Công ty cổ phần và vai trò của nó trong phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay

LI NểI U

Xut phỏt t thc t khỏch quan do ũi hi ca s hỡnh thnh v phỏt trin
ca nn kinh t th trng . Do ú ,vic hỡnh thnh cỏc cụng ty c phn (CTCP )
v vn c phn hoỏ doanh nghip Nh nc (DNNN ) l tt yu i vi quỏ
trỡnh phỏt trin mnh ca nn kinh t th trng . Hỡnh thc CTCP ó xut hin
vo nhng nm cui th k XVI v u th k XVII , m trc tiờn l nc
Anh sau ú l nc Phỏp . Tri qua quỏ trỡnh phỏt trin ca nn kinh t , nht l
trong giai on m cuc Cỏch mng cụng nghip din ra thỡ CTCP phỏt trin rt
mnh m. n nhng nm u th k XX thỡ CTCP ó tr thnh hỡnh thc kinh
doanh rt ph bin cỏc nc cú nn kinh t th trng phỏt trin mnh. Vi
Vit Nam chỳng ta, t khi t nc c thng nht , do phi gii quyt hu qu
nng n ca chin tranh . Mt khỏc do c ch kinh t v xut phỏt im ca
chỳng ta thp. Chớnh vỡ vy, m vic khụi phc nn kinh t tuy ó t c
nhiu thnh cụng, song cng cũn nhiu hn ch. Do ú m i hi ng ln th
VI (12/ 1986) ó ỏnh du s i mi ca nn kinh t Vit nam. ú l quỏ trỡnh
chuyn i t nn kinh t tp trung quan liờu bao cp, sang nn kinh t th
trng, Nú khụng ch lm thay i mt cỏch sõu sc nn kinh t nc ta v c
cu kinh t, thnh phn kinh t v quan h s hu m cũn lm xut hin hỡnh
thc t chc kinh t mi ú l CTCP. Ngh quyt i hi ng ln th VI, VII,
VIII v Hin phỏp 1992 u khng nh: Nn kinh t nc ta hin nay l nn
kinh t hng hoỏ nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng cú s qun lý
ca Nh nc theo nh hng Xó hi ch ngha. Trong nn kinh t nhiu thnh
ú, kinh t quc doanh c xỏc nh gi vai trũ ch o. Cỏc thnh phn kinh
t khỏc hot ng theo lut v bỡnh ng trc phỏp lut
Cụng ty c phn l loi hỡnh doanh nghip i vi nc ta l tng i
mi. Trc õy cha cú Lut doanh nghip thỡ nú hot ng theo Lut cụng ty.
Khi Lut doanh nghip ra i (thỏng 12 nm 1999) thỡ cụng ty c phn c xỏc
nh y v rừ rng hn, l mt trong 4 loi hỡnh doanh nghip c quy
nh trong Lut doanh nghip. Cng chớnh t ú m cụng ty c phn phỏt trin
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

mnh hn v ngy cng phỏt huy c nhng u th ca nú trong nn kinh t.
So vi cỏc loi hỡnh doanh nghip khỏc thỡ cụng ty c phn rt cú u th trong
vic huy ng ngun vn nhn ri trong cụng chỳng. Mt khỏc vi vic hỡnh
thnh th trng chng khoỏn nc ta thỡ cụng ty c phn l iu kin quan
trng v tiờn quyt cho s hot ng ca th trng ny. T ú thỳc y nn
kinh t phỏt trin .
Vi vai trũ v tm quan trng ca cụng ty c phn nc ta trong giai
on hin nay, em mnh dn chn ti "Cụng ty c phn v vai trũ ca nú
trong phỏt trin kinh t nc ta hin nay". thc hin c ti ny em
xin chõn thnh cm n s hng dn tn tỡnh ca thy giỏo.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

CHNG I
Lý lun CHUNG V CễNG TY c phn

I. KHI NIM, S HèNH THNH V PHT TRIN CA CễNG TY
C PHN
1. Khỏi nim
Cụng ty c phn l doanh nghip trong ú cỏc c ụng gúp vn kinh
doanh v chu trỏch nhim trong phm vi phn vn gúp ca mỡnh trờn c s t
nguyn tin hnh cỏc hot ng sn xut kinh doanh nhm thu li nhun
2. Lch s hỡnh thnh v phỏt trin ca cụng ty c phn
Cụng ty c phn ra i t cui th k 16 cỏc nc t bn phỏt trin nh
mt nhu cu khỏch quan ca lch s. Trong sut my trm nm qua cỏc cụng ty
c phn ó chim mt vai trũ quan trng trong vic thỳc y nn kinh t th
gii. Quỏ trỡnh lch s hỡnh thnh v phỏt trin ca hỡnh thc cụng ty c phn
trờn th gii cú th c mụ t theo s sau:

Cỏc giai on hỡnh
thnh CTCP trờn th gii
Giai on
mm mng
- Gúp vn
theo nhúm
bn
- Hot
ng liờn
kt lng
lo
Giai on
hỡnh thnh
- Bt u
phỏt hnh
c phiu
- Bc u
xut hin
giao dch

chng
khoỏn
- Hot
ng cú t
chc ln
hn
Giai don
phỏt trin
- Cụng ty c
phn ph
bin cỏc
nc t bn
ch ngha
-Cỏc hỡnh
thc a quc
gia
- Hỡnh thnh
trung tõm ti
chớnh quc
t -Giao dch
Giai on
trng thnh
- Hỡnh thc
cụng ty xuyờn
quc gia, a
quc gia
- Thu hỳt cụng
nhõn mua c
phiu
- C cu cụng

ty c phn
hon thin,
phỏp lut
hon thin
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
















2.1. Giai on mm mng
Trong nhng nm u ca phung thc sn xut TBCN cỏc nh t bn lp
ra cỏc xớ nghip TBCN riờng l, hot ng c lp thuờ mn cụng nhõn v búc
lt lao ng lm thuờ. Dn dn cựng vi s phỏt trin ca sc sn xut v ch
tớn dng h ó liờn kt vi nhau, da trờn quan h nhõn thõn (gia ỡnh) v ch
tớn gúp vn kinh doanh nhm mc ớch sinh li. T doanh nghip nhúm bn dn
dn phỏt trin thnh doanh nghip gúp vn. Nm 1553 cụng ty c phn u tiờn
Anh thnh lp vi s vụn 6000 bng Anh phỏt hnh 240 c phiu, mi c
phiu l 25 bng Anh t chc i buụn gm 3 chic thuyn ln tỡm ng

sang n theo hng ụng Bc.
Nm 1801 ti Luõn ụn s giao dch chng khoỏn chớnh thc ra i to
ra th trng chng khoỏn. Th trung chng khoỏn liờn quan ti doanh nghip
c phn bao gm c c phn t nhõn v doanh nghip c phn do Nh nc
ng ra thnh lp. Theo Cỏc Mỏc "Trong bc u ca nn sn xut TBCN mt
s ngnh sn xut ũi hi mt s t bn ti thiu m lỳc ú tng cỏ nhõn riờng l
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

chưa thực hiện được. Tình hình đó dẫn đến Nhà nước phải trợ cấp... Mặt khác
điều đó cũng dẫn đến việc thành lập những nơi nắm giữ độc quyền do pháp luật
thừa nhận để kinh doanh trong những ngành cơng nghiệp và thương nghiệp nhất
định". Như vậy trong giai đoạn này cơng ty cổ phần có hai loại:
+ Doanh nghiệp góp vốn hoặc doanh nghiệp nhóm bạn
+ Doanh nghiệp do Nhà nước lập bằng hình thức phát hành trái khốn (Ở
Mỹ gọi là cổ phần cơng cộng) hoặc doanh nghiệp Nhà nước góp vốn.
2.2. Giai đoạn hình thành
Trong nửa đầu thé kỷ XIX các cơng ty cổ phần chính thức lần lượt ra đời
với hình thức tổ chức và hình thức phân phối riêng của chúng. Những quy định
cơ bản về cơng ty cổ phần đã ra đời (ở Pháp vào những năm 1806). Cơng ty cổ
phần được thành lập rộng khắp trong các ngành nghề khơng chỉ trong thương
nghiệp mà trong giai đoạn trước ở các ngành chế tạo, các lĩnh vực giao thơng
vận tải đường sơng, đưòng sắt.
Cổ phiếu phát hành có thể bán trao tay, loại giao dịch chứng khốn này có
lúc vượt ra ngồi biên giới quốc gia thu lợi nhuận theo hình thức lợi tức định kỳ.
Một số doanh nghiệp lớn của tư bản tư nhân bắt đầu phát hành cổ phần, tách
người đại biểu quyền sở hữu (hội đồng quản trị) và người kinh doanh (giám
đốc) ra làm hai. Các sở giao dịch chứng khốn cũng hình thành phổ biến ở các
nước Phương Tây tuy nhiên trước những năm 70 của thế kỷ XIX cơng ty cổ
phần còn ít và hình thức chưa đa dạng, quy mơ còn nhỏ.
2.3. Giai đoạn phát triển

Sau những năm 70 của thế kỷ XIX cơng ty cổ phần phát triển rất nhanh
phổ biến ở tất cả các nước tư bản, các ngành có quy mơ sản xuất mở rộng, tập
trung tư bản diễn ra với tốc độ chưa từng có, ra đời các tổ chức độc quyền như
Các ten – Xanh đê ca – Cơ vốt. Các cơng ty nắm giữ cổ phần khống chế ra đời
tạo thành kết cấu chuỗi. Cơng ty mẹ cơng - ty con – cơng ty cháu hình thành một
tập đồn doanh nghiệp xun quốc gia.
Đến năm 1930 số cơng ty cổ phần của Anh là 86000, 90% tư bản chịu sự
khống chế của cơng ty cổ phần. Ở Mỹ 1909 có tổng số 262000 cơng ty cổ phần.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Đến năm 1939 số cơng ty cổ phần ở Mỹ chiếm 51,7% trong tổng số các xí
nghiệp nơng nghiệp và 92,6% giá trị tổng sản lượng cơng nghiệp.
2.4. Giai đoạn hình thành
Sau chiến tranh thế giớ thứ hai cơng ty cổ phần có những đặc điểm mới:
- Dùng hình thức cổ phần để lập ra các cơng ty xun quốc gia và đa quốc gia
để liên hợp kinh tế và quốc tế hố cổ phần hình thành các tập đồn doanh nghiệp
quốc tế
- Thu hút cơng nhân viên chức mua cổ phần thực hiện " chủ nghĩa tư bản nhân
dân" để làm dịu mâu thuẫn giữa lao động và tư bản đồng thời thu hút vốn một
cách thuận lợi
- Cơ cấu tổ chức của cơng ty cổ phần tại các nước ngày càng hồn thiện, pháp
luật ngày càng kiện tồn và mỗi nước đều có những đặc điểm riêng
3. Điều kiện để hình thành cơng ty cổ phần
Muốn hình thành cơng ty cổ phần phải có một số điều kiện nhất định
trong đó những điều kiện sau là thiết yếu :
3.1. Tồn tại sở hữu khác nhau về vốn
Cơng ty cổ phần là cơng ty có nhiều người đứng sở hữu. Nếu cơng ty chỉ
thuộc một chủ sở hữu thì dù chủ sở hữu đó là một cá nhân hay một tổ chức thì
đó khơng phải là cơng ty cổ phần mà thuộc một loại hình cơng ty khác có thể là
cơng ty tư nhân, cơng ty TNHH một thành viên hay Cơng ty liên doanh ( nếu

chủ sở hữu là Nhà nước)
3.2. Những người có vốn muốn tham gia đầu tư để kinh doanh thu lợi nhuận
Đây là hình thức đầu tư mạo hiểm nhất so với các hình thức đầu tư khác
như mua cơng trái, trái phiếu, gửi ngân hàng... Trong kinh doanh có khả năng bị
phá sản nhưng bù lại là hình thức đầu tư có hứa hẹn nhất và khơng bị lạm phát
với món tiền lớn
3.3. Lợi nhuận thu được phải có đủ sức hấp dẫn người có vốn tham gia kinh
doanh
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Nu li nhun trong kinh doanh mang li ln hn li tc ngõn hng hoc
li tc do u t vo cỏc lnh vc khỏc v ln hn mc cn thit thỡ ngi cú
vn mi sn sng gúp vn vo cụng ty c phn tham gia kinh doanh
3.4. Phi cú s nht trớ thnh lp cụng ty
Nhng ngi cú vn mun tham gia kinh doanh phi tho thun c vi
nhau cựng gúp vn v ng ra thnh lp cụng ty c phn trờn c s nhng
quy nh ca phỏp lut. Nu khụng tho thun c thỡ cụng ty c phn khụng
th thnh lp c
4. C cu t chc v hot ng ca cụng ty c phn
4.1. C phn, c phiu v c ụng
Vn ca cụng ty c phn c chia thnh nhiu phn bng nhau gi l cỏc
c phn. Chng ch do cụng ty c phn phỏt hnh hoc bỳt toỏn ghi s xỏc nhn
quyn s hu mt hoc mt s c phn ca cụng ty gi l c phiu. C phiu cú
th ghi tờn hoc khụng ghi tờn. Giỏ tr ca mi c phiu gi l mnh giỏ c
phiu. C phiu bo m cho ngi ch s hu cú quyn lnh mt phn thu nhp
ca cụng ty tng ng vi s tin ghi trờn c phiu
Mt cụng ty ch c phộp phỏt hnh mt s lng c phiu nht nh.
C phiu thng v c phiu u ói do cụng ty phỏt hnh hỡnh thnh nờn vn c
phn ca cụng ty. C phiu chng minh t cỏch thnh viờn ca nhng ngi gúp
vn vo cụng ty c phn, nhng thnh viờn ny gi l c ụng. Mi c ụng cú

th mua mt hoc nhiu c phiu. Quyn v trỏch nhim, li ớch ca mi c
ụng ph thuc vo s lng c phiu ca h trong cụng ty. C ụng nm c
s lng c phiu khng ch thỡ cú th nm c quyn chi phi mi hot ng
cu cụng ty.Theo iu 51 v 53 ca Lut doanh nghip Vit Nam thỡ :
- C ụng cú quyn t do chuyn nhng c phn cho ngi khỏc tr c ụng
s hu c phn u ói. V trong ba nm u t khi thnh lp cụng ty c ụng
sỏng lp ch c chuyn nhng c phn nu c s ng ý ca i hi ng
c ụng
- C ụng cú th l t chc, cỏ nhõn s lng c ụng ti thiu l 3 v khụng
hn ch s lng ti a
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

- Cổ đơng có hai loại là cổ đơng ưu đãi và cổ đơng phổ thơng. Cổ đơng phổ
thơng có các quyền cơ bản như : tham dự và biểu quyết tất cả các vấn đề thuộc
thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đơng ( mỗi cổ phần có một phiếu biểu quyết),
được nhân cổ tức với mức theo quy định của Đại hội đồng cổ đơng... Cổ đơng
hoặc nhóm cổ đơng sở hữu trên 10% số cổ phần phổ thơng trong thời hạn liên
tục ít nhất là 6 tháng hoặc tỷ lệ khác nhỏ hơn theo quy định của điều lệ cơng ty
có quyền đề cử người vào Hội đồng Quản trị và Ban kiểm sốt, u cầu triệu tập
họp Đại hội đồng cổ đơng ....
4.2. Cơ cấu tổ chức và điều hành hoạt động của cơng ty cổ phần
Do đặc điểm nhiều chủ sở hữu trong cơng ty cổ phần nên các cổ đơng
khơng thể trực tiếp thực hiện vai trò chủ sở hữu của mình mà phải thơng qua tổ
chức đại diện làm nhiệm vụ trực tiếp quản lý cơng ty bao gồm: Đại hội cổ đơng,
Hội đồng quản trị, Giám đốc điều hành và Ban kiểm sốt. Đại hội cổ đơng là cơ
quan quyết định cao nhất của cơng ty, là Đại hội của những cổ đơng sở hữu đối
với cơng ty cổ phần. Đại hội cổ đơng có 3 hình thức là: Đại hội hội đồng cổ
đơng thành lập, Đại hội đồng cổ đơng bất thường và Đại hội hội đồng cổ đơng.
Hội đồng quản trị là bộ máy quản lý của cơng ty cổ phần bao gồm những thành
viên có trình độ chun mơn cao và quản lý giỏi để có thể hồn thành tốt nhiệm

vụ do Đại hội hội đồng cổ đơng giao phó. Số thành viên do Đại hội cổ đơng
quyết định và được ghi vào điều lệ của cơng ty. Hội đồng quản trị có tồn quyền
nhân danh cơng ty để quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi
của cơng ty, trừ các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đơng. Hội
đồng Quản trị tự bầu chủ tịch Hội đồng và chủ tịch Hội đồng Quản trị có thể
kiêm Tổng giám đốc cơng ty nếu điều lệ cơng ty khơng có qui định khác.
Giám đốc điều hành là người điều hành hoạt động hàng ngày của cơng ty
và chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị về việc thực hiện các nhiệm vụ và
quyền hạn được giao. Về thực chất giám đốc điều hành là người làm th cho
chủ tịch Hội đồng Quản trị. Giám đốc khơng làm việc theo nhiệm kỳ mà theo
thời hạn hợp đồng ký kết với chủ tịch Hội đồng Quản trị.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Ban kim soỏt cú vai trũ giỏm sỏt cỏc hot ng ca cụng ty. S lng u
viờn kim soỏt theo qui nh trong iu l ca cụng ty. Nhng ngi ny khụng
phi l thnh viờn ca Hi ng Qun tr v giỏm c.
Phõn chia li nhun trong cụng ty c phn: Trong cụng ty c phn quan
h phõn phi c thc hin theo nguyờn tc vn gúp ca cỏc c ụng v ph
thuc vo li nhun ca cụng ty. Li nhun ca cụng ty sau khi dựng cho cỏc
khon chung cn thit, phn cũn li c chia u cho cỏc c ụng t l vi
phn vn gúp ca h v gi l c tc.
5. Cỏc loi cụng ty c phn trờn th gii.
cỏc nc khỏc nhau cụng ty c phn cú th khỏc nhau v tờn gi.
Phỏp l cụng ty vụ danh, Anh l cụng ty TNHH ( company Ltd ). M nú
c gi l cụng ty kinh doanh ( comercial coorporation). Nht Bn l cụng
ty chung c phn ( Habusiki Haishu) ... Tuy nhiờn xột v bn cht chung khụng
cú gỡ khỏc nhau ln.
II. VAI TRề CA CễNG TY C PHN TRONG NN KINH T QUC
DN
1. S ra i ca cụng ty c phn l tt yu khỏch quan

Cụng ty c phn l s hỡnh thnh mt kiu t chc doanh nghip trong
nn kinh t th trng. Nú ra i khụng nm trong ý mun ch quan ca bt c
lc lng no m l mt quỏ trỡnh kinh t khỏch quan do cỏc nguyờn nhõn sau:
1.1. Quỏ trỡnh xó hi hoỏ t bn, tng cng tớch t v tp trung t bn ngy
cng cao
Trong nn sn xut hng hoỏ quy lut giỏ tr tỏc ng mnh n s cnh
tranh khc lit gia cỏc nh t bn buc h phi tỡm cỏch ci tin nõng cao trỡnh
k thut nõng cao nng sut lao ng, gim chi phớ sn xut nhm to cho giỏ
tr hng hoỏ cỏ bit ca mỡnh thp hn giỏ tr hng hoỏ xó hi thỡ mi cú th tip
tc tn ti v phỏt trin. iu ny thng ch nhng nh t bn ln, cú quy mụ
sn xut mc nht nh mi cú kh nng trang b k thut hin i
lm cho nng sut lao ng tng lờn do ú mi cú th thng c trong cnh
tranh. Cũn nhng nh t bn no cú giỏ tr hng hoỏ cỏ bit cao hn mc giỏ tr
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

hng hoỏ xó hi thỡ s b thua l v phỏ sn. trỏnh iu ny cỏc nh t bn
va v nh phi t tớch t vn m rng quy mụ sn xut v hin i hoỏ cỏc
trang thit b to iu kin nõng cao nng sut lao ng h giỏ thnh sn phm.
Song õy l mt bin phỏp rt khú thc hin do vic tớch t vn phi mt mt
thi gian khỏ di, vỡ th cỏc nh t bn vav nh phi tho hip liờn minh vi
nhau tp trung t bn cỏ bit ca h li thnh mt t bn ln sc cnh
tranh v dnh u th vi cỏc nh t bn khỏc. Chớnh t hỡnh thc tp trung vn
ny cỏc cụng ty c phn dn dn hỡnh thnh v phỏt trin ngy cng mnh m

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

1.2. S ra i v phỏt trin ca nn i cụng nghip c khớ, ca tin b k thut
to ng lc thỳc y cụng ty c phn hỡnh thnh v pht trin
Cụng ty c phn ra i rt sm ( th k 16) nhng phi i n cui th
k 19 mi phỏt trin mt cỏch rng rói v tr thnh ph bin trong cỏc nc t

bn. Cụng ty c phn hỡnh thnh v phỏt trin mnh m phự hp vi tớnh cht v
trỡnh phỏt trin ca lc lng sn xut v yờu cu khc nghit ca cnh tranh
trong nn kinh t th trng
S phỏt trin ca lc lng sn xut v do trỡnh k thut ngy cng
phỏt trin cao ũi hi t bn c nh tng lờn v vỡ th quy mụ ti thiu m mt
nh t bn phi cú cú th kinh doanh trong iu kin bỡnh thng cng nh
ngy cng ln hn. Mt nh t bn cỏ bit khụng th ỏp ng c s vn ú
phi cú s liờn minh tp trung nhiu t bn cỏ bit cũn ang phõn tỏn trong nn
kinh t bng cỏch gúp vn cựng kinh doanh. Vi s tp trung vn nh vy ó
hỡnh thnh cụng ty c phn. Mt khỏc do k thut ngy cng phỏt trin lm xut
hin ngy cng nhiu ngnh, nhiu lnh vc kinh doanh v nhng mt hng mi
cú hiu qu hn ó thu hỳt c cỏc nh t bn xụ vo cỏc ngnh, lnh vc
v cỏc mt hng mi ny bng cỏch di chuyn t bn t cỏc ngnh, lnh vc v
cỏc ngnh kinh doanh kộm hiu qu. iu ny cng gõy ra nhiu khú khn cho
cỏc nh t bn khi thc hin di chuyn vn bi vỡ h khụng th bng chc xoỏ
b ngay cỏc xớ nghip ang cú thu hi v chuyn vn sang xõy dng ngay
mt doanh nghip mi m ch cú th rỳt bt v chuyn dn tng b phn m
thụi. Quy lut ú cú th kộo di v do vy h cú th mt thi c. Mõu thun ú
ch c gii quyt bng cỏch cỏc nh t bn cỏ bit liờn minh vi nhau, cựng
nhau gúp vn xõy dng cỏc doanh nghip ln, cựng chung mc tiờu i tỡm li
nhun siờu ngch h ó gp nhau v nhanh chúng tho thun cựng nhau gúp vn
thnh lp cụng ty c phn cựng kinh doanh
1.3. S phõn tỏn t bn trỏnh ri ro trong cnh tranh v to th mnh v
qun lý
Sn xut cng phỏt trin, trỡnh k thut ngy cng cao, cnh tranh cng
khc lit thỡ s ri ro trong kinh doanh e do phỏ sn i vi cỏc doanh nghip
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

ngy cng ln. trỏnh nhng ri ro ny cỏc nh t bn ó phi phõn tỏn t bn
ca mỡnh tham gia u t kinh doanh nhiu ngnh, nhiu cụng ty khỏc nhau.

iu ny cú th lm cho h chia s s thit hi cho nhiu ngi khi gp ri ro.
Mt khỏc do cựng c mt s ụng ngi qun lý nờn tp trung phỏt huy c
sc mnh trớ tu ca nhiu ngi trỏch c ri ro v thnh cụng hn trong kinh
doanh
1.4. S phỏt trin ca tớn dng to ng lc thỳc y cụng ty c phn ra i
v pht trin
Kinh t hng hoỏ phỏt trin dn ti s ra i v phỏt trin ca nhiu loi
th trng trong ú cú th trng vn . Tớn dng l quan h kinh t di hỡnh
thc quan h tin t m ngi ch s hu tin t cho ngi khỏc vay trong mt
thi gian nht nh thu hi mt mún li gi ú l li tc
Trong nn kinh t th trng tớn dng cú mt vai trũ to ln trong quỏ trỡnh
cnh tranh lm giam chi phớ lu thụng v y nhanh quỏ trỡnh tỏi sn xut.Tớn
dng cũn cú vai trũ, ng lc thỳc y vic hỡnh thnh v phỏt trin cỏc cụng ty
c phn bi vỡ:
-Vic phỏt hnh c phiu trong cụng ty c phn khụng th thc hin c nu
khụng cú th trng tin t phỏt phỏt trin, nu khụng cú nhng doanh nghip v
dõn c cú nhu cu s dng vn tin t trờn th trng.
-Thc tin lch s ra i v phỏt trin ca cỏc cụng ty c phn trờn th gii u
chng t vic phỏt hnh c phiu ch c thc hin thụng qua cỏc ngõn hng,
ụi khi cũn do bn thõn ngõn hng tin hnh.
Túm li, cụng ty c phn l quỏ trỡnh kinh t khỏch quan do ũi hi ca s
hỡnh thnh v phỏt trin kinh t th trng , nú l kt qu tt yu ca quỏ trỡnh
tp trung t bn. nú din ra mt cỏch mnh m cựng vi s phỏt trin nn i
cụng nghip c khớ v s t do cnh tranh di ch ngha t bn.
2.Vai trũ ca cụng ty c phn i vi s phỏt trin nn kinh t quc dõn.
Vi nhng c im rt riờng ca mỡnh cụng ty c phn cú vai trũ quan
trong i vi vic thỳc y s phỏt trin ca nn kinh t quc dõn, c th l:
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

- Cụng ty c phn cú kh nng tp trung vn nhanh chúng vi quy mụ ln

thc hin cỏc hot ng sn xut kinh doanh khng l m khụng nh t bn
riờng bit no cú th t mỡnh lm ni. Cỏc Mỏc ó ỏnh giỏ vai trũ nyca cụng
ty c phn nh sau: "Nu nh c phi ch cho n khi tớch lu lm cho mt nh
t bn riờng l ln lờn n mc cú th m ng vic xõy dng ng st thỡ
cú l n ngy nay th gii vn khụng cú ng st. Ngc li qua cụng ty c
phn s tp trung ó thc hin c vic ú ch trong nhỏy mt"
- Cụng ty c phn gúp phn nõng cao hiu qu s dng ca ng vn bi vỡ :
Th nht, do hỡnh thc t cp phỏt ti chớnh bng huy ng vn ó cao trỏch
nhim ca doanh nghip nõng cao s quan tõm n s dng hiu qu ngun vn.
Mt khỏc do sc ộp ca c ụng do vic ũi chia lói c phn v mun duy trỡ giỏ
c phiu cao trờn th trng chng khoỏn khin doanh nghip phi phn u
nõng cao hiờ qu s dng ng vn. Th hai, l do li nhun ca cỏc cụng ty
c phn l khỏc nhau trong cỏc lnh vc khỏc nhau thỳc y nờn cú th dn dt
tin vn nhn ri t nhiu kờnh khỏc nhau trong xó hi vo cỏc ngnh, cỏc lnh
vc cú nng sut lao ng v t sut li nhun cao lm cho vn c phõn b v
s dng cú hiu qu trong nn kinh t
- Cụng ty c phn to ra mt c ch phõn b ri ro c thự ó hn ch c
nhng tỏc ng tiờu cc v kinh t xó hi khi mt doanh nghip lõm vo tỡnh
trng khng hong. Ch ó hn ch n mc thp nht nhng thit hi ca ri
ro thua l. Vn t cú ca cụng ty huy ng thụng qua vic phỏt hnh c phiu l
vn ca nhiu c ụng do ú san s ri ro cho nhiu c ụng. Nh vy khi cụng
ty c phn phỏ sn hu qu v mt kinh t xó hi c hn ch mc thp nht.
Cỏch thc huy ng vn ca cụng ty c phn ó to iu kin cho cỏc nh u
t ti chớnh cú th mua c phiu, trỏi phiu cỏc cụng ty nhiu ngnh khỏc
nhau nờn gim bt c tn tht khi cụng ty b phỏ sn so vi vic u t vo
mt cụng ty. C ch phõn b ri ro ny ó to iu kin cho nhng ngi cú vn
mnh dn u t vo mt cụng ty lm cho nn kinh t phỏt trin v cú xu hng
n nh hn.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

- Việc phát hành chứng khốn của cơng ty cổ phần cùng với việc chuyển
nhượng mua bán chứng khốn đến một mức độ nhất định sẽ tạo điều kiện cho sự
ra đời của thị trường chứng khốn – trái tim của thị trường vốn. Ý nghĩa căn
bản của thị trường chứng khốn là ở chỗ : Đó là nơi các nhà kinh doanh có thể
tìm kiếm được nguồn tài trợ cho hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh, là nơi
khai thơng các nguồn tiết kiệm của những người tích luỹ đến các nhà đầu tư, là
cơ chế phân bổ các nguồn vốn đầu tư phù hợp với u cầu của một nền kinh tế
thị trường, và còn là cơ sở quan trọng để Nhà nước qua đó sử dụng các chính
sách tiền tệ can thiệp vào hoạt động của nền kinh tế nhằm đạt được mục tiêu lựa
chọn
- Cơng ty cổ phần đảm bảo sự tham gia của đơng đảo của cơng chúng, lại có
cơ cấu tổ chức quản lý chắt chẽ, phân định rõ ràng giữa quyền sở hữu và quyền
kinh doanh nên đã tạo điều kiện cho người lao động tham gia quản lý cơng ty
một cách thực sự, sử dụng được những giám đốc tài năng, đảm bảo được quyền
lợi, lợi ích và trách nhiêm của chủ sở hữu, đẩy nhanh q trình phân cơng lao
động xã hội, thực hiện tốt ngun tắc " ai giỏi nghề gì làm nghề ấy " giúp mọi
người được làm việc ở vị trí thích hợp để có thể phát huy hết tài năng sáng tạo
vốn có của mình
- Cơng ty cổ phần là hình thức liên doanh tốt nhất để tranh thủ sự tham gia đầu
tư của nước ngồi. Với một nền kinh tế đặc biệt là nền kinh tế đang phát triển thì
việc đó thu hút nguồn vốn, khoa học kỹ thuật, trình độ quản lý thơng qua liên
doanh liên kết với nước ngồi là vơ cùng cần thiết để phát triển kinh tế trong
nước

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN


CHNG II

VAI TRề CA CễNG TY C PHN

I VI PHT TRIN KINH T NC TA HIN NAY

I. QU TRèNH HèNH THNH CễNG TY C PHN VIT NAM
1. Quỏ trỡnh hỡnh thnh l tt yu khỏch quan.
Cụng ty c phn l hỡnh thc kinh t mi xut hin khi nc ta chuyn
sang nn kinh t nhiu thnh phn. S hỡnh thnh cụng ty c phn nc ta l
mt thc t khỏch quan, mt xu hng tt yu trong quỏ trỡnh cụng nghip hoỏ -
hin i hoỏ t nc la phỏt trin kinh t th trng theo nh hng xó hi ch
ngha. Do vy nc ta cn phi hỡnh thnh cụng ty c phn da trờn mt s cn
c sau :
1.1. S hn ch v kộm hiu qu trong sn xut kinh doanh ca mt s doanh
nghip Nh nc.
Trong thi gian 10 nm i mi mt s doanh nghip Nh nc hot ng
khụng hiu qu cũn nhiu hn ch. Nm nõng cao hiu qu hot ng ca cỏc
doang nghip trong nc c bit l cỏc doanh nghip Nh nc. ng lc li
ớch l mc tiờu cao nht ca doanh nghip, ca ngi cú vn cng nh ngi lao
ng. Nú l c s bờn trong thỳc y vic nõng cao hiu qu sn xut kinh
doanh ca cỏc doanh nghip, ũi hi phi tỡm n mt hỡnh thc kinh t thớch
hp l cụng ty c phn bi trong cụng ty c phn quyn s hu v quyn s
dng ti sn c phõn tỏch rừ rng nờn c ch phõn phi li ớch c gii quyt
tng i n tho.
1.2 Nhu cu ci cỏch h thng DNNN nõng cao vai trũ ch o ca Kinh
t Nh nc.
Hin nay khu vc DNNN kinh doanh vi hiu qu rt kộm ( Chim 70%
tng s vn ca nn kinh t xong ch to ra 40% GDP ). Vỡ vy vic ci cỏch h
thng DNNN theo hng a dng hoỏ s hu, ci tin qun lý v nõng cao hiu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN