Tập trung hóa báo chí

KILOBOOKS.CO

MC LC
Ni dung
Chng I: Khỏi quỏt v tp trung húa bỏo chớ
1. Khỏi nim v tp trung húa bỏo chớ
2. Quỏ trỡnh tp trung húa bỏo chớ
2.1. Theo X.I. Bờ - lp
2.2. Theo khỏi nim
3. Nguyờn nhõn dn n tp trung húa bỏo chớ
4. Nhng biu hin ca tp trung húa bỏo chớ
Chng II: Tp on bỏo chớ
1. Khỏi nim v tp on bỏo chớ
2. Nguyờn nhõn v dng thc hỡnh thnh cỏc tp on bỏo chớ
3. Nhng tp on bỏo chớ ni ting trờn th gii
3.1. Rupert Murdoch huyn thoi ca truyn thụng th gii
3.2. Tp on bỏo chớ ln M
3.3. Tp on bỏo chớ ln Phỏp
3.4. Tp on bỏo chớ ln Anh
3.5. Tp on bỏo chớ ln c
4. Ch trng hỡnh thnh tp on bỏo chớ Vit Nam
4.1. Nhng tin ra i tp on bỏo chớ VN
4.2. Nhng ng thỏi ci m ca nh nc i vi vic thnh lp tp on bỏo chớ
VN
4.3. Cỏc bc chun b ca cỏc t bỏo cú trin vng tr thnh tp on bỏo chớ
VN
Kt lun
Ti liu tham kho

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

Chng I: Khỏi quỏt v tp trung húa bỏo chớ
1. Khỏi nim tp trung húa bỏo chớ:
Hin nay, vn cú nhng quan im khỏc nhau v khỏi nim tp trung húa v
tp trung húa bỏo chớ. Theo t in Ting Vit thỡ t tp trung cú ngha l dn li,
t hp 1 ni, hoc l dn sc lc, trớ tu, hng hot ng vo vic gỡ (trang
1444 i t in Ting Vit, Nguyn Nh í, NXB HQG TPHCM, 2007). Cũn
tp trung húa thỡ c hiu nh quỏ trỡnh dn li, t hp li ti mt ni, mt im.
Hay núi cỏch khỏc hiu mt cỏch n gin nht thỡ tp trung húa bỏo chớ l quỏ
trỡnh tớch t cỏc c quan bỏo chớ li vi nhau, tp hp li thnh mt c quan to nht.
Theo Pierre Albert trong cun Lch s bỏo chớ thỡ cho rng: Quỏ trỡnh tp
trung húa l quỏ trỡnh m cỏc bỏo cú s lng phỏt hnh ln hn nut hoc loi
b vi cỏc bỏo cú s lng phỏt hnh thp hn cng c a v ca mỡnh.
Xem xột trong quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin ca bỏo chớ trờn th gii ta
nhn thy: th nht, quỏ trỡnh tp trung húa din ra u tiờn cỏc nc TBCN, sau
ú phỏt trin mnh v lan sang cỏc nc khỏc trờn ton th gii. Th hai quỏ trỡnh
ny gn vi nhng hot ng mua li hoc sỏp nhp gia cỏc cụng ty hỡnh thnh
nờn nhng cụng ty ln hn. Th ba l quỏ trỡnh ny vn cũn tip din v phỏt trin
nhiu nc trờn th gii.
Túm li, Tp trung húa l quỏ trỡnh sỏp nhp, kt hp, bt tay gia cỏc c
quan bỏo chớ, hoc thụn tớnh, thõu túm, bnh trng ln nhau gia cỏc c quan
bỏo chớ hỡnh thnh nờn cỏc tp on bỏo chớ.
2. Quỏ trỡnh tp trung húa bỏo chớ din ra nh th no?
i vi a s cỏc nc TBCN ln thỡ hin tng tp trung húa cỏc phng
tin thụng tin i chỳng trờn th trng quc gia l mt hin tng tiờu biu, ph
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

bin. Quỏ trỡnh ny ang c m rng hn bi s xõm nhp mnh m ca cỏc tp
on xuyờn quc gia vo hot ng kinh doanh thụng tin. Quỏ trỡnh tp trung húa

bỏo chớ vn tip tc din ra n tn bõy gi khụng ph thuc vo cỏc phng cỏch
hỡnh thc s hu v cỏc phng phỏp iu hnh doanh nghip.
2.1. Theo X.I.Bờglp trong tỏc phm Cỏc t chc c quyn ngụn lun
chia quỏ trỡnh tp trung húa theo 5 hng:
- Hng hp nht: thụng qua sỏt nhp hoc trờn nhng nguyờn tc ký kt i
tỏc vi hỡnh thc thnh lp nhng phng tin thụng tin i chỳng mi cựng loi v
ph thuc. Vớ d cỏc mng li bỏo, mng li cỏc i phỏt thanh v truyn hỡnh
thuc vo loi ny cũn cú cỏc phng tin thụng tin i chỳng quc gia no ú
bnh trng sang cỏc nc khỏc. Trong mt s trng hp cỏc doanh nghip cũn
mang tớnh cht c lp v phng din ti chớnh, nhng s ch o chung li xut
phỏt t mt i bn doanh. Cỏc n phm Reader Digest (M), Burda Moden
Magazine (c) v nhng n phm tng t khỏc ó cho thy rừ xu hng ny.
- Hng hp nht cỏc phng tin thụng tin i chỳng khỏc nhau thnh
mt t hp thng nht (bỏo i phỏt thanh i truyn hỡnh) Trong trng
hp tin hnh nhng chin dch thụng tin hoc tuyờn truyn, nhng t hp a nng
y cho phộp ta tit kim c nhiu tin bc v ng thi cũn t c hiu qu
cao
- Hng thụn tớnh, thõu túm khi cỏc tp on cụng nghip ti chớnh mua
li cỏc phng tin thụng tin i chỳng. iu ny cho phộp cỏc gii kinh doanh ln
vn ng hnh lang cho cỏc quyn li ca mỡnh trong quỏ trỡnh chun b a ra cỏc
quyt nh quan trng ca nh nc v hỡnh thnh cụng lun theo hng cn thit.
Ngoi ra iu ny cũn cho phộp t c tỡnh hỡnh n nh v ti chớnh ca ton b
tp on v gim phn no mc l thuc ca cỏc phng tin thụng tin i
chỳng v nhng n t hng qung cỏo. V phng din ny, vớ d cú ý ngha l
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

cỏc c s bỏo chớ ca nhng hip hi y sỏt nhp vo c cu nh nc, to thnh
nhng hip hi bỏo chớ chuyờn ngnh úng vai trũ tớch cc trong quỏ trỡnh t iu
chnh ca bỏo chớ. Chng hn, tp chớ Tớn hiu l n phm ca Hi cụng nghip v

cc thụng tin ca quõn i M. Hip hi cỏc nh bỏo ca cụng nghip du la cng
hot ng mnhMt vớ d tiờu biu na l tp on bỏo chớ News Corportion v
cỏc hot ng thụn tớnh cỏc cụng ty khỏc ca tp on ny.
- Cỏc cụng ty thụng tin i chỳng hựng mnh mua li cỏc xớ nghip cụng
nghip khụng cú liờn quan n hot ng kinh doanh, biờn tp xut bn hoc
hot ng phỏt thanh truyn hỡnh. Nu nh trc kia cỏc t - rt bỏo chớ mua li
cỏc cỏnh rng v cỏc xớ nghip sn xut giy hoc ký kt cỏc tha thun i tỏc vi
cỏc xớ nghip y thỡ gi õy nhng t - rt y xõm nhp vo khp ni: t cụng
nghip rng xenluylụ- giy cho n cỏc ngnh dch v, hot ng kinh doanh gii
trớ, xõm nhp vo nhng ngnh in t mi nht v vt lý ht nhõn. Trờn cựng mt
mc ú cú th phỏc ha kiu hot ng nh vy ca phng tin thụng tin i
chỳng thụng qua vớ d v tp on The New York Times Corporation cựng vi
cỏc cỏc t chc v cỏc hang con ca nú. Tp on y cú nhng cỏnh rng ca mỡnh
Canada, cú nhng xớ nghip xenluylụ giy, cỏc nh xut bn, cỏc mng li phỏt
thanh v truyn hỡnh, cỏc t chc ca nhng gii chuyờn gia mỏy tớnh v cỏc lp
trỡnh viờn
- Ci t c cu cỏc t chc thụng tin i chỳng c quyn, phõn phi li cỏc
lung thụng tin trờn cỏc kờnh thụng tin. Ngi ta thy hin tng cỏc lung thụng
tin kinh doanh c chuyn sang cỏc hóng tin chuyờn bit v cỏc mỏy tớnh chuyờn
bit. Chng hn ngun thu ch yu ca hóng tin Reuters khụng phi t nhng
ngi t mua thụng tin quc t, m l t hot ng a tin v cỏc hot ng ca
s giao dch trong nhng thi im ó nh Hóng tin AP ó t chc ra hỡnh thc
dch v y ca AP Dow Jones v ỏp dng hỡnh thc dch v ny vo th trng
du la ca mt s nc. Nhng bn tin ca s giao dch ng trờn cỏc bỏo ó mt
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

i tớnh thi s trc kia ca mỡnh. Nhng thụng tin c chuyn ti nhanh chúng
qua cỏc chng trỡnh phỏt thanh v truyn hỡnh (c bit l qua cỏc kờnh chuyờn
bit ca truyn hỡnh cỏp). Vỡ vy cỏc t bỏo v tp chớ tp trung chỳ ý vo khõu

phõn tớch, bỡnh lun v d bỏo. Xu hng ny cng biu hin trong lnh vc phỏt
thanh. Vớ d cỏc tp on phỏt thanh hng u Thy S ó dnh cho khõu bỡnh
lun rt nhiu thi lng hn trc kia.
2.2.T khỏi nim nh ngha trờn ta cú th thy quỏ trỡnh tp trung húa
din ra theo hai hng chớnh:
Sỏp nhp: õy l quỏ trỡnh tp trung húa c tin hnh trờn nguyờn
tc hp nht, thụng qua sỏp nhp hoc trờn nhng nguyờn tc ký kt i tỏc
hỡnh thnh nờn nhng tp on bỏo chớ ln hoc nhng cụng ty truyn thụng ln
da trờn sc mnh v tim lc ca c hai gp li.
Vớ d ln sỏt nhp gia AOL v Time Warner nm 2001:
Time Warner
- Nn tng: l s sỏt nhp ca Warner Communication v Time Inc, nm 1987.
- Tr s: New York, M.
- Nhng nh lónh o ch cht: Richard D.Parsons, ch tch Jeffiey L.Bewkes;
v tng giỏm c iu hnh Wayre Pace cựng cỏc CFO khỏc.
- Lnh vc kinh doanh ch yu: phỏt thanh, xut bn, in, vin thụng.
- Thu nhp: 50.48 t $ (2008)
- Nhõn viờn: 86.000 (31/12/2007)
AOL
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

- Là tên viết tắt của American Online, là một tập đồn chun cung cấp dịch
vụ Internet trên tồn cầu.
- Thành lập năm 1985, có trụ sở tại Duless, Virginia, Mỹ.
- Những nhà lãnh đạo chủ chốt: Randy Falco, Ted Leoniss, Ronald Grant.
- Lĩnh vực kinh doanh chính: cung cấp dịch vụ Internet trên tòan cầu
- Khẩu hiệu: “See what’s here for you”
 Sự sát nhập của AOL và TIME WARNER
· Ngày 11/2/2000 : AOL và Time Warner chính thức sát nhập và mang tên

AOL TIME WARNER (A-T)
· Vào thời gian AOL và Time Warner hợp nhất, giá cổ phiếu của AOL tăng
cao do sự bùng nổ của các cơng ty dotcom. Tập đồn sáp nhập AOL Time Warner
hiện có 135 triệu khách hàng; chỉ riêng AOL đã thu hút thêm được 1,3 triệu khách
hàng mới trong năm 2001. Tuy nhiên, sau khi bong bóng Internet xẹp xuống, giá cổ
phiếu của hãng này đã giảm rất mạnh
· Cơng việc thống nhất hoạt động kinh doanh của hai cơng ty cũng có rất
nhiều khó khăn. Có một khoảng cách văn hố kinh doanh lớn giữa hai cơng ty bởi
AOL mới có thời gian hoạt động 20 năm, trong khi Time Warner đã có thâm niên
tới 78 năm, với những ấn phẩm báo chí uy tín từ Fortune tới Sports Illustrated. Đã
có những lời kêu ca, phàn nàn từ phía các phóng viên của Time và CNN tỏ ý lo
lắng việc xiết chặt chi phí hoạt động có thể ảnh hưởng tới chất lượng các bài báo.
· Năm 2001, sau khi sát nhập, hoạt động kinh doanh của tập đồn này rất ảm
đạm. Cổ phiếu của AOL TIME WARNER đã giảm 9% mặc dù lợi nhuận trước
thuế đã tăng 20%, đạt 2.5 tỷ $.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

ã Tớnh riờng trong quý I/2001, A-T l 1.8 t $. Nguyờn nhõn chớnh gõy ra s
tht bi ny l do doanh thu qung cỏo ca hóng gim sỳt ti 14%.
ã Ngay vic sỏp nhp AOL v Time Warner cng ó cú nhiu khú khn. Vi
s vn 210 t USD, gi õy tp on AOL Time Warner ó ln gp ụi i th
cnh tranh ln nht ca mỡnh l Viacom vi s vn gn 100 t USD. Hai tng hnh
dinh cỏch nhau hn 320 km: tng hnh dinh ca AOL min bc Virginia, hin l
vn phũng iu hnh ca ụng Case, v tng hnh dinh ca Time Warner ti
Manhattan l vn phũng ca ụng Levin. Tng s nhõn viờn ca tp on hin lờn
ti 90.000 ngi.
ã Thỏng 5/2002, ụng Ted Turner (phú ch tch) quyt nh ra i, gõy nhỡờu xỏo
trn trong hot ng kinh doanh ca tp ũan. Ch tch AOL TIME WARNER
Steve Case cng thụi gi chc v tng giỏm c iu hnh Dick Parsons s th ch.

