xây dựng lực lượng dự bị động viên

A. LỜI NÓI ĐẦU
Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên là một trong những nhiệm vụ chiến
lược của sự nghiệp xây dựng lực lượng vũ trang. Kế thừa lịch sử dựng nước, giữ
nước từ mấy ngàn năm của dân tộc. Ngày nay, Đảng, Nhà nước, quân đội ta rất
quan tâm đến công tác xây dựng lực lượng dự bịđộng viên. Xây dựng lực lượng
dự bịđộng viên trong thời chiến giữ vị trí quan trọng trong chiến lược quốc
phòng - an ninh bảo vệ Tổ quốc Xã hội chủ nghĩa. Nhưng đối với đất nước trong
thời bình, xây dựng lực lượng dự bịđộng viên mang nhiều đặc điểm mới. Xây
dựng lực lượng dự bịđộng viên không chỉở lĩnh vực quốc phòng mà trong điều
kiện hiện nay xây dựng lực lượng dự bịđộng viên là xây dựng trên mọi lĩnh vực,
ngành nghề: kinh tế, chính trị, quốc phòng, văn hoá, xã hội...Đồng thời sử dụng
thường xuyên, mọi lúc, mọi nơi, phát huy trong suốt quá trình xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc. Lực lượng dự bịđộng viên được xây dựng tốt sẽ làm nòng cốt trong
xây dựng, phát triển kinh tế – xã hội, trong thực hiện chiến lược quốc phòng – an
ninh bảo vệ Tổ quốc. Đây chính là nhiệm vụ của toàn thể nhân dân.
Bài viết này chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được sựđánh
giá, nhận xét của các thầy giáo, cô giáo. Em xin chân thành cảm ơn.
1
B. NỘIDUNG
I) CƠSỞLÝLUẬN
1) Khái niệm
Lực lượng dự bịđộng viên gồm quân nhân dự bị và phương tiện kỹ thuật
đã xếp trong kế hoạch bổ sung cho lực lượng thường trực của quân đội nhằm duy
trì tiềm lực quân sự, là yếu tố góp phần quyết định sự thắng lợi trong chiến tranh
bảo vệ Tổ quốc.
Quân nhân dự bị gồm sỹ quan dự bị, quân nhân chuyên nghiệp dự bị và hạ
sỹ quan, binh sỹ dự bị.
Phương tiện kỹ thuật gồm: phương tiện vận tải, làm đường, xếp dỡ, thông
tin liên lạc, y tế và một số phương tiện khác. Danh mục phương tiện kỹ thuật do
Chính phủ qui định (Pháp lệnh về dự bịđộng viên năm 1996).
Quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật trong kế hoạch biên chế cho lực

lượng thường trực của quân đội, thông qua các đơn vị dự bịđộng viên.
2) Vị trí
Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên giữ vị trí quan trọng trong chiến lược
quốc phòng – an ninh bảo vệ Tổ quốc XHCN. Đây là nhiệm vụ cơ bản nhất, góp
phần xây dựng tiềm lực quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế
trận chiến tranh nhân dân vàđảm bảo nguồn nhân lực bổ sung, mở rộng lực
lượng quân đội khi chuyển đất nước sang trạng thái chiến tranh. Điều đó thể hiện
sự quán triệt quan điểm về kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, kết hợp kinh tế – quốc phòng, quốc phòng – kinh tế.
Đối với đất nước trong thời bình chỉ cần duy trì một lực lượng quân đội
thường trực với số lượng, qui mô thích hợp, nhưng khi xảy ra chiến tranh yêu
cầu quân đội cần có số quân đảm bảo để tiến hành thực hiện nhiệm vụ. Lực
lượng quân nhân do giảm biên chế và hoàn thành nghĩa vụ quân sự xuất ngũ
2
hàng năm theo kế hoạch ngày càng nhiều vàđược tổ chức đăng ký, quản lý, huấn
luyện bảo đảm giữ vững, không ngừng nâng cao chất lượng, khả năng huy động
nhanh chóng đáp ứng yêu cầu của chiến tranh.
Trong thời chiến, quân đội cần có lực lượng để kịp thời bổ sung đủ số
quân (vì do giảm biên chế trong thời bình hoặc do tổn thất trong chiến tranh) và
thành lập các đơn vị mới, lực lượng quân nhân dự bị là nguồn bổ sung nhanh
nhất, kịp thời nhất cho nhu cầu tăng biên chế của quân đội.
Lực lượng dự bịđộng viên là lực lượng lao động sản xuất ra của cải vật
chất để xây dựng đất nước. Trong thời bình, lực lượng dự bịđộng viên ởđịa
phương là lực lượng trẻ tuổi, có trình độ chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật, có
sức khoẻ, với số lượng ngày càng đông đảo, họ tham gia học tập, công tác, lao
động sản xuất và tham gia các hoạt động khác, sản xuất ra của cải vật chất phục
vụ cho đời sống xã hội và góp phần tích luỹ, dự trữ tiềm lực chuẩn bị cho chiến
tranh.
3) Quan điểm, nguyên tắc xây dựng lực lượng dự bịđộng viên
Về quan điểm: Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên bảo đảm số lượng

đông, chất lượng cao, xây dựng toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm.
Lực lượng dự bịđộng viên được huy động theo yêu cầu, nhiệm vụ chiến
tranh bảo vệ Tổ quốc, yêu cầu đóđược xác định trong kế hoạch động viên quân
đội của Nhà nước. Qui mô huy động phụ thuộc yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai
đoạn chiến tranh, do đó công tác xây dựng lực lượng dự bịđộng viên phải được
tiến hành rất tích cực trong thời bình.
Xu hướng chung các nước trên thế giới ngày nay là giảm quân thường
trực, tích cực xây dựng lực lượng dự bịđộng viên, coi đó là biện pháp tích cực
nhất trong phòng thủ quốc gia. Ở nước ta, tổ chức xây dựng lực lượng dự bịđộng
viên là một vấn đề quan trọng, liên quan đến vận mệnh quốc gia, đặc biệt là khi
3
phải đối phó với chiến tranh qui mô lớn. Do đó, ngay từ thời bình, phải xây dựng
lực lượng dự bị hùng hậu mới có khả năng huy động lực lượng cho thời chiến.
Khó khăn phức tạp của công tác xây dựng lực lượng dự bịđộng viên là
quân nhân dự bị và các phương tiện kỹ thuật ở phân tán, luôn biến động, phụ
thuộc vào nghề nghiệp, họ chỉ tập trung định kỳđể dự huấn luyện hàng năm. Sự
giữ vững ý chí chiến đấu, ý thức tổ chức kỷ luật và huấn luyện nâng cao trình độ
kỹ chiến thuật trong môi trường xã hội cũng như trong hoàn cảnh riêng biệt của
mỗi người không đơn giản, đặc biệt trong điều kiện nền kinh tế hàng hoá nhiều
thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, trong khi kẻ thù luôn tìm cách
chống phá ta bằng chiến lược “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ. Vì vậy, yêu
cầu đầu tiên là phải xây dựng lực lượng dự bị mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ
chức, nâng cao trình độ cho cán bộ, chiến sỹ; huấn luyện quân sự phải được tiến
hành nghiêm túc theo chương trình qui định của Bộ Quốc phòng, đảm bảo lực
lượng dự bịđộng viên không bị lạc hậu so với trình độ chiến đấu của các đơn vị
thường trực. Đồng thời phải có qui chế tổ chức quản lý lực lượng dự bịđộng viên
chặt chẽở các cấp, nhất là cấp cơ sở. Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên phải có
bước đi vững chắc, cách làm hiệu quả thiết thực, bảo đảm toàn diện nhưng có
trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên các đơn vịđộng viên trước có nhiệm vụ sẵn sàng
chiến đấu, sẵn sàng bổ sung cho các đơn vị, lực lượng thường trực làm nhiệm vụ

khẩn cấp. Hơn nữa phải có các biện pháp tâp trung chỉđạo thực hiện tạo nguồn,
quản lý nguồn, tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị.
Về nguyên tắc: Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên phải phát huy sức
mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị.
Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên là nhiệm vụ chính trị thường xuyên
của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ
chếđộ. Bắt nguồn từ sự lãnh đạo trực tiếp tuyệt đối về mọi mặt của Đảng từ trung
ương đến cơ sở, được thể chế hoá bằng các văn bản pháp luật của các cơ quan
4
lập pháp, bằng sựđiều hành của Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp, sự
hiệp đồng thực hiện giữa đơn vị quân đội, cơ quan quân sự với các cơ quan trong
hệ thống chính quyền, các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội và sự chăm lo xây
dựng của toàn xã hội.
Thực hành nhiệm vụ xây dựng lực lượng dự bịđộng viên là chấp hành
nghĩa vụ quân sự, pháp lệnh về dự bịđộng viên, các văn bản pháp quy của Nhà
nước. Vận hành cơ chếĐảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan quân sự
và các cơ quan chức năng làm tham mưu và tổ chức thực hiện trên cơ sở huy
động toàn dân cùng thực hiện. Chính quyền các cấp là cơ quan trực tiếp điều
hành và tổ chức thực hiện, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷĐảng từ trung ương
đến cơ sở.
Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng các
cấp ởđịa phương, Bộ, ngành. Đây là một nội dung quan trọng, khẳng định tính
nguyên tắc Đảng lãnh đạo trực tiếp tuyệt đối về mọi mặt đối với lực lượng vũ
trang. Sự chỉđạo của Đảng trong xây dựng lực lượng dự bịđộng viên được thể
hiện trên tất cả các khâu, các bước, từ chuẩn bịđến thực hành động viên lực
lượng.
II)
ĐẶCĐIỂMMỚITRONGXÂYDỰNGLỰCLƯỢNGDỰBỊĐỘNGVIÊNHIỆN
NAY
1, Xây dựng lực lượng dự bịđộng viên trên mọi ngành nghề, mọi lĩnh vực

Lực lượng dự bịđộng viên đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ Tổ quốc,
xây dựng và phát triển kinh tế xã hội. Trong thời chiến xây dựng lực lượng dự
bịđộng viên là nhiệm vụ cơ bản nhất, góp phần xây dựng tiềm lực quốc phòng
toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân vàđảm
bảo nguồn nhân lực bổ sung, mở rộng lực lượng quân đội khi đất nước chuyển
sang trạng thái chiến tranh.
5
Nhưng đối với đất nước trong thời bình, xây dựng lực lượng dự bịđộng
viên không chỉ nhằm bảo vệ Tổ quốc mà còn nhằm xây dựng và phát triển kinh
tế – xã hội. Điều đó thể hiện sự kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế – quốc phòng,
quốc phòng – kinh tế. Trong điều kiện toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế
quốc tế, nội dung, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc XHCN được mở rộng vàđan xen
chặt chẽ với nhau trên tất cả các lĩnh vực, hoạt động của đời sống xã hội: kinh
tế, chính trị, quốc phòng, văn hoá, giáo dục, y tế, xã hội... Bởi vậy, lực lượng
dự bịđộng viên cũng được mở rộng, không chỉđơn thuần là nhiệm vụ của quân
nhân dự bị (sỹ quan dự bị, quân nhân chuyên nghiệp dự bị và hạ sỹ quan, binh
sỹ dự bị) mà là nhiệm vụ, công việc hàng ngày của toàn dân. Đây là một lực
lượng đông đảo, có trình độ chuyên môn được đào tạo trên nhiều lĩnh vực. Họ
tham gia học tập, công tác, lao động sản xuất và tham gia các hoạt động khác,
sản xuất ra của cải vật chất để xây dựng đất nước.
Trong tình hình hiện nay, một câu hỏi đặt ra là làm thế nào vừa bảo
vệđược Tổ quốc, vừa phải đảm bảo được lợi ích quốc gia dân tộc khi nước ta
tham gia hội nhập kinh tế quốc tế, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp
đổi mới, phát triển đất nước theo định hướng XHCN, đồng thời giữ vững ổn
định, hoà bình trong nước, tạo môi trường thuận lợi cho các nước khác hợp tác
kinh tế với nước ta. Đứng trước tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, quân sự trên
thế giới rất phức tạp để trả lời câu hỏi lớn này đòi hỏi sự tỉnh táo, nỗ lực, quyết
tâm rất cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của tất cả các cấp, các ngành.
Chúng ta phải chăm lo xây dựng lực lượng dự bịđộng viên trên mọi ngành
nghề, mọi lĩnh vực. Cụ thể là:

- Về chính trị:
+ Kiện toàn các tổ chức thuộc hệ thống chính trịở cơ sở, địa phương. Đó là việc
không ngừng nâng cao chất lượng Đảng viên và sức chiến đấu của tổ chức Đảng,
6
hiệu lực quản lý xã hội của chính quyền, phát huy vai trò của các tổ chức quần
chúng.
+ Nhanh chóng đào tạo, bồi dưỡng nhằm hình thành một đội ngũ cán bộ, công
chức Nhà nước có trình độ văn hóa, am hiểu pháp luật, thành thạo nghiệp vụ
hành chính và nhất là phải cóđạo đức “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”.
+ Kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tệ nạn quan liêu, cửa quyền...
- Về kinh tế:
+ Coi trọng việc đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý và cán bộ kinh doanh, giúp họ
cập nhật hoá kiến thức, kỹ năng chuyên môn về khoa học công nghệ và kỹ năng
quản lý, ngoại ngữ...
+ Đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề.
+ Rèn luyện năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công nhân... Việc rèn
luyện, bồi dưỡng này phải một mặt tăng cường việc học tập thấm nhuần đường
lối, quan điểm chủ trương của Đảng, luật pháp Nhà nước, nâng cao bản lĩnh và
trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ; mặt khác cũng rất quan trọng là phải
thông qua thực tiễn sản xuất kinh doanh, cọ sát với thị trường trong và ngoài
nước. Khuyến khích tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
+ Trang bị cơ sở vật chất, kỹ thuật hiện đại, tranh thủứng dụng ngay những
thành tựu của cách mạng khoa học và công nghệ, tiếp cận kinh tế tri thức để hiện
đại hoá ngay trong những ngành, những khâu, những lĩnh vực cóđiều kiện phát
triển nhảy vọt.
- Về quốc phòng: Hiện nay, bên cạnh việc phát triển kinh tế – xã hội là
nhiệm vụ trung tâm thì vẫn phải đề cao cảnh giác, chủđộng đối phó với những
thế lực thùđịch trong và ngoài nước mưu toan phá hoại công cuộc xây dựng
CNXH ở nước ta. Bởi vậy, xây dựng lực lượng dự bịđộng viên trên lĩnh vực
quốc phòng trong giai đoạn hiện nay vẫn là nhiệm vụ thường xuyên của toàn

Đảng, toàn dân, toàn quân ta.
7