm vụ kể trên, Phó phòng còn có nhiệm vụ thực hiện
công việc của Trưởng phòng khi Trưởng phòng không có mặt tại đơn vị.
Kế toán
công nợ
Thủ quỹ
Phó phòng KT
kiêm Kế toán Tổng hợp
Kế toán
mua hàng
Kế toán
bán hàng
Kế toán
TSCĐ và
cửa hàng
giới thiệu
SP
Kế toán
thuế, kế
hoạch và

thế chấp
Kế toán
tiền mặt
Kế toán
ngân hàng
Kế toán
lương và
khoản
trích theo
lương
17
Kế toán trưởng
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
1.4.1.3 Kế toán tiền mặt tại quỹ
Phải thực hiện theo dõi và phản ánh những biến động của quỹ tiền mặt
một cách chính xác, rõ ràng và phải chịu trách nhiệm cho tính đúng đắn của
các khoản tiền trong quỹ.
1.4.1.4 Kế toán lương và các khoản trích theo lương
Có nhiệm vụ phản ánh chi phí tiền lương của toàn bộ cán bộ công nhân
viên trong Công ty dựa trên tổng hợp của phòng Tổ chức- Hành chính vào các
tài khoản theo đúng quy định và tiến hành phân bổ các khoản trích theo lương
vào giá thành sản phẩm cũng như chi phí kinh doanh các sản phẩm kinh
doanh của Công ty.
1.4.1.5 Kế toán bán hàng
Tham gia thực hiện các thủ tục tiêu thụ và thanh lý hợp đồng tiêu thụ,
lập các chứng từ liên quan tới tiêu thụ sản phẩm, lập kê khai thuế giá trị gia
tăng đầu ra hàng tháng.
1.4.1.6 Kế toán mua hàng
Thực hiện các công việc liên quan đến quá trình mua hàng hoá, theo
dõi hoá đơn mua hàng, thống kê công nợ đến hạn đối với các nhà máy thuộc

Tổng Công ty và các nhà phân phối thuốc lá nhập ngoại. Ngoài ra, Kế toán
mua hàng còn làm nhiệm vụ lập Bảng kê thuế giá trị gia tăng đầu vào được
khấu trừ nộp lên cho Kế toán tổng hợp.
Về thực chất, cả Kế toán mua hàng và Kế toán bán hàng của Công ty đã
làm nhiệm vụ của một Kế toán phụ trách vật tư, theo dõi toàn bộ hoạt động
nhập ra, mua vào của các loại hàng hoá, vật tư của Công ty Thương mại
Thuốc lá.
1.4.1.7 Kế toán công nợ
Có nhiệm vụ chủ yếu là theo dõi tình hình thanh toán các khoản nợ
giữa Công ty với các khách hàng và các nhà cung cấp, theo đó, hàng tuần kế
18
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
toán công nợ phải lập bảng tổng hợp theo dõi công nợ đối với các khách hàng
và báo cáo tình hình thanh toán của Công ty đối với các khách hàng và nhà
cung cấp lên Kế toán trưởng nhằm xác định tỉ lệ nợ khó đòi và có biện pháp
xử lý tiếp theo.
Khi có quyết định xử lý của cấp trên, Kế toán công nợ có nhiệm vụ
thực hiện theo những quyết định đó bằng cách lập dự phòng phải thu khó đòi
tính vào chi phí kinh doanh;...
1.4.1.8 Kế toán tiền gửi ngân hàng
Có nhiệm vụ theo dõi biến động của các khoản tiền gửi tại các ngân
hàng trong danh mục, chủ động đề nghị các hình thức thanh toán qua ngân
hàng đối với khách hàng và nhà cung cấp. Hàng tháng, Kế toán tiền gửi ngân
hàng của Công ty tiến hành đối chiếu sổ sách với Kế toán tổng hợp Công ty
với các ngân hàng liên quan để có sự điều chỉnh cần thiết.
1.4.1.9 Kế toán thuế, kế hoạch và thế chấp
Có nhiệm vụ lên kế hoạch đầu tư cho toàn bộ các khoản mục đầu tư và
các khoản thế chấp của Công ty. Ngoài ra, Kế toán phụ trách phần thuế, kế
hoạch và thế chấp còn thực hiện những công việc liên quan đến nghiệp vụ thế
chấp tài sản của Công ty theo các nghiệp vụ cụ thể. Hàng tháng, kế toán thuế,

kế hoạch và thế chấp còn phải lập tờ khai thuế GTGT nộp cho cơ quan thuế.
1.4.1.10 Kế toán TSCĐ và cửa hàng giới thiệu sản phẩm:
Chịu trách nhiệm phán ánh tình hình tăng giảm TSCĐ của toàn bộ
Công ty, hàng tháng tiến hành trích khấu hao TSCĐ tính vào giá thành và chi
phí hoạt động kinh doanh toàn bộ Công ty.
Ngoài ra, Kế toán TSCĐ và cửa hàng giới thiệu sản phẩm cũng theo
dõi toàn bộ các cửa hàng giới thiệu sản phẩm trong loạt cửa hàng giới thiệu
sản phẩm mang nhãn hiệu Vinataba của Công ty.
1.4.1.11 Thủ quỹ:
19
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Tiến hành bảo quản tiền mặt tại két của Công ty, tiến hành thu chi theo
từng nghiệp vụ có phát sinh biến động tăng giảm tiền mặt trong khuôn khổ
Công ty Thương mại Thuốc lá.
Các cán bộ tài chính cũng như các nhân viên kế toán trong phòng Tài
chính- Kế toán của Công ty Thương mại Thuốc lá đều thực hiện riêng một
nhiệm vụ và giữ một vai trò riêng. Tuy nhiên, tất cả đều thực hiện cho một
mục tiêu là ghi nhận một cách trung thực và hợp lý các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh dưới sự quản lý và chỉ đạo trực tiếp của Kế toán trưởng. Theo đó, bộ máy
kế toán của Công ty sẽ cung cấp một cách đầy đủ, chính xác tình hình tài
chính, kinh doanh cũng như hiệu quả hoạt động của các phòng ban trong
Công ty.
1.4.2 Tổ chức hệ thống sổ kế toán
Vì Công ty Thương mại Thuốc lá đang áp dụng hình thức sổ Chứng từ
ghi sổ nên tại Công ty đang sử dụng hệ thống sổ sách bao gồm:
- Sổ đăng ký Chứng từ ghi sổ
- Chứng từ ghi sổ
- Sổ Cái các Tài khoản
- Sổ Chi tiết liên quan
- Các chứng từ sổ sách liên quan…

Trình tự ghi sổ theo hình thức sổ này được biểu diễn theo sơ đồ 1.3:
Việc ghi các loại sổ chi tiết và sổ tổng hợp tài khoản tại Công ty được
tiến hành hầu như hoàn toàn bằng máy vi tính (chỉ riêng có thủ quỹ có sổ ghi
tay theo dõi tiền mặt). Quy trình ghi sổ trên máy vi tính tại Công ty được tiến
hành chung theo như sơ đồ 1.4:
20
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Sơ đồ 1.3: Trình tự ghi sổ chung tại Công ty Thương mại Thuốc lá
Ghi chú: Ghi hằng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra
21
Chứng từ kế toán
Sổ, thẻ kế
toán chi tiết
Sổ quỹ
Bảng tổng hợp
kế toán chứng từ
cùng loại
CHỨNG TỪ GHI SỔ
Sổ Cái
Sổ đăng ký
chứng từ ghi sổ
Bảng tổng hợp
chi tiết
Bảng cân đối
số phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Sơ đồ 1.4: Trình tự ghi sổ trên máy vi tính

Ghi chú:
Kế toán viên làm thủ công:
Máy tính tổng hợp, lên sổ:
Chứng từ gốc
Sổ Cái
Tài khoản
Bảng cân đối
số phát sinh
Sổ chi tiết
Tài khoản
Nhập dữ liệu vào máy:
- Các chứng từ đã được xử lý
- Các bút toán kết chuyển, điều chỉnh
- Các tiêu thức phân bổ;...
Phân loại,
xử lý chứng từ
Máy xử lý và thực
hiện lên sổ sách cuối
kỳ, in các thông tin
theo yêu cầu quản lý
Báo cáo
tài chính
Bảng tổng hợp
chi tiết
22
Sinh viên: Lê Thị Dung Lớp Kế toán 47C
Chương 2: THỰC TẾ KẾ TOÁN LƯU CHUYỂN HÀNG HOÁ TẠI
CÔNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ
2.1 Đặc điểm hàng hoá và quá trình lưu chuyển hàng hoá tại Công ty
Thương mại Thuốc lá

2.1.1 Đặc điểm về hàng hoá và công tác bảo quản hàng hoá tại Công ty
Thương mại Thuốc lá
Hàng hoá của Công ty bao gồm rất nhiều loại sản phẩm khác nhau với
yêu cầu về điều kiện bảo quản khác nhau nhưng chủ yếu vẫn là sản phẩm
thuốc lá điếu. Tại mỗi địa điểm đặt kho của Công ty, Công ty tiến hành bảo
quản hàng hoá theo tất cả các danh điểm, mỗi danh điểm hàng hoá lại được
tập trung quản lý trong một kho nhỏ riêng biệt. Hiện tại, số kho hàng của
Công ty là 5 kho, nằm phân tán tại nhiều nơi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc
vận chuyển hàng hoá tới tay khách hàng phân tán ở nhiều địa điểm.
Mặc dù thuốc lá điếu là mặt hàng kinh doanh phải chịu thuế tiêu thụ
đặc biệt nhưng do Công ty Thương mại Thuốc lá đã chuyển sang hạch toán
phụ thuộc nên không tiến hành hạch toán thuế tiêu thụ đặc biệt.
Công ty xác định giá trị hàng hoá xuất kho theo phương pháp Nhập
trước- Xuất trước và thực hiện đánh giá Hàng tồn kho theo phương pháp
Kiểm kê định kỳ.
Các kho của Công ty bao gồm: kho 01- Kho hàng Thanh Xuân; 05-
Kho hàng Văn Điển; 06- Kho hàng Yết Kiêu; 08- Kho hàng Ninh Bình; 09-
Kho hàng Nguyễn Huy Tưởng. Ngoài sản phẩm chủ yếu là thuốc lá điếu các
loại, các kho này còn bảo quản các sản phẩm khác như bình nước, áo phông,
gạt tàn, mũ nón,... được sử dụng làm sản phẩm khuyến mại của Công ty đối
với khách hàng.
Cuối tháng, kế toán Mua hàng và kế toán Bán hàng kết hợp với thủ kho
và cán bộ phòng Kinh doanh hoặc phòng Kinh doanh Đa ngành tiến hành
23