Tuyên truyền điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt trên báo Hà Tây

KILOBOOKS.CO
PHẦN MỞ ĐẦU

Báo chí cách mạng nước ta có chức năng vơ cùng quan trọng, đó là người
tun truyền, cổ động và tổ chức tập thể, hướng suy nghĩ và hành động của mọi
người vào việc thực hiện đúng đư
ờng lối, chủ trương, chính sách, pháp luật, của Đảng và Nhà nước. Cùng với
việc chủ động tích cực đấu tranh, phê phán những thói hư tật xấu, vạch trần âm
mưu, thủ đọan của kẻ thù thì báo chí còn phải thực hiện chức năng biểu dương
khen ngợi, tun truyền gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến.

Sau khi giành được chính quyền, trên Báo Sự Thật ngày 20/9/1918, V.I.
Lênin đã viết: “ Hãy nói về kinh tế nhiều hơn. Nhưng khơng nên nói về kinh tế
theo cái kiểu nghị luận “chung chung” [9,107]. Người nhắc nhở báo chí lúc đó:
“Chúng ta rất ít dùng những điển hình, những tấm gương cụ thể sinh động lấy
trong mọi lĩnh vực của đời sống để giáo dục quần chúng, mà đây lại là nhiệm vụ
chính trị của báo chí trong thời kỳ q độ từ Chủ nghĩa tư bản lên Chủ nghĩa
cộng sản. Chúng ta ít chú ý đến đời sống thường ngày trong cơng xưởng, nơng
thơn và bộ đội, là những nơi mà đời sống mới xây dựng mạnh mẽ hơn mọi nơi
khác, mà chúng ta phải chú ý hơn mọi nơi khác, phải tun dương, phải phê
bình cơng khai và cơng kích những tật xấu, hơ hào học tập cái tốt” [4. 109].
Báo chí xuất hiện và phát triển do u cầu thơng tin chính trị, kinh tế và
giao lưu văn hố, tư tưởng xã hội. Ngay từ những ngày đầu tiên, báo chí đã
mang tính khuynh hướng và người hoạt động trong lĩnh vực này lại càng phải có
ý thức và xu hướng chính trị của mình. “Lấy gương người tốt để hàng ngày giáo
dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các
tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới” [5, 85].
Trải qua 40 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, Báo Hà Tây đã
bám sát những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước, bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh để tổ chức tun truyền, vận động. Là
người thường xun đọc và theo dõi Báo Hà Tây tơi nhận thấy các tin, bài trên

Báo Hà Tây đã phản ánh khá tồn diện đời sống xã hội phong phú và thực tiễn
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
sinh động các phong trào trên địa bàn tỉnh Hà Tây. Qua đó, Báo Hà Tây đã gióp
phần tun truyền và tun truyền khá hiệu quả, cổ vũ quần chúng thực hiện tốt
các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; giới thiệu tổng
kết, nhân rộng nhiều điển hình tiên tiến, mơ hình mới, cách làm hay trong q
trình đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống; đồng thời tích cực phê phán các
biểu hiện tiêu cực, trì trệ, những việc làm sai trái của một số tập thể, cá nhân.
Thơng tin trên báo lý giải nhiều vấn đề nóng hổi đặt ra từ thực tiễn cơ sở về
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xố đói giảm nghèo, thực hiện chính sách xã hội...
Đồng thời tạo và định hướng dư luận xã hội, góp phần tháo gỡ những vướng
mắc, tồn tại đã và đang gây nhiều bức xúc.
Báo Hà Tây đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề mang tính lý luận
của q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hố (CNH, HĐH) nơng nghiệp, nơng
thơn. Báo Hà Tây là một tờ báo địa phương đã làm tốt nhiệm vụ của mình góp
phần quan trọng vào q trình đẩy nhanh CNH, HĐH đất nước. Vấn đề đặt ra
cho Báo Hà Tây hiện nay là: Làm thế nào để Báo Hà Tây thực hiện tốt mục
biểu dương điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt trên báo góp phần làm đẹp cho
đời, làm trong lành xã hội, góp phần đẩy nhanh sự nghiệp xây dựng q hương
giàu mạnh, xã hội cơng bằng văn minh.
Trước ý nghĩa sâu sắc về nhiệm vụ tun truyền trên báo Đảng: Cần đẩy
mạnh việc tun truyền, cổ vũ cái tốt, phát huy truyền thống đạo lý của q
hương, trong thời kỳ đổi mới, tình hình chính trị trong nước và thế giới có nhiều
biến động đã tác động khơng nhỏ tới nền kinh tế nước ta nói chung và nền kinh
tế Hà Tây nói riêng. Đứng trước một giai đoạn lịch sử mới đòi hỏi người làm
báo cần có bản lĩnh chính trị vững vàng, cần phát huy khả năng sáng tạo phù
hợp với hồn cảnh cụ thể. Đồng thời cũng cần kế thừa và phát huy những giá trị
văn hố truyền thống tốt đẹp của báo chí, do đó tác giả khố luận đã chọn vấn đề
“Tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trên Báo Hà Tây” làm

đề tài khố luận của mình với nguyện vọng hiểu rõ thêm về tình hình phát triển
của báo chí tỉnh nhà. Đồng thời, qua việc nghiên cứu tìm hiểu thêm cách thức
thể hiện của hình thức tun truyền này, từ đó đưa ra một số giải pháp cho báo
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
chí địa phương phát triển phù hợp với tình hình của tỉnh, đáp ứng được nhu cầu
thơng tin ngày càng lớn của đơng đảo quần chúng nhân dân trong tỉnh.
Khố luận đi sâu tìm hiểu hình thức, cách thể hiện về tun truyền điển
hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trên Báo Hà Tây trong thời kỳ đổi mới để có
cái nhìn chính xác, cụ thể về tình hình phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Thời
gian nghiên cứu được giới hạn từ tháng 01 năm 2004 đến tháng 5 năm 2005.
Mục đích chính của khóa luận nhằm làm rõ chức năng cũng như nhiệm vụ
của cơng tác tun truyền điển hình tiên tiến trên báo chí cách mạng Việt Nam
nói chung và Báo Hà Tây nói riêng.
Bằng khả năng của người bước đầu làm cơng tác nghiên cứu, tơi hy vọng
sẽ đưa ra được những ưu, nhược điểm cụ thể về nội dung cũng như hình thức thể
hiện vấn đề tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trên Báo Hà Tây.
Đồng thời đưa ra những kiến nghị cụ thể nhằm hồn thiện hơn sự thể hiện về nội
dung và hình thức của đề tài tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt
đối với một tờ báo địa phương.




CHƯƠNG 1:

Tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt- một nhiệm vụ
và chức năng quan trọng của báo chí cách mạng

1.1. Quan niệm, chức năng, nhiệm vụ của việc tun truyền điển hình
tiên tiến, người tốt, việc tốt trên báo chí.
1.1.1. Quan niệm về điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt.
Từ xa xưa ơng cha ta đã xây dựng và tạo ra những mẫu người riêng, tiêu
biểu cho niềm tin, khát vọng của con người. Những mẫu người đó cũng chính là
những “Điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt” (như cách nói hiện nay) được
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
xuất hiện rất nhiều trong các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết, câu chuyện dân
gian như: Thạch Sanh, Tấm Cám, Hai Bà Trưng, Đinh Bộ Lĩnh, Trạng Quỳnh,
Trạng Lợn... Đó có thể là những nhân vật có thật hay hư cấu, nhưng tựu chung
lại nó đã thể hiện được ước mơ, hồi bão, khát vọng của nhân dân về xây dựng
một xã hội cơng bằng và giàu lòng nhân ái. Cho tới ngày nay nó vẫn là những
tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học tập và noi theo.
Kế thừa và phát huy những giá trị văn hố truyền thống của dân tộc, ngày
nay trong cơng cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội, hơn lúc nào hết việc xây dựng
những con người mới, điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt đã trở thành một
nhiệm vụ quan trọng. Bởi, từ những điển hình tiên tiến ấy sẽ nhân ra thành
những điển hình mới, từ những cá nhân tiên tiến sẽ xuất hiện nhiều tập thể tiên
tiến.
Ngay từ những ngày đầu hồ bình lập lại Bác Hồ có u cầu: “Báo của
Đảng và các đồn thể mở ra mục”Người mới, việc mới” để làm được việc đó
phải đi đơi với phong trào thi đua ở các cấp, các ngành” [16, 548]. Bác còn căn
dặn: “Những gương người tốt làm việc tốt mn hình mn vẻ, là vật liệu tốt để
các chú xây dựng con người. Lấy gương tốt trong quần chúng nhân dân và cán
bộ, đảng viên để giáo dục lẫn nhau còn là một phương pháp lấy quần chúng
giáo dục quần chúng rất sinh động và có sức thuyết phục rất lớn. Đó cũng là
cách thực hành đường lối quần chúng trong cơng tác giáo dục” [21, 551].
Vậy nên hiểu như thế nào là điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt?
Theo Đại từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Văn hố thơng tin, xuất bản

năm 1998 định nghĩa: “Điển hình là có tính tiêu biểu nhất, bộc lộ rõ bản chất
của một nhóm hiện tượng, đối tượng”, “Tiên tiến là vị trí hàng đầu, vượt hẳn
trình độ phát triển chung, đạt thành tích cao và có tác dụng đối với phong trào
thi đua”.
Như vậy, điển hình tiên tiến trên báo chí có thể được hiểu là: Những tấm
gương cụ thể, sinh động (cá nhân hoặc tập thể) có tính chất tiêu biểu nhất, vượt
hẳn trình độ phát triển chung và có tác dụng thúc đẩy phong trào thi đua.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
Bờn cnh nhng "in hỡnh tiờn tin" cú tỏc dng thỳc y phong tro
thi ua thỡ Ngi tt, vic tt cng cú tỏc dng biu dng phong tro nhng
cp n phm vi hp hn: L in hỡnh nh hn, ngi mu nh, l nhng
ngi cú tht, vic tht. Tuy nh, nhng phi cú ý ngha, phi núi lờn c mt
nột phm cht no ú ca con ngi mi xó hi ch ngha: Con ngi cú ý thc
lm ch tp th, tinh thn mỡnh vỡ mi ngi [7,1]. Nu trong thi k chng
gic ngoi xõm, lũng yờu nc, tinh thn dng cm, tớnh cng ng, lũng nhõn
ỏi, c hy sinh... c coi l tiờu chun xõy dng mt in hỡnh tiờn tin, ngi
tt, vic tt trong cụng cuc xõy dng Ch ngha xó hi nh hin nay, c bit l
t nc ta ang trong thi k CNH, HH t nc thỡ nhng in hỡnh tiờn
tin, ngi tt, vic tt cn phi cú tri thc, bit ỏp dng tin b KHKT vo cuc
sng, ch ng, nng ng, sỏng to trong tỡnh hỡnh mi.
1.1.2. Chc nng, nhim v ca vic tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin,
ngi tt, vic tt trờn bỏo chớ.
Chc nng v nhim v ca bỏo chớ ó c Lờ nin ch rừ: L ngi
tuyờn truyn, c ng v t chc tp th [28, 12].
Xut phỏt t nn tng t tng ú, bỏo chớ cỏch mng nc ta ó khụng
ngng phỏt trin v nõng cao cht lng tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi
tt, vic tt gúp phn a ch trng, ngli, chớnh sỏch ca ng v Nh
nc vo thc tin t kt qu cao.
ng li lónh o ỳng n ca ng cựng vi s sỏng to ca ụng

o ngi lao ng s to nờn nhng tm gng p , sinh ng trong cuc
sng, vỡ li ớch ca c xó hi v ca mi ngi. Mi tm gng l mt c th.
Mi hnh vi, s kin din ra trong mt thi gian v khụng gian nht nh nhng
tr thnh mt tm gng khi nhng hnh vi, s kin ú l cỏi c th ca lý
tng cao p v nhng phng hng xõy dng ch ngha xó hi ỳng n.
Chớnh s kt hp hi ho gia cỏc li ớch ú to ra nhng hỡnh mu c th, n
nhp vi cỏi chung, l mt phn sinh ng ca cỏi chung.
Bỏo chớ mun hot ng cú hiu qu, phi xỏc nh c nhim v ca
mỡnh phự hp vi tớnh cht khỏch quan ca chc nng bỏo chớ. Do ú, mun
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trên báo chí chúng ta phải
hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ của nó có tác dụng như thế nào đối với dư luận
xã hội.
Tun truyền, giải thích cho tồn xã hội những quan điểm, đường lối,
chính sách của Đảng và Nhà nước về các lĩnh vực của đời sống xã hội. Về bản
chất đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước là sự vận dụng sáng tạo Chủ
nghĩa Mác- Lê nin vào hồn cảnh lịch sử cụ thể của cách mạng Việt Nam. Vì
vậy, tun truyền Chủ nghĩa Mác- Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối
chính sách của Đảng, Nhà nước hồ quyện, đan xen làm tiền đề và hỗ trợ lẫn
nhau. Hoạt động tun truyền cần phân tích lý giải các cơ sở khoa học, khả năng
hiện thực làm cho quần chúng hiểu, biết, tin tưởng và tự giác chấp hành, biến
đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước vào thực tế xây dựng và phát triển
kinh tế- xã hội. Đó là nhiệm vụ của tun truyền nói chung và tun truyền điển
hình tiên tiến, người tốt, việc tốt nói riêng cũng có chức năng và nhiệm vụ rất
quan trọng. Đó là truyền bá những tri thức lịch sử, văn hố, khoa học nhằm xây
dựng và phát triển lòng u nước, niềm tự hào dân tộc, xây dựng lối sống lành
mạnh, đáp ứng nhu cầu tồn diện của con người. Nhờ làm tốt cơng tác tun
truyền những đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng cùng với sự sáng tạo
trong cuộc sống, vì lợi ích của cả xã hội và của mỗi người đã tạo nên những tấm

gương đẹp đẽ và sinh động trong cuộc sống.
Bằng những điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt, báo chí khơng chỉ
dừng lại ở tác dụng cổ động, tun truyền mà mở ra thực hiện chức năng to lớn
là góp phần tổ chức và chỉ đạo phong trào cách mạng của quần chúng, tạo ra
hiệu quả thiết thực. Đối với một số phong trào, cơng tác tun truyền điển hình
tiên tiến, người tốt, việc tốt còn thực hiện chức năng tun truyền, góp phần
nâng cao trình độ lý luận, đổi mới tư duy lý luận để giải thích và chỉ đạo cuộc
sống.
Ngày nay trong thời đại khoa học phát hiện đại, các phương tiện truyền
thơng đại chúng được trang bị cũng hiện đại nhưng khơng vì thế mà chúng ta
qn mất nhiện vụ, chức năng của tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt,
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
vic tt. Ngh quyt i hi ln th VI ca ng ra: Nhim v truyn bỏ
ng li, chớnh sỏch ca ng i sỏt thc t, thụng tin kp thi v phõn tớch
sõu sc nhng s kin mi, phỏt hin v phn ỏnh trung thc nhng in hỡnh
tiờn tin, nhit tỡnh ng h, c v nhng nhõn t mi, dng cm u thanh
chng li nhng hin tng lc hu trỡ tr v mi biu hin tiờu cc khỏc.
cp v ch ra phng hng gii quyt nhng vn thit thc m xó hi quan
tõm, xõy dng d lun xó hi lnh mnh, ng viờn qun chỳng tớch cc hon
thnh nhim v cỏch mng [2, 129]
Ngh quyt cng nhn mnh : Bỏo chớ v cỏc phng tin truyn thụng
di chỳng khỏc phi bo m tớnh chõn thc, nõng cao cht lng, tng cng
tớnh qun chỳng v tớnh chin u, khc phc tỡnh trng gin n, hi ht, sỏo
rng, mt chiu. Thụng qua ú ngh quyt ó ra nhim v ca bỏo chớ trong
thi k i mi. i vi vic tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt,
ngh quyt li mt ln na khng nh trỏch nhim ca cỏc c quan bỏo chớ phi
Nhit tỡnh ng h, c v nhõn t mi.
Trong mi thi k lch s, cú nhng c im khỏc nhau nờn vic tuyờn
truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt cng khỏc nhau iu ú phự hp

