Tính tất yếu khách quan và con đường hình thành công ty mẹ - con ở Việt Nam - 7 potx

hiện đại hóa và đổi mới cơ chế quản lý. Đến lượt nó, tập đoàn kinh doanh lại phải phục
vụ có hiệu quả cho yêu cầu, nhiệm vụ dó.
Thành lập, phát triển tập đoàn kinh doanh theo hướng đa dạng hóa về sở hữu, về ngành
nghề, về lĩnh vực kinh doanh.
Hoàn cảnh, điều kiện ra đời, phát triển tập đoàn kinh doanh ở nước ta so với nhiều
nước có sự khác nhau. Sự khác nhau đó thể hiện ở chỗ: nền kinh tế nước ta là nền kinh
tế nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có định hướng xa hội chủ nghĩa;
các doanh nghiệp tư nhân ở nước ta còn bé, doanh nghiệp nhà nước chiếm tỷ trọng lớn
và áp đảo, tiền thân của các tập đoàn kinh doanh sẽ hình thành trong tương lai là những
tổng công ty nhà nước theo mô hình tập đoàn kinh doanh. Trong bối cảnh đó, doanh
nghiệp nhà nước phải có khả năng giữ vai trò chủ đạo trong tập đoàn kinh doanh đa sở
hữu và mỗi tập đoàn kinh doanh cần phải có ngành, lĩnh vực kinh doanh chiếm vị trí
chủ đạo. Điều này cần được thể hiện trong việc thiết kế mô hình tập đoàn kinh doanh
và trong việc xác định phương hướng, bước đi, điều kiện thành lập tập đoàn kinh
doanh ở nước ta.
Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong việc thành lập, phát triển và quản l ý tập
đoàn kinh doanh.
Nội dung của việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong quá trình thành lập và
quản l ý tập đoàn kinh doanh được thể hiện ở những vấn đề chủ yếu sau đây:
Doanh nghiệp có quyền tự nguyện tham gia tập đoàn kinh doanh và có quyền lựa chọn
tập đoàn kinh doanh mà mình tham gia. Nhưng việc thừa nhận và quyền quyết định
thành lập tập đoàn kinh doanh phải thuộc về Nhà nước.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Xác định cơ cấu tổ chức quản l ý của tập đoàn kinh doanh và phân cấp quản lý giữa tập
đoàn kinh doanh với các tổ chức, các công ty thành viên của tập đoàn kinh doanh.
Thực hiện nguyên tắc tự nguyện trong thành lập tập đoàn kinh doanh. Điều này được
thể hiện ở trình tự tiến hành thành lập và ở quyền lựa chọn tập đoàn mà công ty sẽ
tham gia.
Việc thành lập và quản l ý tập đoàn kinh doanh phải nhằm đạt được hiệu quả kinh tế
cao hơn so với không thành lập.
Hiệu quả kinh tế quốc dân phải được coi là mục tiêu, tiêu chuẩn để thành lập, phát triển

, quản l ý tập đoàn kinh doanh. Điều đó phải được thể hiện ở mặt định tính như góp
phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhanh, có hiệu quả và ở kết quả
định lượng như tăng sản lượng, mở rộng mặt hàng, nâng cao chất lượng, tăng thị phần,
tăng sức cạnh tranh, tăng lợi nhuận. Hiệu quả kinh tế quốc dân chỉ có thể đạt được nếu
có quyết định đúng khi thành lập và vận hành, quản l ý tốt tập đoàn kinh doanh cũng
như phải có môi trường kinh doanh thuận lợi (bao gồm môi trường vĩ mô, môi trường
ngành và môi trường trong nội bộ tập đoàn kinh doanh).
2.3.2. Các biện pháp chủ yếu
Với các phương hướng trên, để nâng cao hiệu quả hoạt động của việc thành lập và
quản l ý tập đoàn kinh doanh, cần thực hiện các biện pháp chủ yếu sau:
-Cân nhắc đầy đủ sự cần thiết, điều kiện và hiệu quả kinh tế khi quyết định thành lập
tập đoàn kinh doanh:
Ngành được lựa chọn để thành lập tập đoàn kinh doanh phải bảo đảm được các điều
kiện sau:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Sản xuất kinh doanh của các đối tượng liên quan phải đạt được trình độ tích tụ, tập
trung đến mức độ nhất định và để phát triển kinh doanh đòi hỏi phải có trình độ tích tụ,
tập trung cao hơn. Nói cách khác, nếu để từng đối tượng độc lập sẽ không thể thực hiện
có hiệu quả nhiệm vụ kinh doanh và không có khả năng phát triển kinh doanh. Từ đó
có thể suy ra rằng không nhất thiết phải đưa tất cả các đối tượng liên quan vào Tổng
công ty nếu tính độc lập của nó được bảo tồn ở mức độ cao và vẫn đảm bảo hiệu quả
cao. Vì vậy trong hệ thống kinh tế quốc dân, bên cạnh những tổ chức kinh tế lớn vẫn
còn tồn tại nhiều doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, các loại doanh nghiệp này bổ sung,
hỗ trợ nhau chứ không triệt tiêu nhau.
Các đối tượng đưa vào tổng công ty theo mô hình tập đoàn kinh doanh phải có mối
quan hệ với nhau. Chính mối quan hệ này sẽ tạo mối liên kết giữa các đối tượng ấy
trong một thể thống nhất.
Trong giai đoạn hiện nay, việc thành lập các tổng công ty theo mô hình tập đoàn kinh
doanh phải nhằm vào những ngành (lĩnh vực) trọng yếu của nền kinh tế quốc dân, có
nhu cầu và khả năng phát triển mạnh. Điều đó sẽ góp phần đạt được những yêu cầu cơ

bản sau đây:
Bảo đảm điều kiện cho ngành được lựa chọn thực sự đóng vai trò trọng yếu, then chốt
(hay mũi nhọn) trong quá trình phát triển hệ thống kinh tế quốc dân.
Tạo ra những đầu tầu và động lực cho phát triển bản thân ngành (Tổng công ty và các
đơn vị không thuộc tổng công ty) và kéo theo sự phát triển các ngành khác trọng hệ
thống nền kinh tế quốc dân góp phần thực hiện vai trò chủ đạo của thành phần kinh tế
nhà nước.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Tạo điều kiện thỏa man nhu cầu của nền kinh tế quốc dân, tranh thủ các cơ hội kinh
doanh ở trong và ngoài nước.
-Tiếp tục thúc đẩy việc thí điểm thành lập tổng công ty theo mô hình công ty mẹ-công
ty con
Con đường và bước đi
Các doanh nghiệp, công ty độc lập liên kết với nhau để tạo thành tập đoàn kinh doanh
có tiềm lực kinh tế, tài chính đủ mạnh, đủ sức cạnh tranh trên thị trường.
Doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn, tiềm lực mạnh (kỹ thuật, công nghệ, vốn) sử
dụng tiềm lực đó của mình để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất và lĩnh vực hoạt động,
hoặc đầu tư thâm nhập vào các doanh nghiệp khác dần biến nó thành sở hữu của mình.
Một doanh nghiệp quy mô lớn, mạnh mua lại hay sáp nhập, thôn tính các doanh nghiệp
khác yếu hơn mình và biến chúng thành các công ty con, các chi nhánh của mình.
Các bước tiến hành
Xác định số tập đoàn kinh doanh trong ngành cần thành lập và đưa ra phương án hình
thành từng tập đoàn kinh doanh.
Lựa chọn, công bố công ty đủ điều kiện trở thành “công ty mẹ”. Muốn trở thành “công
ty mẹ” phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định mới có khả năg thu hút, tập hợp xung
quanh nó và được công ty khác chấp nhận một cách tự nguyện. những yếu cầu đó là:
Thứ nhất: đủ lớn về quy mô sản xuất kinh doanh: doanh thu, vốn, máy móc thiết bị và
lao động. Thứ hai: có kinh nghiệm quản l làm ăn theo phong cách sản xuất lớn. Có
chiến lược phát triển lâu dài, phù hợp với chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

nước và xu thế biến đổi của thế giới. Thứ ba: có uy tín trên thị trường trong và ngoài
nước. Thứ tư: có hiệu quả kinh tế cao trong những năm gần đây.
Hình thành các công ty thành viên. Các công ty thànhviên có thể là những công ty
thuộc sở hữu nhà nước, cũng có thể tư nhân hoặc các doanh nghiệp liên doanh. Tập
đoàn được thành lập hoạt động theo nguyên tắc công ty cổ phần. Các công ty thành
viên có thể thuộc bất kỳ chế độ sở hữu nào, chỉ cần công ty mẹ có khối lượng cổ phần
lớn nhất, có thể tác động quyết định đến chiến lược của tập đoàn.
-Cần có biện pháp chống độc quyền trong thành lập và quản l ý tập đoàn kinh doanh.
Biện pháp hữu hiệu nhất có thể áp dụng là nên thành lập không chỉ một tập đoàn kinh
doanh duy nhất trong cùng một ngành, một lĩnh vực, mà có thể thành lập hai hoặc vài
tập đoàn trong cùng một ngành, một lĩnh vực đó.
-Tổ chức lại sản xuất và thiết lập mô hình quản l ý các tập đoàn kinh doanh
Về cơ cấu tổ chức quản l ý, tập đoàn kinh doanh bao gồm Hội đồng quản trị, tổng giám
đốc và giám đốc các doanh nghiệp thành viên.
Về cơ chế vận hành: Công cụ chủ yếu được sử dụng để quản l ý, điều hành hoạt động
kinh tế của tập đoàn kinh doanh là:
Điều lệ hoạt động của tổng công ty và các doanh nghiệp thành viên
Chiến lược phát triển của tổng công ty và các doanh nghiệp thành viên.
Hợp đồng kinh tế được ký giữa các doanh nghiệp thành viên
Huy động, điều hòa, sử dụng vốn.
Các vấn đề về cơ cấu tổ chức quản l ý và cơ chế vận hành nêu trên cần được thể hiện
trong Điều lệ hoạt động của Tổng công ty.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
-Tạo lập và hoàn thiện mội trường vĩ mô cần thiết và thuận lợi cho sự ra đời và hoạt
động có hiệu quả của các tập đoàn kinh doanh
Phải tạo lập, hoàn thiện môi trường kinh tế và môi trường kinh doanh thuận lợi để sao
cho doanh nghiệp được tự do kinh doanh và được cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng.
Tạo lập môi trường pháp l ý và kinh doanh thuận lợi, trong đó có vấn đề cổ phần hóa và
thành lập thị trường chứng khoán. Bởi vì có như vậy các doanh nghiệp mới có thể tiến
hành thuận lợi việc mua bán cổ phiếu, tăng giảm vốn, sáp nhập, thay đổi hình thức sở

hữu, mua bán công ty.
Khắc phục tâm l ý thích phân tán, tự do tản mạn hơn là sáp nhập, tập trung. Đặc biệt là
tâm l ý sợ rằng tập đoàn kinh doanh sẽ đi vào vết xe đổ của Liên hiệp xí nghiệp trước
đây.
Tài liệu tham khảo
1. Để các Tổng công ty của Việt Nam hiện nay trở thành các tập đoàn kinh tế mạnh.
TS. Nguyễn Mạnh Thịnh
2. Một số biện pháp chủ yếu thành lập và nâng cao hiệu quả quản lý các tập đoàn kinh
doanh tại Việt Nam.
Tác giả: TS. Nguyễn Văn Tấn
3. Một số vấn đề cơ bản về mô hình công ty mẹ - công ty con ở Việt Nam.
4. Mô hình tập đoàn kinh doanh (sách tham khảo)
5. Tập đoàn kinh tế nhà nước - Những vấn đề lý luận và thực tiễn
Tác giả: TS. Trần Tiến Cường
6. Tin các tập đoàn (Chuyên đề Tổng công ty Bưu chính viễn thông)
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
7. Thông tin về việc thí điểm thành lập các tổng công ty trên mạng vietnam.net, Báo
Đầu tư.
Kết luận
Tập đoàn kinh tế có vai trò hết sức quan trọng trong tích tụ và tập trung hoá sản xuất ,
nâng cao khả năng cạnh tranh , mở rộng thị trường , tối đa hoá lợi nhuận. Sự ra đời của
các tập đoàn kinh tế là biểu hiện của trình độ phát triển cao của lực lượng sản xuất ,
kinh tế xa hội .Nghị quyết Đại hội 9 của Đảng :trong 5 năm tới cơ bản hoàn thành việc
sắp xếp ,điều chỉnh cơ cấu đổi mới nâng cao hiệu quả hoạt động các Doanh nghiệp nhà
nước , xây dựng một số tập đoàn kinh tế mạnh trên cơ sở các tổng công ty Nhà nước có
sự tham gia của các thành phần kinh tế .
Việc hình thành các tập đoàn kinh tế ở nước ta không còn xa xôi nữa , đa đến lúc
chúng ta phải xúc tiến chuẩn bị những điều kiện cho sự ra đời phát triển của những rập
đoàn này .Các tập đoàn kinh tế không chỉ tạo ra mũi nhọn của nền kinh tế quốc dân để
vươn ra thế giới mà còn hình thành nên những trụ cột quan trọng làm nền tảng cho sự

nghiệp công nghiệp hoá , hiện đại hoá .







Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -




Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -