bài 39 biến động số lượng cá thể trong quần thể

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô
và các em học sinh!
Trường THPT Đạ Tông
GV: Lê Thị Hạnh
Kiểm tra bài cũ
1. Kích thước của quần thể là gì?Thế nào là
kích thước tối đa, kích thước tối thiểu?
2. Hãy nêu hậu quả của việc kích thước quần
thể vượt giới hạn tối thiểu hoặc tối đa?
I. Biến động số lượng cá thể
1. Biến động theo chu kỳ
2. Biến động không theo chu kỳ
II. Nguyên nhân gây biến động và sự điều
chỉnh số lượng cá thể của quần thể
1. Nguyên nhân
2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể
3. Trạng thái cân bằng của quần thể
I. Biến động số lượng cá thể
I. Biến động số lượng cá thể
Mèo rừng săn bắt thỏ
Mèo rừng săn bắt thỏ
Đồ thị biến động số lượng thỏ và mèo rừng
Đồ thị biến động số lượng thỏ và mèo rừng
Canađa theo chu kỳ 9 – 10 năm
Canađa theo chu kỳ 9 – 10 năm
Quan sát hình 39.1B SGK và hãy cho biết vì sao số
lượng thỏ và mèo rừng lại tăng giảm gần giống
nhau?
I. Biến động số lượng cá thể
BIẾN ĐỘNG Theo chu kỳ Không theo chu kỳ

Ví dụ
Tính chất
Nguyên nhân
Số lượng cá thể của quần
thể biến động theo chu kỳ.
Số lượng cá thể của quần thể
biến động một cách đột ngột.
Do những thay đổi có chu kỳ
của điều kiện môi trường.
-Sự thay đổi bất thường của điều
kiện môi trường.
-Hoạt động khai thác tài nguyên
quá mức của con người.
- Số lượng ếch tăng mạnh vào
mùa mưa.
- Số lượng muỗi tăng vào mùa
hè.
- Số lượng mèo rừng tăng
giảm theo chu kỳ 9-10 năm.
- Biến động số lượng cá cơm
ở biển Peru 10-12 năm.
- Số lượng nấm men tăng
mạnh trong vại dưa.
- Số lượng cây dương xỉ giảm
mạnh do cháy rừng.
- Số lượng gà ở Thái Nguyên
giảm mạnh do dịch cúm gia
cầm H5N1.
- Số lượng cá thu giảm mạnh
do sự đánh bắt quá mức của

ngư dân ven biển.
Phân biệt biến động theo chu kỳ và không theo chu kỳ?
I. Biến động số lượng cá thể
Ếch, nhái tăng số lượng vào mùa mưa
Cá cơm ở bờ biển peru cứ 7 năm biến động 1 lần
Rừng U Minh bị cháy năm 2002
Động đất Sóng thần
Núi lửa
Rét đậm, rét hại làm chết hàng loạt gia súc ở Miền
Bắc
Xác định nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể quần thể?
QUẦN THỂ NGUYÊN NHÂN GÂY
BIẾN ĐỘNG QUẦN THỂ
Nhóm
NTST
Cáo ở đồng rêu phương Bắc Số lượng chuột lemmus.
Sâu hại mùa màng
Cá cơm ở vùng biển Peru
Chim cu gáy
Muỗi
Ếch nhái
Bò sát, ếch nhái ở miền Bắc Việt Nam
Bò sát, chim nhỏ, gặm nhấm
Động thực vật rừng U Minh
Thỏ ở Australia
Cây trồng, khí hậu.
Dòng nước nóng.
Nguồn thức ăn (lúa, ngô…)
Nhiệt độ, độ ẩm.
Mùa mưa.

Nhiệt độ (<8
o
C)
Lũ lụt thất thường.
Cháy rừng.
Virus gây bệnh u nhầy.
HS
VS,HS
VS
HS
VS
VS
VS
VS
VS
HS
II. Nguyên nhân gây biến động.II. Nguyên nhân gây biến động và sự điều
chỉnh số lượng cá thể của quần thể
Nguyên nhân Nhân tố vô sinh Nhân tố hữu sinh
Phụ thuộc mật độ
quần thể
Yếu tố ảnh hưởng
chủ yếu
Ảnh hưởng tới
Không.
Có.
Khí hậu (t
o
C, độ ẩm …)
- Cạnh tranh (Cùng loài)

- Kẻ thù.
- Thức ăn.
- Sinh sản.
- Khả năng thụ tinh.
- Sức sống của con non.
Thông qua trạng thái
sinh lý của các cá thể.
- Sự phát tán.
- Sức sinh sản.
- Tỉ lệ tử vong.
II. Nguyên nhân gây biến động.
Cạnh tranh thức ăn
Kí sinh
Động vật ăn thịt
Dịch bệnh
II. Nguyên nhân gây biến động
Quần thể điều chỉnh số lượng cá thể như thế nào?
Sinh sản
Tử vong
Nhập cư Xuất cư
Kích thước
quần thể
II. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể
II. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể
II. Nguyên nhân gây biến động và sự điều
chỉnh số lượng cá thể của quần thể
Bảo vệ tài nguyên sinh vật: Bảo vệ các loài quý hiếm,
hạn chế sự phát triển quá mức của các loài sinh vật
gây hại gây mất cân bằng sinh thái.

Tê giác hai sừng
Chuột đá
Voi hoang di
1. Trạng thái cân bằng của quần thể đạt
được khi:
A. có hiện tượng ăn lẫn nhau.
B. số lượng cá thể nhiều thì tự chết.
C. số lượng cá thể ổn định và phù hợp
với khả năng cung cấp nguồn sống của
môi trường.
D. tự điều chỉnh.
C
TRẮC NGHIỆM
2. Nhân tố sinh thái hữu sinh
A. Khí hậu, thổ nhưỡng
B. Nhiệt độ,ánh sáng, số lượng kẻ thù ăn thịt
C. Là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể
D. Là nhóm nhân tố phụ thuộc mật độ quần thể
TRẮC NGHIỆM
3. Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật
biến động không theo chu kì?
A. Một số loài chim di trú mùa đông.
B. Động vật biến nhiệt ngủ đông.
C. Số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng
xuân hè.
D. Số lượng thỏ ở Australia giảm vì bệnh u
nhầy.
D
TRẮC NGHIỆM
Kính chúc thầy cô giáo sức khoẻ!

Chúc các em học tập tốt!