Các quá trình và thiết bị công nghệ sinh học : MÁY VÀ THIẾT BỊ CHUẨN BỊ NGUYÊN LIỆU part 2 pps

74
Chn cạc mạy nghiãưn. Viãûc chn mạy nghiãưn phủ thüc vo âàûc tênh ca váût liãûu
nghiãưn, vo u cáưu sn pháøm nháûn âỉåüc v vo nàng sút sn xút. Nhỉ khi nghiãưn cạc
chng ni cáúy trãn bãư màût trãn dáy chuưn sn xút enzim khäng cho phẹp ỉïng sút cå
hc phạ hu cáúu trục ca enzim, khäng cho phẹp tàng nhiãût âäü váût liãûu. Âäü âäưng nháút v
mỉïc âäü nghiãưn cọ nh hỉåíng låïn âãún sỉû thu nháûn enzim tỉì canh trỉåìng náúm mäúc âỉåüc
ni cáúy bàòng phỉång phạp bãư màût. Khi trë säú ca cạc hảt âảt âỉåüc tỉì 5
÷ 7 mm thç quạ
trçnh khúch tạn enzim s l täúi ỉu. Gim kêch thỉåïc ca cạc tiãøu pháưn s lm tàng sỉïc
cn thu lỉûc trong cạc thiãút bë khúch tạn. Tàng kêch thỉåïc cạc tiãøu pháưn canh trỉåìng s
lm cháûm täúc âäü khúch tạn ca enzim.
Khạc våïi sn xút enzim viãûc lỉûa chn cạc mạy nghiãưn trong sn xút vi sinh ch
úu phủ thüc vo phỉång phạp v mỉïc âäü nghiãưn. Mỉïc âäü nghiãưn cáưn thiãút cọ thãø âảt
âỉåüc khi sỉí dủng cạc dảng mạy nghiãưn khạc nhau. Täút nháút l chn cạc mạy cọ cå cáúu
bo âm quạ trçnh liãn tủc, tảo bủi êt nháút v bo âm lm sả
ch bäüt nghiãưn.
Bng 4.3. Giåïi thiãûu mäüt säú mạy nghiãưn sn xút vi sinh
Âäúi tỉåüng nghiãưn Loải mạy nghiãưn
- Phãú liãûu gäù

- Canh trỉåìng náúm mäúc v càûn men

- Cạm, b, bäüt, hảt viãn, chãú pháøm khạng
sinh chàn ni, vitamin
- Cạc cáúu tỉí vä cå dng âãø sn xút
premik, cạc cháút bäø sung chỉïa vitamin -
protein
- Mạy nghiãưn âéa, mạy nghiãưn vãû tinh, mạy
nghiãưn trủc bàm
- Nghiãưn bụa, nghiãưn vêt, mạy tạn, nghiãưn trủc,

nghiãưn rung
- Nghiãưn bụa , nghiãưn vi lỉåüng

- Nghiãưn bụa
4.2.2. Mạy v thiãút bë phán loải häùn håüp hảt
Cạc quạ trçnh phán loải âỉåüc sỉí dủng räüng ri trong cäng nghiãûp vi sinh âãø thu
nháûn cạc ngun liãûu, bạn thnh pháøm v thnh pháøm âảt u cáưu. Vê dủ nhỉ nghiãưn gäù
trong cạc mạy nghiãưn âéa hay trủc bàm, thỉûc tãú háưu nhỉ khäng âảt âỉåüc cạc phäi gäù cọ
kêch thỉåïc theo quy âënh. Trong häùn håüp nghiãưn chỉïa âãún 4% cạc phäi låïn lm khọ
khàn cho viãûc váûn chuøn, âënh lỉåüng v nảp ngun liãûu vo thiãút bë thu phán. Tảp
cháút låïn lm gim máût âäü ti v hiãûu sút âỉåìng cho mäüt âån vë ngun liãûu. Viãûc ỉïng
dủng cạc thiãút bë thu phán tạc âäüng liãn tủc cọ quy âënh nghiãm ngàût thnh pháưn phán
âoản ca ngun liãûu.
Phán chia cạc dảng ngun liãûu råìi, cạc bạ
n thnh pháøm v thnh pháøm ra thnh
nhỉỵng pháưn xạc âënh v tạch kim loải âỉåüc thỉûc hiãûn trong cạc mạy v thiãút bë phán

75
loaỷi. Caùc phổồng phaùp phỏn loaỷi bao gọửm phỏn loaỷi bũng cồ hoỹc, thuyớ lổỷc, khờ õọỹng hoỹc,
õióỷn tổỡ Caùc phổồng phaùp cồ hoỹc vaỡ õióỷn tổỡ õổồỹc sổớ duỷng rọỹng raợi nhỏỳt trong saớn xuỏỳt
vi sinh.
Quaù trỗnh phỏn loaỷi cồ hoỹc õổồỹc thổỷc hióỷn trón bóử mỷt saỡng õổồỹc goỹi laỡ saỡng hay laỡ
taùn, coỡn caùc maùy vaỡ thióỳt bở - maùy saỡng hay maùy phỏn loaỷi. Baớn chỏỳt cuớa quaù trỗnh laỡ ồớ
chọứ họựn hồỹp caùc phỏửn qua caùc lọự nhỏỳt õởnh cuớa bọỹ phỏỷn laỡm vióỷc chuớ yóỳu trong maùy rỏy
- saỡng. Nhồỡ kờch thổồùc saỡng khaùc nhau maỡ coù thóứ chia họựn hồỹp ra thaỡnh mọỹt sọỳ hồỹp phỏửn
cỏửn thióỳt. Khi lổồỹng saỡ
ng trong maùy laỡ Z thỗ coù thóứ nhỏỷn õổồỹc Z+1 hồỹp phỏửn.
Quaù trỗnh phỏn loaỷi õổồỹc õaùnh giaù chuớ yóỳu bũng nng suỏỳt - lổồỹng nguyón lióỷu
õổồỹc õổa vaỡo maùy phỏn loaỷi vaỡ hióỷu suỏỳt cuớa maùy (%):

m
m
1
100
=


trong õoù : m
1
- khọỳi lổồỹng caùc haỷt õổồỹc phỏn loaỷi (loỹt saỡng), kg;
m - khọỳi lổồỹng cuớa họựn hồỹp ban õỏửu, kg.
ọỳi vồùi caùc maùy phỏn loaỷi kióứu rung, hióỷu suỏỳt õaỷt gỏửn 90 %, coỡn õọỳi vồùi caùc maùy
khaùc - 60
ữ 70 %.
Hỗnh daỷng, õọỹ ỏứm cuớa caùc haỷt, chióửu daỡy lồùp họựn hồỹp haỷt trón bóử mỷt saỡng, õọỹ
õọửng nhỏỳt cuớa họựn hồỹp haỷt, goùc nghióng vaỡ bión õọỹ dao õọỹng cuớa saỡng, kờch thổồùc vaỡ sổỷ
phỏn bọỳ kờch thổồùc lọự saỡng õóửu aớnh hổồớng õóỳn hióỷu suỏỳt hoaỷt õọỹng cuớa maùy phỏn loaỷi.
Caùc haỷt troỡn dóự saỡng hồn so vồùi caùc haỷt coù hỗnh bỏửu duỷc.
Hióỷu suỏỳt saỡng seợ giaớm khi tng õọỹ ỏứm nguyón lióỷu cuợng nhổ bóử daỡy cuớa nguyón
lióỷu rỏỳt lồùn hoỷc rỏỳt nhoớ. Bión õọỹ dao õọỹng cuớa saỡng cỏửn phaới phuỡ hồỹp õóứ phỏn chia
nhanh caùc haỷt khi saỡng rung.
Saỡng vaỡ saỡng õọỹt lọự. Rỏy, saỡng õọỹt lọự vaỡ ghi õóửu laỡ bóử mỷt saỡng trong maùy phỏn
loaỷi.
Saỡng õổồỹc duỡng õóứ phỏn loaỷi họựn hồỹp nghióửn gọửm caùc loaỷi saỡng luồùi vaỡ saỡng vaới
vồùi lọự saỡng hỗnh vuọng, hỗnh bỏửu duỷc. Saỡng õổồỹc saớn xuỏỳt tổỡ caùc loaỷi dỏy kim loaỷi, sồỹi
kaprọng, sồỹi tồ vaỡ nhổợng vỏỷt lióỷu khaùc.
Trón hỗnh 4.6a,b mọ taớ caùc loaỷi saỡng dỏy khaùc nhau coù caùc lọự hỗnh vuọng vaỡ hỗnh
chổợ nhỏỷt. Kờch thổồùc cuớa caùc saỡng dỏy õổồỹc tióu chuỏứn hoaù.
Saỡng coù sọỳ kyù hióỷu tổồng ổùng vồùi kờch thổồùc (mm) quy õởnh cuớa mọựi caỷnh lọự saỡng.
Tióỳt dióỷn laỡm vióỷc (%) cuớa saỡng dỏy coù lọự hỗnh vuọng õổồỹc tờnh theo cọng thổùc:

()
2
2
100
da
a
F
+
=


76
trong âọ: a - kêch thỉåïc cảnh läù sng, mm;
d - âỉåìng kênh ca såüi, mm.
Cạc sng dáy cọ ỉu âiãøm âạng kãø l tiãút diãûn lm viãûc låïn, âảt 70 %. Nhỉåüc âiãøm
l bë bo mn nhanh v cạc såüi cọ kh nàng chuøn dëch.









Sng âäüt läù âỉåüc chãú tảo bàòng nhỉỵng táúm kim loải theo phỉång phạp dáûp läù trãn
cạc mạy ẹp âäüt läù. Cạc läù sng cọ thãø cọ nhỉỵng hçnh dảng khạc nhau (hçnh 4.6 c). Sng
cọ läù hçnh trn s âảt hiãûu qu hån trong quạ trçnh sng.
Läù sng âỉåüc måí räüng phêa dỉåïi cọ âäü cän gáưn 7
0

nhàòm ngàn mgỉìa häùn håüp ca
cạc tiãøu pháưn lm bêt läù.
Chiãưu dy
δ ca táúm kim loải âãø dáûp läù trn cọ âỉåìng kênh d l: 0,75 d khi d < 0,5
mm; 0,7 d khi d = 0,5
÷10 mm v 0,6 d khi d >10 mm.
Tiãút diãûn hoảt âäüng ca sng âäüt läù thỉåìng
≤ 50 % v âỉåüc tênh theo cäng thỉïc :
F
F
F
0
100=
trong âọ: F
0
- diãûn têch cạc läù sng, mm
2
;
F - diãûn têch sng, mm
2
.
Sng âäüt läù cọ nhỉåüc âiãøm l tiãút diãûn hoảt âäüng nh v bë bo mn nhanh khi läù
sng nh do bãư dy táúm kim loải mng.
Mạy phán loải bàòng phỉång phạp cå hc. Hiãûn nay cạc loải mạy sng bàòng
phỉång phạp cå hc â âỉåüc sn xút våïi mäüt säú lỉåüng låïn, cọ kêch thỉåïc khạc nhau.
Ngỉåìi ta chia chụng thnh hai nhọm: nhọm mạy sng màût phàóng v nhọm mạy sng
hçnh trủ.
ÅÍ mạy sng phán loải màût phàóng nhåì cọ cå cáúu dáùn âäüng m cạc sng cọ chuøn
âäüng rung (song phàóng hồûc trn). Cạc cå cáúu bạnh ràng tảo ra cạc chuøn âäüng quay
b)

c)
a)
H
çnh 4.6. Cạc dản
g
sng dáy (a,b) v sng âäüt läù (c)

77
xung quanh trủc. Cạc chuøn âäüng âọ lm cho häùn håüp chuøn âäüng theo bãư màût sng
v âỉåüc sng.
Hçnh 4.7 mä t mạy phán loải dảng
СЩ-120, bäü pháûn hoảt âäüng chênh ca mạy l
sng âủc läù, nọ âỉåüc làõp nghiãng cäú âënh trong häüp so våïi màût phàóng nàòm ngang mäüt
gọc l 2
0
. Dỉåïi âạy häüp cọ mäüt trủc lãûch tám, khi trủc lãûch tám quay s lm cho häüp v
sng chuøn âäüng dao âäüng.






Hçnh 4.7. Mạy phán loải cọ sng làõc dảng màût phàóng C
Щ-120:
1- Âãú mạy; 2- Giạ làõc phêa sau; 3- Häüp; 4- Sng trãn; 5- Puli låïn; 6- Sng
dỉåïi; 7- Thanh truưn; 8,13- Cỉía khoang; 9- Gêa làõc phêa trỉåïc; 10-
Mạng;11- Puli nh;12- Âäüng cå âiãûn; 14- Trủc dáùn âäüng; 15- Cam; 16- Âáưu
thanh truưn

Ngun tàõc lm viãûc ca mạy nhỉ sau: cạc phäi bo cọ kêch thỉåïc chỉa âụng quy
âënh âỉåüc âỉa vo tụi nháûn v do chuøn âäüng dao âäüng ca sng, cạc phäi bo chuøn
âäüng dc theo bãư màût ca nọ. Phäi cọ kêch thỉåïc âụng quy âënh lt qua sng trãn v råi
xúng sng dỉåïi, sau âọ âỉåüc chuøn vo kho ngun liãûu v vo phán xỉåíng thu
phán. Cạc máùu gäù khäng lt âỉåüc qua sng âáưu tiãn s âỉåüc tiãúp tủc nghiãưn lải. Âãø thu
nháûn cạc phäi gäù cọ kêch thỉåïc âụng quy âënh, ngỉåìi ta thỉåìng sỉí dủng cạc loải mạy cọ
nhn hiãûu C
ЩM - 60, CЩ - 120, CЩ - 500 v nàng sút ca chụng âảt âỉåüc tỉång ỉïng
60, 120 v 500 m
3
/h.
Mạy phán ly tỉì tênh. Cạc tảp cháút kim loải thỉåìng chỉïa trong cạc ngun liãûu
dảng råìi, trong bạn thnh pháøm v thnh pháøm. Tảp cháút kim loải ch úu l thẹp v
gang cọ tênh cháút sàõt tỉì.
Cạc tảp cháút kim loải trỉåïc hãút cọ thãø gáy ra sỉït m thiãút bë, tảo ra tia sạng khi va
âáûp våïi pháưn kim loải ca thiãút bë, khi âọ cạc häùn håüp råìi phán tạn mën cọ thãø näø. Cho
nãn khäng cho phẹp cọ tảp cháút kim loải trong sn pháøm. Vç váûy trong cạc giai âoản sn
xút cáưn chụ tạch chụng ra bàòng cạc mạy phán ly tỉì tênh.

78
Ngun tàõc hoảt âäüng ca cạc loải mạy phán ly l dỉûa vo lỉûc hụt tảp cháút kim
loải ca cạc nam chám cọ tỉì tênh, sau âọ tạch chụng ra khi nam chám bàòng nhỉỵng
phỉång phạp khạc nhau.
Sỉí dủng nam chám vénh cỉíu hồûc nam chám âiãûn âãø tảo nãn trỉåìng tỉì tênh trong
mạy. Cỉûc bàõc v cỉûc nam ca nam chám cọ lỉåüng tỉì tênh nhỉ nhau, t lãû våïi khäúi lỉåüng
nam chám. Lỉûc ca tỉì trỉåìng l lỉûc tạc âäüng tåïi mäüt âån vë cỉûc tải mäüt âiãøm no âọ ca
trỉåìng tỉì.
Trỉåìng tỉì tênh cọ hai loải: loải trỉåìng âäưng nháút v loải trỉåìng khäng âäưng nháút.
Do hçnh dảng v sỉû phán bäúï ca cạc cỉûc nam chám m trong khäng gian lm viãû
c ca

mạy phán ly tảo ra nhỉỵng tỉì tênh khäng thäúng nháút. Lỉûc hụt ca nam chám (N) âỉåüc xạc
âënh theo cäng thỉïc: SBP
25
104⋅= ; trong âọ: B - cỉåìng âäü cm ỉïng tỉì, N; S - diãûn
têch tiãút diãûn ca cỉûc nam chám, m
2
.
Cạc cäüt nam chám loảiû
БКМ - 2 - 3 (hçnh 4.8 a) cọ khung gäù hay nhäm 1 v cạc
khäúi nam chám 3, chụng cọ thãø quay xung quanh trủc mäüt gọc 90
0
nhåì tang quay 2.
Loải cäüt BKM - 3 - 7 (hçnh 4.8 b) cạc nam chám 1 âỉåüc âáøy tåïi hay rụt ra theo mäüt
hỉåïng khi tiãún hnh lm sảch hay thay thãú.

K
êch thỉåïc cạc thi
nam chám
b)
a)