ã Bỏo chớ a tin rng Time Warner ó m phỏn cng thng trong sut c
nm qua v tng lai ca AOL, khụng loi tr c kh nng bỏn tng bỏn thỏo ton
b gỏnh nng ny (AOL bt u sỏp nhp vo Time Warner t thỏng 1/2001).
Nhng cng v n cui nm 2005, ý tng "hp tỏc" cng c chỳ ý: nhiu kh
nng c t lờn bn: bt tay cựng cụng c tỡm kim MSN ca Microsoft chng,
hay sit cht thờm quan h qung cỏo vi Google, hóng ang cung cp cụng ngh
tỡm kim cho AOL.
ã S dựng dng trong tng lai ca AOL ang cho thy mt thc t: n gia
thp k u tiờn ca thiờn niờn k th 3, khu vc online ang b chia r thnh 2
tuyn: mt bờn l nhng hóng thnh cụng trong vic kim tin t tỡm kim v cung
cp dch v Web cũn mt bờn l nhng k "trõu chm" khụng mun ung nc
c.
ã Nm 2005-2006, tp on ny ó lm n khm khỏ tr li.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

· Năm 2006, Cơng ty này nói lãi ròng trong q ba năm nay (2006) tăng lên
thành 2,3 tỷ USD từ con số 853 triệu q ba năm ngối.Thu nhập của Time Warner
tăng 7% thành 10,9 tỷ USD, được đẩy mạnh nhờ việc hãng này mua lại cơng ty
Adelphia Communications. Tháng trước, Time Warner đã bán hoạt động tại Anh
của mình cho cơng ty Carphone Warehouse với giá 370 triệu bảng Anh. Tập đồn
này, vốn sở hữu cả xưởng phim Warner Bros và kênh truyền hình CNN, cho hay
thu nhập từ AOL tăng tới 46%.Time Warner đã cải tổ hệ thống AOL hồi mùa hè để
tăng lợi nhuận, cắt giảm 5.000 việc làm. Sau việc hãng này mua lại cơng ty
Adelphia hồi đầu năm, nay Time Warner trở thành tập đồn dịch vụ truyền thơng
cáp lớn thứ hai Mỹ, với trụ sở chính tại New York và Los Angeles. Cổ phiếu của
Time Warner cũng tăng tới mức cao nhất trong bốn năm nay vào tháng trước.
· Người ta cho rằng ban quản trị Time Warner muốn xóa chữ AOL trước tên
cơng ty này một vài lần nhưng kế hoạch chỉ được thực hiện khi giám đốc AOL
Jonathan Miller cho phép vào tháng trước. Ơng Miller có quan điểm trung lập trong

mối cửu hận giữa AOL và ban điều hành Time Warner – như cách dùng từ của báo
chí Mỹ.
·Ngay từ q I/2007, Time Warner – đứa con được cưng chiều và kỳ vọng bậc
nhất của làng truyền thơng Mỹ đã được đón nhận niềm vui lớn: về nhất trong cuộc
bình chọn những tập đòan truyền thơng hùng mạnh nhất hành tinh ( Top Thirty
Global Media Owners). Với 29.8 tỉ $ doanh thu đạt được trong năm tài chính 2005-
2006, gấp đơi doanh thu của anh chàng News Corp, Time Warner đã trở thành
người đi đầu trong cuộc bầu chọn danh tiếng của Zenith Optimedia Group, vượt
mặt 30 anh tài khác một cách đầy thuyết phục.

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

Thụn tớnh, thõu túm: õy l quỏ trỡnh tp trung húa din ra bng cỏch
mt cụng ty hoc mt tp on ln mua li cỏc cụng ty khỏc v cng c cụng ty
ban u thnh nhng tp on bỏo chớ hựng mnh.
Vớ d: quỏ trỡnh thõu túm cỏc cụng ty khỏc ca tp on bỏo chớ News
Corporation Rupert Murdoch:
ễng trựm truyn thụng Rupert Murdoch sinh ngy 11/3/1931 ti Melbourne,
Australia. Trc õy, nh ti phit ny ó tng hc i hc Oxford danh ting v
lm vic cho t Daily Express trong hai nm. Nm 1952 ụng tr v Australia v
tha k t The Adelaide News ca Keith Murdoch, cha ụng. ú l mt t bỏo tnh
l hng hai. Mc tiờu ca ụng lỳc by gi l mang t Tin tc Adelaide vn ra
khi th trn Adelaide. K t ú, cuc i ca Rupert Murdoch luụn gn lin vi
nhng thnh cụng mang tm quc t, ụng tng bc s hu ht t bỏo ny n t
bỏo khỏc khp mi ni: Sydney l t Mirror, London l cỏc hóng News of the
World v the Sun, New York l t New York Post.
Nm 1954-1965: mua t The Sunday Times, Tp chớ Perth v New Ideas.
Nm 1963: s hu Wollonggong Win4 TV. Sau ú, ụng mua thờm Kờnh 9
ca i truyn hỡnh Sydney.

Nm 1977: Mua thi bỏo New York Post vi giỏ 30 triu USD, n nm 1988
bỏn sang tay cú tin mua i truyn hỡnh v cui cựng ly li vo nm 1993.
Murdoch ó vo th trng truyn thụng M bng cỏch mua t San Antonio News
(1973), ngay sau ú sỏng lp t National Star.
Nm 1979, Murdoch thnh lp News Corporation trờn t c v bt u thu
mua nhng t bỏo v tp chớ hng u London (Anh) v New York (M), cng nh
thu mua nhiu tp on truyn thụng khỏc.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

Nm 1985, Murdoch nhp quc tch M cú th d dng mua cỏc i truyn
hỡnh M hn. Cng trong nm ny, ụng ó s hu 50% hóng phim 20
th
Century
Fox.
Nm 1986: ễng tip tc mua hóng MetroMedia, hóng ny s hu 7 i truyn
hỡnh ln nht nc M vi giỏ 1,55 triu USD. ễng phỏt trin sang Hongkong v
mua t The South China Morning Post. Kt hp vi 20th Century Fox Studio, b
su ny t nn múng cho vic sỏng lp kờnh truyn hỡnh Fox Television
Network.
Nm 1988: Chi 3 t USD mua TV Guide, sau ú sỏp nht vi cụng ty
tng tỏc truyn hỡnh Gemstar.
Nm 1989: Thnh lp kờnh truyn hỡnh qua v tinh Sky TV vi 4 kờnh phỏt
súng trờn ton nc Anh, mt nm sau sỏp nhp vi cụng ty British Satellite
Broadcasting (lỳc ú ang lm n thua l) thnh hóng BSkyB. Khi liờn minh sau
ú l ti 2 t USD v ri vo khng hong ti chớnh, nhng di bn tay ca
Murdoch ó tr thnh BskyB hựng mnh nh ngy hụm nay.
Khi ó thnh lp News Corp, Murdoch bt u tin cụng sang lnh vc phim
nh (xng phim ni ting nht ca News Corp l 20
th

Century Fox - Hóng phim
ny ó c cụng ty News Corporation ca Murdoch mua li t nhng nh sỏng
lp Star vi giỏ 825 triu ụ la. 20th Century Fox nm trong tp on Fox
Entertainment Group Inc. (FEG). News Corporation s hu 85% c phn ca tp
on ny) v phỏt thanh truyn hỡnh. Hin nay, mng li truyn hỡnh Fox (do
cụng ty con Fox Broadcasting Company iu hnh) ó lan to n 96% h gia ỡnh
M. Trong thp niờn 1980, News Corp ca Murdoch vn ti lnh vc truyn hỡnh
v phim nh: Hollywood ụng s hu hóng phim 20
th
Century Fox v hóng truyn
hỡnh Fox TV, Luõn ụn mua t Times v Sunday Times, chõu ụng mua i
truyn hỡnh Star Television. Hin nay, tp on ny ang nm gi lng c phn
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

khổng lồ của nền cơng nghiệp báo chí Australia, giữ 1/3 số tờ báo và BSkyB (hãng
truyền hình vệ tinh) ở Anh. Gần đây, Murdoch đã mua đội bóng chày Los Angeles
Dodgers.
Ở Anh, thơng qua cơng ty con News International, News Corp của Murdoch
có ảnh hưởng mạnh mẽ trong làng báo Anh, đặc biệt là từ khi sở hữu hai hệ thống
báo Times Newspapers và News Group Newspapers (khoảng thời gian cuối thập
niên 80 của thế kỉ 20) và một phần hệ thống truyền hình trả tiền BskyB (năm
1990).
Vào năm 1993, News Corp mua 63,6% cổ phiếu của cơng ty Star TV có trụ
sở tại Hồng Kơng với giá 525 triệu USD. Kênh truyền hình vệ tinh này hiện đang
giúp các chương trình của News Corp đến với trên 300 triệu người xem trên 53
quốc gia tồn thế giới với tham vọng tiến vào thị trường truyền thơng Trung Quốc,
bởi đây là kênh truyền hình vệ tinh phát khắp khu vực châu Á. Ơng trùm truyền
thơng Rupert Murdoch rất tâm đắc với kế hoạch này, đặc biệt là khả năng chương
trình sẽ trở thành đòn bẩy cho hãng phim Twentieth Century Fox của tập đồn

thâm nhập vào thị trường châu Á rộng lớn.
Trong suốt thập niên 90 của thế kỉ 20, News Corp chiếm thị phần lớn trong
lĩnh vực truyền hình trả tiền ở cả 3 châu lục. Năm đầu thế kỉ 21, News Corp thành
cơng trong lĩnh vực kinh doanh Internet với AOL.
Năm 2003: Sau trận “hỗn chiến” với các đối thủ đấu thầu, Murdoch giành
quyền kiểm sốt đối với 38% cổ phiếu (trị giá 6,8 tỷ USD) của cơng ty truyền hình
qua vệ tinh DirecTV.
Trong năm 2005, Rupert Murdoch đã từng chi 580 triệu USD để giành lấy
MySpace trước con mắt tiếc rẻ của những cơng ty truyền thơng khác. Trang web
MySpace.com do InterMix Media sở hữu, mới chỉ hai năm tuổi nhưng chỉ riêng 1
tháng đã thu hút được 18 triệu lượt người tới để nghe hay xem hàng trăm ngàn
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

nghệ sĩ cho phép cơng chúng nghe thử các tác phẩm của họ trước khi chúng xuất
hiện tại các cửa hàng.Sau đó chỉ một năm, Google đã cam kết với News Corp về
việc phân chia số tiền 900 triệu USD là doanh số quảng cáo cho 3 năm sau khi thỏa
thuận trở thành cơng cụ tìm kiếm trên mạng đặc biệt cho trang web MySpace. Cũng
trong năm 2005, News Corporation mua tiếp trang web Scout.com, một trang web
thể thao trường học. Và vào tháng 09/2005, News Corp tiếp tục mua lại IGN
Entertainment, một trang web trò chơi video và giải trí, với giá 650 triệu đơla
Năm 2007: Nhà tài phiệt truyền thơng Rupert Murdoch đã thắng trong cuộc
chiến giành quyền kiểm sốt đối thủ cạnh tranh của mình là hãng truyền thơng Mỹ
Dow Jones, chủ sở hữu của tờ nhật báo nổi tiếng phố Wall. Tin tức cho biết chủ sở
hữu News Corporation sẽ trả 5,6 tỉ USD cho Dow Jones sau khi hai bên đạt được
thoả thuận cuối cùng. Điều quan trọng nhất là ơng trùm Murdoch đã thành cơng
trong việc đảm bảo sự hậu thuẫn của gia đình Bancroft hiện là chủ sở hữu 64% số
cổ phần trong Dow Jones. Tờ nhật báo phố Wall là một trong những tờ báo thành
cơng và có ảnh hưởng nhất trên thế giới. Trong những năm trở lại đây, tờ báo này
có số lượng phát hành lớn nhất trong số các tờ báo ở Mỹ là 1,7 triệu tờ mỗi ngày.

Tờ nhật báo phố Wall được biết đến về các bài tường thuật và bình luận có giá
trị mặc dù khơng phải tất cả đều đồng ý với những quan điểm của tờ báo này vốn
được xem là rất bảo thủ. Giới chính trị và tài chính đánh giá đây là tờ báo "phải
đọc" và đến mức nó có biệt danh là "kinh thánh của cơng việc". Tờ nhật báo phố
Wall phát hành bản châu Á năm 1976 và bản châu Âu năm 1983. Hiện trang web
của tờ báo này có hơn 930 ngàn độc giả th bao.
Trong khi đó, tập đồn truyền thơng Dow Jones sở hữu nhiều cơng ty chun
cung cấp thơng tin tài chính như hãng tin tài chính Dow Jones Newswires cùng
những tờ báo và kênh truyền hình khác.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

Tp on truyn thụng News
Corp ó khin nhiu nh phõn tớch
ngc nhiờn khi quyt nh t giỏ u
tiờn n 5 t USD mua Dow Jones
vo thỏng 5 va qua. c bit, ụng
Murdoch trc ú ó chỳ ý ti t nht
bỏo ph Wall vn c ỏnh giỏ nh
viờn kim cng trờn vng min ca
cụng vic kinh doanh ca Dow Jones. Hu ht cỏc t bỏo ca News Corp hot ng
trong th trng ni a, trong khi t nht bỏo ph Wall l mt trong s ớt cỏc
thng hiu bỏo chớ mang tớnh ton cu. Vic s hu t nht bỏo ny ó ỏnh du
mt thnh cụng mi v gúp phn lm cho thng hiu News Corp ngy cng tr
nờn ni ting.
Mc dự ban iu hnh ca Dow Jones ó ng h tha
thun v thng v ny nhng mt trong nhng Giỏm c
ca hóng, ụng Dieter von Holtzbrinck ó t chc phn
i vỡ lo lng nh hng ca tho thun n s c lp trong
biờn tp ca t nht bỏo ph Wall tuy News Corp ó ha s

tụn trng v bo v v trớ ca t bỏo.
Theo nhiu chuyờn gia phõn tớch, Rupert Murdoch b ra hn 5 t USD mua
t bỏo ny bi bn bn mi li c xem xột: m rng th phn ca tp on ra
ton cu vỡ trc gi bỏo ca News Corporation ch l bỏo a phng; nõng cao
thanh danh ca vng quc Murdoch nh vo uy tớn ngh nghip ca WSJ trong
gii kinh doanh ton cu; tỡm thờm li tc trờn th trng c phiu v cui cựng,
hng li t th trng qung cỏo tng mnh sau thng v thng li ny.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

Nm 2008: Rupert Murdoch nhy vo tranh ginh Newsday cựng hai ụng
ln khỏc trong ngnh kinh doanh truyn thụng New York. õy l t bỏo in ln
nht ca Long Island hũn o phớa Tõy Nam thnh ph New York thuc tp
on truyn thụng Tribune.
Tp on truyn thụng Tribune, ch nhõn ca t bỏo in
Newsday - va cụng b bn bỏo cỏo ti chớnh trong nm
2007. Ch tớnh riờng quý t ca nm 2007, t bỏo ó chu l
78.8 triu USD. Con s ny qu l khụng tng tng c
nu em so vi mc li nhun 239 triu ụ cựng k nm
trc ú. C nm 2007, Newsday ch thu lói khong87 triu
ụ gim 594 triu so vi nm 2006.
Ba i gia c im mt t tờn trong cuc chin
tranh ginh Newsday ln ny gm cú Rupert Murdoch, ch tch tp on News
Corporation, ụng ch ca t The New York Post; Mortimer B.Zuckerman nh
kinh doanh bt ng sn v l ch nhõn ca t The Daily News; James L.Dolan -
thnh viờn trong tp on gia ỡnh qun lý Cablevision mt kờnh truyn hỡnh cỏp.
Mựa thu nm 2007, Newsday ó tng bỏo cỏo mc phỏt hnh n phm mi
tun t khong 387.000 t - ng th 10 trong top nhng t bỏo in bỏn chy nht
trong c nc (v l mc cao nht dnh cho mt t bỏo ch phc v nhu cu thụng
tin cho ngi õn vựng ngoi ụ ch khụng hn trong ni vi thnh ph). Trong khi

ú, The Daily News v The New York Post ln lt chim v trớ th nm v sỏu vi
s lng phỏt hnh mc tng ng nhau, vo khong 681.000 v 667.000 t.
im mnh ca The Daily News nm s n phm phỏt hnh dnh riờng cho ngy
Ch nht t 726.000 t nm 2007. õy cng c xem l ngy cui tun rc r
cho cỏc hot ng qung cỏo trờn trang bỏo. Trong khi ú, ó nhiu nm nay t
New York Post khụng phỏt hnh bỏo vo Ch nht.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

ễng trựm truyn thụng hon ton khụng ngh mua t Newsday. Ngc
li, ụng ta ch a ra bn hp ng theo mụ hỡnh liờn doanh gia The Post v
Newsday. Bi vỡ Murdoch cho rng lm nh th c hai bờn u c li v mi
quan h gia hai nh iu hnh ca hai t bỏo s tr nờn khng khớt hn. C hai bờn
ó bn bc mt hp ng trong ú Tribune s chu trỏch nhim in n The Wall
Street Journal hai bang Florida v Los Angeles. S hu Newsday cú th s mang
li cho ụng trựm Murdoch mt c hi vng gia tng sc ộp lờn t The Daily
News.
Hin nay, News Corporation ó vn tm thnh mt trong nhng tp on
truyn thụng bỏo chớ hng u ca th gii vi gn 50 nghỡn nhõn viờn lm vic ti
hn 170 chi nhỏnh t ti khu vc chõu , chõu u, chõu M. Theo s liu thng
kờ nm 2006, tng thu nhp ca News Corporation c tớnh t 25,327 t USD.
3. Nguyờn nhõn dn n tp trung húa
Quỏ trỡnh tp trung húa bt u t trc nm 1914, thc ra l vo khong nm
1892, khi Scripps cựng bn lm n ca mỡnh thnh lp chui mt xớch hay cũn
gi l bỏo dõy chuyn u tiờn trong s 5 t bỏo. Hin tng bỏo dõy chuyn
ra i nhm khai thỏc mi liờn kt, mi quan h gia nhiu t bỏo h tr nhau
v phng din ngh nghip. iu ú cú th coi l mt nhu cu tt yu. S liờn
kt ny din ra trờn c s cỏc t bỏo cú chung mt ch s hu (ụng trựm), hoc
thuc v mt liờn minh bỏo chớ no ú (vng triu bỏo chớ). Scripps cng chớnh l
ngi a ra cụng thc thnh lp h thng bỏo chớ:

- Ngi iu hnh nhng t bỏo ca dõy chuyn phi l nhng ngi tr tui
v ng tờn ng s hu (cú chõn trong liờn minh bỏo chớ), vai trũ lm ch bỳt,
hoc ch bỏo.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

- Phi hp hi ho gia hai hnh vi sỏp nhp (mua li cỏc t bỏo) v sỏng lp.
Ch nờn sỏng lp v mua bỏo nhng thnh ph hng trung, trỏnh tỡnh trng
cnh tranh thua l.
- Bỏn bỏo giỏ r, phi tr tin cho h thng phỏt hnh. (Vo thi ca Scripps,
bỏo cú giỏ ng lot 1 xu.)
- Vn ng cho nhng mc ớch, nhng li ớch chung ca xó hi, c bit l
tng lp ngi nghốo.
õy chớnh l nhng iu cn bn m cỏc tp on bỏo chớ ln trờn th gii
hin nay vn thng ng dng trong chin lc kinh doanh ca mỡnh. Hay núi cỏch
khỏc nú l nhng biu hin u tiờn ca quỏ trỡnh tp trung húa bỏo chớ.
Nhng iu kin tin dn n s tp trung húa bỏo chớ cú th k n l:
Nhng tin b v khoa hc k thut:
- Nhng tin b khoa hc k thut thi by gi nh: 1925: s phỏt trin
ca mỏy truyn nh (bộlinographe) c s dng rng rói trong vic truyn nh i
xa. in thoi xut hin trong nhng nm 1880 ri cng c s dng rng rói
trc ú lm thay i sõu sc cung cỏch lm bỏo. In ty-pụ vn l phng thc in
ph bin ca bỏo chớ song l thut in hộlio v p xột tin b rt nhanh. Hai k
thut ny ch yu in cỏc tp chớ. Tin b ca hộlio(in nh chỡm) cng phõn bit
rừ nht bỏo vi nhng bỏo khỏc, nht l k thut ny cho phộp in mu p. Mi nh
in bỏo gi õy bao gm nhng xng chuyờn khc nh, in nh; phn minh ha
bng tranh nh tng lờn rt nhiu trờn cỏc trang bỏo. S chuyn bin ny, ó khi
u t hi u th k, lm bin ụi b mt cỏc bỏo, s hp dn ca bỏo khụng cũn
ch phn c.
- Thi k ny vic ũi hi n hnh nht bỏo hay bỏo chớ nh k ũi hi

nhng phng tin k thut v ngun nhõn lc ln n mc ch cú nhng c s bỏo
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

chớ c ln mi m ng ni. T nhng mỏy in quay u tiờn cho n mỏy in
linụ, ngnh in liờn tc cú nhng tin b mi, tc in bỏo rt nhanh mc dự mi s
bỏo cú s trang cng ngy cng tng. Nhng vt t t tin v cng knh ũi hi s
tin u t, c ng sn v bt ng sn ln.
Nhng khú khn v kinh t:
- S tp trung húa bỏo chớ din ra cũn do nhng cnh tranh cng ngy
cng c y nhanh qua cỏc cuc khng hong kinh t. Tin st giỏ phn ln
cỏc nc buc bỏo phi tng giỏ bỏn, t nhiờn s ngi mua bỏo gim i v ch cú
nhng c s ln, vng mnh mi chng chi li c. Vớ d: Nht nm 1917 bỏo
bỏn 10xu, tng lờn 15 xu vo nm 1919, 20 xu nm 1920, 25 xu nm 1925, 30 xu
nm 1936, 40 xu nm 1937, 50 xu nm 1938 v 1 phrng nm 1941. Mi ln tng
giỏ l mt ln st mnh s phỏt hnh; tng t nh vy Paris (Phỏp) s lng cỏc
u nht bỏo gim dn: gim t 40 xung 32, vo nm 1920 bỏo cỏc tnh l 220
t gim xung xung 175 t vo nm 1939.
- Cuc khng hong kinh t nm 1929 1930 cú hu qu tai hi n bỏo
chớ, lm gim s lng phỏt hnh, gim c ngun thu t qung cỏo. Vt t tng giỏ,
vic nõng cao s lng v cht lng ni dung khin giỏ thnh in bỏo tng lờn,
lng tr cho nh bỏo, phúng viờn, nhõn viờn cng tng sc ộp ca cụng on m
cụng nhõn ngnh bỏo chớ l mt t chc c bit mnh. Tt c nhng sc ộp ú dn
n vic tp trung húa gii quyt nhng khú khn ny.
Nhng ci cỏch cú li t chớnh tr:
- T nm 1871 n 1879, bỏo chớ vn b cỏc chớnh ph ố nộn di mt
quy ch khỏ nng n. Vớ d Phỏp: trong cuc khng hong ngy 16/5/1877: chớnh
ph Broglie tỡm mi cỏch cú th nhm gõy ỏp lc vi c tri v vi nhng ng c
viờn i lp mỡnh c thng c. Cỏc bỏo cú xu hng cng hũa phi hng chu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KILOBOOKS.CO

rất nhiều biện pháp có khi rất độc đốn, chỉ trong vài tuần có tới hơn 2.000 vụ báo
chí ra tòa. Song kế hoạch đó bị thất bại, và đây là lần cuối cùng báo chí bị chèn ép.
- Sau đó mối quan hệ giữa chính phủ và báo chí dần dần được cải thiện.
Phía chính phủ cho rằng báo chí với sự cạnh tranh lẫn nhau, chia rẽ nhau, chỉ tác
động một cách mơ hồ vào dư luận, khả năng kích động những phong trào lớn như
những cuộc biểu tình cách mạng sẽ khơng cao. Sự thừa nhận tự do báo chí và sự
bãi bỏ những hạn chế về tính độc quyền góp phần thúc đẩy nhanh chóng q trình
tập trung hóa. Trong thập kỷ cuối của thế kỷ XX các đạo luật chống độc quyền
trong lĩnh vực các phương tiện thơng tin đại chúng đã mang tính chất tự do hóa
đáng kể. Những cải cách này diễn ra ở nhiều nước mà đầu tiên là ở Mỹ. Ví dụ,
chính phủ Mỹ đã hủy bỏ lệnh cấm các cơng ty cung cấp dịch vụ điện thoại khơng
được phép thành lập các trường quay của đài truyền hình cáp. Ở nhiều nước khơng
còn hạn chế về số lượng đài truyền hình thuộc quyền sở hữu của một cá nhân hoặc
một pháp nhân. Đã hủy bỏ những hạn chế đối với việc sở hữu cùng lúc các đài phát
sóng và các kênh truyền dẫn bằng cáp( Nếu như trước kia luật quy định một chủ
nhân khơng thể có nhiều hơn 50% số đài phát dành cho một t ầng lớp xã hội. một
chủ nhân mạng lưới truyền hình khơng thể phục vụ hơn 35% số khán giả trên cùng
một địa bàn ấy và chỉ có quyền sở hữu một đài phát(có thể tối đa là hai ở một số
nước) cho một tầng lớp xã hội). Đã có sự cho phép các đài phát thanh trên sóng cực
ngắn phát lại các chương trình phát sóng trên các đài phát thanh sóng trung.…. Nói
một cách khác, pháp luật đã ủng hộ, đồng tính, mở đường cho tập trung hóa phát
triển nhanh, mạnh tất yếu dẫn đến dự hình thành các tập đồn báo chí hùng mạnh ở
các nước TBCN.
Tất cả những ngun nhân trên chính là những tiền đề quan trọng để dẫn đến
sự tập trung hóa báo chí và sự hình thành nên các tập đồn báo chí.
4. Những biểu hiện của tập trung hóa báo chí
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

- Q trình giản bớt số lượng của những tờ báo độc lập:
+ Cả hai xu hướng phát triển theo chiều dọc và liên kết, bành trướng theo
chiều ngang của các tập đồn báo chí đều dẫn tới một kết cục chung là tình trạng
tập trung, độc quyền ngày càng tăng. Nếu như vào năm 1892, “chuỗi mắt xích”
đầu tiên ra đời ở Mỹ với sự góp mặt của 5 tờ báo, thì ngày nay, 50 tập đồn lớn
đang kiểm sốt hầu hết các phương tiện truyền thơng đại chúng của nước Mỹ. Theo
một nghiên cứu của tờ The Washington Post, trong những năm tới, chắc chắn tồn
bộ báo chí Mỹ sẽ tập trung trong 12 tập đồn lớn nhất. Ở các nước châu Âu, tình
trạng cũng diễn ra tương tự. Nhiều tờ báo nhỏ hoặc là đóng cửa, hoặc là trở thành
bộ phận của các cơng ty lớn. Nhiều tờ báo nổi tiếng cũng khơng thể tồn tại độc lập
mà đã phải bán lại cho các tập đồn xun quốc gia.
+ Năm 1999, ở Mỹ trong tổng số 1489 tờ báo hằng ngày thì chỉ có 269 tờ
nghĩa là 18% là những tờ báo độc lập còn lại thì đều thuộc quyền ở hữu của các tập
đồn báo chí. Tổng số các tờ báo hàng ngày cũng tiếp tục giảm. Năm 1998 đã có 20
tờ báo hằng ngày đóng cửa, tính đến tháng 2/1999 chỉ còn 1489 tờ báo. Trong 10
năm trở lại đây đã có 153 tờ báo hằng ngày chấm dứt tồn tại.Một trong những
ngun nhân dẫn đến việc này cũng phải kể đến sự thâu tóm của các tập đồn báo
chí đối với các tờ báo độc lập.
- Sự ra đời của hàng loạt các tập đồn báo chí lớn:
Tỉ lệ tài chính trong những phương tiện truyền thơng đại chúng chính

Lượng tiền mặt khổng lồ cho
các hoạt động sáp nhập và
thơn tính gần đây
Giá của thị trường chứng
khốn với tư cách là lượng
tiền mặt tăng lên
Báo in
9.5 lên 14 7.9

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

Truyn hỡnh
10.6 lờn16.1 7 - 8
H thng in tớn
9.4 lờn 11.1 8.5
Ngun: Levingston, Steven and Terence OHara. M cClatchys Paper
Chase: Family Owned Chain to by Knight, Plans to Sell off 12 Dailies.
Washington Post, 14 March 2006, p. D1.
Bng trờn th hin rừ nhng s liu ti chớnh c trớch dn theo ngun ca
cỏc tp on bỏo chớ thi gian gn õy m hỡnh thnh trờn con ng thụn tớnh,
mua li, sỏp nhp. Cú th nhn thy trong c lnh vc bỏo in v truyn hỡnh thỡ cỏc
cụng ty cng ngy cng cú xu hng thớch tr nờn to ra nu nh vic ú em li
li ớch thit thc cho h.(trớch li ca Levingston, Steven and Terence OHara
trong M cClatchys Paper Chase: Family Owned Chain to by Knight, Plans to
Sell off 12 Dailies.)
+ Trong xu hng tớch t v tp trung t bn ngy nay, cỏc cụng ty bỏo chớ
truyn thụng ngy cng bnh trng mnh m bng cỏch mua li, sỏp nhp, thụn
tớnh cỏc cụng ty nh hn khụng sc cnh tranh thnh lp nờn cỏc tp on
bỏo chớ. Vi vic b ra hng t ụ la, cỏc ụng ch ny ó y nhanh nhng s tp
hp mi trong lnh vc bỏo chớ, truyn thụng i chỳng, to ra quy mụ hot ng,
sc mnh nh hng vt ra ngoi biờn gii quc gia, phm vi khu vc. iu ny
dn n s ra i ca hng lot cỏc tp on bỏo chớ ln trờn ton th gii c bit
l cỏc nc TBCN phỏt trin. Theo s liu ca Cụng ty nghiờn cu th trng
Dialogic, trong 5 thỏng u nm 2007, trờn ton th gii ó ghi nhn 372 bn hp
ng sỏp nhp, mua li gia cỏc cụng ty, tp on bỏo chớ truyn thụng vi tng giỏ
tr lờn n 93,8 t USD. ỏng chỳ ý nht l hp ng sỏp nhp gia Google v
Double Click, tr giỏ 3,1 t USD hi thỏng 4-2007, hp ng sỏp nhp gia Yahoo
vi Right Media tr giỏ 680 triu USD.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

+ Thế giới đang chứng kiến sự tập trung cuồng nhiệt các phương tiện truyền
thơng. Từ nhiều năm nay, trong thế giới phương Tây, những ơng trùm tư bản ngự
trị trong ngành truyền hình, báo chí và điện ảnh như Ruppert Murdoch, Chủ tịch
kiêm Tổng giám đốc News Corp; Gerald Levin, Chủ tịch Hãng American Online
(AOL) Time Warner; Thomas Middelhoff, đứng đầu Tập đồn Bertelsmann; hay
Jean - Marie Messier, Chủ tịch Vivendi Universal, đã và đang tiến hành cái gọi là
“cuộc chạy đua bành trướng khổng lồ” bằng cách mua lại, sáp nhập, thơn tính các
cơng ty nhỏ hơn khơng đủ sức cạnh tranh. Bỏ ra hàng tỷ Đơla Mỹ, các ơng chủ này,
phần lớn là người Mỹ, đã đẩy nhanh những sự tập hợp mới trong những ngành
chiến lược và do vậy, đã tương đồng hố trên tồn hành tinh việc xuất bản âm nhạc,
các chương trình truyền hình và cả những bộ phim truyện dài trực tiếp xuất xưởng
từ Hollywood. Quyền lực chi phối của các tập đồn này gần như mọi mặt của đời
sống văn hố.
Ví dụ như: Cơng ty Điện lực General Electric năm 1986 đã mua mạng truyền
hình Mỹ NBC; Cơng ty Viễn thơng khổng lồ Mỹ AT&T năm 1999 đã nắm quyền
kiểm sốt hệ thống truyền hình “cáp” TCI, rồi đến năm 2004 là mạng Mediaone.
Từ năm 1995, Tập đồn Viacom đã thơn tính Cơng ty Điện ảnh Paramount, và
Hãng Truyền hình CBS; Walt Disney đã mua các hãng TV, ABC, Tập đồn Time
Warner đã hợp nhất với Turner Broadcasting; Tập đồn Bertelsman và Audiofina
đã thành lập Tập đồn CLT-UFA. Năm 2000, Tập đồn AOL tun bố hợp nhất
với Time Warner. Còn Vivendi và Canal Plus, một tập đồn tư bản Pháp đã hợp
nhất với Seagram, trở thành Mỹ hố và là tập đồn truyền thơng lớn thứ hai thế
giới. Rupert Murdoch đã len chân vào ngành Truyền hình phải trả tiền theo u cầu
tại Italia và Đức.
Năm 2004, tính theo doanh số, trên thế giới có 7 tập đồn truyền thơng lớn
được xếp hạng như sau: AOL Time Warner: 38 tỷ USD; Vivendi Universal: 27 tỷ
USD; News Corporation: 25,5 tỷ USD; Walt Disney: 25 tỷ USD (Bao gồm hãng

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO

ABC Network, Disney Channel, Walt Disney Pictures, Infoseck...) Viacom: 23 tỷ
USD; Comcast: 19 tỷ USD (Bao gồm CBS, MTV, Paramount....)
- Sự tập trung quyền lực báo chí vào tay một số ít nhân vật:
+ Q trình tiến cơng vào các phương tiện thơng tin đại chúng đã dẫn đến sự
tập trung tất cả các mạng lưới báo chí vào tay một số ít nhân vật. Theo tính tốn
của các chun gia Mỹ thì có 50 tập đồn lớn đang kiểm sốt hầu hết các phương
tiện thơng tin đại chúng ở Mỹ: 20 tập đồn trong số đó nắm một nửa tổng số các tờ
báo trên cả nước, 4 tập đồn kiểm sốt ngành truyền hình, 10 tập đồn kiểm sốt
ngành phát thanh, 12 tập đồn thống trị ngành xuất bản sách, 4 tập đồn ngự trị
trong ngành điện ảnh. Đầu những năm 1980 nếu như tất cả các thành phố Mỹ đều
có những tờ báo ngày thì 98% trong số đó đặt dưới quyền kiểm sốt của một trung
tâm. Trong tổng số 1700 tờ báo hằng ngày ở Mỹ có hơn 1000 báo thuộc sở hữu của
các tập đồn báo chí.
+ Khi thâu tóm hoặc sáp nhập các tờ báo khác vào tập đồn của mình, thường
thì tính chất, định hướng, sắc thái cũng thay đổi theo tùy thuộc vào quan điểm,
chính kiến của chủ sở hữu chúng. Ví dụ tiêu biểu là dưới đế chế báo chí của Rupert
Murdoch, sau khi ơng mua lại các tờ báo như New York Post, Chicago, The Sunday
Times… thì ngay sau đó đã có những thay đổi chính sách của bạn biên tập cũng như
nội dung của tờ báo. Chính vì vậy, khi Rupert Murdoch quyết định mua lại tờ nhật
báo phố Wall thì một trong những Giám đốc của hãng, ơng Dieter von Holtzbrinck
đã từ chức để phản đối vì lo lắng ảnh hưởng của thoả thuận đến sự độc lập trong
biên tập của tờ nhật báo phố Wall.Tờ nhật báo phố Wall được biết đến với các bài
tường thuật và bình luận có giá trị. Tuy News Corp đã hứa sẽ tơn trọng và bảo vệ vị
trí của tờ báo nhưng News Corp và Dow Jones đã thỏa thuận thành lập một ủy ban
đặc biệt gồm 5 người sẽ quyết định việc tuyển dụng hoặc sa thải Tổng biên tập tờ
nhật báo phố Wall, các biên tập viên và Tổng biên tập tờ Dow Jones Newswires.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

KILOBOOKS.CO

y ban ny s l mt phn ca nhng tha thun sau cựng v c quyt nh da
trờn ý kin thng nht ca c hai phớa News Corp v Dow Jones trong thi gian sp
ti.
- S thng tr ca cỏc tp on ny n th trng bỏo chớ trong nc v
quc t:


+ Hot ng xut bn cỏc t bỏo v cỏc tp chớ ln nht mt s nc cú nn
bỏo chớ phỏt trin cao u tp trung vo tay cỏc tp on bỏo chớ ln(cỏc
cụngxoocxiom xut bn, cỏc t - rt bỏo chớ). Vớ d: tp on bỏo chớ Ganet:
nm 1966 tp on ny s hu 26 t bỏo hng ngy v 6 t bỏo ch nht. Trong
nhng nm 1980, nú cú nh hng i vi 88 t bỏo hng ngy v 23 t tun bỏo,
13 i phỏt thanh v 17 i truyn hỡnh. Ch riờng vic thụn tớnh Evening News
Association ó cho phộp tp on ny mua li hng chc t bỏo, 2 i phỏt thanh
v 5 i truyn hỡnh. Ngoi ra tp on ny cũn cú c phn trong mt lot cụng ty
in nh, cỏc t chc thm dũ cụng lun, cỏc mng li truyn hỡnh, bao gm c
truyn hỡnh cỏp v truyn hỡnh v tinh 35 nc. Cng tng t nh vy, tp on
Tớnh n nm 2004, M ch cũn 5 tp on truyn thụng chi phi h thng
truyn thụng M
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

Capital city communication trc õy ó tng s hu 40 n phm nh k, 12 i
phỏt thanh v 7 i truyn hỡnh, thỡ n nay ó mua li dóng truyn hỡnh BBC.
iu ny ó em li cho tp on ny thờm 12 i phỏt thanh v 5 i truyn hỡnh
cng vi h thng cung cp cỏc chng trỡnh ca mỡnh cho 1596 i phỏt thanh v
214 i truyn hỡnh na. Qua cỏc con s trờn ta cú th phn no hiu c bn tay
ca cỏc tp on ó bao ph gn nh ton b nn bỏo chớ ca mt nc v bt u

vn ra cỏc nc khỏc, cỏc chõu lc khỏc. S thnh vng ca ch bỏo chớ
Rupert Murdoch cng l mt bng chng rừ nột cho s thng tr ca cỏc tp on
bỏo chớ n vi nn truyn thụng.
+ Nhng tp on bỏo chớ ln thng xuyờn bt tay vi nhng t chc ngõn
hng c quyn quc gia hoc xuyờn quc gia. Chớnh s bt tay, xõm nhp ln
nhau v quyn li gia gii t bn cụng nghip v cỏc phng tin thụng tin i
chỳng ó em li nhng khon li nhun cha tng thy trc õy. Mt nghiờn cu
ca giỏo s Piter Phillips, trng i hc Sonoma cho thy 118 ngi l thnh viờn
hi ng qun tr ca 10 tp on bỏo chớ ln nht nc M cng ng thi cú mt
hi ng qun tr ca 288 tp on kinh t khỏc. Trong khi cỏc tp on The
tribune, New York Times v Gannett u cú thnh viờn hi ng qun tr ca tp
on Pepsi, thỡ Coca Cola v J.P. Morgan li cú i din chia x gh hi ng
qun tr ca c NBC v Washington Post. Thc t ny cho thy s liờn kt rt cht
ch gia cỏc tp on bỏo chớ vi cỏc tp on kinh t. iu ny khin cho cỏc
trựm truyn thụng ny d dng mua li li sỏp nhp vi cỏc cụng ty hoc cỏc t bỏo
m h mun qua vic s dng nhng mi quan h chớnh tr cng nh thng mi
ca mỡnh trong vic t c nhng n phm, hay cụng ty m h mun cú.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO






Chng II: Tp on bỏo chớ
1. Khỏi nim v tp on bỏo chớ:

i vi bỏo chớ th gii, cỏc thut ng nh ngnh bỏo chớ newspaper industry,
ngnh truyn thụng media industry v kinh t bỏo chớ media economics t lõu ó
tr thnh quen thuc. ú l vỡ tin trỡnh lch s ca bỏo chớ th gii n khong
gia th k 19 ó cú mt bc ngot ln, nhng ngi lm bỏo bt u chỳ ý n
mc tiờu kinh t trong hot ng bỏo chớ v bit cỏch t chc iu hnh hot ng
bỏo chớ (Mc dự vy, thi bui qung cỏo cha phỏt trin, phng cỏch hu hiu
t c mc tiờu kinh t mi ch l ci tin ni dung tng doanh s phỏt
hnh.)
Cú th thy rừ bc ngot nờu trờn khi nghiờn cu nn bỏo chớ M mt trong
nhng nn bỏo chớ mnh nht th gii, c bit l giai on sau cuc ni chin
1865 1867.
Tht vy, ng trờn quan im lch s, chỳng tụi nhn thy thc trng bỏo chớ
ngy nay mt s quc gia ang phỏt trin, trong ú cú Vit Nam, cú nhiu im
tng ng vi thc trng bỏo chớ nc M hn 100 nm v trc, ni bt l
khuynh hng bỏo chớ lm kinh t.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN