Giáo trình động vật thủy sinh - Dương Trí Dũng - part 6 doc

Chổồng II: Bọỹ giaùp xaùc
67
buỷng, rỏu A1 daỡi tồùi õỏửu ngoỹn chuớy, mỷt voớ giaùp coù maỷng ọ hỗnh
bỗnh haỡnh.
e.

Disparalona
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, khọng coù õaùm tồ
nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp giồùi haỷn roớ vồùi caỷnh
buỷng, rỏu A1 khọng daỡi quaù
1
/
2
chuớy, chuớy hỗnh que nhoớ nhổng
õỏửu taỡy, vuọỳt ngoỹn coù 1 gai gọỳc.
f.

Pleuroxus
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, khọng coù õaùm tồ
nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp giồùi haỷn roớ vồùi caỷnh
buỷng, rỏu A1 khọng daỡi quaù
1
/
2
chuớy, chuớy hỗnh que nhoớ, õỏửu
nhoỹn, vuọỳt ngoỹn coù 2 gai gọỳc so le.
g.

Camptocercus
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, khọng coù õaùm tồ
nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp daỡi hồn

1
/
2
chióửu cao voớ
giaùp. Goùc sau khọng coù rng. ỏửu ngoỹn õuọi buỷng vuọỳt nhoớ khọng
nhọ vóử phờa sau.
h.

Kurzia
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, cong laỷi, khọng coù õaùm
tồ nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp daỡi hồn
1
/
2
chióửu cao
voớ giaùp. Goùc sau khọng coù rng. ỏửu ngoỹn õuọi buỷng vuọỳt nhoớ nhọ
vóử phờa sau, coù gai caỷnh nhoớ.
i.

Oxyurella
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, khọng coù õaùm tồ
nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp giồùi haỷn roớ vồùi caỷnh
buỷng, rỏu A1 khọng daỡi quaù
1
/
2
chuớy, chuớy rọỹng baớng hỗnh muới
maùc. Caỷnh trón cuớa õuọi buỷng thúng, gai caỷnh lồùn, gai gọỳc nũm xa
vuọỳt ngoỹn.
j.

Euryalona
: uọi buỷng bỗnh thổồỡng, heỷp vaỡ daỡi, khọng coù õaùm tồ
nhoớ. Cồ thóứ hỗnh baùn cỏửu, caỷnh sau voớ giaùp giồùi haỷn roớ vồùi caỷnh
buỷng, rỏu A1 khọng daỡi quaù
1
/
2
chuớy, chuớy rọỹng baớn hỗnh muới maùc.
DỈÅNG TRÊ DNG. 2000
68
Cảnh trãn ca âi bủng lm xúng, gai cảnh låïn, gai gäúc nàòm sạt
vút ngn.
k.

Leydigia
: Âi bủng ngàõn, räüng bn. Chiãưu di khäng quạ 2 láưn
chiãưu räüng. Màõt nh hån sàõc âiãøm.
l.

Alona
: Âi bủng ngàõn, hẻp, ngn ty. Màõt v sàõc âiãøm tỉång
âỉång. Cọ 3 läù åí pháưn âáưu chênh nàòm liãưn hng.
m.

Biapertura
: Âi bủng ngàõn, hẻp, ngn phçnh to. Màõt v sàõc âiãøm
tỉång âỉång. Cọ 2 läø âáưu chênh nàòm liãưn hng.
n.

Monospilus
: Màût v giạp cọ nhiãưu vng âäưng tám thỉa, chè âiãøm
màõt.
3. Bosminidae
Chán v ton bäü cå thãø âỉåüc mäüt låïp v giạp cọ hai mnh bao ph, cå
thãø khäng phán âäút. Cọ nàm hay sạu âäi chán, hai âäi thỉï nháút v thỉï hai cọ
thãø cọ dảng mọc. Ráu A1 dênh våïi màût bủng ca pháưn âáưu, khäng bë gäúc ráu
A2 che ph, con
cại cọ ráu A1 cäú
âënh, rüt âån
gin, di 0.3-0.5
mm.
a.

Bosmina
:
Ngn
ráu A1
khäng tạch thnh 2, cảnh bủng trån, kẹo di thnh gai âi di.
b.

Bosminopsis
: Ngn ráu A1 tạch thnh 2 cong vãư hai bãn, cảnh bủng
cọ viãưn gai, âi v giạp tọm lải thnh tụm nhn.
4. Macrothricidae
Hçnh 3.6: Hçnh dảng ca h Bosminidae. A: cảnh bãn ca
Bosminopsis dietersi
; B: Cảnh lỉng v C:
Bosmina longirostris
.

Chổồng II: Bọỹ giaùp xaùc
69
Chỏn vaỡ toaỡn bọỹ cồ thóứ õổồỹc mọỹt lồùp voớ giaùp coù hai maợnh bao phuớ, cồ
thóứ khọng phỏn õọỳt. Coù nm hay saùu õọi chỏn, hai õọi thổù nhỏỳt vaỡ thổù hai coù
thóứ coù daỷng moùc. Rỏu A1 dờnh vồùi mỷt buỷng cuớa phỏửn õỏửu, khọng bở gọỳc rỏu
A2 che phuớ, con caùi coù rỏu A1 di õọỹng, ruọỹt õồn giaớn hay xoừn.
a.

Macrothrix
: Voớ giaùp vuọỳt nhoỹn vóử sau, vuọỳt ngoỹn õuọi buỷng rỏỳt
ngừn vaỡ khọng coù gai gọỳc.
b.
Ilyocryptus
: Voớ giaùp troỡn vóử phờa sau, vuọỳt ngoỹn õuọi buỷng rỏỳt daỡi,
coù gai gọỳc. Mỷt voớ giaùp coù voỡng õọửng tỏm thổa.
5. Daphniidae
Chỏn vaỡ toaỡn bọỹ cồ thóứ õổồỹc mọỹt lồùp voớ giaùp coù hai maợnh bao phuớ, cồ
thóứ khọng phỏn õọỳt. Coù nm hay saùu õọi chỏn, hai õọi thổù nhỏỳt vaỡ thổù hai coù
thóứ coù daỷng moùc. Rỏu A1 dờnh vaỡo mỷt buỷng cuớa õỏửu, khọng bở phỏửn gọỳc rỏu
Hỗnh 3.7: Hỗnh daỷng cuớa caùc loaỡi trong hoỹ Macrothricidae. A: õuọi buỷng; B: Bunops serricaudata; C:
ilyocryptus spinifer; D, E: õuọi buỷng; F: Lathonura rectirostris; G: Macrothrix rosea; H: chuớy; J:
õuọi buỷng cuớa M. laticornis; K: chuớy cuớa M. montana. Theo Ward vaỡ Whipple, 1918.
DỈÅNG TRÊ DNG. 2000
70
A2 che ph, ráu A1 con cại nh chỉa hon chènh, nãúu ráu A1 låïn thç khäng
dênh vo màût bủng ca
âáưu, cọ chy.
a.

Scapholeberis

:
cảnh bủng
v giạp
thàóng, kẹo
di vãư phêa
âi thnh
mäüt mi
nhn.
b.

Moina
: cảnh
bủng v giạp
trn, ráu A1 con cại hçnh que di, khäng cọ chy. Pháưn âi bủng
cọ hng gai åí màût bãn. Âáưu trn, khäng cọ sàõc âiãøm.
c.

Moinodaphnia
: cảnh bủng v giạp trn, ráu A1 con cại hçnh que di,
khäng cọ chy. Pháưn âi bủng cọ hng gai åí màût bãn. Âáưu nhn
nh, cọ sàõc âiãøm.
d.

Daphnia
: Ráu A1 con cại ngàõn, pháưn âi bủng cọ hng gai åí màût
bãn, v giạp cọ gai âi di.
e.
Simocephalus
: Ráu A1 con cại ngàõn, pháưn âi bủng cọ hng gai åí
màût bãn, v giạp cọ gai âi dảng nụm trn. Âáưu ngn âi bủng

cọ vãút lm. Cọ chy.
f.
Ceriodaphnia
: Ráu A1 con cại ngàõn, pháưn âi bủng cọ hng gai åí
màût bãn, v giạp cọ gai âi dảng nụm nhn. Âáưu ngn âi bủng
khäng cọ vãút lm. Khäng cọ chy
Hçnh3.8: Hçnh dảng ca mäüt säú loi trong h Daphnidae. A:
Moinodaphnia macleayi; B: Moina macrocopa; C: âi bủng; D:
M. micrura, E: trỉïng nghé; F: tå trãn thán ca M. affinis.
Chæång II: Bäü giaïp xaïc
71
Taìi Liãûu Tham Khaío
1.

Edmondson. W.T. 1959. Freshwater Biology (second edition). University of
Washinton, Seattle
2.

Robert W. Pennak. 1978. Fresh-water invertebrates of the United states. A
wiley-interscience publication.
3.

Shirota. A and T. D. An. 1966. Plankton of south Vietnam. Nhatrang
Oceangraphy Institute.
Chỉång IV
LÅÏP PHỦ CHÁN MẠI CHO (COPEPODA)
Cng tỉång tỉû nhỉ sinh váût trong bäü Cladocera, Copepoda l nhọm cạc
sinh váût phán bäú räüng trãn ton cáưu, cọ thãø l sinh váût näøi, säúng âạy hay åí
vng ven båì ca cạc thy vỉûc nỉåïc ngt.
Chụng cọ thãø täưn tải våïi säú lỉåüng nh hay khäng täưn tải åí cạc thy vỉûc

âáưu ngưn nhỉ súi.
I. Âàûc Âiãøm Chung
1. Hçnh thại
Chiãưu di biãún âäüng trong trong khong 0.3-3.2 mm nhỉng âa pháưn cọ
chiãưu di nh hån 2.0 mm. Cå thãø cọ mu náu hay håi xạm, nhỉỵng loi säúng åí
vng triãưu cọ mu sạng
hån, cọ thãø cọ mu têm
hay â. Mu sàõc l do
sỉû phán bäú ca cạc hảt
mu caroten cọ tạc
dủng bo vãû cå thãø
chäúng lải tạc hải ca
ạnh sạng. Cå thãø tỉång
âäúi thưn nháút vãư cáúu tảo, sỉû khạc biãût giỉỵa cạc loi âỉåüc nháûn dảng qua sỉû
khạc biãût ca cạc âäi phủ bäü.
Låïp phủ Copepoda chia thnh hai bäü l Eucopepoda v Branchiura
trong âọ cọ 6 bäü phủ l Caligoida, Lernaeopodoida, Arguloida (säúng k sinh)
v Calanoida, Cyclopoida, Harpacticoida säúng tỉû do. Nhọm säúng k sinh cọ
Hçnh 4.1: cạc dảng phäø biãún ca Copepoda. A: Cyclopoida;
B: Calanoida v C: Harpacticoida
Chổồng IV: Lồùp phuỷ Chỏn
74
hỗnh daỷng rỏỳt bióỳn õọứi vaỡ thờch nghi vồùi õióửu kióỷn kyù sinh. Nhoùm sọỳng tổỷ do
coù cồ thóứ phỏn õọỳt, hỗnh daỡi hay hỗnh truỷ vaỡ chia thaỡnh 3 phỏửn laỡ õỏửu, ngổỷc vaỡ
buỷng.
Vuỡng ngổỷc coù 7
õọỳt nhổng õọỳt thổù 1 vaỡ
coù thóứ õọỳt thổù 2 kóỳt
hồỹp vồùi phỏửn õỏửu nũm
trong voớ giaùp. Coù thóứ

hai õọi chỏn ngổỷc thổù
4 vaỡ thổù 5 hay thổù 5 vaỡ
thổù 6 hồỹp laỷi thaỡnh 1
õọỳt.
Phỏửn buỷng coù tổỡ 3-5 õọỳt, thổồỡng thỗ coù 4 õọỳt. ọỳt ngổỷc cuọỳi vaỡ õọỳt
buỷng õỏửu tión dờnh laỷi vồùi nhau. Mọựi õọỳt coù hỗnh truỷ ngừn vaỡ cổùng, caùc õọỳt nọỳi
vồi nhau bũng mọỹt voỡng móửm deớo vaỡ ngừn. Khồùp nọỳi laỡm con vỏỷt cổớ õọỹng dóự
daỡng laỡ khồùp phỏn bióỷt giổợa phỏửn õỏửu vaỡ thỏn. Phỏửn thỏn gọửm coù caùc õọỳt
buỷng vaỡ õọỳt ngổỷc thổù 7 (coù khi laỡ õọỳt thổù 6). Phỏửn õỏửu thỏỷt sổỷ coù 5 õọi phuỷ bọỹ
õoù laỡ: rỏu A1 (
antennules
), rỏu A2 (
antennae
), haỡm trón (
maxillae
) 1 vaỡ haỡm trón
2, haỡm dổồùi (
mandibles
). ọỳt ngổỷc õỏửu tión dờnh vồùi õỏửu coù mọỹt õọi chỏn haỡm
(
maxillipeds
) vaỡ tổỡng õọỳt ngổỷc coỡn laỷi mang mọỹt õọi chỏn bồi. Trong mọỹt vaỡi
loaỡi ồớ õọỳt ngổỷc thổù 7 tióu giaớm vaỡ õọỳt naỡy khọng coỡn phỏửn phuỷ.
a.

Phỏửn phuỷ õỏửu
: rỏỳt bióỳn õọứi tuỡy theo chổùc nng. Rỏu A1 daỡi vaỡ chố coù
mọỹt nhaùnh, bao gọửm 25 õọỳt, õỏy laỡ cồ quan caợm giaùc nhổng cuợng coù
thóứ duỡng õóứ vỏỷn õọỹng. Caớ hai rỏu A1 con õổỷc cuớa Cyclopoida vaỡ
Harpacticoida laỡ cồ quan sinh duỷc duỡng trong luùc bừt cỷp. Rióng

Calanoida chố coù rỏu A1 bón phaới laỡm nhióỷm vuỷ sinh duỷc. Rỏu A2
Hỗnh 4.2: Phỏn bọỳ caùc õọỳt trón caùc bọỹ phuỷ cuớa Copepoda
DặNG TRấ DUẻNG. 2000
75
ngừn hồn, coù 2 hay 1 nhaùnh coù vai troỡ quan troỹng trong vióỷc caợm
giaùc, rióng ồớ Harpacticoida caùc rỏu naỡy coù thóứ duỡng õóứ nừm bừt
õổồỹc. Caùc õọi haỡm bióỳn õọứi õóứ lỏỳy thổùc n.
b.

Phỏửn phuỷ ngổỷc:
caùc õọi chỏn ngổỷc bióỳn õọứi tổỡ luùc bừt õỏửu cho õóỳn hai
õọi chỏn cuọỳi. Nhoùm sọỳng tổỷ do õọi chỏn thổù 6 luọn thióỳu ồớ con caùi
hay bióỳn õọứi chố coỡn daỷng sồ
khai (ồớ con õổỷc). ọi chỏn sọỳ
5 giaớm hay tióu giaớm ồớ nhoùm
Cyclopoida vaỡ
Harpacticoida, nhổng ồớ
Calanoida thỗ õọi chỏn naỡy
phaùt trióứn cỏn õọỳi ồớ con caùi
vaỡ bỏỳt õọỳi xổùng ồớ con õổỷc,
khờ õoù noù bióỳn õọứi thaỡnh caùi
moùc.
c.

Chaỷc õuọi:
õọỳt cuọỳi cuỡng cheớ
hai taỷo ra hai nhaùnh õuọi. Cỏỳu truùc cuớa noù õồn giaớn coù hỗnh truỷ
khọng phỏn nhaùnh vaỡ cuợng khọng giọỳng vồùi phỏửn phuỷ naỡo ồớ õỏửu vaỡ
ngổỷc
Thọng

thổồỡng trón cồ
thóứ con vỏỷt coù
5 daỷng tồ
maợnh mai phaùt
trióứn tổỡ bọỹ voớ
ngoaỡi õoù laỡ (1) rỏu khổùu giaùc vaỡ (2) bọỳn daỷng khaùc nũm ồớ phỏửn phuỷ cuớa
copepoda nhổ gai lồùn, gai nhoớ, tồ ngừn hay tồ daỡi. Caùc phỏửn phuỷ naỡy coù chổùc
Hỗnh 4.3: Caùc phỏửn phuỷ trón calanoida
Hỗnh 4.4: Phỏửn phuỷ trón cồ thóứ cuớa Harpacticoida
Chổồng IV: Lồùp phuỷ Chỏn
76
nng khaùc nhau tuỡy theo nồi sọỳng cuớa noù, thổồỡng giuùp con vỏỷt bồi, boỡ hay lỏỳy
thổùc n, cuợng coù khi caợm giaùc. Ngoaỡi ra phỏửn tồ daỡi ồớ õuọi coù taùc õọỹng cỏn
bũng hay ọứn õởnh khi bồi lọỹi.
2. Cỏỳu taỷo trong
Vióỷc nghión cổùu vóử cỏỳu taỷo bón trong cuớa Copepoda rỏỳt khoù khn vỗ coù
mọỹt hóỷ cồ rỏỳt phổùc taỷp.
a.

Hóỷ tuỏửn hoaỡn
: xoang tim chố coù ồớ bọỹ phuỷ calanoida, coỡn caùc bọỹ phuỷ
khaùc coù voỡng tuỏửn hoaỡn
õồn giaớn gọửm caùc maỷch
maùu tổỡ hóỷ tióu hoaù, hóỷ vỏỷn
õọỹng vaỡ caùc phuỷ bọỹ õi vóử
xoang tim.
b.

Hóỷ họ hỏỳp
: sổỷ trao õọứi O

2
vaỡ CO
2
xaớy ra trón bóử mỷt
cồ thóứ vaỡ mọỹt vaỡi nồi nhổ
phỏửn cuọỳi cuớa ọỳng tióu hoùa õổồỹc huùt vaỡ õỏứy bồới hóỷ cồ bón ngoaỡi.
c.

Hóỷ baỡi tióỳt:
chỏỳt thaới õổồỹc thaới ra qua tuyóỳn ồớ haỡm trón gỏửn phờa õỏửu,
tuy vỏỷy phỏửn sau cuớa õoaỷn ruọỹt cuọỳi cuợng coù chổùc nng baỡi tióỳt.
d.

Hóỷ thỏửn kinh:
tỏỷp hồỹp laỷi ồớ phỏửn õỏửu, mọỹt mỷt laỡm nhióỷm vuỷ caợm
giaùc thỏỳy roớ tỏỷp trung laỷi thaỡnh õióứm mừt. Theo Stricker (1975) quan
saùt dổồùi maùy scan õióỷn tổớ thỏỳy õổồỹc sổỷ tỏỷp trung cuớa caùc nuùt caợm
giaùc vaỡ tồ caợm giaùc trón thỏn cuớa Coepoda.
3. Bióỳn hỗnh
Trong chu kyỡ sọỳng cuớa Copepoda, thọng thổồỡng coù 4 daỷng hỗnh thaùi laỡ:
trổùng, 6 giai õoaỷn ỏỳu truỡng nauplius, 5 giai õoaỷn copepodid vaỡ trổồớng thaỡnh.
Hỗnh 4.5: Tuyóỳn sinh duỷc ồợ caùc daỷng cuớa
Copepoda.
DỈÅNG TRÊ DNG. 2000
77
Trỉïng ca Copepoda nåí thnh áúu trng nh, hoảt âäüng gi l
nauplius. Chụng cọ 3 âäi phủ bäü âãø sau âọ biãún thnh ráu A1, A2 v hm
dỉåïi. Khi läüt xạc sang giai âoản II, chụng chè cọ thãm hm trãn. Cọ 4 giai âoản
áúu trng v 5 giai âoản tiãưn trỉåíng thnh khi biãún thnh con trỉåíng thnh cọ
kh nàng sinh sn. Sau mäùi láưn läüt xạc, con váût låïn lãn v di hån âäưng thåìi cọ

thãm phủ bäü. Thê dủ nhỉ Nauplius IV cọ â cạc phủ bäü ca âäi chán thỉï 2,
Copepodid I cọ 4 âäút ngỉûc v cọ phủ bäü åí âäi chán thỉï 4. Cyclopoida cọ 5 giai
âoản nauplius cn
Harpacticoida cọ 4 hồûc
5 giai âoản. Thåìi gian
âãø hon thnh mäüt chu
k säúng tỉì trỉïng cho
âãún khi sinh sn biãún
âäüng ty theo loi v
âiãưu kiãûn mäi trỉåìng.
4. Váûn âäüng
Harpacticoida b
hay chảy trãn nãưn âạy
hồûc giạ thãø, nhỉng mäüt
säú loi thüc bäü phủ
Calanoida v
Cyclopoida di chuøn
bàòng cạch båi läüi màûc
d trong thy vỉûc cọ
nhiãưu giạ thãø.
Theo Storch (1929) thç Diaptomus båi läüi cháûm v nhẻ nhỉ thãú chụng cọ
thãø láúy thỉïc àn qua pháưn miãûng v ráu A2. Cạch láúy thỉïc àn ny bë ngàõc
Hçnh 4.6: Cạc giai âoản phạt triãøn ca Cyclopoida
(
Eucyclops serrulatus
). N: nayuplius, C: Copepodid. Theo
Einsle
,
1989
)

.
Chỉång IV: Låïp phủ Chán
78
qung giỉỵa hai láưn nhy khi cạc âäi chán kẹo mảnh vãư sau trong khi váûn
âäüng.
Ngay khi
chán ca copepoda
âáûp mảnh v tiãúp
theo l sỉû váûn âäüng
ca cạc âäi ráu,
hoảt âäüng ny
nhanh khong
1
/
12
giáy.
Trong c hai
nhọm Cyclopoida
v Calanoida, chảc
âi cọ tạc dủng
nhỉ l bạnh lại.
5. Dinh dỉåỵng
Ty theo
nhọm sinh váût m cọ cạch láúy thỉïc àn v lỉa chn loải thỉïc àn thêch håüp.
-
Pháưn miãûng ca bäü phủ Harpacticoida thêch nghi våïi kiãøu láúy thỉïc
àn l co cáúu, sng lc v cảp thỉïc àn tỉì âạy thy vỉûc.
-
Thỉïc àn ca Calanoida ch úu l phiãu sinh váût âỉåüc lc qua ráu
A1 (quay, xồõn) v ráu A2 (âáûp våí thỉïc àn) âỉa vo dng nỉåïc, tỉì

âáy nọ s âỉåüc lc qua pháưn miãûng nháút l åí hm trãn. Cng cọ
kiãún cho ràòng Calanoida láúy thỉïc àn ch âäüng kãút håüp våïi viãûc àn
lc v chụng cọ kh nàng lỉûa chn cåí v loải to ỉa thêch.
-
Pháưn miãûng ca Cyclopoida biãún âäøi âãø thêch nghi våïi läúi àn ch
âäüng bàòng cạch bàõt láúy váût mäưi, thỉïc àn ca chụng l to v âäüng
Hçnh 4.7: Cạc giai âoản phạt triãøn ca Calanoida
Eudiaptomus
vulgaris.
N: nauplius; C: copepodid

(Theo Einsle, 1989).
DặNG TRấ DUẻNG. 2000
79
vỏỷt õồn baỡo, õọỹng vỏỷt õa baỡo cồớ nhoớ nhỏỳt laỡ nhoùm giaùp xaùc khaùc
cuợng nhổ laỡ detritus. Hióỷn tổồỹng n nhau xaớy ra phọứ bióỳn khi chuùng
chổa thaỡnh thuỷc.
6. Sinh saớn
Tỏỷp tờnh sinh
saớn hỏửu nhổ giọỳng
nhau ồớ nhoùm
copepoda sọỳng tổỷ do,
nhổng caùc loaỡi khaùc
nhau coù thồỡi kyỡ sinh
saớn khaùc nhau.
Nhổng laỷi coù rỏỳt ờt sọỳ
lióỷu vóử tỏỷp tờnh sinh
saớn cuớa nhoùm
harpacticoida.
Con õổỷc duỡng

rỏu A2 vaỡ chỏn ngổỷc
V ọm lỏỳy con caùi, thồỡi
gian ọm nhau trong
khoaớng vaỡi phuùt hay
coù khi lón õóỳn vaỡi
ngaỡy. Con õổỷc ọm con caùi trổồùc khi con caùi lọỹt xaùc õóứ thaỡnh thuỷc.
Con õổỷc cuớa Calanoida coù lọự caợm giaùc nũm trón õọỳt sinh duỷc bỏỳt õọỳi
xổùng, trong khi ọm nhau con õổỷc seợ õổa tinh truỡng vaỡo tuùi chổa tinh cuớa con
caùi nhồỡ sổỷ họứ trồỹ cuớa chỏn ngổỷc.
Sổỷ thuỷ tinh thỏỷt sổỷ xaớy ra khi hai caù thóứ õaợ taùch rồỡi nhau vaỡ con caùi õeớ
trổùng, quaù trỗnh naỡy hoaỡn thaỡnh trong vaỡi phuùt hay caớ thaùng sau khi bừt cỷp.
Hỗnh 4.8: Caùc daỷng phaùt trióứn cuớa Harpacticoida
Canthocamptus
staphylinus
(theo Schminke, 1982 vaỡ Sarvala, 1977).
Chổồng IV: Lồùp phuỷ Chỏn
80
Trổùng thuỷ tinh seợ õổồỹc giổợ trón mỗnh con caùi trong 1 hay 2 tuùi trổùng
cho õóỳn khi nồớ thaỡnh ỏỳu truỡng, khi trổùng vổỡa nồớ thỗ nhoùm trổùng khaùc bừt õỏửu
sinh ra vaỡ tióỳp tuỷc õổồỹc thuỷ tinh
7 .Vai troỡ
Tham gia vaỡo chu trỗnh vỏỷt chỏỳt trong thuớy vổỷc, chuùng laỡ nhoùm sinh
vỏỷt trung giang trong bỏỷc dinh dổồợng giổợa vi khuỏứn, taớo vaỡ protozoa vồùi
nhoùm sinh vỏỷt n phióu sinh, chuùng khọng laỡ thổùc n tọỳt nhổ Cladocera.
Laỡ kyù chuớ trung gian mang kyù sinh truỡng gỏy bóỷnh cho õọỹng vỏỷt bỏỷc
cao.
Gỏy bóỷnh hay gióỳt caù con.
8. Phỏn bọỳ
ỏy laỡ nhoùm sinh vỏỷt coù nguọửn gọỳc bióứn, chuùng traới qua quaù trỗnh tióỳn
hoaù õóứ õi vaỡo vuỡng nổồùc ngoỹt.

Cyclops laỡ nhoùm sinh vỏỷt nổồùc ngoỹt phỏn bọỳ rọỹng trón thóỳ giồùi.
Hỏửu hóỳt harpacticoida sọỳng ồớ nổồùc ngoỹt õóửu thuọỹc hoỹ
Canthocamptidae, chuùng phỏn bọỳ rọỹng tổỡ vuỡng bióứn õóỳn vuỡng nổồc lồỹ vaỡ
nổồùc ngoỹt.
Copepoda chởu õổỷng õióửu kióỷn thióỳu oxy tọỳt hồn Cladocera õoù laỡ do
khaớ nng trao õọứi chỏỳt tọỳt trong õióửu kióỷn thióỳu oxy ồớ nóửn õaùy thuớy vổỷc.
9. Thu thỏỷp
Duỡng lổồùi phióu sinh õóứ loỹc lỏỳy chuùng, õóứ thu õổồỹc harpacticoida thỗ
rỏỳt khoù. Caùch lỏỳy buỡn õaùy vóử nuọi trong loỹ cuợng coù thóứ tỗm õổồỹc chuùng.
10. Gỏy nuọi
Nuọi chuùng khoù hồn nuọi Cladocera rỏỳt nhióửu, rỏỳt khoù õaỷt õổồỹc mỏỷt õọỹ
cao.
Cyclopoida coù thóứ n protozoa cồớ lồùn hay õọỹng vỏỷt õa baỡo cồớ nhoớ, coù
khi n caớ giaùp xaùc nhoớ. Calanoida thờch n taớo.