TÂM TƯ TRONG TÙ – TỐ HỮU docx

TÂM TƯ TRONG TÙ –
TỐ HỮU


KIẾN THỨC CƠ BẢN

Hiểu được những xúc cảm và suy tư của người thanh niên cộng sản lần
đầu bị giam trong tù.

a: Phải nắm được thời điểm Tố Hữu viết bài thơ này ( khi mới 19 tuổi
đời, đang hoạt động sôi nổi trong phong trào thanh niên dân chủ ở Huế
thì bị bắt) mới hiểu vì sao Tố Hữu lại có những súc cảm và suy tư như
bài thơ đã thể hiện.

b: Bài thơi thể hiện chân thực tình cảm và suy nghĩ của người thanh
niên cộng sản Tố Hữu. Có thể phân tích từng đoạn thơ để thấy được sự
vận động của tâm trạng từ trạng thái cô đơn vì lần đầu tiên phải xa cách
đồng loại, xa cách cuộc đời để đến những suy tư về trách nhiệm hiện tại
và những nỗ lực tinh thần để chống trả với hoàn cảnh, để vượt qua thử
thách đầu tiên trong cuộc đời cách mạng. Chẳng hạn:

Đoạn: 1 ( 24 dòng đầu) nỗi buồn nhớ cuộc sống bên ngoài nhà tù được
gợi lên từ những âm thanh quen thuộc mà nhà thơ lắng nghe được qua
bức tường xà lim.

Đoạn 2: ( dòng 25 đến dòng 36), suy ngẫm có tính tự biện của người
chiến sĩ trong tù về số phận cá nhân mình và số phận của nhân dân
trong tình cảnh đất nước đang bị bọn xâm lược giày xéo. Chú ý đến sự
phê phán bản thân của người chiến sĩ để thức tỉnh mình kiên trì hòa
nhập vào “ muôn người chiến đấu” ngay trong khi còn bị giam cầm.

Đoan 3: ( phần còn lại) người chiến sĩ hứa với chính mình cần khác phục
trạng thái cô đơn để giữ vững bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng,
nhận thức nhiệm vụ của mình là không nản lòng trước những thử thách
gay go ác liệt, quyết tâm chiến đấu đến cùng cho lý tưởng cách mạng.

Tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ này là tâm trạng
của một thanh niên học sinh mới giác ngộ lý tưởng, tràn đầy cảm hứng
lãng mạn. Vì vậy, lần đầu bị giam hãm trong tù, toàn bộ cảm xúc suy
nghĩ đều hướng ra cuộc sống bên ngoài, khao khát được tiếp tục đấu
tranh, sẵn sàng xả thân vì cách mạng.

2: Cảm nhận được cái đẹp trong tầm hồn của người chiến sĩ cách mạng:
gắn bó với cuộc sống bình dị, thiết tha với lý tưởng cách mạng, giao
cảm tinh tế với thiên nhiên và cuộc sống.

a: Nỗi buồn của người trẻ tuổi đột nhiên bị tách khỏi cuộc sống làm
người đọc cảm động, nghĩ rằng đây là một tâm hồn rất gắn bó với đời.
Nỗi buồn của anh là nỗi buồn của người thanh niên yêu đời, yêu sự
sống.

Ở trong tù, anh vẫn tìm được cách nối cuộc đời qua cái “ kênh” duy
nhất là âm thanh, bằng cách duy nhất là nghe “ tai mở rộng” để lắng
nghe tiếng đời lăn náo nức. Phải là con người tinh tế, có tâm hồn nhạy
cảm mới giữ được mối quan hệ như vậy với cuộc đời.

Anh hình dung ra một loạt hình ảnh còn tươi rói của sự sống dựa vào
những âm thanh mà anh lắng nghe được ( tiếng chim ca, tiếng gió thổi,
tiếng dơi chiều đập cánh, tiếng lạc ngựa rừng chân, tiếng guốc đi về…)
Nếu chỉ buồn bi lụy, nếu dửng dưng với tất cả thì làm sao nghe được
những âm thanh giản dị, quen thuộc của đời thường mà “ lòng sôi rạo

rực” đến như vậy.

Phải sống sâu sắc những giây phút được sống với cuộc đời bình dị ấy
trước đó ( lúc tự do) thì thiếu nó ( lúc ở tù) mới thấy cuộc đời ngoài bức
tường xà lim kia là đẹp, là quý, là đáng nâng niu trân trọng.

Tâm tư của người chiến sĩ trong tù là tâm tư của một thanh niên học
sinh có lý tưởng, được “ Mặt trời chân lý chói qua tim”.

Anh chân thành, sôi nổi tự phê phán mình đã có lúc nhận thức ấu trĩ,
mơ hồ, non nớt về cá nhân mình, về “ loài người đau khổ’, về “ muôn
người chiến đấu”. Chú ý cảm hứng phê phán qua nhịp thơ dồn dập ( Tôi
chỉ một,…) thể hiện tình cảm chân thật của con người thực sự tin yêu ý
tưởng của mình.

Sau cái lý lẽ có phần đơn giản của một chiến sĩ trẻ mới giác ngộ chủ
nghĩa Mác – Lênin, người đọc thấy người thanh niên này quả thật vẫn
còn là mợt con chim non bé nhỏ, một hồn ngây. Vì thế niềm tin, nhiệt
tình, tư thế của anh ở đây lại càng đáng yêu.

Vẫn đứng thẳng trên đường đầy máu lửa
Chân kiêu căng không thoái bộ bao giờ!
…

Tôi sẽ cười như kẻ sẵn lòng tin
Giữ trinh bạch linh hồn trong bụi bẩn
Tôi chưa chết, nghĩa là chưa hết hận
Nghĩa là chưa hết nhục của muôn đời
Nghĩa là còn tranh đấu mãi không thôi
Còn trừ diệt cả một loài thú độc!

Tâm hồn trong sáng và suy tư đầy trách nhiệm của chiến sĩ cách mạng,
qua hồn thơ Tố Hữu, bồi thường cho người đọc nhiệt tình với lý tưởng
cách mạng.