vi quy lut khỏch quan ca lch s. Song nhim v ca bỏo chớ cỏch mng Vit
Nam hin nay cn phi phn ỏnh trung thc nhng in hỡnh tiờn tin, ngi tt
vic tt. Tớnh chõn tht l mt nguyờn tc ca bỏo chớ vụ sn. Trong tỡnh hỡnh
ngy nay, tớnh chõn tht phi c th hin s phn ỏnh trung thc nhng in
hỡnh tiờn tin, ngi tt vic tt, nu phn ỏnh khỏc i s dn n lm hn ch
mt tớch cc ca hiu qu tuyờn truyn.
Bờn cnh ú, bỏo chớ khụng ch tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt,
vic tt mt cỏch chung chung m phi ch ra phng hng gii quyt nhng
vn thit thc m xó hi quan tõm. iu ú cú ngha l: Nhng tm gng m
bỏo chớ nờu lờn khụng phi l s ngu nhiờn m l vic lm cú ý thc, gn lin
vi nhng vn thit thc trong cuc sng m xó hi quan tõm. Vi trỏch
nhim thụng tin kp thi v phõn tớch sõu sc nõng cao hiu qu xó hi ca
cụng tỏc bỏo chớ.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
Cơng tác báo chí đối với tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc
tốt có tác dụng góp phần hình thành dư luận xã hội, đó là thế mạnh của báo chí.
Với vai trò là người chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng báo chí cách mạng xã hội có
trách nhiệm xây dựng dư luận xã hội lành mạnh, động viên quần chúng tích cực
hồn thành nhiệm vụ cách mạng. Cơng tác tun truyền điển hình tiên tiến,
người tốt, việc tốt có trách nhiệm to lớn trong việc xây dựng xã hội lành mạnh,
động viên quần chúng học và làm theo những điển hình tiên tiến đó.
1.1.3.Vai trò của tun truyền điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trên
Báo Hà Tây.
Báo Hà Tây là một tờ báo địa phương có lịch sử hình thành và phát triển
40 năm. Trải qua những thăng trầm của báo chí cách mạng, qua các thời kỳ Báo
Hà Tây đã ngày càng phát triển mạnh và ln thực hiện tốt tơn chỉ mục đích của
tờ báo Đảng. Bên cạnh việc nâng cao về chất lượng và số lượng, Báo Hà Tây đã
tăng cường tun truyền các lĩnh vực kinh tế- xã hội, xây dựng và chỉnh đốn
Đảng. Báo Hà Tây ln phát huy sức mạnh có tính truyền thống về nghiệp vụ là

phát hiện và tun truyền các nhân tố mới, điển hình tiên tiến, tổng kết thực
hiện, bổ sung về lý luận để nhân nhanh, nhân rộng các mơ hình, các điển hình từ
phong trào sản xuất nơng nghiệp, cơng nghiệp, xây dựng Đảng, an ninh, quốc
phòng. Nhiều mơ hình mới được các địa phương trong tỉnh và cả nước biết đến,
được tổ chức tun truyền bắt đầu từ phát hiện của Báo Hà Tây như: Phong trào
chiếc gậy Trường Sơn ở xã Hồ Xá, huyện Ứng Hồ; Phong trào phụ nữ “Ba
đảm đang” và cánh đồng 5 tấn ở huyện Đan Phượng; Cơ gái Suối Hai, huyện Ba
Vì; Chàng trai Cầu Giẽ, huyện Phú Xun; Phong trào làm vụ đơng và thâm
canh tăng vụ ở Minh Sơn - Bình Đà, huyện Thanh Oai; Phong trào khốn trong
nơng nghiệp ở xã Sơn Cơng, chuyển đổi ruộng đất ơ thửa nhỏ thành ơ thửa lớn ở
Ứng Hồ; Sản xuất giống mới và thâm canh năng xuất cao ở Phú Xun, Đan
Phượng; Phong trào V.A.C ở các hộ gia đình... Nhiều nhân tố mới từ các cá
nhân, tập thể, đơn vị được cổ vũ, tun truyền đã trở thành phong trào rộng khắp
trong sản xuất và chiến đấu là nhân tố để phát triển thành các tập thể, cá nhân
anh hùng.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
Song song vi vic tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt
thng xuyờn trờn bỏo, hng nm Bỏo H Tõy cũn phi hp vi Hi ng Thi
ua- Khen thng tnh t chc cỏc cuc thi sỏng tỏc cỏc tỏc phm bỏo chớ cht
lng cao nh: Cuc thi vit: Nột p i thng, Gng ngi tt vic
tt, Nhõn t in hỡnh tiờn tin, cuc thi nh thi s - ngh thut H Tõy
trờn con ng CNH, HH, qua cỏc cuc thi gúp phn nõng cao cht lng
ca cụng tỏc tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt to d lun xó
hi lnh mnh, thỳc y s nghip CNH, HH t nc.
1.2. Cỏc nh kinh in ca Ch ngha Mỏc, Ch tch H Chớ Minh,
cỏc vn kin ca ng v Nh nc núi v tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin,
ngi tt, vic tt trờn bỏo chớ.
1.2.1. Cỏc nh kinh in ca Ch ngha Mỏc núi v tuyờn truyn in
hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt trờn bỏo chớ.

Lờ nin trc cỏch mng Thỏng Mi, khi cp n chc nng ca bỏo
chớ ó khng nh: Bỏo chớ l ngi tuyờn truyn tp th, c ng tp th, v t
chc tp th [28, 12]. Theo Lờ nin, tớnh mc ớch cỏch mng ca bỏo chớ rt rừ
rng. Khụng nh mt s ngi mun ln trỏnh, ph nh tớnh mc ớch, tớnh
khuynh hng ca nú di chiờu bi Ch mt mc ớch duy nht l phn ỏnh
d lun nhõn dõn, nhng thc ra l hng d lun theo mt mc ớch khỏc.
Mỏc v ng ghen ó ch ra rng: Phi tin hnh tranh lun, thuyt minh, phỏt
trin v bo v nhng li ớch ca ng, bỏc b v ỏnh bi cỏc lun iu huờnh
hoang ca ng i ch [8, 217]. ú l chc nng v nhim v ca bỏo chớ.
Trong nhng ngy u ca ch Xụ Vit khi chớnh quyn mi chuyn
v tay giai cp vụ sn, vic ci to bỏo chớ tr nờn quan trng hn bao gi ht.
Bi l, v khớ sc bộn ny l mt trong nhng cụng c c lc, hu hiu nht
nhm p tan mi õm mu, th on ca giai cp t sn v hng mi ngi ti
vic xõy dng mt xó hi mi, tt p. Lờnin ó núi: Phng tin th nht v
ch yu nõng cao k lut t giỏc ca ngi lao ng v thoỏt khi nhng
phng phỏp lm vic c xa, khụng dựng c trong xó hi t bn ch ngha-
phng tin ú l bỏo chớ [31, 211]. Chỳng ta phi bin v chỳng ta nht
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
định sẽ biến báo chí, từ chỗ chun đưa những tin giật gân, một cơ quan thơng
tin chính trị giản đơn, một cơ quan ngơn luận để đấu tranh chống sự xun tạc
của giai cấp tư sản thành một cơng cụ để giới thiệu cho quần chúng cách tổ
chức lao động theo phương thức mới” [32, 85]. Điều đó cũng có nghĩa là, báo
chí Xơ Viết phải được cải tạo để trở thành cơ quan ngơn luận vững vàng, giáo
dục và nâng cao tính nhân văn về mọi mặt cho nhân dân.
Bên cạnh phê phán những thói hư, tật xấu do giai cấp tư sản để lại, những
tiêu cực trong bộ máy Nhà nước, trong các cơ quan, đồn thể thì việc tun
truyền các gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt có ý nghĩa vơ cùng to
lớn. Theo Lê nin: “Sức mạnh của việc nêu gương trước kia khơng thể biểu lộ
trong xã hội tư bản thì nay có một tầm quan trọng to lớn trong một xã hội đã

xố bỏ quyền tư hữu về ruộng đất và cơng xưởng, nó có tầm quan trọng to lớn
khơng những chỉ vì có thể người ta sẽ theo gương tốt ở đây mà còn vì gương tốt
đó về tổ chức sản xuất, tất nhiên, sẽ giảm nhẹ sức lao động và tăng mức tiêu
dùng cho những ai đã áp dụng biện pháp tổ chức tối ưu đó” [32, 86]. Tun
truyền về điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt khích lệ quần chúng trong xã hội
tiến bộ hay khơng, thể hiện một phần ở sự xuất hiện của điển hình tiên tiến. Các
gương người tốt, việc tốt càng nhiều càng chứng tỏ rằng xã hội đó đang trên đà
đi lên, càng thể hiện sức mạnh, tính ưu việt trong cách thức tổ chức của nó.
Khi chính quyền vơ sản được thiết lập thì lần đầu tiên sức mạnh của
những tấm gương điển hình đã có tác động đến quần chúng. Lê nin cho rằng:
“Những cơng xã kiểu mẫu phải và sẽ đóng vai trò giáo dục, hướng dẫn và thúc
đẩy các cơng xã lạc hậu. Báo chí phải được dùng làm cơng cụ để xây dựng Chủ
nghĩa xã hội, báo chí phải giới thiệu hết sức tỉ mỉ những thành cơng của các
cơng xã kiểu mẫu, phải nghiên cứu những ngun nhân thành cơng, những
phương pháp quản lý những cơng xã đó” [32, 94-95]. Thế nhưng báo chí Xơ
Viết thời kỳ đó lại “Khơng quan tâm và hầu như khơng chú ý miêu tả những nhà
ăn và nhà giữ trẻ tốt nhất, khơng kiên trì hàng ngày để tìm cách làm cho một số
nhà ăn và nhà giữ trẻ nào đó phải biến thành tổ chức kiểu mẫu, khơng chú ý
quảng cáo, tun truyền những tổ chức đó, khơng chú ý giải thích tỉ mỉ rằng nhờ
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
có lao động cộng sản chủ nghĩa gương mẫu người ta đã biết tiết kiệm được sức
lao động của con người như thế nào, người phụ nữ đã được giải phóng khỏi sự
lệ thuộc vào gia đình, bếp núc như thế nào? những điều kiện vệ sinh đã được cải
thiện như thế nào? Đó là những kết quả có thể đạt được và mở rộng cho tồn xã
hội, cho tồn thể nhân dân lao động” [31, 234].
Trong bài “Bàn về tính chất báo chí của chúng ta”, đăng trên Báo Sự
Thật (số ra ngày 20-9-1918), Lê nin đã kêu gọi báo chí phải lấy những tấm
gương cụ thể để giáo dục quần chúng, người đòi hỏi báo chí Xơ Viết trong thời
kỳ đổi mới tiến hành cuộc cách mạng thực sự để chống lại “Giọng hành chính

quan liêu” [30,109], xố sạch “Tập qn ăn bám kiểu Tư bản” [30,109]. Người
nhắc nhở báo chí lúc đó: “Chúng ta rất ít dùng những điển hình, những tấm
gương cụ thể, sinh động, lấy trong mọi lĩnh vực để giáo dục quần chúng mà đấy
lại là nhiệm vụ chính của báo chí trong thời kỳ q độ từ Chủ nghĩa Tư bản lên
Chủ nghĩa Cộng sản” [32,111]. Người kêu gọi báo chí: “Hãy bớt làm rùm beng
về chính trị đi. Hãy bớt những nghị luận kiểu tri thức đi. Hãy gần giũ đời sống
hơn nữa. Hãy chú ý nhiều hơn nữa xem trong cơng việc thường ngày của họ,
quần chúng cơng nơng đã thực tế sáng tạo cái mới như thế nào. Hãy kiểm
nghiệm kỹ hơn, xem cái mới có tính chất cộng sản đến mức độ nào” [32,111].
Lê nin cũng chỉ ra rằng: “Đời sống thường ngày của cơng nhân trong
cơng xưởng, của nơng dân và bộ đội đó là những nơi cần phải được tun
dương bởi chính những chỗ này đời sống mới được xây dựng mạnh hơn các nơi
khác và đây cũng là nhiệm vụ chính của báo chí Xơ Viết”.
Trong cơng cuộc xây dựng đất nước Xơ Viết tiến lên con đường Chủ
nghĩa xã hội thì cơng tác đổi mới báo chí phải tồn diện và có định hướng rõ
ràng. Báo chí khơng chỉ đưa tin tức thời sự nóng hổi mà còn phải giới thiệu cho
tồn dân biết về cách tổ chức kiểu mới của một số ít cơng xã lao động tiên tiến
so với những cơng xã khác trong nước. Lê nin khẳng định cần phải biểu dương
“Ý thức tự giác nâng cao kỷ luật của người lao động trong mỗi cơng xã, sự khéo
léo của họ, cho dù giới tri thức Tư sản nói về kết quả đạt được như năng suất
lao động, tiết kiệm lao động... [31,213]. Đặc biệt là tiết kiệm bởi trong cơng
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
cuộc xây dựng đất nước, chính quyền Xơ Viết gặp phải rất nhiều khó khăn,
trong đó sự lãng phí gây thiệt hại rất lớn. Đây là nội dung của đại bộ phận mà
các bài vở mà báo chí cần đăng tải mà trước hết “Là làm cho tác dụng nêu
gương trở thành một kiểu mẫu tinh thần về sau trở thành một kiểu mẫu có tính
chất cưỡng bức trong việc tổ chức lao động ở nước Nga Xơ Viết mới” [29,165].
Những phong trào lao động: “Ngày thứ 7 cộng sản”, phong trào lao động kiểu
mẫu theo gương “Sa- kha- nơ- vich”... là những tấm gương cụ thể do báo chí

nêu lên mà trở thành các phong trào cách mạng của quần chúng trong sự nghiệp
xây dựng Chủ nghĩa xã hội trên đất nước Xơ Viết những ngày đầu sau khi giành
được chính quyền.
1.2.2. Chủ tịch Hồ Chí Minh với cơng tác tun truyền điển hình tiên
tiến.
Trong hơn một nửa thế kỷ, hoạt động cách mạng Người đã tham gia rất
tích cực vào hoạt động văn hố- nghệ thuật. Tuy “Văn thơ ta vốn khơng ham-
Nhưng ngồi trong ngục biết làm sao đây”, nhưng cũng trong q trình hoạt
động cách mạng của mìn, Người cũng đã nhận thức sâu sắc ý nghĩa của báo chí
là một vũ khí sắc bén chống lại kẻ thù. Từ thực tiễn hoạt động cách mạng Người
đã rút ra được báo chí có chức năng tun truyền tập thể, cổ động tập thể và tổ
chức tập thể rất tốt. Nên ngay từ những ngày đầu hồ bình lập lại ở miền Bắ,
Người đã viết bài “Tun truyền” đăng trên Báo Nhân Dân (Số 188 từ ngày 25
đến ngày 27/5/1954) nhằm nhắc nhở các cán bộ ta chớ coi khinh việc tun
truyền mà phải nắm lấy nó để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Mở đầu người đưa
ra một dẫn chứng cụ thể chứng minh cho sức mạnh của tun truyền nó tác dụng
rất lớn tới tâm lý của con người: “Anh Tăng, học trò cụ Khổng, là người rất đạo
đức, được mọi người kính u. Một hơm, Tăng đi đốn củi, q trưa mà chưa về.
Một người bà con đến nói với mẹ Tăng: “Nghe nói Tăng vừa phạm tội giết
người...” .
Mẹ Tăng n lặng nói: Chắc là họ đồn nhảm. Con tơi hiền lành, chắc nó
khơng bao giờ giết người”.
Lát sau một người khác lại nói: “Nghe nói Tăng bị bắt rồi...”
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
Bà cụ Tăng bắt đầu lo sợ, nhưng vẫn bình tĩnh.
Vài phút sau, một người khác lại nói: “Nghe nói Tăng bị giải lên huyện
rồi...”.
Bà cụ Tăng vất cả công việc và chạy cuống cuồng.
Không ai hiền lành bằng anh Tăng. Không ai tin tưởng anh Tăng bằng

mẹ anh. Thế mà vì người đồn qua, kẻ đồn lại, dù không đúng sự thật, mẹ Tăng
cũng đâm ra lo ngại, hoang mang”.
Thông qua câu chuyện đó Người rút ra kết luận: “Ảnh hưởng tuyên truyền
là như thế” và nhắc nhở các cán bộ ta lúc đó hãy coi trọng việc tuyên truyền vì
nó là thứ vũ khí sắc bén cho địch chống lại ta. Do đó, chúng ta phải đánh thắng
địch về mặt tuyên truyền, cũng như cán bộ ta đánh thắng địch về mặt quân sự.
Để giúp cho cán bộ ta nắm được và biết cách tuyên truyền sao cho hiệu
quả Người nói: “Tuyên truyền là đem một cái gì nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân
theo, dân làm. Nếu không đạt được mục đích đó tuyên truyền thất bại” [1, 260].
Đồng thời, Người cũng chỉ ra muốn tuyên truyền có hiệu quả phải biết cách
tuyên truyền: “Trước hết muốn tuyên truyền cho người dân hiểu thì người tuyên
truyên phải hiểu rõ vấn đề cần tuyên truyền, phải biết cách nói nói thì phải đơn
giản, rõ ràng thiết thực. Phải có đầu, có đuôi, sao cho ai cũng hiểu được, nhớ
được” [13, 260]. Bên cạnh đó, Người nhắc nhở cán bộ ta lưu ý: “Chớ dùng
danh từ lạ, ít người hiểu. Chớ nói quá một tiếng đồng hồ, vì nói dài người ta
chán tai, không thích nghe nữa”. Để công tác tuyên truyền đạt mục đích thiết
thực đối với đông đảo quần chúng, người tuyên truyền: “ Phải lễ độ. Người
tuyên truyền cần phải chịu khó, chịu khổ, khéo ở, siêng làm. Đi phớt qua địa
phương diễn thuyết một hai giờ đồng hồ mà có kết quả. Đến một địa phương
nào, cần phải đi thăm các cụ, lão, các người phụ trách, rồi đi thăm các nhà,
đồng bào để gây thiện cảm và để hiểu biết tình hình địa phương, đó là một việc
cần làm cho tuyên truyền. Dân ở đó sinh hoạt thế nào, ta cũng phải sinh hoạt
như họ. Thấy dân làm việc gì, bất kỳ to nhỏ, ta cũng ra tay làm giúp. Đó là cách
gây tình cảm tốt nhất, nó sẽ giúp cho việc tuyên truyền kết quả gấp bội”. Đó là
những bài học quý báu về công tác tuyên truyền nói chung mà chúng ta những
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
KILOBOOKS.CO
ngi lm bỏo tr nờn hc hi v vn dng sỏng to nú trong nhng hon cnh
c th.
Xut phỏt t thc tin v yờu cu ca nhim v cỏch mng ca tng thi

k, bỏo chớ cỏch mng Vit Nam ó luụn bỏm sỏt v phn ỏnh mt cỏch trung
thc, y cỏc cuc khỏng chin ca dõn tc. Qua bỏo chớ, nhiu tm gng
in hỡnh trong chin u, trong lao ng sn xut ó kp thi c biu dng,
khớch l kp thi. Bỏc H ó nhiu ln nhc nh cỏc c quan bỏo chớ, bờn cnh
vic thng thn phờ bỡnh nhng tiờu cc trong xó hi, phi nờu bt nhiu gng
tt, vic tt tiờu biu, in hỡnh tiờn tin nhm giỏo dc v thỳc y qun chỳng
noi theo.
Nm 1947, Bỏc vit th gi Bỏo Cu Quc v ngh: Mi ngy nờn
ng mt cỏi Bng vng k v mt vic oanh lit trong cuc khỏng chin.
Thớ d: Bng vng
Nhng ngi dng cm phi thng
Anh hựng khỏng chin bng vng thm danh.
T ú, trờn Bỏo Cu Quc cú mc Bng vng biu dng cỏc tm
gng ca cỏc ang hựng, dng s v ng viờn ton dõn hc tp, thi ua git
gic, lp cụng.
T nhng nm 1950, Ch tch H Chớ Minh ó ch th cho bỏo ng v
cỏc bỏo ca ton th qun chỳng phi m chuyờn mc Ngi mi, vic mi
m sau ny, n nm 1968, theo ý kin ca Bỏc, chuyờn mc c i thnh
Ngi tt, vic tt. Thc hin li dy ca Bỏc, nhiu t bỏo ó sm ra cỏc
mc: Ngi mu mc, s vic mu mc, Ngi kiu mu, vic kiu
mu, Gng trong, Ngi tht, vic tht, Vic nh ngha ln... Bit
bao tm gng gin d, i thng ó c phn ỏnh trờn bỏo chớ, kp thi biu
dng, khuyờn khớch v c v mi tng lp nhõn dõn. Trong s nhng in hỡnh
tiờn tin, ngi tt, vic tt ú cú khụng ớt nhng gng mt nh tui. Bỏc biu
dng nhng em nhi ng: Nhi ng ta nhiu em u tranh anh hựng v cú
nhiu em ó hy sinh oanh lit trong nhng vựng tm chim. Nhiu em hc sinh
ó mũ cua, bt cúc, quột ch, nhn n ly tin ng h b i... Cú nhng em
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
t giỏc, t ng. Mt mỡnh tỡm cỏch ng h khỏng chin [19, 265]. Nh hai em

gỏi 10 tui v 15 tui, ó hng hỏi gúp qu khỏng chin Tõy Sn v Phỳ Th.
Cỏc em xó Hip Ho, tnh Thỏi Nguyờn thi ua lm vic nh: Chc cỏc em
ni khỏc cng lm c. Cỏc em khp ni u lm c nh th thỡ nhng vic
nh y cng thnh mt vic ln. Bỏc cng khen ngi v biu dng thanh niờn
mt tnh nh, b ch chim, cú trờn 7.000 thanh niờn kiờn quyt khụng i lớnh
cho ch, vn ng gia ỡnh ngu quõn ũi chng v, lụi kộo s ngu binh hng
ng v vi khỏng chin.
Khụng ch l ngi phỏt ng, Bỏc cũn trc tip vit bi biu dng in
hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt. Trờn bỏo Nhõn Dõn ngy 29/ 11/ 1951, bỏc
ó vit mt bi: Ca ngi cụ Nguyn Th Vnh, quờ Nam nh, cú nm con
trai v mt con gỏi, u l b i [17, 549]. õy chớnh l hỡnh nh C nh
khỏng chin, m u bi bỏo l bn cõu th do Bỏc sỏng tỏc i ý l li b c
dy con, li dy ca b m nụng dõn mc mc, cha chan tỡnh thng con v
yờu con m :
Con i i, i i con
ỏnh tõy gi nc non Lc Hng
Bao gi khỏng chin thnh cụng
Con v giỳp m m trng lỳa, khoai
Bỏc kt lun: C Vnh chng nhng l m hin ca sỏu chin s m cũn l
ngi m chung ca cỏc chin s Vit Nam. B c Vnh v cỏc con ca c tht
xng ỏng vi t quc v b c xng ỏng l mt in hỡnh gng mu cho b
m Vit Nam.
Khụng nhng kp thi biu dng in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt,
tiờu biu bng cỏch thng Huy hiu. Cui nm 1959, Bỏc H nờu vn : Dựng
Huy hiu ca Ngi nh th no cho tt? Mt s ngi ngh lm Huy hiu
ca Bỏc bỏn rng rói trong nhõn dõn. Nhiu ngi li cho rng: Khụng nờn
bỏn m nờn tng thỡ tt hn. Nhng tng ai? i vi anh hựng, dng s, chin s
thi ua thỡ phi qua nhiu cp, nhiu ngnh xột duyt, cũn vi ngi tt, lm
nhng vic tt thỡ xut hin hng ngy, khen thng cú th nhanh chúng v kp
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

KILOBOOKS.CO
thời hơn. Ngược lại, những người tốt, việc tốt ấy nếu khơng được khen thưởng,
nhắc đến, tổ chức học tập kịp thời thì cũng dễ bị “qn” đi nhanh… Bác đề nghị,
nếu Trung ương cho phép Bác làm thì Bác nghe báo cáo, đọc báo, thấy có người
tốt, việc tốt xứng đáng thì Bác thưởng Huy hiệu. Từ ấy, hàng ngày, khi đọc báo
ở Trung ương và địa phương, thấy báo nêu những người việc tốt, việc thiện, Bác
đều đề nghị kiểm tra, xác minh rồi trực tiếp gửi thưởng Huy hiệu của Người.
Một cháu gái bắn rơi máy bay Mỹ, một em nhỏ nhặt được của rơi, đem trả
lại người mất. Một cháu bé 6 tuổi, cứu bạn khỏi chết đuối, những cụ ơng, cụ bà
chun nhận ni những con trâu ghẻ, trâu gầy trở nên béo khoẻ rồi đem trả lại
HTX mà khơng đòi hỏi gì? Đó chính là những gương có thật, việc thật, có tác
dụng giáo dục sâu sắc, mỗi người đều có thể noi theo. Có những việc tốt tuy nhỏ
nhưng có ý nghĩa lớn. Nhiều việc tốt cộng lại sẽ thành sức mạnh vĩ đại, tạo nên
trong cộng đồng lòng kính phục và sự mong muốn noi theo. Bác căn dặn: “Lấy
gương người tốt, việc tốt để hàng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những
cách tốt nhất để xây dựng Đảng và xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng
con người mới, xã hội mới” [17, 550].
Trên báo “Qn đội Nhân dân” (số 652 và số 655, tháng 11/1959), Bác
đọc thấy nêu hai gương người tốt, việc tốt, Bác đã gửi tồ soạn báo hai Huy hiệu
của Người để tăng cho thượng sĩ Hồng Khánh Thiện, đơn vị hòm thư 2446
(Thanh Hố) về thành tích bền bỉ và sáng tạo trong lao động và Chính trị viên
đại đội Nguyễn Xích Liên, đơn vị hòm thư 5832 (Hà Đơng) về thành tích gương
mẫu trong sinh hoạt, quyết tâm đi sâu vào kĩ thuật, lãnh đạo đơn vị học tập tốt.
Hay như số ngày 26/ 3/ 1963, nói về gương của Hạ sĩ Đỗ Ngọc Anh cứu 7 người
thốt chết đuối. Lòng dũng cảm giám hy sinh qn mình vì những người gặp
nạn đã xứng đáng được Bác trao tặng Huy hiệu. Ngày 23/ 8/ 1969, tuy đang nằm
trên giường bệnh, nhưng Bác vẫn gửi huy hiệu thưởng cho 7 thiếu niên dũng
cảm, thật thà, nhặt được của rơi, đem trả lại người đánh mất, dũng cảm lao
xuống sơng (trong đó có cháu bé nhất 7 tuổi) cứu người bị nạn... Trong 10 năm
(1959 - 1969), đã có 5.000 người tốt làm được những việc tốt thuộc tất cả các

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
ngnh, cỏc gii trong c nc c Bỏc phỏt hin (m phn nhiu l thụng qua
c bỏo) thng huy hiu.
Khụng ch dng li trao huy hiu, thỏng 8/ 1968, Bỏc cũn ch th: a
nhng gng ngi tt, vic tt in thnh sỏch gi cho mi ngi cựng hc
tp noi theo.
Cỏc nh xut bn cỏc tnh phớa Bc ó liờn tc cho ra i cỏc tờn sỏch:
Ba sn sng; Ba m ang; Hu phng thi ua vi tin phng; Trung vi
ng, hiu vi dõn; Dy tt, hc tt; Nghỡn vic tt... sỏch in kh nh, mng,
phỏt hnh rng rói trong c nc. loi sỏch ny u trang mt, Bỏc ch th
trng v in cõu Hoan nghờnh bn c phờ bỡnh. Gng ngi tt, vic tt
n mi vựng quờ, thụn bn, c c trờn lao, i phỏt thanh ca cỏc a
phng. c nghiờn cu, hc tp trong nhõn dõn, lụi cun hng triu ngi thi
ua tr thnh ngi tt, lm nhng vic tt hng ngy. Cỏi ỏc, cỏi xu trong mi
con ngi, trong xó hi b y lựi; tinh thn yờu nc, o c trong sỏng, thun
phong m tc ca nhõn dõn ngy cng n r nh hoa mựa xuõn. Cng t õy,
vic tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt ó nhanh chúng tr
thnh mt trong nhng th loi quan trng ca bỏo chớ Vit Nam.
S nghip bỏo chớ ca Ch tch H Chớ Minh gn lin vi ton b quỏ
trỡnh hot ng cỏch mng. Na th k lm bỏo, Bỏc ó sỏng lp v lm ch
nhiu t bỏo, ó vit hng nghỡn bi bng nhiu th loi vi hng trm bỳt danh
cho trờn 50 t bỏo v tp chớ xut bn trong v ngoi nc. Nhng bi bỏo ca
Bỏc v vn tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt nh mt ng
lc thỳc y mnh m cỏc phong tro thi ua yờu nc ca c dõn tc. Nú tr
thnh sc mnh bt dit, to nờn chin thng ca nhõn dõn ta trờn mt trn chng
Phỏp, chng M v cụng cuc xõy dng, bo v t quc xó hi ch ngha. Bỏc
ó i xa hn 30 nm nhng nhng bi vit v tinh thn ch o ca ngi v
tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt vn s mói mói l kim ch
nam trong hot ng ca gii bỏo chớ Vit Nam hụm nay v mai sau.

1.2.3. ng li i mi, cỏc vn kin ca ng v Nh nc núi v
cụng tỏc tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt trờn bỏo chớ.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
Bằng việc chuyển từ nền kinh tế quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế hàng
hố nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà
nước, Đại hội lần thứ VI của Đảng là một bước ngoặt đánh dấu bước chuyển
sang thời kỳ đổi mới.
Sau 10 năm thực hiên đổi mới tồn diện và 5 năm thực hiện thắng lợi nghị
quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII, đất nước ta đã vượt qua những thử thách, gay
go. Trong hồn cảnh hết sức phức tạp, khó khăn, nhân dân ta khơng những đứng
vững mà còn vươn lên, đạt những thắng lợi nổi bật trên nhiều mặt. Cơng cuộc
đổi mới đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa rất quan trọng. Nước ta
đã thốt khỏi khủng hoảng kinh tế- xã hội. “ Nhiệm vụ đề ra cho chặng đường
đầu của thời kì q độ là chuẩn bị tiền đề cho cơng nghiệp hố đã cơ bản hồn
thành, cho phép chuyển sang thời kỳ mới, đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nước” [4, 67- 68]. Chính trong thời kỳ đổi mới này đã xuất hiện biết bao
gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt, tiêu biểu cho tất cả các lĩnh vực
của đời sống xã hội. đường lối, chính sách đứng đắn của Đảng cùng với sự sáng
tạo của đơng đảo người lao động đã tạo nên nhiều tấm gương đẹp đẽ và sinh
động trong cuộc sống, vì lợi ích của tồn xã hội và của mỗi người. Mỗi tấm
gương điển hình là một sự cụ thể hố sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố
đất nước. Mỗi hành vi và sự kiện diễn ra trong một thời gian và khơng gian nhất
định, nhưng trở thành điển hình khi những hành vi và sự kiện đó là cái cụ thể
của lý tưởng cộng sản cao đẹp và phương hướng xây dựng chu nghĩa xã hội
đúng đắn. Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng đã nêu rõ: “Những mục tiêu
do Đại hội đảng đề ra chỉ có thể đạt được bằng hành động sáng tạo cách mạng
của hàng triệu quần chúng” [2, 111]. Đại hội u cầu “Động viên quần chúng
tham gia rộng rãi và thường xun vào cơng cuộc đổi mới cơ chế quản lý kinh
tế” [2, 112], phải “Đẩy mạnh phong trào quần chúng tiến cơng vào khoa học- kỹ

thuật” [2, 30]… Điển hình tiên tiến là kết quả hoạt động sáng tạo của quần
chúng, tun truyền bằng tấm gương điển hình tiên tiến là hoạt động sáng tạo,
có tính cá biệt của quần chúng, nhưng nhiều cá nhân tiên tiến sẽ nhân lên thành
sự sáng tạo của hàng triệu quần chúng. Tác động của cơng tác tun truyền trên
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
báo chí những điển hình cụ thể có tính xã hội sẽ tạo điều kiện để nhân rộng
trong xã hội.
Điển hình là đường lối, chính sách của Đảng cùng với sự sáng tạo của
quần chúng. Chính vì vậy, nếu báo chí có cách tun truyền đúng đắn những
chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, vừa giải thích ý nghĩa đường lối,
chính sách bằng cuộc sống, vừa phản ánh sự vận dụng sáng tạo đường lối, chính
sách vào địa phương, cơ sở và đơng đảo quần chúng. Tun truyền điển hình
tiên tiến, người tốt, việc tốt một cách đúng đắn nhằm góp phần thực hiện quan
điểm “Báo chí là tiếng nói của Đảng, đồng thời cũng phản ánh tiếng nói của
quần chúng” [2, 129] như nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng đã khẳng
định.
Cùng với việc thực hiện CNH, HĐH đất nước, để thực hiện hai nhiệm vụ
chiến lược: Xây dựng và bảo vệ tổ quốc vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã
hội cơng bằng, dân chủ và văn minh”, Nghị quyết Trung ương 5 (khố VIII)
đã đặc biệt nhấn mạnh tới xây dựng nền văn hố Việt Nam tiên tiến đậm đà bản
sắc dân tộc- sự nghiệp của tồn dân mà đội ngũ tri thức đóng vai trò quan trọng,
gắn bó với dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sự nghiệp vẻ vang này ra đời đã đặt
thêm một trách nhiệm lớn đối với giới báo chí nói chung và cho mỗi nhà báo
riêng. Khái niệm “Điển hình tiên tiến”, “Người tốt, việc tốt” đã được mở ra cả
về bề rộng lẫn chiều sâu, ở cả đề tài lẫn hình thức thể hiện. Những điển hình
hơm nay khơng phải là những cá nhân mà cả tập thể, khơng chỉ thể hiện ở mức
hy sinh, tận tuỵ phục vụ nhân dân và Tổ quốc mà còn phải hiểu biết về khoa
học kỹ thuật, biết làm kinh tế, biết làm giàu cho gia đình và xã hội. Quan điểm
chỉ đạo cơ bản đã được Nghị quyết Trung ương V nêu lên là: “Chăm lo văn hố

là chăm lo xây dựng, củng cố tinh thần của xã hội. Thiếu nền tảng tinh thần tiến
bộ và lành mạnh, khơng quan tâm giải quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển
kinh tế với tiến bộ và cơng bằng xã hội thì khơng có sự phát triển kinh tế- xã hội
bền vững. Xây dựng và phát triển kinh tế phải nhằm mục tiêu văn hố, vì một xã
hội cơng bằng và văn minh, con người phát triển tồn diện”. Rõ ràng, văn hố
khơng chỉ là mục tiêu mà còn là động lực của sự phát triển kinh tế. Đảng ta đã
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
khẳng định: Nguồn lực con người, sự sáng tạo của con người có vai trò quyết
định, làm cho đất nước phồn thịnh. Tun truyền về nhân tố mới, điển hình tiên
tiến khơng chỉ có tác dụng giáo dục mà còn thúc đẩy hành động của con người
theo chiều hướng tiến bộ, tạo đà cho xã hội phát triển về đạo đức, lối sống, văn
hố đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và định hướng chính trị. Văn
kiện Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ IX lại một lần nữa khẳng định: “Mở rộng
và nâng cao hiệu quả cuộc vận động “Tồn dân đồn kết, xây dựng đời sống
văn hố”, “Xây dựng nếp sống văn minh và gia đình văn hố”, phong trào
“Người tốt, việc tốt”, làm cho văn hố thấm sâu vào khu dân cư, từnh gia đình,
từng người, hồn thiện hệ giá trị mới của con người Việt Nam” [5, 208].
Những văn kiện và đường lối của Đảng, Nhà nước đã tạo ra những động
lực mạnh mẽ, cổ vũ các nhà báo trong cơng tác tun truyền, phổ biến đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân. Tại Hội nghị
Trung ương 5 (khố VIII), đồng chí Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã khẳng định:
“Người làm báo chân chính có trách nhiệm với xã hội, trước hết phải là người
vui với nhiệm vụ của tồn Đảng, tồn dân trước mỗi thành tựu của đất nước; lo
với nỗi lo chung trước mọi thử thách, khó khăn của tồn xã hội”. Muốn đảm
đương được cơng việc đó, nhà báo phải có bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo
đức nghề nghiệp trong sáng, có tư duy sắc bén, có vốn sống và phương pháp
khoa học, đó là những phẩm chất hàng đầu của nhà báo chân chính. Trong khi
bám sát các mục tiêu và nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới, tun truyền điển hình
tiên tiến, người tốt, việc tốt các nhà báo đống thời cũng là những chiến sỹ xung

kích trên mặt trận tư tưởng- văn hố. Qua các phong trào thi đua, các nhà báo
đã thể hiện được bản lĩnh của mình và chính họ cũng trở thành những điển hình
tiên tiến, người tốt, việc tốt trên mặt trận báo chí, góp vào rừng hoa của thời kỳ
đổi mới. Trên 300 Đại biểu về dự Hội nghị thi đua tồn quốc giới báo chí Việt
Nam lần thứ nhất (năm 2000) là một minh chứng cụ thể”.
Những phẩm chất tốt đẹp của đội ngũ báo chí nước ta đã góp phần tạo ra
sự khởi sắc và tăng thêm uy tín của nền báo chí nước nhà, được Đảng, Nhà nước
và nhân dân ta trân trọng và tin cậy. Nhiều nhà báo có bản lĩnh chính trị và trình
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
ngh nghip vng vng vi tinh thn trỏch nhim cao trc xó hi, trc
nhõn dõn ang tỡm thy trong thc tin sinh ng v ho hựng ca cụng cuc
xõy dng v bo v t nc ngun ti vụ tn, nhng cht liu ti sỏng, to
nờn nhng tỏc phm bỏo chớ cú cht lng, c v, nhõn rng cỏi mi, cỏi p,
cỏi thin, iu tớch cc, lũng nhõn ỏi trong xó hi chỳng ta. Trc ý ngha ú,
vn tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt ó v ang c
ng, Nh nc quan tõm, chỳ ý khai thỏc v phn ỏnh nhm biu dng, khen
ngi kp thi nhng gng tt, vic tt tr thnh hnh ng c th mi
ngi trong xó hi. õy cng l mt th hin c th nhm gi gỡn v phỏt huy
bn sc vn hoỏ truyn thng dõn tc.

CHNG 2:
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO

Thc trng cụng tỏc tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin,
ngi tt, vic tt trờn Bỏo H Tõy

(Kho sỏt Bỏo H Tõy t thỏng 1/ 2004 n thỏng 5/2005)

Bỏo H Tõy, trong 40 nm qua, ó k tha truyn thng tt p ca Bỏo
H ụng v Bỏo Sn Tõy, di s lónh o trc tip ca Tnh u; thc hin tt
nhim v ca mỡnh trờn mt trn t tng- vn hoỏ. Bỏo H Tõy ó th hin vai
trũ xung kớch trong lnh vc tuyờn truyn, c ng, t chc tp th; ng viờn
cỏc tng lp nhõn dõn tham gia xõy dng v phỏt trin kinh t- xó hi, an ninh-
quc phũng trờn a bn tnh. L c quan ca ng b tnh H Tõy; Ting núi
ca ng b, chớnh quyn v nhõn dõn H Tõy. Trong thi gian qua, Bỏo H
Tõy ó rt tớch cc phn ỏnh nhng cỏc hot ng phong phỳ ca qun chỳng
nhõn dõn t cỏc c s. T bỏo ó tớch cc t chc tuyờn truyn vic hc tp,
quỏn trit cỏc ngh quyt, ch th ca ng gúp phn nõng cao nhn thc t
tng cho cỏn b, ng viờn; u tranh vi cỏc lun iu sai trỏi, phn ng ca
cỏc th lc thự ch, gúp phn tớch cc vo vic thc hin thng li Ngh quyt

i hi ng b tnh ln th IX; Tham gia tuyờn truyn cú hiu qu, xõy dng
t chc c s ng trong sch vng mnh, tớch cc tuyờn truyn chuyn i c
cu sn xut nụng nghip gúp phn thỳc y CNH, HH nụng thụn. Bờn cnh
ú, Bỏo H Tõy cng ó tớch cc tuyờn truyn in hỡnh tiờn tin, ngi tt,
vic tt trong thi k i mi trờn tt c cỏc lnh vc. C th, trong hn mt
nm kho sỏt s lng tin, bi phn ỏnh v vn ny rt ln, tng cng cú
1.036 tin, bi. Nhng in hỡnh tiờn tin, ngi tt, vic tt c phn ỏnh trờn
bỏo l nhng cỏ nhõn, tp th trong tt c cỏc lnh vc i sng: Kinh t; Chớnh
tr; Vn hoỏ- xó hi ; Y t- giỏo dc; An ninh- quc phũng.
2.1. in hỡnh tiờn tin ngi tt, vic tt trong lnh vc kinh t.
Phỏt trin kinh t trong thi k mi, c bit trong thi k CNH, HH t
nc ang t ra rt nhiu vn m bỏo chớ cn quan tõm. Cựng vi vic tớch
cc tham gia tuyờn truyn ch trng, ng li, chớnh sỏch ỳng n ca ng
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
KILOBOOKS.CO
và Nhà nước, báo chí còn tích cực biểu dương những cá nhân, tập thể có thành
tích tốt trong phong trào phát triển kinh tế. Trong hơn một năm qua, trên Báo
Hà Tây đã có 505 bài viết về điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trong lĩnh
vực này. Dưới nhiều bài viết sắc sảo, có nội dung phong phú phản ánh tương đối
đầy đủ bức tranh kinh tế Hà Tây trong thời kỳ đổi mới.
2.1.1. Điển hình tiên tiến người tốt, việc tốt trong lĩnh vực kinh tế nơng
nghiệp.
Trong nhiều năm qua, phong trào chuyển đổi cơ cấu kinh tế nơng nghiệp
ở tỉnh Hà Tây phát triển rất mạnh. Đặc biệt từ sau Nghị quyết Đại hội lần thứ IX
của Đảng đề ra nhiệm vụ phát triển kinh tế nơng nghiệp trong gian đoạn hiện
nay là: “Chuyển mạnh cơ cấu kinh tế nơng nghiệp, nơng thơn theo hướng tạo ra
các vùng sản xuất hàng hố, tập trung chun canh, thâm canh, có năng xuất,
chất lượng cao, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và cơng nghệ mới, nhất là
cơng nghệ sinh học, gắn với chế biến và tiêu thụ” [11, 199]. Đã làm cho bộ mặt
kinh tế nơng thơn có nhiều bước tiến mới, năng suất cây trồng, vật ni khơng

ngừng được tăng lên cả về số lượng và chất lượng đẩy nhanh q trình CNH,
HĐH nơng nghiệp nơng thơn. Nhờ có sự chỉ đạo kịp thời của các cấp uỷ Đảng,
chính quyền địa phương nên phong trào xây dựng nơng thơn mới phát triển
nhanh, mạnh. Tuỳ vào những giai đoạn cụ thể mà các cấp lãnh đạo đề ra phương
hướng phát triển kinh tế nơng nghiệp phù hợp. Cụ thể, trong giai đoạn năm
2004, đã đề ra định hướng phát triển kinh tế nơng nghiệp là: “Tập trung cao độ,
thực hiện chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu cây trồng, vật ni theo hướng hiệu quả
và bền vững”. UBND tỉnh Hà Tây đã phê duyệt và quy hoạch phát triển nơng
nghiệp tồn diện giai đoạn hiện nay là: “Định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế
nơng nghiệp, tăng nhanh giá trị sản phẩm trên một đơn vị diện tích, tăng khối
lượng nơng sản háng hố”.
Năm 2004 vừa qua, mặc dù sản xuất nơng nghiệp gặp nhiều khó khăn bất
lợi thiên tai, hạn hán và rét đậm, rét hại, dịch cúm gia cầm xảy ra nhưng vẫn đạt
được kết quả quan trọng, đạt và vượt 17/23 chỉ tiêu chương trình phát triển nơng
nghiệp giai đoạn 2001- 2005 đã đề ra. Giá trị sản xuất nơng nghiệp tăng trưởng
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
bình qn 5,96% năm, vượt chỉ tiêu đề ra bình qn 0,96% năm và cao hơn mức
trung bình cả nước (4,5% năm). Cơ cấu kinh tế nơng nghiệp chuyển dịch theo
hướng tích cực, bền vững, chăn ni đang thực sự trở thành ngành sản xuất
chính. Thắng lợi từ sản xuất nơng nghiệp góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã
hội của tỉnh nhà. Để phong trào chuyển đổi cơ cấu kinh tế nơng nghiệp phát
triển hơn nữa trong tồn tỉnh, bên cạnh việc đưa đường lối, chính sách của Đảng
và Nhà nước vào cuộc sống, Báo Hà Tây đã tích cực tun truyền những điển
hình tiên tiến, người tốt, việc tốt trong lĩnh vực nơng nghiệp nhằm góp phần
giúp cho độc giả thấy rõ hiệu quả của việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Để từ đó
rút ra kinh nghiệm chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật ni phù hợp với đơn vị diện
tích của mình sao cho đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.
Có nhiều địa phương đã biết chuyển đổi cơ cấu mùa vụ né tránh được sự
bất lợi của thời tiết, xác định được khung thời vụ sản xuất hợp lý cho từng loại

cây trồng ở từng vùng sinh thái. Sản xuất vụ đơng phát triển mạnh theo hướng
sản xuất hàng hố và dần dần trở thành vụ sản xuất chính. Diện tích có giá trị
cao như: Lac, đậu tương, rau đậu thực phẩm liên tục tăng và bổ sung vào cơ cấu,
làm tăng nhanh giá trị của sản xuất. Điển hình là các HTX Phương Viên (Hồi
Đức) sản xuất rau an tồn quay vòng nhanh đạt giá trị 70- 100 triệu/ ha, HTX
Võng Xun (Phúc Thọ) có 350 ha cấy lúa hai vụ và trồng rau vụ đơng (hành,
tỏi, đậu các loại) đạt 50- 70 triệu/ ha, HTX Phong Vân (Ba Vì) có 50 ha cấy hai
vụ lúa, một vụ lạc giống đạt 60-70 triệu/ ha. Bên cạnh những vùng đất canh tác
thuận lợi, thì cũng có khơng ít những vùng đất khó khăn trong việc xác định cây
trồng phù hợp trên diện tích đất cach tác của mình. Để làm tốt cơng tác chuyển
đổi cơ cấu cây trồng, vật ni thích hợp các cấp uỷ Đảng một số địa phương đã
tìm mọi cách để cải tạo vùng đất khơ cằn của mình thành vùng chun canh cây
hàng hố mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nó được phản ánh khá rõ nét qua bài
“Xã Minh Châu: Biến vùng khơ cằn thành cánh bãi màu mỡ” của tác giả
Nguyễn Quốc Ân (số 2983- ngày 15/1/2004) đã nêu lên một cách làm mới của
nhân dân xã Minh Châu, huyện Ba Vì trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên
vùng đất trũng trước đây chỉ cấy được một vụ lúa và trồng màu hiệu quả thấp do
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
KILOBOOKS.CO
thiếu nước vào khơ còn mùa mưa thì lại thừa nước. Trong bài có đoạn viết:
“Mùa lũ có người ví xã Minh Châu như con tàu sắp chìm giữa bao la sơng
nước” nhưng “Mùa khơ lại thiếu nước nghiêm trọng” đó là sự đối lập của tự
nhiên giữa hai mùa làm cho kinh tế nơi đây nhiều năm giặp khó khăn tưởng
chừng khơng thể nào thóat ra khỏi đói nghèo được. “Người dân nơi đây nghe
đài, đọc báo, đi họp hội nghị trên huyện thấy nói đến thu nhập 50 triệu/ha/năm
ở nhiều nơi, cán bộ Minh Châu có người mơ ước chỉ cần 30triệu/ha/năm là đã
sướng rồi”. Nhưng người dân nơi đây khơng chịu bó tay, cuối năm 2002, xã
Minh Châu bắt đầu dồn ruộng đổi thửa để nhân dân tiện canh tác, đồng thời
nhằm khắc phục nước tưới vào mùa khơ một số hộ gia đình trong vùng đã khoan
giếng để lấy nước tưới cho cây ngơ và các loại rau màu khác. Từ những mơ hình

hộ gia đình có cách thức làm ăn mang lại hiệu quả cao, chính quyền xã Minh
Châu đã tiến hành cải tạo hệ thống lưới điện hình xương cá cho cụm 2, cụm 3,
cụm 4 để tiện cho việc lấy điện bơm nước. Nhờ sự sáng tạo của một số cá nhân
và sự chỉ đạo kịp thời của các cấp chính quyền nên đã khắc phục được nước tưới
cho cây trồng. Với ý chí sáng tạo của người dân nơi đây, đã tích cực tìm hiểu và
học tập kinh nghiệm sản xuất cây hàng hố như : Trồng ớt, cà chua… cho thu
nhập cao. Hiện nay, tồn xã đã trồng được: “41 ha ớt, 22 ha cà chua và 30 ha cỏ
voi” bước đầu cho thu nhập từ 50-60 triệu/ha. Song song với việc phát triển cây
hàng hố mang lại hiệu quả kinh tế cao, Minh Châu còn trồng cỏ để phát triển
đàn bò: “Tồn xã đã ni được gần 2.200 con bò, trong đó có 500 con lai sin
tạo giống để lấy sữa”. Nhờ sự sáng tạo và biết áp dụng chuyển đổi cơ cấu cây
trồng, vật ni một cách phù hợp đã giúp cho Minh Châu thốt khỏi đói nghèo,
từng bước đi lên CNH, HĐH nơng nghiệp, nơng thơn.
Khác với Minh Châu là xã vùng bãi, thì Trần Phú, huyện Chương Mỹ lại
là một xã vùng bán sơn địa đất đai tương đối phức tạp gồm ba vùng gò đồi,
trung du và đồng bằng. Xã có 12 thơn, diện tích cach tác phân bố khơng đồng
đều chịu ảnh hưởng cả ba vùng địa hình trên. Nơi đồi gò, trung du thì đất đai
khơ cằn, quanh năm thiếu nước sản xuất, ở đồng bằng lại có nhiều diện tích
trũng bị ngập nước, một năm chỉ cấy được một vụ lúa. Vì vậy, sản xuất nơng
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN